معانی و بحث و رسایی معنا از جمله ویژگی های بزرگترین آثار ادب فارسی بلکه ادب جهان است. شاعر توانای حماسه پرداز ما در جای جای این کتاب عظیم، استادی و سخنوری و ذوق سلیم را به مقامی بالا رسانده است و شور و حال حماسی را در دل خوانندگان و شنودگان زنده می کند و میل و رغبت و نیکی و نیکوکاری ها و اخلاق پسندیده و جوانمردی ها و دلیری ها و ایمان به پروردگار یکتا را در جانها می پروراند. ابیات شاهنامه چنان استوار سروده شده اند که در بلندای تاریخ ادب پیوسته نمونه فصاحت و بلاغت و احساس و حرکت و حیات در سرزمین شعر فردوسی موج می زند و چنان صحنه ها و حوادث قهرمانان زنده وصف شده اند که گویی با خواننده و شنونده گفتگو می کنند. حکیم طوس درهای آداب و فنون شعر و ادب و فرهنگ های گوناگون فارسی، ترکی و عرب را کوبیده و نجد و حجاز و بزم و غضب را با زیبایی و طراوت و آهنگ فراوان در پیچ و خم صحنه ها و میدان ها و نقشه های نگارین و دلربا به نیکویی پرورانده است. حکیم فردوسی با ظرافت عواطف را بر می انگیزد، می خنداند، می گریاند و شور و حال را در لابلای قیل و قال پهلوانان، نعره و فغان سربازان یاد می آورد و در حالی که دل را به ذکر یزدان پاک آرامش می دهد و جانها را از آلایش پاک می سازد با قدرت و توان، فارسی کهن را پاس می دارد و با تصاویر گوناگون و رنگارنگ انبساط خاطر را فراهم می سازد. نامه باستان و کارنامه راستان زندگی ملتی را به نقش می کشد که به نیروی راستی و امانتی یزدان در برابر حوادث روزگار با قامتی پایدار به بلندای تاریخ سر بر افراشته به پا خاسته.