تبیان، دستیار زندگی

تاریخ موسیقی ایران قبل از اسلام داستان موسیقی ایران، داستانی است پر از فراز و نشیب و در این میان آنچه ما را به مبدا پیدایش این هنر نزدیك می‌كند كشف نی‌های استخوانی مربوط به هزاره‌های قبل از میلاد است كه در نوع خود ابتدایی‌ترین و اولین نمونه‌های سازهای موسیقی محسوب شود، شادروان حسن مشحون معتقد است، از زمانی كه بشر توانست انفعالات درونی خود را به وسیله‌ صدا نمایش دهد و وزن را از صداهای منظم و مختلف طبیعت به دست آورد، موسیقی را به وجود آورد زیرا جهان پر از اصوات است و عالم خلقت بر توازن و انتظام استوار است.
چون تشخیص موزون از غیر موزون در طبیعت بشر است ، و هر چیز موزون مطابق طبع انسان است . آواز ، رقص ، شعر كه هر سه موزونند و مورد پسند بشر ؛ از همان دوران قدیم به صورت آداب و رسوم جزو زندگی ملل دنیا درآمدند ؛ با پیشرفت تمدن و با اختراع آلات و ادوات موسیقی بشر از نواهایی كه در ذهنش حالت دلپذیر ایجاد می كرد تقلید نمود و با سرودهای مذهبی به نیایش رب النوع ها پرداخت و موسیقی را ركن اصلی دین قرار داد و از رقص و آوازهای ضربی و غیر ضربی در جشن و سرور و مراسم مذهبی خود استفاده نمود. پس ریشه موسیقی به عهد كهن ارتباط دارد، موسیقی صوتی با سخن به وجود آمده است و در واقع همان روزی كه انسان توانست برای نخستین بار خوشی‌ها و رنج‌های خود را با صدا نمایش دهد، مبدا موسیقی اس

وسعت ساز قانون در کشورهای مختلف


ساز قانون در کشورهای مختلف (مانند مصر، ترکیه، ارمنستان و شوروی، ایران و…) به اندازه‌ها و با وسعت‌های متفاوت ساخته شده‌است و بدین جهت تعیین یک وسعت واحد برای ساز قانون مقدور نیست.

قانونهای (مصری) ۲۶ صدایی

قانونهای (ترکیه) ۲۴ و ۲۵ صدایی

قانونهای (ارمنی) ۲۲ صدایی

قانونهای (ایرانی) طبق پیشنهاد نگارنده ۲۷ صدایی

نام تعدادی از نوازندگان این ساز

این ساز طی سالهای دراز به دست فراموشی سپرده شد، ولی می‌توان از نوازندگانی چون علی‌اکبر صدیف رحیم قانونی، جلال قانونی، مهدی مفتاح، استاد سیمین آقارضی، ملیحه سعیدی و پریچهر خواجه نام برد. گفته‌ها و شنیده‌هایی دربارهٔ ساز قانون چنین می‌نویسد: «و آن سازی است که کاسه و سطح آن مثلث بوده (تصویر ۱) و بر آن اکثر مباشران مفتول بندند و هر سه وتر را بر یک آهنگ سازند و طریقهٔ اصطخاب آن و مجموع مطلقات چنان است که نغمات ملائمه ذی الکلی را به هشت نغمه تقسیم کنند هر دایره مناسب با نغمات و ابعاد آن دایره …»


هنری جورج فارمر چنین می‌نویسد: شکل پستالتریوم چهار گوش (تصویر ۲) نیز در همان کتاب خطی کشیده شده که شکل سازها در آن آمده‌است ساز «نزهه» دوبار بزرگ‌تر از سازی است که ذوزنقه شکل بوده و به نام «قانون» خوانده می‌شود. در حالی که ساز دومی قانون به فارابی نسبت داده شده، ساز اولی «نزهه» را بایستی از ابداعات صفی الدین عبدالمومن دانست.

تصویر ۳ پسالتریوم است. فارمر می‌گوید که این ساز را در سوریه «قانون» و در مصر «سنطیر» (Santir) می‌نامند و از این رهگذر آنها را از هم مشخص می‌سازد.


