تبیان، دستیار زندگی

دوستان عزیز در این تاپیك قصد دارم خلاصه ای از رشته های دانشگاهی رو برای كنكوری های عزیز قرار بدم امیدوارم از این مطالب استفاده لازم رو ببریم خصوصا الان كه موقع انتخاب رشته هست این مطالب خیلی میتونه در انتخاب رشته به شما كمك كنه(مخصوصااینکه خودم هم ازهمین رشته بودم!)

امیدوارم موفق و موید باشید

مهندسی سیستم

دیباچه: 480سال قبل از میلاد وقتی ارتش خشایار‌شاه با هزاران تیرانداز و کمان‌دار بسیار ماهر به یونان حمله کرد، هیچ‌کس فکر نمی‌کرد ارتش ایران که در جنگ ترموپیل بر یونانی‌ها پیروز شده و مصریان و قوم آشور را شکست داده بود، در سالامین با شکست مواجه شود. دلیل این امر در آن زمان آن بود که ارتش ایران با همه عظمت و قدرتش و در اختیار داشتن سربازان ماهر، از انضباط کافی برخوردار نبود و به خوبی ارتش کوچک یونان ساماندهی نشده بود.در واقع حتی 2500 سال پیش نیز سازماندهی و برنامه‌ریزی حرف اول را در جنگ می‌زد. این مسأله امروزه که جنگ‌ پیچیده‌تر و ابزارآلات جنگی پیشرفته‌تر شده است،‌ اهمیت بیشتری دارد و بدون شک ارتش هیچ کشوری نمی‌تواند بدون ساماندهی و برنامه‌ریزی لازم،‌ امنیت مرزهای کشور را تضمین کند؛ کاری که نیازبه اطلاعاتی جامع و دانش گسترده در زمینه‌های مختلف دارد. رشته مهندسی سیستم که در دانشگاه افسری امام علی(ع) وابسته به نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌شود برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز در همین زمینه می‌باشد. متخصصان‌این رشته‌ مسائلی‌ از قبیل‌ برنامه‌ریزی‌، سازماندهی‌، کنترل‌ و هماهنگی‌ فعالیت‌ها را در راستای‌ استفاده‌ بهینه‌ و مؤثر از منابع‌ انسانی‌، تجهیزات‌ و تکنولوژی‌ فرا می‌گیرند و در نهایت‌ به‌ عنوان‌ فرمانده‌ رسته‌های‌ مختلف‌ به‌ کار گمارده‌ می‌شوند؛ یعنی‌ فرمانده‌ یا رئیس‌ بخش‌ کامپیوتر، بخش‌ الکترونیک‌، بخش‌ موشکی‌، بخش‌ وسایل‌ و تجهیزات‌ پیشرفته‌ پرنده‌ می‌شوند. چرا که‌ امروزه‌ نحوه‌ مبارزه‌ با قدیم‌ تفاوت‌ کرده‌ است‌ و مخابرات‌، الکترونیک‌، لیزر، ماهواره‌ و کنترل‌ سیستم‌ها حرف‌ اول‌ را در مبارزه‌ می‌زنند و طبیعی‌ است‌ که‌ رهبران‌ و فرماندهان‌ ارتش‌ ما نیز باید به‌ تکنولوژی‌ روز مجهز شوند. رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ در راستای‌ همین‌ هدف‌ طراحی‌ شده‌ است‌؛ یعنی‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ در نهایت‌ در‌ رسته‌های‌ رزمی‌ شامل‌ رسته‌ پیاده‌، رسته‌ توپخانه‌ و موشک‌ها، رسته‌ زرهی‌ و رسته‌ مهندسی‌ رزمی‌ فرمانده می‌شوند.
