تبیان، دستیار زندگی

خواب عبارت است از کاهش تا فقدان

آپنه بازدارنده خواب

این اختلال خواب باعث می‌شود که فرد در حین خواب موقتاً جریان تنفسش قطع گردد. یکی از دلایل شایع آپنه بازدارنده خواب، بزرگ شدن لوزه‌ها یا ورم لوزه‌هاست (بافت‌هایی که در مجرای ارتباط دهنده بینی و حلق قرار دارند.) داشتن اضافه وزن یا چاقی نیز می‌تواند باعث این نوع اختلال خواب گردد. کسانی که دچار آپنه بازدارنده خواب هستند معمولاً خروپف می‌کنند، مشکل تنفسی دارند و در طول خواب به شدّت عرق می‌کنند. به دلیل آن که این اختلال، مانع از خواب مداوم و کافی است، فردی که دچار آن باشد در طول روز به شدّت احساس خواب آلودگی و تحریک‌پذیری می‌کند. کسانی که نشانه‌های آپنه بازدارنده خواب، مثل خروپف بلند یا خواب آلودگی فزاینده در طول روز، داشته باشند باید توسط پزشک مورد معاینه و درمان قرار گیرند.

برگشت (ریفلاکس)

بعضی افراد به بیماری برگشت اسید معده به مری (GERD) مبتلا هستند. این بیماری باعث نوعی حس سوزش و ناراحتی در بیمار می‌گردد که به «سوزش سر دل» یا ترش کردگی معروف است. عوارض GERD هنگامی که فرد دراز کشیده باشد ممکن است بدتر شود. حتی چنانچه فرد متوجه احساس سوزش سر دل به هنگام خواب نشود امّا ناراحتی‌هایی که توسط این بیماری ایجاد می‌شود می‌تواند با چرخه خواب تداخل نماید.

کابوس

اغلب نوجوانان گاهی اوقات در خواب دچار کابوس می‌شوند امّا اگر تعداد دفعات کابوس دیدن زیاد باشد می‌تواند الگوهای خواب را به هم زند زیرا معمولاً باعث از خواب پریدن می‌گردد. برخی چیزها می‌تواند کابوس دیدن در خواب را تشدید کند که از آن جمله می‌توان به مصرف برخی داروها، الکل و مواد مخدّر اشاره کرد. و البته محرومیت از خواب کافی نیز خود می‌تواند عامل مهمی برای کابوس دیدن باشد. امّا شایع‌ترین عامل کابوس‌های شبانه، استرس یا اضطراب است. اگر کابوس‌ها شبانه با خواب شما تداخل دارد بهتر است با یک پزشک، روان‌درمانگر یا مشاور صحبت کنید.

راه رفتن در خواب

راه رفتن در خواب معمولاً برای نوجوانان به ندرت اتفاق می‌افتد. اغلب کسانی که در خواب راه می‌روند را کودکان تشکیل می‌دهند. راه رفتن در خواب ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. این پدیده غالباً هنگامی که فرد بیمار است، تب دارد، خواب کافی نداشته و یا استرس داشته باشد روی می‌دهد. از آنجا که راه رفتن در خواب معمولاً برای یک فرد زیاد اتفاق نمی‌افتد، غالباً به عنوان یک مشکل جدّی در نظر گرفته نمی‌شود. کسانی که در خواب راه می‌روند معمولاً خودشان به بستر باز می‌گردند و معمولاً راه رفتن خود در خواب را به یاد نمی‌آورند. راه رفتن در خواب غالباً در خلال مراحل عمیق خواب، بین مراحل ۳ و۴ چرخه خواب، صورت می‌گیرد. گاهی اوقات، این گونه افراد به کمک برای باز کردن راه (کنار گذاشتن موانع) و بازگشتن به بستر نیازمند خواهند بود. نکته قابل توجه این است که بیدار کردن کسی که در حال راه‌روی در خواب است باعث ترساندن او می‌شود. بنابراین بهتر است این افراد را به آرامی به سمت بستر هدایت کرد.

