از دیدگاه حکمای طب سنتی ایران
طبیعت آن سرد و تر است، نوع سفید رنگ آن مرغوبتر و در آب ته نشین شود. دانه های لعاب زا و خوردن لعاب آن موجب تسکین حرارت و تشنگی می باشد و برای تبهای گرم، غلیان خون و ناراحتی و خشونت سینه و حلق و زبان و سردرد و زخم روده و رفع یبوست روده ها که منشاء آن علل صفراوی یا عوارض حاصله از خوردن داروهای گرم است بسیار مفید می باشد. در تمام موارد فوق لعاب آن به تنهایی و با مخلوط با روغن بادام شیرین خورده می شود. در استعمال خارجی ضماد لعاب اسفرزه مخلوط با سرکه و روغن گلسرخ برای تسکین درد مفاصل گرم، نقرس و نرم کردن ورمهای بخصوص ورمهای پشت گوش نافع است و ضماد کوبیده آن با گلاب برای تسکین سردرد و یا روغن بنفشه برای تسکین سردردهای گرم و رفع خشکی دماغ و اعصاب نافع است و همچنین برای رشد و نرم کردن مو و جلوگیری از دو تا شدن تارهای مو بسیار مفید است در مورد مو باید مالیدن ضماد چند روز پی در پی تکرار شود.

اگر 12 – 10 گرم تخم اسفرزه در آب گرم خیسانده شود که لعاب آن زود خارج شود و با شکر و با سکنجبین خورده شود برای لینت مراج بسیار مفید است و نوعی ملین است. دم کرده آن برای تسکین درد سینه نافع است.

خواص درمانی دیگر اسفرزه

1. آن را در آب بریزید و بگذارید بماند و دائم به جای آب خوردن از آب آن میل کنید، اگر دائم جرعه جرعه نوشیده شود گرفتگی صدا که از گرمی و حرارت باشد را برطرف می سازد، در موارد کاهش درد و رفع خارش و قطع خونریزی بواسیر نافع است.
2. آن را با عناب در آب بچسبانید و آب آن را صبح ناشتا بخورید و با آب آن بدن را هم بشویید خارش قسمتهای زنانه یا واژینال را برطرف می سازد.
3. آب دم کرده آن را بنوشید، مدر است و برای سوزاک مفید می باشد.
4. 20 گرم در یک لیوان آب جوشانده و 4 روز تکرار شود دافع سنگ کیسه صفرا است.
5. اگر اسفرزه را با تخم شربتی و خاکشیر (هر کدام 100 گرم) ترکیب کرده و هر روز یک قاشق سوپخوری آن را در 2 لیوان آب حل کرده و مصرف کنیم برای رفع خارش تن و تصفیه خون و باز شدن اشتها مفید است.
6. هر روز صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را در یک فنجان آبجوش بریزید بعد با نبات شیرین نموده بخورید، اسهال خونی را درمان میکند، از خونریزی زیاد و قاعدگی جلوگیری می نماید.
7. آن را بو دهید و هر روز بخورید. اسهالهای طولانی و مزمن را درمان میکند.
8. لعاب آن را دائم در گلو قرقره کنید و هم جرعه جرعه بخورید، گلودرد را درمان می کند و اگر آب آن را در دهان نگه دارید برفک و سوختگی و طاول و زخمهای دهان رادرمان می کند.

9. آن را بکوبید، بعد با سرکه خمیر نموده و هر روز صبح و شب روی محل ضماد بگذارید سالک را درمان می کند.
10. آن را با شیر مادر دختردار خمیر نموده و ضماد اندازید. خنازیر (غده‌های سخت که در گردن و زیرگلو پیدا می شود) را درمان می‌کند.
11. گل ختمی کوبیده را با لعاب آن مخلوط کنید و بر پیشانی بمالید. سردردی که از آفتاب باشد را تسکین می‌دهد.

تذکر مهم: توجه شود که در استعمال داخلی هیچگونه نباید تخم اسفرزه کوبیده شود، زیرا اگر کوبیده شود و خورده شود خطرناک است و خوردن در حدود 40 گرم تخم اسفرزه کوبیده شده موجب سرد شدن بدن و تخدیر و تنگی نفس و آشفتگی و سرانجام منجر به غش و توقف نبض و پس از مدتی احتمالامنجر به مرگ می شود. لذا در این حالت از داروهای قی آور گرم نظیر آب عسل و نمک و یا سایر داروها استفاده می شود.