هر گاه ساز ذوزنقه یا نزدیک به این شکل باشد، آن را سنطیر و اگر مستطی باشد، قانون می‌نامند. این ادعا البته با آنچه در زبان امروزی عربی و فارسی مشهود است در تناقض قرار می‌گیرد. فارمر به انتقاد می‌گوید که برخی سازندگان ساز، آن را از «نقره و طلا» می‌سازند و توصیه می‌کند که جعبه، به خاطر طنین آن، بهتر است از چوب ساخته شود. با آنکه رهنمودهای بالا مبنی بر این است که هر دو گونهٔ پسالتریوم، در نواختن در سطح افقی قرار داده می‌شود، (تصویر ۳) جهت سیمها را عمودی نشان می‌دهد، که دست چپ نوازنده ساز را عمودی نگهداشته و با انگشتان دست راست بر سیمها زخمه می‌زند.

پسالتریوم چهار گوش «نزهه) به‌نظر مولف کنزالتحف «پس از چنگ، هیچ سازی شیرین‌تر از نزهه نیست.» وسیلهٔ تقویت ارتعاشی آن به شکل چهار گوش دراز است. (تصویر ۴) مخترع آن را می‌توان صفی الدین عبدالمومن (فوت ۱۲۹۴ م-۶۷۳ه) نوازندهٔ دربار آخرین خلیفهٔ بغداد دانست. در ساختن آن از رودهٔ گوسفند (زه) و چوب سر و استفاده شده روی دور ردیف خرک، ۸۱ سیم کشیده می‌شوند که از هر سه سیم یک صدا تولید می‌شده‌است و وسعت صدای ساز بنابراین ۲۷ صورت بوده و پسالتریوم ذوزنقه‌ای یا شبه ذوزنقه‌ای (قانون) طبق اطلاعات کنزالحف نصف مستطیل آن بوده‌است که ۶۴ سیم داشته‌است واین ساز در قسمت زیر، هر سه سیم یکصدا راحاصل می‌کرده. و در قسمت میانی (قسمت وسط ساز) سیمها دوتایی و در قسمت بم (پایین) تک سیمی بوده‌است. از آنجا که ساز، ذوزنقه‌ای شکل بوده (تصویر ۵) طبعاً سیمها در طول خود اختلاف داشته‌اند همانطوری که دبراه نزهه ذکر شده سیمها به گوشیها محکم می‌شوند. (تصایور ۴و۵ از کنزالتحف گرفته شده) فارمر می‌نویسد قانون، (پسالتریوم، هاکبرت Hackbrett) استناد داده شده به فارابی است اما او چیزی ذکر نکرده‌است. ابن حزم (Hazm) (فوت ۱۰۶۴) قانون را به عنوان رهبر سازها ذکر می‌کند.این ساز از ۶۴ سیم تشکیل شده که بیشتر سیمهای آن (هر سه سیم) یک صدا را حال می‌کند. این ساز بنام Canon از راه اسپانیا به تمام اروپا راه یافت.

قانون یکی از انواع یتار بوده، سازی است که ضلع سمت راست عمود بر دو قاعدهٔ کوچک و بزرگ و ضلع چپ آن مایل به این دو قاعده‌است. سیمهای قانون، در طول ساز در جهت افقی قرار دارند و هر چه از نوازندهٔ ساز دورتر شوند، کوتاهتر می‌گردند. خرک، سمت راست ساز، روی پوست قار رداده شده و وجود پوست زیر خرک صدای ساز را رساتر و روشنتر می‌سازد، هر صوت در این ساز به وسیلهٔ سه سیم به صدا در می‌آید.

یکی از سازهایی که در ارمنستان طی قرنهای متوالی به تکامل رسیده، قانون است.

پیش از میلاد مسیح، سازی در ارمنستان وجود داشته که صوتی شبیه چنگ از آن برمی‌آمده. ولی برخلاف آن فاقد دسته بوده‌است. این ساز به ارمنی «کنار» - (Kunar) نامیده می‌شده (در ارمنستان همهٔ سازهای هم خانوادهٔ قانون را «کنار» می‌نامند).

پاستوس بوازند، مورخ ارمنی متعلق به قرن پنجم می‌نویسد: «در ضیافتها از ارکسترهایی، مرکب از سازهای «تنبور»، «لیر»، «عود»، «چنگ»، و «قانون» استفاده می‌کنند.»

هیسارلیان می‌نویسد: «نام این ساز از کلمهٔ یونانی qanon گرفته شده. هر چند که یونان وطن قانون نبوده‌است». «گ. لوونیان»، در آغاز قرن حاضر از سازهای قانون و کنار نام می‌برد و از آن دو، تصاویری نیز ارائه می‌دهد. به استناد نظر او، قانون مستطیل شکل بوده، سیمهای آن سه به سه همصدا کوک می‌شده و در مجموع بیست و یک صوت وسعت داشته‌است. ولی کنار با ضلع سمت چپ خود، نسبت به دو قاعده مایل بوده، مجموع سیمهای آن ۳۹ است که سه ته سه تا همصدا بوده اند.

