تبیان، دستیار زندگی

سلام

در این قسمت راهایی که میتواند بهروانشناسی دیگران کمک کند را میاموزیم

از نشانه‌های مشخصه این گروه عصبانیت بیش‌از‌حد و غیر قابل كنترل آنهاست. نوع افراطی اینان «بیماران عصبی» را تشكیل می‌دهند. در برخوردهای روزمره كنترل خود را بسیآر زود از دست می‌دهند، احساس امنیت نمی‌كنند. در عصبانیت‌ها، غالبا دستان و انگشتان لرزان دارند.

سازشگری، نوعی نقش بازی است كه آن را می‌توان «كسب صلح به هر قیمتی» نام نهاد. اصولا آدم‌هایی كه فقط همین حالت را حفظ می‌كنند. با یك احساس گناه و یا یك گناه دست بگریبانند. این گروه اصولا دوست ندارند كه دیگران آنها را رد كنند. این‌گونه افراد، گاه به بیماری‌های جسمی دچار می‌شوند. چرا كه بازی نقشی كه خواسته‌های فردی و مصالح اجتماعی را نتواند به هم پیوند زند، خشم انسان را بدرون می‌ریزد و آسیب‌هایی بدو وارد می‌سازند.

مهرطلب،‌دارای صفات و خصوصیاتی است كه ناگزیر او را به صورت آدمی سربراه، رام و تسلیم و بطور كلی پیرو و فرمانبرداری دیگران درمی‌آورد. نیاز شدیدی به جلب محبت و تایید و تصویب دیگران پیدا می‌كند. احتیاجات، تمایلات و رفتارش دارای این خصوصیات است.
نخست اینكه در نیازها و تمایلاتش نوعی عطش و اجبار وجود دارد. دوم اینكه در ارضای احتیاجات و تمایلاتش نوعی بی‌تفاوتی مشاهده می‌شود. یعنی برایش مهم نیست كه جلب‌نظر و محبت چه كسی را بنماید. فقط احتیاج دارد به اینكه محبوب همه‌كس باشد. سوم اینكه احتیاجاتش توأم با هیجان و اضطرابند و در صورت عدم توفیق در ارضاء آنها، دلسردی و سرخوردگی شدیدی در شخص مهرطلب ایجاد می‌گردد.
دائما آماده خوش خدمتی، ابراز همدردی، كمك و تمجید و تحسین كردن دیگران است و می‌كوشد تا انتظارات دیگران یا آنچه را او انتظاراتش می‌پندارد، برآورده كند. در ابراز قدردانی زیاده‌روی می‌كند. می‌كوشد تا به خودش بباوراند كه همه‌كس را شدیدا دوست دارد، تمام مردم خوب و قابل اعتمادند. این ظاهرسازی‌ها بر تزلل روحی و یأس و سرخوردگیش بیش از بیش می‌افزاید. قدرت ابراز وجود و برازندگی ندارد. تظاهر به فروتنی و بی‌ارزشی می‌كند. یكی دیگر از خصوصیات بارز تیپ مهرطلب این است كه دائما میل دارد مورد سرزنش و ملامت قرار گیرد. حتی در مواردی كه به نحو بارزی انتقاد و شماتت دیگران نسبت به او بیجاست. جرأت و شهامت ابراز وجود، انتقاد، تقاضا، تحكم و فرمان، ابراز لیاقت و كوشش برای رسیدن به هدف‌های بزرگ و عالی در او نابود می‌گردد. از هیچ چیز به تنهایی‌لذت نمی‌برد.
در ضمن تحلیل شخصیت تیپ مهرطلب می‌بینیم در پشت انسان‌دوستی مشهود، یك بی‌عاطفگی، بی‌علاقگی و بی‌اعتنایی شدید به انسان‌ها، تمایلات تسلط‌طلبی و كنترل دیگران و احتیاج شدید به برتری و پیروزی انتقام‌جویانه نهفته است. یکی دیگر از خصوصیات بارز تیپ مهرطلب این است كه عشق و روابط جنسی در نظرش اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا می‌كند. گاهی چنان تظاهر به عشق می‌كند كه انگار هیچ‌چیز در دنیا وجود ندارد.