چکار باید کرد؟

اگر شما به قدر کافی استراحت شبانه دارید ولی هنوز روزها احساس خستگی می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. خستگی فزاینده و مفرط می‌تواند به دلیل انواع و اقسام مشکلات سلامتی، و نه تنها کمبود خواب، باشد. اگر پزشک به مشکل خواب مشکوک شود، سلامت کلّی و عادت‌های خواب شما را مورد نظر قرار خواهد داد. علاوه بر آزمایش‌های پزشکی، به سابقه پزشکی شما خواهد پرداخت و از شما سوالاتی درباره سابقه بیماری‌ها، داروهای مورد مصرف، بیماری‌های خانوادگی، حساسیت و از این قبیل خواهد پرسید. همچنین پزشک ممکن است به انجام آزمایش‌هایی بپردازد تا دریابد شرایطی مانند آپنه بازدارنده خواب با خواب شما تداخل دارد یا نه. مشکلات متفاوت خواب، درمان‌های متفاوتی دارند. برخی افراد با دارو و برخی با کمک روش‌های خاصی نظیر نوردرمانی (نشستن درمقابل یک منبع نور برای مدّت خاصی در هر روز) یا تمرین‌های دیگر، ساعت بدنشان قابل تنظیم مجدّد است. پزشکان معمولاً نوجوانان را تشویق می‌کنند که با تغییر سبک زندگی، به الگوها و عادت‌های بهتری برای خواب دست یابند. شما احتمالاً می‌دانید که مصرف کافئین می‌تواند شما را بیدار نگاه دارد امّا بسیاری از نوجوانان نمی‌دانند که انجام بازی‌های ویدیویی و تماشای تلویزیون قبل از خواب نیز می‌تواند همین اثر را داشته باشد.

خواب دو نوع عمده دارد:

الف:خواب با حركت سریع چشمها

كه سرتاسرشب چند بار اتفاق می افتند و ما طی آنها خواب می بینیم.
دراین نوع خواب كه حدودا یك پنجم زمان خوابیدن را به خود اختصاص میدهد مغز بسیار فعال بوده و ماهیچه‌های بدن در حال استراحت هستند و چشمها به سرعت به چپ و راست حركت می كنند.

ب:خواب بدون حركت سریع چشمها

در این حالت مغز آرام بوده ولیكن بدن حركت میکند در این هنگام هورمونها آزاد شده و وارد سیستم گردش خون می شوند و بدن به ترمیم خستگی ها و فرسودگیهای حاصل از فعالیتهای روزانه می پردازد.

به چقدر خواب نیاز داریم؟

پاسخ این سوال عمدتا بستگی به سن ما دارد.

• نوزادان روزانه حدود هفده ساعت میخوابند


• كودكان بزرگترتنها به نه یا ده ساعت خواب شبانه نیاز دارند


• اغلب افراد بالغ نیازمند هفت یا هشت ساعت خواب شبانه هستند

افراد مسن تر هم به همین مقدار خواب نیاز دارند ، اما اغلب ممكن است فقط یك دوره خواب عمیق شبانه در طی سه تا چهار ساعت اول داشته و پس از آن ممكن است آسان تر از خواب بیدار شوند بعلاوه، تمایل به خواب دیدن با افزایش سن كاهش می یابد، همچنین افراد همسن در شرایط یكسانی به سر نمی برند و با هم تفاوت دارند.
اغلب افراد به هفت یا هشت ساعت خواب نیاز دارند اما افرادی هم هستند که با سه تا چهار ساعت خواب شبانه سرمیکنند.خوابیدن شبانه بطور منظم و بیش از هفت یا هشت ساعت، مفید نخواهد بود.
دوره های كوتاه مدت بیداری بسیار بیشتر از آنچه واقعا هستند حس می شوند بنا براین به سادگی ممکن است احساس کنیم كمتر از میزان واقعی خواب بوده ایم.

اگر نخوابیم چه می شود؟

اگر نتوانیم بخوابیم نگران می شویم، اگر بی خوابی گهگاهی اتفاق بیفتد روز بعدش احساس خستگی خواهیم داشت اما در این حالت آسیبی به سلامتی جسمی و روانی ما وارد نمی شود اما پس از چند شب بیخوابی به تدریج متوجه خواهید شد:

• 
  
  تمام مدت خسته هستید
  
  


• 
  
  در طی روز چرتتان میگیرد
  
  


• 
  
  تمرکز فکری برایتان سخت میشود
  
  


• 
  
  تصمیم گیری برایتان مشکل میشود
  
  


• 
  
  شروع به احساس افسردگی می کنید
  
  

اگر با ماشین آلات سنگین کار می کنید یا در حال رانندگی باشید این میتواند بسیار خطرناک باشد.سالانه مرگ و میر فراوانی به دلیل به خواب رفتن افراد حین رانندگی اتفاق می افتد.
فقدان خواب همچنین میتواند ما را در مقابل فشار خون بالا، چاقی و دیابت آسیب پذیر سازد.