توانایی‌های‌ لازم :
دانشجوی‌ رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ باید در دروس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ باشد تا بتواند فرماندهی‌ رسته‌های‌ مختلف‌ نظامی‌ را بر عهده‌ گرفته‌ و به خوبی‌ انجام‌ وظیفه‌ کند. برای‌ مثال‌ فرمانده‌ توپخانه‌ باید از دانش‌ ریاضی‌ خوبی‌ بهره‌مند باشد تا بتواند محاسبات‌ پیچیده‌ ریاضی‌ و معادلات‌ بالستیکی‌ را انجام‌ دهد. گفتنی‌ است‌ که‌ دانشجویان‌ رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ تنها از میان‌ داوطلبان‌ مرد مسلمان‌ (شیعه‌ یا سنی‌) گروه‌ آموزشی‌ علوم‌ ریاضی‌ و فنی‌ و علوم‌ تجربی‌ انتخاب‌ می‌شوند. این‌ افراد باید رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ را در یکی‌ از اولویت‌های‌ 1 تا 30 فرم‌ انتخاب‌ رشته‌ تحصیلی‌ خود انتخاب‌ کنند. در غیر این‌صورت‌ کد رشته‌ مذکور که‌ بعد از اولویت‌ سی‌ام‌ انتخاب‌ شده‌ باشد، حذف‌ خواهد شد. همچنین‌ این‌ افراد علاوه‌ بر موفقیت‌ در آزمون‌ سراسری‌ باید در معاینات‌ پزشکی‌ این‌ دانشگاه‌ پذیرفته‌ شوند؛ یعنی‌ قد آنها باید حداقل‌ 170 سانتی‌متر و دید آنها 8 از 10 باشد و ناراحتی‌ قلبی‌، مغزی‌، ضایعه‌ عضوی‌، کور رنگی‌ و در کل‌ آزردگی‌های‌ جسمی‌ و روحی‌ نداشته‌ باشند. و در نهایت‌ باید در مصاحبه‌ عقیدتی‌ و حفاظتی‌ این‌ دانشگاه‌ که‌ به‌ صورت‌ کتبی‌ و حضوری‌ برگزار می‌شود و در آن‌ از اطلاعات‌ عمومی‌ اسلامی‌، مسائل‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌، میزان پایبندی‌ به‌ اسلام‌ و علاقه‌مندی‌ به‌ شغل‌ نظامی‌گری‌ سؤال‌ می‌شود، پذیرفته‌ شوند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
یکی‌ از مهمترین‌ دغدغه‌های‌ هر جوانی‌، پیدا کردن‌ موقعیت‌ شغلی‌ مناسب‌ است‌ این‌ مسأله‌ حتی‌ برای‌ قشر تحصیل‌ کرده‌ جامعه‌ نیز مطرح‌ می‌باشد از همین‌ رو ورود به‌ رشته‌ای‌ که‌ آینده‌ شغلی‌ آن‌ تضمین‌ شده‌ باشد، از اهمیت‌ بسیاری‌ برخوردار است‌. رشته‌ مهندسی‌ سیستم‌ یکی‌ از همین‌ رشته‌ها است‌. زیرا دانشجویان‌ آن‌ با درجه‌ ستوان‌ دومی‌ فارغ‌التحصیل‌ می‌شوند و به‌ استخدام‌ ارتش‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ درمی‌آیند و با گذراندن‌ دوره‌های‌ حین‌ خدمت‌ به‌ ترتیب‌ سلسله‌ مراتب‌ فرماندهی‌ را طی‌ می‌کنند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
ریاضی‌ عمومی‌ ، ریاضی‌ مهندسی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، فیزیک‌ ، مبانی‌ رایانه‌ و آشنایی‌ با سیستم‌ عامل‌ ، شیمی‌ عمومی‌، روانشناسی‌ عمومی‌، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌، اقتصاد عمومی‌.
دروس‌ اصلی‌ :
مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌ ، تحقیق‌ در عملیات‌ ، مهمات‌ و شیمی‌ مواد منفجره‌، مهندسی‌ ماشین‌، آمار و احتمالات‌، اصول‌ حسابداری‌ و هزینه‌یابی‌، رایانه‌ و برنامه‌نویسی‌، حقوق‌ اساسی‌ ، مدیریت‌ منابع‌ انسانی‌، اصول‌ مدیریت‌ و سازمان‌، رفتار سازمانی‌، روش‌ تحقیق‌، تئوری‌ و آنالیز تصمیم‌گیری‌.
دروس‌ تخصصی‌ :
مهندسی‌ سلاح‌ و بالستیک‌، سیستم‌های‌ صف‌ و ستاد، تجزیه‌ و تحلیل‌ سیستم‌ها، استحکامات‌ و مهندسی‌ رزمی‌، اصول‌ نگهداری‌ و تعمیرات‌ ، طرح‌ سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌ و کنترل‌ مدیریت‌ ، نقشه‌ خوانی‌ ، نقشه‌برداری‌، اصول‌ و قواعد اساسی‌ رزم‌، جغرافیای‌ نظامی‌ ایران‌ و کشورهای‌ همجوار، زبان‌ تخصصی‌ ، پروژه‌، کارآموزی‌.