در این نقشها بعضی نی و برخی چنگ و عده‌ای سازی به شکل قانون می‌نوازند. شباهت ساز نزهه با قانون بسیار زیاد است. مولف کنزالتحف اختراع نزهه را به صفی الدین ارموی نسبت می‌دهد و راجع به قانون می‌گوید قطر جعبهٔ صوتی کمی بیش از یک گره باید باشد و چوب آن را از تنهٔ درخت مو انتخاب کنند. ضلع بلند جعبهٔ ذوزنقه مانند قانون دو برابر ضلع کوتاه یا قاعدهٔ فوقانی آن است و با لمس کردن این سیمها او تار مطلقه به صدا در می‌آیند و آن را با انگشت یا مضراب می‌نوازند و در تشریح ساختمان نزهه می‌گوید که از ترکیب چنگ و قانون درست شده، تنهٔ ساز از چوب بید سرخ و شکل آن مربع کامل نبوده بلکه مربع مستطیل باشد. دو خرک روی صفحهٔ ساز قرار دارد که ۸۱ تار بر آن طوری کشیده شده که هر سه تار آن با هم کوک می‌شوند. نام نزهه در «دره التاج» و «نفایس الفنون» نیز آمده‌است. کلمهٔ قانون ممکن است از زبانی یونانی اقتباس شده باشد زیرا که اصل آن در زبان یونانی کانن است. در برهان قاطع نوشته شده‌است که قانون معرب کانون است و عربی نیست لیکن در عبی مستعمل است. سازی است تقریباً به شکل سنتور یا مضراب فلزی که مانند انگشتانه‌است و به انگشت سبابه می‌کنند و می‌نوازند. قانون از یک جعبهٔمجوف چوبی ساخته می‌شود که سطح قاعدهٔ زیرین و زبرین آن ذوزنقه غیر منظم است. شکل واندازهٔ آن در نواحی مختلف فرق می‌کند مانند قانون مصرفی، ترکیه و قانون بغدادی. معمولاً قانون مصری بزرگ و قانون ترکی کوچک‌تر است. هر قسمت از جعبهٔ ساز نام خاصی دارد. برای خارج شدن ارتعاشات صوتی سه سوراخ که شکلهای متفاوت و از این نظر نامهای مختلفی دارد، ایجاد می‌کنند. در سطح فوقانی ضلع قائم سمت راست خرک بر روی پوستی که جنس آن از پوست اهو یا ماهی است قرار دارد. در طرف ضلع مورب بر حسب بزرگی و کوچکی قانون از ۲۱ تا ۲۹ ردیف سه تایی مجموعاً ۶۳ تا ۸۱ گوی دارد. طرف دیگر که ضلع ان عمود بر قاعده می‌باشد ۶۳ تا ۸۱ سوراخ ریز کوچک تعبیه شده‌است. زه‌ها (اوتار) از روی دو ردیف خرک از طرف راست به چپ می‌گذرد

 زندگی نامه جلیل شهناز

به سال 1300 جلیل شهنار در شهر افتخار آفرین و هنر پرور اصفهان چشم به جهان گشود ،پدرش علاقه ی وافری به موسیقی سنتی ایران داشت و هر روز منزلش محفلی گرم برای دوست داران این هنر بود .پسر دیگرش حسین ،تار را بس دل انگیز می نواخت ،پدر از همان اوان کودکی مشوق او در یاد گرفتن و نواختن این ساز اصیل ایرانی گردید،و به همین سبب جلیل را به دست برادرش سپرد تا او را با نوای ساز آشنا کند از این زمان جلیل بود و حسین و تار که لحظه ای این سه دلداده از هم جدا نبودند .هر وقت حسین کاسه ء تار را در آغوش میگرفت و می نواخت ،جلیل از کنار او دور نمی شد و چون دلداده ای شیدا به پنجه های سحار او می نگریست . و در پیچ و تاب نوای آن خواسته های کودکی خود را در آن جستجو می کرد و عطش خود را فرو می نشاند . ایام کودکی سپری شد و دوران جوانی فرا رسید ،هر روز جلیل از مدرسه باز میگشت یکسر به نزد برادر آمده با لخنی کودکانه از او می خواست که تار بنوازد و حسین هم سخاوتمندانه هر چه داشت در طبق اخلاص نهاده و به او می آموخت.
جلیل پس از چندی به تهران آمد و به رادیو راه یافت و در ارکستر های مختلف این دستگاه شرکت جست و پس از مدتی در برنامه ی ((گلها )) شرکت و یکی از بهترین سلیست های آن گردید.
جلیل شهناز علاوه بر نواختن ((تار)) که ساز اختصاصی وی می باشد با نواختن ((ویولون )) ((سنتور)) ((ضرب ))نیز آشنایی دارد و آنها را بسیار دلنشین می نوازد،نواخته ها و آثار شهناز در موسیقی ایران به خصوص گلها از آ ثار بزرگ و ممتاز موسیقی ایران است.