به مثل بزر قطونا دل درویشان است تا درست است صفا ورشکنی سم گردد

و در نهایت خلاصه‌ای از خواص اسپرزه به قرار زیر است:

1- نرم کننده شکم
2- ضد زخم روده و معده
3- ضد حرارت و عطش
4- ضد اسهال ساده و خونی
5- ضد خونریزی سینه
6- نشاط آور
7- ضد تب و لرز
plant.metaarchivegroup.com
خوراکی

درزخم و دمل و جوش :ضماد و شربت آن برای گرفتگی های عروقی درونی مفید است .

درمداوای گوش :بخار پخته شده آن درد گوش را تسکین می دهد و خوردن آن با عسل از سکته جلوگیری می نماید .

اندام های چشم :هرنوع و به ویژه خودرو آن اگر به صورت ضماد در آید و به زیر چشم ببندند برای معالجه هر نوع درد کهنه و تیرگی چشم مفید است .

اندام های تنفسی : شربت آن کشیدگی زیر سراشیبی های دنده های رو به شکم را معالجه می کند .

اندام های تغذیه :اگر پخته و افشره افسنتین را به مدت 10 روز بنوشند در باز گردانیدن اشتها تأثیر به سزایی دارد . شربت افسنتین معده را تقویت می کند و در بسیاری از حالت ها مفید است . اگر کسانی که یرقان دارند آن را به مدت 10 روز بخورند بسیار مفید است و در مداوای طحال مؤثر است و اگر آن را با عدس یا برنج بپزند و بخورند کرم ها را از بین می برد . افسنتین مخلوط با سنبل بادشکم و معده را چاره ساز است . اگر افسنتین را با روغن حنا مرهم کنند و بر تهیگاه بمالند درد تهیگاه تسکین می یابد و اگر آن را با روغن گل محمدی مرهم کنند و یا با گل محمدی مخلوط کنند درد معده را از بین می برد و سفتی آن را بر طرف می نماید .

اندام های دفعی :دربیرون راندن بول و روان کردن حیض بسیار مؤثراست .به ویژه اگر آن را با عسلاب بردارند .افسنتین مسهل صفرا است ولی در بلغم و آنچه در روده ها ماندگار است مؤثر نیست . علاوه بر آن شربت افسنتین در مداوای بواسیر و بریدگی- خراش و زخم مقعد نیز مفید است .
اگر آن را آب پز کنند و یا آن را با برنج بپزند و با عسل بخورند کرم را از بین می برد و شخص به اسهالی سبک دچار می شود . افسنتین با عدس سوخته نیز همین کار را انجام می دهد .

تب ها :خود به خود در مداوای تب کهنه مفید است .

سموم :با آب انگور کهنه پادزهر گزش نیش کژدم ، گزش راسو ، و سم شوکران است .اگر با سرکه باشد پادزهر قارچ سمی است و پاشیدن آن پشه را از بین می برد .اگر آن را با مرکب مخلوط کنند صفحات کتاب از موش خوردگی به دور می ماند .

منبع : راسخون
خوراکی و موضعی

افشره منعقد شده ای است به رنگ میانه سرخی و زعفرانی و چندین نوع دارد: اسقوطری ،عربی و سمنگانی . بعضی گویند گیاهش همچون زنجفیل شامی است که اشتباه است . بهترینش اسقوطری است که آبش چون آب زعفران و بوی مر دارد .درخشنده ، زودشکن و بدون ریگ باشد .
مزاج :خشک و گرم .
خاصیت :گیرنده و خشکاننده بدن و خواب آور است .
آرایش :الوا و عسل علاج اثر ضربه و شفا بخش کژدمه چرکین است .

ورم و جوش :اگر با آب انگور کهنه یا عسل باشد در علاج ورم پس و پیش (مقعد و ذکر)و ورم ماهیچه های پهلوگیر زبان بسیار مفید است .
زخم و قرحه :قرحه های سر سخت را دوا می کند بینی ،دهان یا ناصور باشند .
مفاصل :داروی درد مفاصل است .
سر :سر را زائده های صفرایی می پالاید .الوا و روغن را بر پیشانی و گیجگاه بمالند سردرد را از بین می برد .الوا و روغن گل در علاج قرحه بینی و دهان و کوفتگی گوش و آماس ماهیچه های پیرامون زبان خوب است . به شرطی که با آب انگور کهنه یا عسل باشد و بر پوست بمالند .
چشم :الوا در علاج قرحه و گری و درد چشم و خارش گوشه چشم و در خشکانیدن رطوبت چشم بسیار مفید است .