مهندسی شهرسازی

دیباچه: در سال 1400 هجری شمسی، جمعیت کشور ما به 120 میلیون نفر خواهد رسید که 80 درصد این 120 میلیون نفر در شهرها ساکن می‌شوند. یعنی کمتر از 20 سال دیگر کشور ایران حدود 96 میلیون شهرنشین خواهد داشت. حال سؤال اینجاست که آیا برای اسکان و فراهم نمودن امکانات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این 96 میلیون نفر برنامه‌ریزی کرده‌ایم؟ در حال حاضر چطور؟ آیا شهرهای ما از حداقل استانداردهای جهان برخوردارند؟ به راستی چه افرادی می‌توانند طرحی جامع برای شهرها و شهرک‌ها ارائه دهند و در آرامش روحی و جسمی شهرنشینان نقش مؤثری داشته باشند؟ بدون شک چنین کاری از عهده متخصصان یک رشته برنمی‌آید، بلکه برای ساماندهی یک شهر نیاز به همکاری و همفکری اقتصاددانان، جامعه‌شناسان، معماران، مهندسین عمران، جغرافی‌دانان و کارشناسان رشته‌های متعدد دیگر است.در این میان متخصص شهرسازی به عنوان سیاستگذار و مدیر متخصص ، نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد. متخصص شهرسازی فردی است که می‌تواند در زمنیه طراحی شهری یا برنامه‌ریزی شهری فعالیت کرده و عامل توسعه شهری شود. دانش شهرسازی‌ به‌ بررسی‌ کلیه‌ تحولات‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌، سیاسی‌ و فیزیکی‌ یک‌ شهر می‌پردازد و تلاش‌ می‌کند که‌ روابط‌ موجود در یک‌ شهر را در قالب‌ یک‌ نظام‌ هماهنگ‌، مدیریت‌ و سازماندهی‌ کند و متخصص‌ شهرسازی‌ نیز کسی‌ است‌ که‌ با مطالعه‌ و بررسی‌ روابط‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌، سیاسی‌ و فرهنگی‌ حاکم‌ در شهر، برنامه‌ای‌ بسامان‌ و مطبوع‌ برای‌ یک‌ شهر ارائه‌ می‌دهد. برنامه‌ای‌ که‌ تصویرگر سیمای‌ شهر در آینده‌ است‌.
در این‌ رشته‌ حداقل‌ 6 محور اصلی‌ وجود دارد که‌ در برنامه‌ریزی‌ و طراحی‌ شهر سرنوشت‌ ساز است‌. این‌ 6 محور عبارتند از:0
ـ برنامه‌ریزی‌ شهری‌ که‌ عمدتاً بر روی‌ کاربری‌ اراضی‌ متمرکز است‌؛ یعنی بررسی‌ می‌کند که‌ ما چگونه‌ فضا و پهنه‌ شهر را به‌ فعالیت‌های‌ مختلف‌ اعم‌ از صنعتی‌، تجاری‌ و مسکونی‌ اختصاص‌ دهیم‌. ـ برنامه‌ریزی‌ حمل‌ و نقل‌ ـ برنامه‌ریزی‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌؛ چون‌ در شهر تنها موضوع‌ مورد بررسی‌ فیزیک‌ شهر نیست‌ بلکه‌ مسأله‌ مهم‌، جامعه‌ شهری‌ و انسان‌هایی‌ هستند که‌ در این‌ محیط‌ زندگی‌ می‌کنند. به‌ عبارت‌ دیگر برای‌ اقشار مختلف‌ که‌ امکانات‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌ و فرهنگی‌ دارند یا برای‌ اقوام‌ مختلفی‌ که‌ در مکان‌های‌ مختلف‌ یک‌ شهر زندگی‌ می‌کنند، باید برنامه‌ریزی‌ شود. ـ برنامه‌ریزی‌ شبکه‌های‌ زیرساختی‌ مثل‌ آب‌، برق‌ و تلفن‌ ـ برنامه‌ریزی‌ محیط‌ زیست‌ که‌ به‌ بررسی‌ خطرات‌ محیط‌ زیست‌ مثل‌ سیل‌ و زلزله‌ می‌پردازد و برای‌ مقابله‌ با این‌ سوانح‌ برنامه‌ریزی‌ می‌کند و تأثیرات‌ سوئی‌ را که‌ انسان‌ بر محیط‌ زیست‌ می‌گذارد مطالعه‌ می‌کند. ـ طراحی‌ شهری‌ که‌ به‌ طراحی‌ سه‌بعدی‌ شهر پرداخته‌ و محور توجه‌ آن‌ مناسبات‌ انسان‌ با محیط‌ فیزیکی‌ خود است‌. در واقع‌ در طراحی‌ شهری‌ انسان‌ با تمام‌ خصوصیات‌ جسمی‌، روحی‌ و معنویش‌ مطرح‌ است‌ و هدف‌ آن‌ نیز ارتقای‌ کیفیت‌ شهر می‌باشد.