زندگی نامه محمد اصفهانی 

محمد اصفهانی

محمد مهدی واعظی در روز چهاردهم تیرماه سال 1345 در تهران و در خیابان 17 شهریور بدنیا آمد . پدربزرگ وی صدای خوبی داشت و به واعظ اصفهانی معروف بود ، بهمین خاطر وی نام هنری اصفهانی را برای خود انتخاب کرد .
تحصیلات
تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدرسه علوی تهران به پایان رساند . سپس با شرکت در کنکور سراسری و اخذ رتبه 178 به دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران راه یافت و در سال 1376 در رشته پزشکی موفق به اخذ دکترا شد . وی همزمان با تحصیل علم به کسب هنر نیز اهتمام ورزید .

قرائت قرآن
وی از اوان کودکی قرائت قرآن کریم را به سه روایت نزد اساتید وقت آموخته و از شیوه های مختلف این فن به ویژه شیوه استاد "مصطفی اسماعیل" بهره مند شده است . تاکنون در محافل مهم بسیاری از حضور دکتر اصفهانی برا ی قرائت قرآن استفاده شده است .

اساتید او
محمد اصفهانی موسیقی ایرانی را با بهره مندی از مکتب استاد محمدرضا شجریان خواننده شهیر و با رهنمودهای این استاد آواز ایران و شاگرد مبرزش علی جهاندار آموخت . نزد استاد شجریان ردیف و موسیقی آوازی را فراگرفت . استاد دیگر او فریدون شهبازیان بود که نزد او تلفیق و تحدید فنی در موسیقی کلامی و زیبایی شناسی در الحان موسیقی ملی ایران را آموخت . از دیگر اساتید او می توان به همایون خرم و بابک بیات اشاره کرد . او همواره از اساتید ارجمندش در زمینه موسیقی بخصوص فریدون شهبازیان با تواضع و مهر یاد می کند .

سالار عقیلی

عقیلی از ۸ سالگی فراگیری موسیقی را با نوازندگی سازهای مختلف آغاز کرد. او به هنرستان موسیقی رفت و از همان.جا تصمیم به یادگیری آواز گرفت. او در طی بیش از ۵ سال نزد صدیق تعریف به فراگیری آواز پرداخت. هم.اکنون عقیلی افزون بر اجرا و ضبط آثار موسیقی به تدریس موسیقی در آموزشگاه خود و در هنرستان موسیقی مشغول است.
او همچنین گروه رازونیاز را تشکیل داد. که اعضاء این گروه عبارتند از : سالار عقیلی : آواز ، حریر شریعت زاده : دف ، حامد فکوری : تار ، مهدی باقری : کمانچه ، آرش فرهنگفر : تنبک و شهرام غلامی : عود . او به همراه این گروه کنسرتهای بسیاری در داخل و خارج از کشور اجرا کرده.است .

قاسم افشار

نام : قاسم افشار
سال تولد : 1344
محل تولد : تهران
بیو گرافی :
قاسم افشار ، با اولین ترانه اش ""وقف پرنده ها"" به شهرت رسید . او از آن هنگام به بعد مسیر رو به جلویی را در عرصه موسیقی پاپ ایران طی کرده است . افشار یک هنرمند وسواسی است و کارهایش را به دقت انتخاب می کند . او در عین حال که به موفقیت چشمگیری در عرصه موسیقی پاپ رسیده ، اما فوق العاده بی ادعا و فروتن است .