مشکلات خواب در دوران بزرگسالی

خواب بیش از حد کم ( Insomnia)
ممکن است احساس کنید خواب کافی ندارید و یا حتی اگر میزان ساعات، برای خواب شبانه به نظر کافی آیند، یک استراحت مناسب در طول شب برایتان حاصل نمیشود.
دلایل روزمره فراوانی برای خوب نخوابیدن وجود دارند:

• 
  
  اتاق خواب گرم یا سرد است یا سر و صدا زیاد است.
  
  


• 
  
  ممکن است رختخواب، ناراحت یا كوچك باشد.
  
  


• 
  
  احتمال دارد الگوی خواب همسر شما با شما متفاوت باشد.
  
  


• 
  
  شما ممکن است یک الگوی منظم برای خواب نداشته باشید یا به میزان کافی نرمش بدنی نکنید
  
  


• 
  
  خوردن بیش از حد ممکن است خوابیدن را مشکل سازد
  
  


• 
  
  گرسنه به بستر رفتن ممکن است سبب بیداری پیش از موعد گردد
  
  


• 
  
  سیگار، الکل و نوشیدنی های کافئین دار مثل چای و قهوه
  
  


• 
  
  بیماری، درد یا تب بالا
  
  

برخی علل جدی تر عبارتند از:

• 
  
  مشكلات احساسی
  
  


• 
  
  ناشی از كار
  
  


• 
  
  اضطراب و نگرانی
  
  


• 
  
  افسردگی ، شما ممكن است صبح زود از خواب بیدار شوید و قادر به خوابیدن دوباره نباشید.
  
  


• 
  
  فكر بیش از حد به مشكلات روزانه
  
  

آیا مصرف قرص كمكی به ما میكند؟

قرصهای خواب چندین سال است كه بوسیله مردم مصرف میشوند ولی این قرصها:

• 
  
  اثر طولانی مدت ندارند
  
  


• 
  
  روز پس از مصرف آنها شما خسته و تحریک پذیر خواهید بود
  
  


• 
  
  خیلی زود كارایی خود را از دست می دهند و شما مجبورید از مقدار بیشتری دارو استفاده كنید
  
  


• 
  
  بسیاری به آن معتاد می شوند، در واقع با مصرف طولانی مدت قرص های خواب آور انسان از نظر جسمی و روانی به آنها وابسته می شود
  
  


• 
  
  بسیاری از عوارض قرصهای خواب آور جدید(zolpidem,zalpelon,zopiclone) هم شبیه قرصهای قدیمِی مانندNitrazepam,Temazepam,Diazepamمیباشد.
  
  

قرصهای خواب بایدبرای مدت کوتاه(کمترازدوهفته)مصرف شود-مثلادر مواقعی که شمااصلا خوابتان نمی برد و دچار پریشانی شده اید.
اگر شما مدت طولانی است كه از این دارو ها استفاده می كنید بهتر است با مشورت پزشك خود مقدار
مصرف را به تدریج كاهش دهید، در برخی موارد نیز مصرف دارو های ضد افسردگی
مفید می باشد.

داروهای بدون نسخه پزشک

چند مورد از این گونه دارو ها وجود دارد كه شما مثل دارو های ضد آلرژی و سرماخوردگی می توانید
آنها را بدون نسخه پزشك خریداری كنید.
البته این دارو ها تا حدودی موثرند اما به احتمال قوی روز بعد شما كاملا خواب آلود خواهید بود.
اگر شما از این دارو ها مصرف كردید حتما به اخطار های مربوطه توجه كنید و روز بعد جدا از رانندگی و كار با وسایل خطرناك دوری كنید.
مشكل دیگر هم اینكه بدن نسبت به این دارو ها مقاوم شده و به تدریج شما مجبورید مقدار بیشتری دارو
مصرف كنید تا به اثر مطلوب دست یابید ، بهترین راه این است كه به طور موقت از این دارو ها استفاده كنید و
هر گز به مدت زیاد آن را به كار نبرید.
نوع دیگر درمان ،استفاده از دارو های گیاهی است و اکثر آنها بر پایه گیاه دارویی سنبل الطیب
ساخته می شوند ، اگر از این گیاه دارویی به مدت دو سه هفته شبانه استفاده شود بهترین نتیجه را خواهد داشت اما اگر گهگاه از آن استفاده كنیم نتیجه مورد نظر را نخواهد داشت.
به مانند دارو های ضد آلرژی ما باید مراقب عوارض استفاده از این دارو ها باشیم.
اگر برای فشار خون دارو مصرف می كنید یا از سایر دارو های آرامبخش یا خواب آور استفاده می كنید
حتما قبل از استفاده از این دارو ها با دكتر خود مشورت كنید.

.