توانایی‌های‌ لازم :
دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید با طراحی‌ و مفاهیم‌ هنری‌ مثل‌ روانشناسی‌ رنگ‌ها آشنا باشد و در عین‌ حال‌ به‌ مفاهیم‌ تکنیکی‌ و اصول‌ فنی‌ کار مثل‌ نقشه‌برداری‌، رسم‌ فنی‌، پرسپکتیو، هندسه‌ فضایی‌، مدلسازی‌، ریاضی‌ و مسائل‌ انسانی‌ و اجتماعی‌ مثل‌ مبانی‌ جامعه‌شناسی‌ علاقه‌مندباشد. و بداند که‌ در طی‌ تحصیل‌ باید کارهای‌ تحقیقاتی‌ و عملی‌ بسیاری‌ انجام‌ دهد. در ضمن‌ رشته‌ شهرسازی‌ نیاز به‌ مطالعه‌ زیاد، کارهای‌ فیزیکی‌ گسترده‌ و برداشت‌های‌ میدانی‌ بسیاری‌ دارد به‌ همین‌ دلیل‌ دانشجو باید وقت‌ زیادی‌ را به‌ آن‌ اختصاص‌ دهد. همچنین‌ باید قدرت‌ تحلیل‌ بالایی‌ داشته‌ و در طراحی‌ زبردست‌ باشد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
کشور ما برای‌ توسعه‌ شهری‌ و منطقه‌ای‌ نیاز به‌ 50 هزار برنامه‌ریز شهری‌ و منطقه‌ای‌ دارد؛ یعنی اگر ما بخواهیم‌ به‌ قافله‌ توسعه‌ جهانی‌ نزدیک‌ شویم‌ باید بحث‌ برنامه‌ریزی‌ را باور داشته‌ و در این‌ زمینه‌ سرمایه‌گذاری‌ نماییم‌ تا بتوانیم‌ مثل‌ کشور کره‌ با استفاده‌ از منابع‌ برنامه‌ریزی‌، عقب‌ماندگی‌ خود را جبران‌ کنیم‌. اما متأسفانه‌ در حال‌ حاضر توانایی‌های‌ متخصصان‌ این‌ رشته‌ در فرهنگ‌ عمومی‌ جامعه‌ شناخته‌ شده‌ نیست‌ و مسؤولان‌ بین‌ معماری‌ و شهرسازی‌ تمایزی‌ قائل‌ نمی‌شوند. در حالی‌ که‌ دانش‌ معماران‌ در حد بنا است‌ و آنها در مقیاس‌ کلان‌ مداخله‌ نمی‌کنند؛ یعنی‌ یک‌ شهر یا یک‌ منطقه‌ را با تمامی‌ ویژگی‌ها و خصوصیات‌ اجتماعی‌، انسانی‌، اقتصادی‌، فرهنگی‌ و فیزیکی‌ آن‌ مطالعه‌ نمی‌کنند و به‌ همین‌ دلیل‌ نمی‌توانند در برنامه‌ریزی‌ یا طراحی‌ شهری‌ موفق‌ باشند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌:
درآمدی‌ بر شهرشناسی‌، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌، درک‌ و بیان‌ محیط‌ شهری‌، مبانی‌ جغرافیا، مبانی‌ اقتصاد، بوم‌شناسی‌ طبیعی‌ و انسانی‌، کاربرد ریاضیات‌ در شهرسازی‌، کارگاه‌ بیان‌ تصویری‌، کاربرد هندسه‌ در شهرسازی‌ ، زبان‌ تخصصی‌ .
دروس‌ اصلی‌ :
کاربرد نقشه‌برداری‌، کاربرد رایانه‌ در شهرسازی‌، تاریخ‌ و فرهنگ‌ شهرنشینی‌ جهان‌، تاریخ‌ و فرهنگ‌ شهرنشینی‌ ایران‌، آشنایی‌ با مبانی‌ معماری‌ وساختمان‌، مبانی‌ مهندسی‌ شبکه‌ حمل‌ و نقل‌، کارگاه‌ مهندسی‌ شبکه‌ حمل‌ و نقل‌‌، مبانی‌ مهندسی‌ تأسیسات‌ شهری‌، کارگاه‌ مهندسی‌ تأسیسات‌ شهری‌، طراحی‌ و کاربرد نظام‌ اطلاعات‌ ، آمار و روش‌های‌ کمی‌ در شهرسازی‌ ، آشنایی‌ با مصالح‌ و ساخت‌ ، جغرافیای‌ شهری‌ ، جامعه‌شناسی‌ شهری‌ ، اقتصاد شهری‌ ، کارگاه‌ مطالعات‌ شهری‌، حقوق‌ و قوانین‌ شهری‌.
دروس‌ تخصصی‌:
مبانی‌ و روش‌های‌ برنامه‌ریزی‌ شهری‌ ، مبانی‌ و روش‌های‌ طراحی‌ شهری‌ ، کارگاه‌ برنامه‌ریزی‌ شهری‌ (کاربری‌ زمین‌)، کارگاه‌ طراحی‌ شهری‌، مبانی‌ و روش‌های‌ برنامه‌ریزی‌ مسکن‌ ، کارگاه‌ برنامه‌ریزی‌ مسکن‌، مدیریت‌ و سازمان‌ اجرایی‌ شهری‌ ، کارگاه‌ طرح‌های‌ اجرایی‌ ، شناخت‌ فضاهای‌ شهری‌ ایران‌ ، روش‌ تحقیق‌ در شهرسازی‌ ، کارگاه‌ آماده‌ سازی‌ زمین‌، کارگاه‌ برداشت‌ کاربری‌ ، طرح‌ نهایی‌.