شهرام ناظری

شهرام ناظری در سال ۱۳۲۹ در کرمانشاه و در خانواده.ای ادیب، فرهنگ دوست و اهل موسیقی متولد شد.
وی از زمان کودکی مانند اکثر خوانندگان که صدای خوش در خانواده.شان موروثی بوده، صدای خوش را از پدر و مادر خود به ارث می.برد و پدرش که صدای لطیفی داشت و از سبک قدما و خوانندگان آن دیار به خصوص شیخ داوودی خواننده بزرگ بهره گرفته بود، فرزندش را تحت تعلیم قرار داد. قطب این خانواده، استاد حاجی خان ناظری (پرویز خان پورناظری) بوده که اکثر موسیقی.دانان کرمانشاه را با نت و موسیقی اصیل ایران تعلیم داده و خود از شاگردان درویش خان و کلنل وزیری بوده.است.
پدر شهرام ناظری ضمن آشنایی با گوشه.ها و ردیف.های آواز ایرانی با سه.تار هم آشنایی داشت و مادر وی هم صوتی خوش و با آواز آشنایی داشته و شهرام در چنین محیطی پرورش یافت.
این محیط مناسب هنری موجب شد تا وی در سن ۹ سالگی اولین برنامه هنری خود را در رادیو کرمانشاه همراه با تار مرحوم درویشی، از نوازندگان معروف کرمانشاه، اجرا نماید.
وی سپس در سن ۱۱ سالگی در رادیو تلویزیون ایران چند برنامه در آواز ایرانی اجرا نمود و برای پر بارتر کردن درک موسیقی خود ارتباط بیشتری با پسر عمویش کیخسرو پورناظری و درویش نعمت علی خان خراباتی که تأثیر بزرگ و مهمی بر آشنایی او با موسیقی محلی و کردی و درک آن داشته.اند برقرار کرد.
وی همواره در پی بهره.بردن از مکاتب و استادان مختلف بوده.است. در سال ۱۳۴۵ برای بهره.گیری از محضر اساتیدی چون عبداله خان دوامی، نورعلی خان برومند، عبدالعلی وزیری و محمود کریمی، مقیم تهران شد و ضمن بهره.گیری از محضر این اساتید، سه.تار را نیز نزد استادان احمد عبادی، محمود تاج بخش، جلال ذوالفنون و محمود هاشمی فرا گرفت.
شهرام ناظری به مدت یک سال در تبریز با نوازندگان و موسیقی.دانان آن دیار مانند غلامحسین بیگجه.خانی و فرنام قیطانچیان که از شاگردان اقبال آذر بودند در زمینه موسیقی ایرانی کار کرد.
درسال ۱۳۵۴ بنا به پیشنهاد نورعلی برومند به استخدام رادیو تلویزیون در آمد و اولین برنامه خود را با گروه شیدا به سرپرستی محمد رضا لطفی با مثنوی مولانا و ترانه.ای از شیخ بهایی اجرا کرد و پس از آن با گروه عارف به سرپرستی حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان همکاریش را ادامه داد.
وی درسال ۱۳۵۵ در نخستین کنکور موسیقی سنتی ایران (باربد) مقام اول را به دست آورد. در سال ۱۳۵۶ همراه با گروه سماعی به سرپرستی اصغر بهاری و حسن ناهید برای اجرای کنسرت در جشنواره توس انتخاب شد. در سال ۱۳۵۸ همراه با گروه چاووش که خود از اعضای اصلی آن بود در سخت.ترین شرایط صدای موسیقی سنتی و اصیل ایران را به گوش مردم هنردوست ایران رساند.
شهرام ناظری از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰ با تلاش پی.گیر و بی.وقفه، آلبوم.های چاووش ۲، ۳، ۴، ۷ و ۸ را با همکاری گروه چاووش، گروه شیدا و گروه عارف به سرپرستی محمد رضا لطفی، حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان، آلبوم مثنوی موسی و شبان را با همکاری جلال ذوالفنون و بهزاد فروهری، شعر و عرفان را با همکاری نوازندگان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران و گروه مولانا به سرپرستی جلیل عندلیبی، آلبوم سخن عشق باهمکاری گروه تنبور شمس و مرا عاشق را با همکاری گروه عارف به سرپرستی پرویز مشکاتیان تهیه کرد.
او در سال.های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴ از فعالیت خود کاست و به روش.های مختلف مشغول تدریس موسیقی و ردیف.های آوازی به علاقه.مندان گردید.
از سال ۱۳۶۴ به بعد با همکاری گروه.های موسیقی ایرانی کارهای زیبایی را به بازار موسیقی عرفانی و اصیل ایرانی عرضه ساخت که از درخشان.ترین این آثار می.توان شورانگیز با همکاری حسین علیزاده، گل صد برگ و آتش در نیستان با همکاری جلال ذوالفنون، کنسرت اساتید با همکاری گروه اساتید (گروه فرامرز پایور) و بی.قرار با همکاری گروه جلیل عندلیبی را نام برد.
شهرام ناظری طی فعالیت هنری خود برای اجرای کنسرت.های موسیقی اصیل ایرانی و عرفانی سفرهای بی.شماری به کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکا داشته.است و در فستیوال.های جهانی نیز حضور یافته.است.
وی درسال.های اخیر در کنسرت.های داخلی که زحمات اجرای آنها به دلیل کمبود امکانات و مشکلات پیش رو، زیاد است، حضور بیشتری داشته.است. وی در جشنواره موسیقی فجر درسال ۱۳۸۰، به همراه فرزندش حافظ ناظری، شرکت کرد و جایزه اول این فستیوال را به عنوان بهترین خواننده موسیقی اصیل ایرانی را به دست آورد. وی جایزه مخصوص هیئت داوران را نیز از جشنواره مهر دریافت داشته.است.

