تبیان، دستیار زندگی

اکران نامناسب سینمای ایران در این روزها، آسیبی است که بیش از هر چیزی خانواده بزرگ سینما را تهدید می‌کند. با وجود گذشت پنج ماه از سال 91، باز هم در برهمان پاشنه می‌چرخد.
 
بسیاری از سینماگران شورای صنفی نمایش را مقصر اصلی آسیب زدن به اقتصاد سینما می‌دانند. همان شورایی که قبل از سال 91، از لیست فیلم‌های جشنواره سی‌ام، سه فیلم سیاسی و حساس را برای اکران در بهار 91 انتخاب کرد.

بدون شک اگر در همان وهله اول مدیران سینمایی تدبیر و چیدمان اکران را با هوشمندی و دقت نظر بیشتری انتخاب می‌کردند، دو فیلم «خصوصی» به کارگردانی محمدحسین فرحبخش و «گشت ارشاد» به کارگردانی سعید سهیلی به عنوان اولین‌ها در لیست قربانیان سینمای ایران در سال 91، قرار نمی‌گرفتند.

نکته قابل توجه اینجاست که با وجود علاقه سازمان سینمایی به ساخت فیلم‌های سیاسی، اکران این فیلم‌ها، با اعتراضات برخی گروه‌ها مواجه و پس از آن ، حوزه هنری و شهرداری  (اینجا) هم وارد ماجرا می‌شوند، تا مدیران سینمایی هم بدون هیچ گونه حمایتی به خواسته گروه اقلیت تن دهند و این فیلم‌ها پس از مدت کوتاهی ابتدا اکران‌شان محدود می‌شود و اندکی بعد به طور کامل از روی پرده سینماها برداشته خواهند شد.

اما این تمام ماجرا نبود. این مسئله ابتدا چندان مورد توجه مدیران سینمایی قرار نگرفت، اما به محض اینکه مذاکرات با حوزه هنری که تعداد زیادی از سینماها را در اختیار دارد، به نتیجه نرسید و حوزه هنری‌ها اعلام کردند با 15 فیلم دیگر هم این کار را خواهد کرد، اما هیچ وقت اسامی این فیلم‌ها را اعلام نکردند.

چندی بعد اعضای شورای عالی سینما در جلسه رسمی‌شان از نماینده حوزه هنری دعوت کردند تا حضوری مشکلات این حوزه را با فیلم‌های روی پرده بررسی کنند اما نماینده حوزه هنری از حضور در این جلسات ممانعت کرد به همین دلیل شورای صنفی و انجمن سینماداران وارد عمل شدند از دادن فیلم به سینما آزادی یکی از سینماهای حوزه هنری که تاثیر فراوانی در فروش فیلم‌های روی پرده دارد، خودداری کردند.  دلیل این تصمیم‌گیری تنها اتفاقات اکران اول بهار نبود. حوزه هنری در ادامه همان سیاست‌هایی که سال 91 در پیش گرفته بود اعلام کرد «پس کوچه‌های شمرون» و «خوابم می‌آد» را هم اکران نمی‌کند.

اما نمایندگان حوزه هنری در سینما آزادی با «شور شیرین» قرار داد بستند تا فیلم را روی پرده سینما ببرند. شورای صنفی نمایش این کار را غیرقانونی و فروش این فیلم را هم دروغ بزرگ خواند.

همه این مسائل باعث شد تا پای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به این دعوا باز شود و برای حل این مشکل پا در میانی کند. بعد از جلسه شورای صنفی نمایش، مدیران حوزه هنری با سیدمحمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حبیب کاوش اعلام کرد که مشکل شورای صنفی نمایش با حوزه هنری حل شده است و حواله اکران فیلم برای سینما آزادی صادر می‌شود.

اما بعد از صدور حواله اکران فیلم «شور شیرین» سینما آزادی باز هم کوتاه نیامد و درخواست اکران برای فیلم «خوابم می‌آد» را به شورای صنفی نمایش نداد. چندی بعد رئیس حوزه هنری نامه‌ای خطاب به جواد شمقدری رئیس سازمان سینمایی نوشت و در آن اعلام کرد که همچنان حوزه هنری بر سر مواضع خود ایستاده است و تنها فیلم‌های ارزشی سینمای ایران را در سینماهای زیر مجموعه خود اکران می‌کند.

جواد شمقدری هم دیگر نتوانست صبوری کند و با وجود اینکه با حضور در برنامه «هفت» اعلام کرد اگر حوزه هنری لیست 15 فیلم خود را را اعلام کند سازمان سینمایی همکاری لازم را برای دادن فیلم‌های ارزشی به سینماهای این حوزه انجام می‌دهد، این بار جواب مدیران حوزه هنری را با صراحت داد.

این نامه نگاری هم تاثیر چندانی در تصمیم‌گیری‌های حوزه هنری برای ادامه فعالیت‌های سینمایی‌اش در سال 91 نداشت و باز هم از اکران کردن فیلم «نامزد آمریکایی من» امتناع کرد.

با همه این‌ها اما حوزه هنری پیش دستی کرد و با علی سرتیپی پخش کننده فیلم «کلاه قرمزی و بچه ننه» به سرگروهی سینما استقلال که قرار است عید فطر روی پرده سینماها برود، قرار داد بست. این مسئله باعث شد شورای صنفی نمایش واکنش نشان بدهد و سخنگوی این شورا گفت: همانطور که حوزه هنری اعلام کرده بود تنها فیلم‌های ارزشی را روی پرده سینماهایش می‌برد، «کلاه قرمزی و بچه ننه» فیلم ارزشی نیست و به همین دلیل به سینماهای حوزه هنری داده نمی‌شود.

واکنش پخش کننده «کلاه قرمزی و بچه ننه» هم در این میان قابل توجه بود. علی سرتیپی که در این دعواها هم حوزه هنری را مقصر می‌دانست و هم شورای صنفی نمایش را، اعلام کرد که مشکل حال حاضر سینمای ایران سیاسی شدن است و شورای صنفی نمایش باید فیلم «کلاه قرمزی و بچه ننه» را به سینماهای حوزه هنری بدهد. همچنین این شورا سینما آزادی را از سرگروهی سینماها حذف کرد.

این دعواها در حالی اتفاق می‌افتد که کمتر از یک هفته به اکران عید فطر مانده است و هنوز شورای صنفی نمایش برنامه اکران این عید را اعلام نکرده است. تنها فیلم «ضد گلوله» به کارگردانی مصطفی کیایی برای اکران در عید فطر قطعی شده است.

برخی از سینماگران از جمله فرشته طائرپور تهیه‌کننده سینما که به عملکرد شورای صنفی نمایش و مدیران سینمایی در حوزه اکران انتقاد داشتند، تمام این مشکلات را ناشی از روش نادرست مدیریتی مدیران و عملکرد اشتباه شورای صنفی نمایش می‌دانند.

در نهایت مهم نیست که مقصر اصلی چنین آشفته بازاری در سینمای ایران چه کسی است. مهم این است که با نگاهی اجمالی به فروش فیلم‌های سینمای ایران در چهار سال گذشته و با احتساب قیمت بلیت و تعداد فیلم‌های روی پرده،به خوبی می‌توان فهمید سینمای ایران در حوره فروش چگونه سقوط می‌کند و هیچ کس به اندازه سینماگران و بخش خصوصی از سقوط آزاد سینما ضربه نمی‌خورد.