مهندسی دریا

دیباچه: سال 1807 وقتی نخستین کشتی بخار آمریکا بدون بادبان و پارو در جهت مخالف باد و جریان آب از رودخانه "هودسون" بالا رفت. کلیه ملوانان و دریانوردان که برای تماشای این چیز عجیب به ساحل رودخانه آمده بودند، دانستند که آنچه در برابر دیدگانشان در حال حرکت است،‌ بزودی جهان آنها را دگرگون خواهد کرد. آنها دانستند که دیگر ساخت و تعمیر یک کشتی، یک فن نیست بلکه یک علم است و هدایت و حفظ چنین کشتی‌ای نیازمند اطلاعات علمی دقیق و بسیاری می‌باشد و اکنون که نزدیک به دو قرن از آن زمان می‌گذرد ما با ناوهایی روبرو هستیم که گاه نزدیک به 340 متر طول و 80 متر عرض دارند. شهرهای شناوری که بدون شک ساخت، هدایت و مدیریت آنها دانش بسیاری را می‌طلبد. دانشی که نمی‌توان به تجربه و با گذر ایام فرا گرفت بلکه نیاز به تحصیلات کلاسیک و دانشگاهی دارد. نیازی که منجر به تولد رشته مهندسی دریا شده است.رشته مهندسی دریا در کشور ما نیز با این که نو پا است دارای اهمیت و جایگاه ویژه‌ای است چرا که کشور ما در حدود 2600 متر مرز آبی دارد که 2000 کیلومتر آن در جنوب کشور و به آب‌های آزاد دنیا متصل است. اهمیت این مرز آبی زمانی مشخص می‌شود که بدانیم از بین راه‌های حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی، حمل و نقل دریایی مقرون به صرفه‌تر است و به همین دلیل 90% صادرات غیرنفتی و تقریباً تمامی صادرات نفتی کشور به وسیله کشتی‌ها صورت می‌گیرد. همچنین توسعه ناوگان دریایی علاوه بر حمل و نقل کالاهای مورد نیاز کشور، عامل حضور کشور ما در بازار حمل و نقل بین‌المللی و کسب درآمدهای ارزی بیشتری می‌گردد. این رشته‌ دارای‌ سه‌ گرایش‌ مهندسی‌ کشتی‌، کشتی‌سازی‌ و دریانوردی‌ است‌.
گرایش‌ مهندسی‌ کشتی‌:
مهندسین‌ کشتی‌ به‌ عنوان‌ مدیر فنی‌ کشتی؛‌ مسؤول‌ تعمیر، نگهداری‌ و راه‌اندازی‌ موتور کشتی‌ هستند و به‌ همین‌ دلیل‌ دانشجویان‌ این‌ رشته‌ پس‌ از آموزش‌های‌ تئوری‌ یک‌ دوره‌ کارآموزی‌ را بر روی‌ کشتی‌های‌ اقیانوس‌پیما در خارج‌ از کشور می‌گذرانند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ دریا:
ریاضی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، محاسبات‌ عددی‌، فیزیک‌ مکانیک‌، فیزیک‌، شیمی‌ و خواص‌ مواد، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، رسمی‌ فنی‌، استاتیک‌، دینامیک‌، مقاومت‌ مصالح‌، ترمودینامیک‌، مکانیک‌ سیالات‌، طراحی‌ اجزاء و ماشین‌، انتقال‌ حرارت‌، کنترل‌ اتوماتیک‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مهندسی‌ کشتی‌:
شناخت‌ کشتی‌، الکترونیک‌ ارتباطات‌، آرشیتکت‌ کشتی‌، کمک‌های‌ اولیه‌، دریانوردی‌ و ملوانی‌، ماشین‌ دریایی‌، صافی‌های‌ فرعی‌، سیستم‌‌های انتقال‌ قدرت‌.
گرایش‌ مهندسی‌ کشتی‌سازی:
‌کشتی‌سازی یک رشته بین‌رشته‌ای است زیرا در ساخت یک کشتی، تخصص‌های متعددی مانند مکانیک، عمران، برق، متالورژی و ... مورد نیاز است. در این میان‌ مهندس‌ کشتی‌ساز، مسؤولیت‌ طراحی‌، محاسبات مربوط به بدنه کشتی، ساخت‌ و نظارت‌ بر ساخت‌ کشتی‌ و تعمیرات‌ آن‌ را برعهده‌ دارد. در واقع هدف مهندسی کشتی‌سازی، طراحی کشتی‌ها به نحوی است که توانایی حمل مقدار معینی بار و مقاومت و حرکت در دریای متلاطم را داشته باشد و با سرعت معینی حرکت کند. گفتنی است که با به میدان آمدن کشتی‌های تندرو با بدنه‌های جدید و روش‌های جذب انرژی حاصل از جزر و مد امواج آب، افق‌های جدیدی را در این زمینه گشوده است.