رسول نجفیان

زندگی نامه:
نجفیان در ۲۸ دی ۱۳۳۸ در تهران به دنیا آمد. در دوران دبستان با تاثیرپذیری از شیوه اداره کلاس توسط معلم روحانی خود، ذوق نمایش در او ایجاد شد. وی سال ۱۳۴۸ در هنرکده تئاتر آناهیتا فعالیت داشت.
اصالت وی به ایل بختیاری بازمی گردد اما متولد تهران است، موسیقی را از جوانی دنبال می کرد و نواختن دوتار را توسط یک روستایی به نام عاشق حیدر همدانی فراگرفت. پس از آن نیز آموختن موسیقی را نزد استاد اسماعیل مهرتاش ادامه داد.
نجفیان دارای مدرک کارشناسی روان.شناسی از بخش علوم تربیتی مدرسه عالی پارس سابق در سال ۱۳۵۶ است. بازی در تئاتر را از سال ۱۳۴۸ و بازی در سینما را از سال ۱۳۶۳ با فیلم صف ساختهٔ علی.اصغر عسگریان آغاز کرد.

فعالیت سینمایی و تلویزیونی:
بازیگری:
صف (۱۳۶۳)
نار و نی (۱۳۶۷)
دزد عروسک.ها (۱۳۶۸)
پول خارجی (۱۳۶۸)
نقش عشق (۱۳۶۹)
آهوی وحشی (۱۳۶۹)
یک مرد یک خرس (۱۳۷۱)
مسافر ری (۱۳۷۹)
مرد هزارچهره (۱۳۸۷)

دستیار کارگردان:
نار و نی (۱۳۶۷)
نقش عشق (۱۳۶۹)

آهنگساز:
نقش عشق (۱۳۶۹)

شعر:
یک مرد یک خرس (۱۳۷۱)

موسیقی:
نجفیان در زمینهٔ موسیقی نیز فعال است و تا کنون آلبوم.های رسم زمونه و با عاشورا می.گریم را منتشر کرده است. ترانهٔ رسم زمونه از ترانه.های بسیار معروف او است.

تئاتر:
وی در تئاتر نیز حضوری فعال دارد و دارای نگاهی ویژه به داستان.های ایرانی است. تا کنون نمایش.های رستم و سهراب و بیژن و منیژه را کارگردانی کرده است.

همایون شجریان


,فرزند چهره ی شاخص ایران,در 31 اردیبهشت 1354 در تهران در خوانواده ای سرشار از موسیقی چشم به جهان گشود . از کودکی علاقه به موسیقی و ریتم در او نمایان بودتا با تشخیص پدر تزد استاد بی همتای تنبک شادروان ناصر فرهنگفر به فراگیری تکنیک و شناخت ریتم که اساس موسیقی است پرداخت و چند سالی هم نزد جمشید محبی ادامه داد. از ده سالگی در کنار خواهران خود نزد پدر اواز را شروع کردو دورن بلوغ روزانه تکنیک اواز و صدا سازی را به صورت فشرده فرا کرفت.در همان زمان به همرستان موسیقی رفت و کمانچه را به عنوان ساز تخصصی خود انتخاب کرد و در خارج از هنرستان به ادامه ی فراگیری هن نزد اردشیر کامکار پرداخت . از سال 1370 پدر و گروه اوا را در کنسرتهای امریکا ,اروپا وایران با تنبک همراهی کرد و از 1378 به بعد در صحنه ی کنسرت ها با پدر همخوانی را اغاز نمود. همایون در چندین دوره کنسرتهای خارج از گشور با بزرگان موسیقی ایران به صحنه رفته است. برنامه ی نسیم وصل به اهنگسازی محود جواد ضرابیان , اولین برنامه ای است که همایون به تنهایی خوانندگی انرا به عهده دارد. با ارزوی موفقیت او در راه سخت و طولانی که در پیش روی دارد