تیپ برتری‌طلب می پندارد كه اصولا تمام مردم كینه‌توز و متخاصمند و كوشش می‌كند تا خلافش را نبیند. به‌نظر او زندگی صحنه جدال و مبارزه است. مبارزه انسان با انسان، و برنده كسی است كه از همه خبیث‌تر باشد. اگر استثنایی هم بر این قاعده كلی قائل شود با اكراه و محافظه‌كاری خواهد بود. گاهی هم آن را با لعااب ادب و نزاكت، انصاف و دوستی می پوشاند. در رفتار او گاهی احتیاج عصبی به محبت، تایید و تصویب دیگران مشهود است. ولی از آنها هم برای رسیدن به هدف‌های تهاجمی و برتری‌طلبی خود استفاده می‌كند. فرد برتری‌طلب می‌كوشد تا یأس و درماندگی‌عمیقش را ظاهر نسازد، همیشه از خود جسارت و خشونت نشان می‌دهد، زیرا به‌نظر او این صفات نماینده یك شخصیت قوی و برتر است.. یكی از احتیاجات مردم برتری‌طلب این است كه بر دیگران حاكمیت، كنترل و تسلط داشته باشد كه چنین احتیاجی شكل‌های گوناگون به خود می‌گیرد.
از خصوصیات دیگر تیپ برتری‌طلب احتیاج شدید به پیشی گرفتن، كسب موفقیت، پرستیژ و كسب شهرت است. یكی دیگر از خصوصیات برتری‌طلب عطش استثمارگری و فریب دیگران است. در هر موقعیت و هر رابطه‌ای نخستین چیزی كه به ذهنش می‌رسد این است كه به خودش می‌گوید: «از این موقعیت یا رابطه چه چیز عاید من می‌شود، چه استفاده‌ای می‌توانم از آن ببرم»
عشق در نظر این افراد اهمیت چندانی‌ندارد و تنها به خودشان فكر می‌كنند. فرد برتری‌طلب می‌كوشد تا ترس خود را تحت كنترل درآورد. مثلا اگر از دزد می‌ترسد تعمدا در یك اتاق تنها می‌خوابد تا بر ترسش غلبه كند. این تیپ دیگران را مورد شماتت و ایراد و اتهام قرار می‌دهد.

این دسته افراد، به‌ندرت بحث را می‌بازند. همواره سعی می‌كنند كه در خاتمه هر بحث و گفتگویی به نفع خودشان نتیجه‌گیری كنند. اصولا كم گوش می‌كنند و بدون توجه به سوال، همیشه آماده پاسخ دادن هستند. درصد یادگیری‌شان كم است و در مورد افكار و عقاید اشتباه خود بسیار حساسند و همیشه یك چهره حق به‌جانب دارند.

در این زمینه افراد برای‌«برنده شدن» از هیچ كاری روی‌گردان نیستندو همواره، تمام مسائل زندگی‌شان در رك حالت «برد و باخت» قرار دارد. افرادی كه در دنیای رقابت‌ها زندگی می‌كنند، هرگز در مورد مسأله‌ای وارد بحث و گفتگو نمی شوند بلكه شرط‌بندی را ترجیح می‌دهند. سعی می‌كنند تا از دیگران جلو بیفتند. به هر كسی كه سر راه آنان قرار گیرد خصومت می‌ورزند.

در حال استراحت: ابروان گره خورده، آرواره‌ها بهم فشرده، مشت‌ها درهم، با حالی عصبی، لیكن به ظاهر مطمئن از خویش. از رفتار او چنین بر‌می‌آید كه از هیچكس و هیچ‌چیز ترس و واهمه‌ای‌ندارد.
در حال كار  و فعالیت: زنجیر گسیخته و فریادكشان همه را مسخره می‌كند و دست می‌اندازد و جواب و متلك آماده را در آستین دارد.
همیشه: شق و رق، منقبض، پر باد و نخوت. اطرافیان همگی با او كنار می‌آیند و با نرمی و مسالمت‌آمیز رفتار می‌نماید ولی رفته‌رفته پیرامون وی را خالی كرده و بالاخره تنهایش می‌گذارند. با خشونت و خشكی همه را تأدیب می‌كند و خوار و خفیف می سازد و شلاق زبان را بكار می‌گیرد و این زمانی است كه به اصطلاح با كوچكتر از خودش طرف شود. اما اگر بزرگتری از خود را پیش‌رو ببیند نرم می‌شود و آتشبار كلامش را استتار می‌كند و به ‌چرب‌زبانی می‌پردازد.
او همه چیزش بدلی و تقلیدی است: خنده‌اش، رفتارش، حركاتش، راه رفتنش، از دست دادنش و ...