دروس‌ تخصصی‌ مهندسی‌ کشتی‌سازی‌:
تکنولوژی‌ کشتی‌، تحلیل‌ سازه‌ها، آرشیتکت‌ کشتی‌ (استاتیک‌)، آرشیتکت‌ کشتی‌ (مکانیک‌)، ماشین‌های‌ محرکه‌، مهندسی‌ دریا، فیزیک‌ موج‌، علم‌ مواد و شناخت‌ فلزات‌، ریاضیات‌ مهندسی‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این گرایش‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ یا کارگاه‌ است‌.)
گرایش‌ دریانوردی‌:
هدایت‌ و رهبری‌ کشتی‌ و مدیریت‌ نیروی‌ انسانی‌ شاغل‌ بر کشتی‌ وظیفه‌ یک‌ مهندس‌ دریانوردی‌ است‌. به‌ همین‌ دلیل‌ استادان رشته‌ مهندسی‌ دریا معتقدند که‌ این‌ رشته‌ را نباید یکی‌ از گرایش‌های‌ مهندسی‌ دریا به‌ شمار آورد چرا که‌ یک‌ مهندس‌ دریا به‌ عنوان‌ کاپیتان‌ کشتی‌ مسؤولیت‌ راهبری‌ و مدیریت‌ کشتی‌ را برعهده‌ دارد و حرفه‌اش‌ یک‌ کار فنی‌ یا مهندسی‌ نیست‌. دانشجویان‌ دریانوردی‌ با این‌ که‌ تاحدودی‌ مسایل‌ فنی‌ را می‌خوانند ولی‌ مقدار قابل‌ توجهی‌ از درس‌هایشان‌ ارتباطی‌ با مسایل‌ فنی‌ ندارد. برای‌ مثال‌ مطالعه‌ آب‌ و هوا، جغرافیا و چگونگی‌ یافتن‌ مسیرها از جمله‌ درس‌های‌ این‌ گرایش‌ است‌ که‌ ارتباطی‌ با دروس‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ ندارد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
یک‌ مهندس‌ کشتی‌ یا دریانوردی‌ به‌ دلیل‌ سفرهای‌ دریایی‌ گاه‌ ماه‌ها در کنار خانواده‌اش‌ نیست‌. همچنین‌ یک‌ مهندس‌ کشتی‌سازی‌ نیز باید خود را برای‌ محیط‌های‌ ساحلی‌ تطبیق‌ بدهد. به‌ همین‌ دلیل‌ قبل‌ از پذیرش‌ نهایی‌ در رشته‌های‌ فوق‌ از دانشجویان‌ این‌ گرایش‌ آزمایشات‌ پزشکی‌ کامل‌ به‌ عمل‌ می‌آید که‌ در این‌ میان‌ سلامت‌ دانشجویان‌ دریانوردی‌ بطور دقیق‌ سنجیده‌ می‌شود چون‌ این‌ دسته‌ از دانشجویان‌ نباید ناتوانی‌هایی‌ نظیر کوررنگی‌ داشته‌ باشند. از نظر علمی‌ نیز دانشجویان‌ مهندسی‌ دریا در هر سه‌ گرایش‌ باید در دروس‌ ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ بوده‌ و به‌ زبان‌ انگلیسی‌ مسلط‌ باشند. گفتنی‌ است‌ داوطلبان‌ دختر از میان‌ گرایش‌های‌ مهندسی‌ دریا تنها می‌توانند گرایش‌ مهندس‌ کشتی‌سازی‌ را انتخاب‌ نمایند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
دانشجویان‌ مهندسی‌ کشتی‌ بنا بر سفارش‌ ارگان‌های‌ خاصی‌ همچون‌ "شرکت‌ کشتیرانی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌" پذیرفته‌ می‌شوند و از همان‌ ابتدا بورسیه‌ نهادهای‌ دریایی‌ می‌باشند و در نتیجه‌ آینده‌ شغلی‌ آنها تضمین‌ است‌. در مورد موقعیت‌ شغلی‌ فارغ‌التحصیلان‌ مهندسی‌ کشتی‌سازی‌ نیز باید گفت‌ تنها اگر کارخانه‌ کشتی‌سازی‌ "صدرا" در بوشهر با تمام‌ ظرفیت‌ خود راه‌اندازی‌ شود، نیاز به‌ 300 الی‌ 400 فارغ‌التحصیل‌ مهندسی‌ کشتی‌سازی‌ دارد. کارخانه‌ "نکا" در شمال‌ و "اروندان‌" در خلیج‌فارس‌ نیز از دیگر کارخانه‌های‌ مهم‌ کشتی‌سازی‌ ایران‌ هستند. علاوه‌ بر کارخانه‌های‌ فوق‌ مهندس‌ کشتی‌ساز می‌تواند در سازمان‌ بنادر و کشتی‌رانی‌، وظیفه‌ ساخت‌ سکوهای‌ شناور را برعهده‌ گرفته‌ یا به‌ عنوان‌ مهندس‌ ناظر بر حـُسن‌ اجرای‌ طرح‌های‌ اجرایی‌ نظارت‌ کند و بالاخره‌ در صنایع‌ دریایی‌ به‌ کارهای‌ تحقیقاتی‌ بپردازد. فارغ‌التحصیلان‌ گرایش‌ دریانوردی‌ نیز بورسیه‌ ارگان‌های‌ دریایی‌ کشور هستند و پس‌ از آنکه‌ بر روی‌ آب‌های‌ خارج‌ از کشور دوره‌ کارآموزی‌ خود را گذراندند، در ناوگان‌ ارگان‌ بورس‌دهنده‌ مثل‌ "کشتیرانی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌" و "شرکت‌ ملی‌ نفت‌کش‌" مشغول‌ به‌ کار می‌شوند.