محمدرضا شجریان



اول مهر ماه 1319 در مشهد متولد شد
چنانكه خود در خاطراتش از ایام كودكی بیان كرده، 5 ساله بودكه در خلوت كودكانه.اش آواز می.خواند
15بهمن1326 به كلاس اول می.رود و یك سال بعد به آموزش تلاوت قرآن.كریم نزد پدر می.پردازد. در 9 سالگی تلاوت قرآن را آغاز می.كند و یك سال بعد این كار را در میتینگ.ها و اجتماعات سیاسی ان سال.ها ادامه می.دهد.
در سال 1331 برای نخستین بار صدایش از رادیو خراسان پخش می.شود. سال 1332 وی عنوان شاگرد ممتاز را در بین دانش آموزان مشهدی از آن خود می.كند و سپس در دبیرستان شاهرضا تحصیلات خود را پی می.گیرد. همزمان در مسابقات فوتبال دبیرستان.های مشهد هم حضور می.یابد و در سال 1334 موفق می.شود به تیم دانش آموزی استان راه یابد.
شجریان در سال 1336 به دانشسرای مقدماتی در مشهد می.رود و از همین سال است كه برای نخستین بار با یك معلم موسیقی به نام جوان .آشنا می شود.
پی گیری جدی كار آواز سبب می شود تا در سال 1338 وی به اجرای آوازهایی بدون ساز ونیز قرائت قرآن برای رادیو خراسان بپردازد.
یك سال بعد شجریان دیپلم دانشسرای عالی را می.گیرد و به استخدام آموزش و پرورش در می.آید و همزمان به تدریس در دبستان خواجه نظام.الملك بخش رادكان می پردازد و نیز با سنتور آشنا می.شود.
آشنایی با سنتور این اشتیاق را در وی شدت می.بخشد كه با نت و فراگیری سنتور نزد آقای جلال اخباری و شروع سنتور سازی و تحقیق برای بهتر کردن صدای سنتور تجربه.های خود درموسیقی را گسترش دهد.
شجریان در همین سال (1340) با دوشیزه فرخنده گل افشان در شهر قوچان ازدواج می.كند و مرداد ماه جشن عروسی می.گیرند كه حاصل این ازدواج آغاز یك زندگی سی ساله و سه دختر ویك پسر( همایون) است.
در سال 1342 وی از بخش رادکان به روستای شاه اباد مشهد به عنوان مدیر دبستان منتقل می.شود و در همین سال فرزند اول وی (راحله) متولد و نیز وی موفق می.شود كه اولین سنتور خود را با چوب توت بسازد.
در سال 1344دختر دوم (افسانه)در مشهد به دنیا می.آید كه بعدها به همسری پرویز مشكاتیان در می.آید.
بعد از چند سال تدریس و مدیری دبستان.های مشهد آذر ماه 1346 شجریان به تهران منتقل می.شود و از همان بدو ورود با استاد احمد عبادی (نوازنده و نواساز نامی سه.تار) آشنا می.شود وهمزمان به همكاری با رادیو ایران می.پردازد و در كنار آن به کلاس درس اواز استاد اسماعیل مهرتاش و انجمن خوشنویسان نزد استاد بوذری می.رود. اشنایی با رضا ورزنده (استاد سنتور) در تابستان همین سال. اجرا و ضبط اولین برنامه در رادیو ایران که با عنوان "برگ سبز شماره ی 216" در شب جمعه 15 اذر ماه پخش شد از دیگر فعالیت.های شجریان در این سال بود.
کار در رادیو با نام مستعار "سیاوش بیدکانی" تا سال 1350 خورشیدی و بعد در رادیو و تلویزیون با نام خودش از جمله تلاش.های شجریان در مسیر زندگی هنری.اش به شمار می.رفت.
در سال 1347 از اموزش و پرورش به وزارت منابع طبیعی انتقال می یابد وهمزمان به كلاس خوشنویسی استاد حسن میرخانی می.رود.
دختر سوم وی مژگان در 27 اردیبهشت درتهران متولد می.شود و در همین سالهاست كه وی برنامه.هایی با استاد احمد عبادی، لطف الله مجد، اجرا می.كند.
در سال 1349 همكاری خود با با برنامه.های تلویزیون ملی ایران را آغاز می.كند و همزمان به دریافت خوشنویس ممتاز نایل می.شود.