برای‌صحبت نكردن درباره خود دو راه وجود دارد: یكی سكوت و دیگری پرحرفی. افراد برای فرار از واقعیت و حمایت خویش، این دو نقش را بازی می‌كنند:
الف/ ساكت و كم حرف وارد میدان می‌گردند و در نقش یك آدم مظلوم، ظاهر می‌شوند.
ب/ حرافی می‌كنند. اینان با حرافی و وراجی بیش‌از‌حد سعی می‌كنند كه شنونده را به اشتباه بیندازند و او را با مباحث مختلف گیج كنند و به این ترتیب، كاری كنند كه دیگران مهلتی برای شناختن چهره واقعی آنان نیابند.
اصولا در مورد اموری كه به آنها هیچ‌گونه ارتباطی ندارد نیز دخالت می‌كنند. یكی از سوژه‌های مورد توجه آنان، زندگی دیگران است. نه با دیگران صدیقند و نه با خود، در واقع جامعه هیچند و بكاری گرفته نمی‌شوند.

می توان افراد گوشه‌گیر را عصبی دانست كه علت آن ترس و انزجار از آمیزش با دیگران باشد. از خصوصیات بارز تیپ گوشه‌گیر «بیگانگی از خویش» است. خود را آنطور كه واقعا عست نمی‌شناسد، نمی‌داند به چه چیز عشق و علاقه دارد و اعتقادات و اهدافش چیست. اشخاص گوشه‌گیر هم آگاهانه و هم بطور ناآگاهانه سعی می‌كنند كه به هیچ طریقی با كسی آمیزش و درگیری پیدا نكنند. همینكه احساس كنند كسی مخل و مزاحم تنهایی و گوشه‌گیری آنها خواهد شد دچار هراس و تشویش می‌گردند. یكی از احتیتجات مبرم تیپ گوشه‌گیر احتیاج به «خلوت» است. حتی كتاب به نظرش مخل و مزاحم به‌نظر می‌رسد. هر نوع پرسشی درباره زندگی خصوصی‌اش، او را دچار نگرانی می‌كند. شخص گوشه‌گیر نسبت به هر چیز كه مختصر شباهتی به فشار و تحمیل، ایجاد تعهد، دستور و این قبیل چیزها داشته باشد حساسیت و عكس‌العمل دفاعی نشان می‌دهد. از ازدواج به دو علت گریزانست. یكی بدین جهت كه آن را تحمیل و فشار احساس می‌كند. دوم اینكه او را در تماس نزدیك با دیگری قرار می‌دهد. اغلب اعتقاداتش متضاد و مغایر یكدیگرند حتی خودش هم گاهی‌ از این همه تضاد و تناقض متحیر می‌شود.

این افراد اصولا خود مسئول حالات خویشند و همواره غمزدگی آنان دلیل حساسیت بیش‌از‌حدشان در تمام امور است. با حالت غمزده‌ای كه به خود می‌گیرند، یا قصد جلب توجه دارند و یا واقعا درصدد جبران گناهی برآمده‌اند كه احساس می‌كنند و گاه اساسا غم برای آنان نوعی عادت و لذت از این عادت تلقی می شود. اینان ظاهرا بسیار صلح‌جو هستند و آرام تصمیم می‌گیرند. همیشه به نگه‌داشتند حیوانی در منزل علاقه دارند. بی‌اراده هر كودكی را عاشقانه دوست دارند. از شروع جر و بحث جدی واهمه دارند و اعتماد‌به‌نفس در آنان اندك است.