مهندسی رباتیک

دیباچه: امروزه کاربرد رباتیک و اتوماسیون درکارخانه‌ها به عنوان یکی از محورهای اساسی توسعه صنعتی است. ربات‌ها به ویژه در محیط‌های خطرناک نظیر فضا، عمق زمین، ته دریا، محیط‌های شیمیایی و دارای رادیواکتیو، نقش مؤثری در پیشبرد علم وتکنولوژی دارند. از همین‌رو رشته مهندسی رباتیک با بهره‌گیری از امکانات و توانایی‌های مجموعه‌های برق و مکانیک دانشگاه‌ها تأسیس شده است.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس اصلی:
زبان تخصصی، الکترومغناطیس، ریاضی مهندسی، کارگاه برق، کارگاه جوشکاری و ورق‌کاری، کارگاه ماشین‌ابزار و ابزارسازی، نقشه‌کشی صنعتی، استاتیک، مقاومت مصالح، طراحی اجزاء، دینامیک، دینامیک ماشین‌، مکانیک سیالات، مدارهای الکتریکی، ماشین‌های الکتریکی مستقیم و متناوب، مدارها منطقی، تجزیه و تحلیل‌ سیستم‌ها، سیستم‌های کنترل خطی، پروژه کارشناسی، کارآموزی، ریاضی، معادلات دیفرانسیل، برنامه‌سازی کامپیوتر، محاسبات عددی، فیزیک.
دروس تخصصی:
طراحی مکانیزم‌ها، الکترونیک‌ قدرت و محرکه‌ها، رباتیک،‌ اصول میکروکامپیوترها، ارتعاشات مکانیکی، آزمایشگاه ربات، سنسورهای ربات، کنترل ربات، سیستم‌های محرکه، مدارهای وابسته، کنترل فازی، شبکه‌های عصبی، طراحی ماشین به کمک کامپیوتر، اندازه‌گیری الکتریکی، یاتاقان و روغن‌کاری، آزمایشگاه ارتعاشات و دینامیک ماشین، علم مواد، کنترل مدرن. (بسیاری از درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه است)

مهندسی پلیمر

دیباچه: هرکجا هستید باید بدانید که‌ یکی‌ از فرآورده‌های‌ صنعت‌ پلیمر در اطراف‌ شما است‌. چرا که‌ این‌ صنعت‌ در ساخت‌ رنگ‌ درها و دیوارهای‌ خانه‌ها و پوشاک‌، پوشش‌ کابل‌ها و سیم‌ها و هرآنچه‌ که‌ از لاستیک‌ یا پلاستیک‌ ساخته‌ شده‌ است‌، نقش‌ کلیدی‌ دارد. پلیمرها به‌ دو دسته‌ طبیعی‌ و مصنوعی‌ تقسیم‌ می‌شوند. پلیمرهای‌ طبیعی‌ موادی‌ مانند ترکیب‌های‌ سلولزی‌، چوب‌، کاغذ و پشم‌ هستند و از مواد نفتی‌ نیز می‌توان‌ مواد پلیمری‌ مصنوعی‌ را ساخت‌. مهندسی‌ پلیمر دارای‌ دو گرایش‌ اصلی‌ صنایع‌ پلیمر و تکنولوژی‌ و علوم‌ رنگ‌ است‌.