در سال 1350 با استاد فرامرز پایور آشنا می.شود. به مشق سنتور و اموزش ردیف اوازی صبا نزد ایشان می.پردازد . در همین سال است كه وی افتخار آشنایی با شاعر گرانمایه هوشنگ ابتهاج سایه را پیدا می.كند و به همكاری با برنامه گلهای تازه رادیو می.پردازد.
در سال 1351 شجریان ضمن همكاری در برنامه گلها با استاد نور علی خان برومند آشنا می.شود و به آموزش سبك وشیوه آوازی طاهر زاده نزد وی مشغول می.شود. آشنایی با استاد دوامی و نیز آموختن ردیف.های آوازی از دیگر توفیقات شجریان دراین سال بود.
در سال 1352 وی به اتفاق گروهی از هنر مندان چون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگفر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون، داود گنجه.ای و مقدسی و حدادی و دیگران هنرمندان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را به سرپرستی استاد داریوش صفوت بنا می.گذارند.
در سال 1354 همایون متولد می.شود و از همان سال اجرای وی برای كشور های خارجی هم آغاز می.شود.
1355: شرکت در جشنواره توس (نیشابور)با فرامرز پایور، سایه، حسن ناهید، رحمت الله بدیعی، محمد اسماعیلی، عبدالوهاب شهیدی و هوشنگ ظریف. حضور در برنامه جشن هنر حافظیه شیراز با محمدرضا لطفی و فرهنگفر و اجرای برنامه راست پنجگاه. در همین سال وی به همراه ابتهاج سایه و برخی دیگر از هنرمندان از رادیو كناره گیری می.كنند.
در سال 1356 شركت دل آواز را تاسیس و نیز در سال 1357 در مسابقات تلاوت قرآن سراسر كشور به مقام نخست می.رسد.
در سال 1358 با غلامرضا دادبه آشنا می.شود و سپس آلبوم.های مختلفی را با گروه پایور و نیز آلبوم.های دیگری را با گروه شیدا و عارف كار می.كند.
در فاصله سال.های دهه شصت شجریان همكاری گسترده.ای را با پرویز مشكاتیان آغاز می.كند كه حاصل .آن آلبوم.های ماهور، بیداد، نوا، دستان و .. است. در همین سال.ها وی به اتفاق گروه عارف كنسرت.هایی را در خارج از ایران اجرا می.كند.
از سال 68 وی با گروه پیرنیاكان و عندلیبی به اجرا كنسرت در آمریكا و اروپا می.پردازند. این گروه در سال بعد و به دلیل زلزله رودبار كنسرت.هایی را در جمع آوری كمك مردم دنیا دراروپا و آمریكا اجرا می.كنند.
در سال 71 پس از ازدواج با همسر دوم خانم کتایون خوانساری به اجرای کنسرت.های مرحله دوم در امریکا با داریوش پیر نیاکان، جمشید عندلیبی و همایون شجریان (اگوست تا نوامبر) می .پردازد. انتشار آلبوم یاد ایام، آسمان عشق و نیز دلشدگان حاصل این سال.ها است.
در سال 1374 وی کنسرت.هایی در شهرهای اصفهانف شیراز، ساری، کرمان و سنندج را برگزار می.كند و در همین سال آلبوم چشمه نوش (.با محمد رضا لطفی) گنبد مینا، جان عشاق، مدتی بعد در خیال را با همكاری مجید درخشانی منتشر می.كند.
خلاصه:
در سال 76 فرزند دیگر شجریان به نام رایان از همسر دوم متولد می شود و یك سال بعد وی آلبوم شب؛ سكوت، كویر را با آهنگسازی كیهان كلهر منتشر می.كند.
شجریان در سال 78 جایزه افتخاری یونسكو را دریافت می كند (.جایزه پیكاسو) و كتاب راز مانا نیز از وی درسال 79 منتشر می.شود.
از یكی دو سال بعد وی به اتقاق كیهان كلهر و حسین علیزاده و همایون شجریان كنسرت.هایی را در اروپا و آمریكا اجرا می.كنند كه حاصل ان آلبوم.های نوا، داد و بیداد، زمستان است.
شجریان به اتقاق علیزاده و كلهر و فرزندش در زمستان سال 1383 به مناسبت زلزله بم كنسرتی را درتهران برپا می.كنند و همزمان اعلام می.كنند كه قصد دارند مجتمعی را به نام باغ هنر بم بسازند كه دی وی دی همنوا بابم حاصل چنین اندیشه.ای است.