خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «وَ مِن آیاتِهِ أن خَلَقَ لکُم مِنْ انفُسِکُم أزواجا لِتَسکُنوا اِلیْها و جَعَلَ بَیْنَکُم مَودَّةً وَ رَحْمَةً، اِنَّ فی ذلکَ لایاتٍ لِقَومٍ یَتَفکرونَ؛
از جمله آیت های خدا این است که برای شما از جنس خودتان همسران آفرید تا به وجود آنها آرام گیرید و میان شما دوستی و مهربانی برقرار ساخت. در این امر برای کسانی که اندیشه می کنند عبرت هاست.»
خانواده به یکی از نهادهای بنیادی و سازنده اجتماعات بشری است و نقش بسزایی در رشد و تربیت افراد جامعه و توسعه و تقویت ارزش های والای انسانی دارد. گرچه امروزه در جوامعی که به سمت صنعتی شدن در حرکت هستند تحولات عمیقی در آن رخ داده است. در جوامع صنعتی زندگی به صورت مکانیکی و ماشینی تبدیل گردیده و به دلیل گوناگونی در سلیقه ها، ارزش ها و اختلاف نظرها، روابط اعضای خانواده روز به روز مادی تر و خشک تر گردیده و عواطف انسانی کم رنگ تر شده است و خانواده ها از حالت سنتی به خانواده های هسته ای و کوچک تبدیل گردیده است.
پروفسور «مارگارت مید» از دانشمندان بزرگ علوم اجتماعی در این باره می گوید:
«به وجود آمدن خانواده هسته ای به صورت یک زن و شوهر که دور از سایر اقوام و آشنایان به طور مجزا زندگی می نمایند، در عصر فضا در حال گذشتن از بوته آزمایش بسیار مشکل و مهم است و همین طور ازدواج های کم دوام و تصنعی عصر ما ... با وجودی که واژه خانواده هسته ای رابطه فیزیکی با بمب هسته ای ندارد ولی همان طوری که نامگذاری شده است از بمب هسته ای هم خطرناک تر است.»
تحکیم خانواده جامعه را به سمت آرمان های مطلوب سوق می دهد، لذا باید جوانان را ابتدا به ازدواج تشویق نمود و روش های استحکام زندگی خانوادگی را به آنها آموخت. ازدواج علاوه بر اینکه مورد تأکید اسلام و سنت رسول اکرم(ص) است، باعث احساس تعهد در فرد نسبت به خانواده و اجتماع، ارضای غرایز انسانی، دوری از گناه و پاکدامنی و ایجاد آرامش و تکامل انسان است.
پیامبر اسلام(ص) می فرماید: «مَن تَزوَّجَ اَحْرزَ نِصفَ دینه؛ آن کس که ازدواج کند نیمی از دینش را حفظ نموده است.»
انسان متمدن امروزی که با کمک پیشرفت های چشمگیر و شایان توجه خود بخصوص در زمینه علوم و صنایع توانسته است بر روی بعضی از اجرام سماوی قدم بگذارد و در اعماق دریاها و اوج آسمان ها سفر کند و پرده از روی بسیاری از اسرار نهان بردارد و در حقیقت بر خشکی ها، آسمان ها و دریاها حکومت کند و با استفاده از اصول، قوانین و یافته های علمی و عملی بسیاری از معماها و مسائل و مشکلات حیات و بقا را حل نماید و سر از اسرار پیچیده و مشکلِ نهفته در دل ذرّات و در اعماق محیط درون و بیرون به در آورد، ولی انسان متمدن امروز هنوز در راه حل بسیاری از مسائل و مشکلات زندگانی روزمره خود از جمله مهم ترین رکن زندگی یعنی محیط خانوادگی عاجز و ناتوان بر جای مانده است. دنیای متمدن در فرآیند توسعه در ابعاد مختلف زندگی، هنوز راه حل های جدی در جهت ایجاد پیوند خانوادگی ارائه نکرده و موفقیتی چندان را به دست نیاورده است، ولی تلاش ها در جهت دستیابی به چنین مسئله اساسی، به نوبه خود، بسیار نویدبخش است. «بالزاک»، اندیشمند بزرگ معاصر می گوید: «مسافرین طریق زناشویی باید دارای قطب نما و راهنما باشند.»
امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) فرمودند: «مَن عرف نَفسَه، فَقَد انتَهی الی غایَةِ کُلِّ مَعرِفَةٍ وَ عِلْمٍ؛ کسی که خود را بشناسد، به هدف نهایی همه دانش ها و معرفت ها دست یافته است.»
بنابراین در این مقاله سعی شده است با طرح سؤالات زیر به اختصار روش هایی که می تواند استحکام خانواده را دوام بخشد مورد توجه قرار گیرد.