اندام های غذا :خوردن دو قاشق الوا با آب سرد یا ولرم معده را از زائده های بلغمی و صفرایی پاک کرده و اشتهای تباه و دروغین را رد می کند .
سوزش و التهاب زبان کوچک که ناشی از گرمی زرداب معده باشد چاره اش با الوا است .
بندآمده های کبد را باز می کند لیکن به زیان کبد است و از اسهالی که می دهد داروی یرقان است .
اندام های راننده :خوردن آن با آب گرم اسهال می آورد . اگر با آب عسل بخورند بلغم و صفرا را بیرون می آورد .الوا با هر داروی مسهلی باشد معده را از زیان حفظ می کند . بهترین و سالم ترین
مسهل برای معده است .الوای شسته کمتر اسهالی است اما برای معده سودآورتراست با عسل که باشد از قوتش می کاهد و اسهالش از جذب کردن نیست بلکه با هر چه برخورد کند بیرون می آورد .خالص که خورده شود اثرش از کبد خارج نمی شود و به معده نمی رسد .خوردن الوای عربی افسردگی می آورد ،درد و پیچ روده و اسهال به دنبال دارد .در روزهای سرد خوردن الوا خطرناک است .شاید اسهال خونی بدهد .مخلوط آن را با آب انگور کهنه شیرین بر بواسیر برآورده و ترک های لبه پیزی بگذارند مفید است.خونریزی پیزی را قطع می کند .ورم مقعد را درمان می کند .شفای ورم ذکر است به شرطی که با آب انگور کهنه و عسل باشد و بر ورم بمالند .
الوا و آب انگور کهنه را برسر بمالند از ریزش مو جلوگیری می کند .

انجیر در آسیا رویش می کند. امروزه بیشتر از 600 نوع متفاوت انجیر وجود دارد.

انجیر خشک محتوی مقدار زیادی قند( در حدود 60 درصد) می باشد. این دلیل خوبی است برای آن که ورزشکاران از انجیر استفاده می کردند.

رومی ها انجیر تازه را به برده هایشان می دادند، برای آن که آن ها بتوانند بهتر کار کنند. انجیر خشک در آن زمان خیلی کم مصرف می شد. انجیر از درختی به نام فیکوس( Ficus) می روید.

انجیر یک میوه شیرین می باشد. محتوی مقدار زیادی هسته است و غالبا خشک مصرف می شود. انجیر تازه بسیار خوشمزه می باشد و از آن مربا و ترشی درست می کنند.

پوست انجیر بسیار نرم است و به همین خاطر نگهداری و انتقال آن بسیار مشکل می باشد.

در کشورهای گرمسیر، انجیر به صورت خشک صادر و ذخیره می شوند.

انواع مختلف انجیر، دارای برگ های متفاوتی می باشد.

درخت انجیر در حدود 6- 5 متر می باشد. درخت انجیر برگ های سبز و خاکستری رنگ دارد. میوه درخت انجیر، زرد رنگ می باشد. درخت انجیر تا 20 سال میوه می دهد.

بر طبق تحقیقات سازمان خواربار آمریکا، ایران دومین کشور بزرگ صادر کننده انجیر می باشد.

انجیر تازه را از اوایل خرداد تا اوایل شهریور می توان یافت. اما انجیر خشک را در هر زمان که میل داشتید، می توانید پیدا کنید.

حال فواید انجیر را برای شما بیان می کنیم:
1- کاهش فشار خون

انجیر منبع خوب پتاسیم می باشد و همان طور که می دانیم، پتاسیم، عنصری است که برای کنترل فشار خون به کار می رود. کمبود پتاسیم، مخصوصا وقتی که غذاها دارای مقدار زیادی سدیم(نمک) باشند، می تواند موجب بالا رفتن فشار خون شود.

2- کاهش وزن

انجیر، منبع خوبی از فیبرهای غذایی می باشد. فیبر، اثر مفیدی بر کاهش وزن دارد و گرسنگی را به تاخیر می اندازد.

3- جلوگیری از سرطان سینه

به خاطر داشتن فیبر بالا، از ابتلا به سرطان سینه جلوگیری می کند.

4- بالا برنده تراکم استخوان

انجیر دارای مقدار زیادی کلسیم (79 میلی گرم در 224 گرم انجیر) می باشد. تحقیقات نشان داده است که کلسیم در انجیر به همان اندازه کلسیم موجود در شیر می باشد.