گرایش‌ صنایع‌ پلیمر :
هدف‌ رشته‌ مهندسی‌ صنایع‌ پلیمر تولید کلیه‌ محصولات‌ پلیمری‌ از قبیل‌ لاستیک‌، پلاستیک‌، الاستومر، رزین‌ و سایر مواد مورد نیاز صنعت‌ است‌. پلیمرها کاربرد پزشکی‌ نیز دارند. مثلاً دندان‌ مصنوعی‌ و لنزهای‌ چشمی‌ همه‌ از مواد پلیمری‌ ساخته‌ می‌شوند. در کل می‌توان گفت که مهندسی صنایع پلیمر شناخت، طراحی،‌ فرمولاسیون، آنالیز و بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی سه ماده عمده لاستیک،‌ پلاستیک و کامپوزیت است.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف مهندسی‌ پلیمر:
ریاضیات‌ عمومی‌، فیزیک‌ عمومی‌، شیمی‌ عمومی‌، برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر، کارگاه‌ عمومی‌، شیمی‌ آلی‌، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، موازنه‌ انرژی‌ و مواد، ترمودینامیک‌ مهندسی‌، شیمی‌ پلیمریزاسیون‌، انتقال‌ حرارت‌، مکانیک‌ سیالات‌، انتقال‌ جرم‌، عملیات‌ واحد، کنترل‌ فرآیندها، اقتصاد و طرح‌ مهندسی‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌، ترمودینامیک‌ مهندسی‌، مکانیک‌ سیالات‌، انتقال‌ حرارت‌، موازنه‌ انرژی‌ و مواد، عملیات‌ واحد، سینتیک‌ و طرح‌ راکتور، کنترل‌ فرایندها، شیمی‌ فیزیک‌، انتقال‌ جرم‌، ریاضیات‌ مهندسی‌، روش‌های‌ اندازه‌گیری‌ کمیت‌های‌ مهندسی‌، شیمی‌ فیزیک‌ پلیمرها، شیمی‌ سینتیک‌ پلیمریزاسیون‌، وسائل‌ اندازه‌گیری‌ مشخصات‌ مولکولی‌ پلیمرها، روش‌های‌ اندازه‌گیری‌ مشخصات‌ پلیمرها، مهندسی‌ و کارگاه‌ پلاستیک‌، رئولوژی‌ پلیمرها، اصول‌ مهندسی‌ پلیمریزاسیون‌، خواص‌ فیزیکی‌ و مکانیکی‌ پلیمرها، تکنولوژی‌ و خواص‌ فیزیکی‌ الیاف‌، مهندسی‌ و کارگاه‌ الاستومر، تکنولوژی‌ و کارگاه‌ کامپوزیت‌ها، خواص‌ و کاربرد پلیمرهای‌ طبیعی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ صنایع‌ پلیمر :
رئولوژی‌ پلیمرها، مهندسی‌ الاستومر، مهندسی‌ پلاستیک‌، تکنولوژی‌ کامپوزیت‌ها، تکنولوژی‌ و خواص‌ فیزیکی‌ الیاف‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ گرایش‌ همراه با آزمایشگاه‌ است‌.)
گرایش‌ تکنولوژی‌ و علوم‌ رنگ‌ :
امروزه 4 الی 5% از در آمد ناخالص دولت‌ها صرف خوردگی فلزات می‌شود. البته در ایران هنوز آماری در این مورد ارائه نشده است، اما "کمیته تحقیقات رنگ و خوردگی" که زیر نظر "شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران" دایر شده است، معتقد است که از دیر باز یکی از معضلات شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، مشکلات ناشی از خوردگی مخازن و لوله‌ها بوده است.بدون شک پاسخگوی این مشکل متخصصان رشته تکنولوژی و علوم رنگ هستند زیرا یک بخش مهم از دروس این رشته در مورد پوشش‌دهی (یکی از راه‌های مبارزه با خوردگی) است. در کل دروس‌ گرایش‌ در دوره‌ کارشناسی‌ به‌ دو بخش‌ تقسیم‌ می‌شود. یک‌ بخش‌ در مورد سنتز مواد رنگزا است‌ که‌ کاربرد آن‌ در صنعت‌ نساجی‌، چاپ‌ و چرم‌سازی‌ است و بخش‌ دوم‌ پوشش‌دهی‌ است‌ که‌ روی‌ سطوح‌ فلزی‌ یا غیرفلزی‌ مانند پلیمرها، چوب‌ یا بتن‌ استفاده‌ می‌گردد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ تکنولوژی‌ و علوم‌ رنگ‌:
مهندسی‌ رزین‌های‌ صنعتی‌، تکنولوژی‌ تولید رنگ‌، شیمی‌ و تکنولوژی‌ مواد رنگزا، کنترل‌ رنگ‌، تکنولوژی‌ جوهرهای‌ چاپ‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ گرایش‌ همراه با آزمایشگاه‌ است‌.)
توانایی‌های‌ لازم :
واحدهای‌ کارگاه‌ و آزمایشگاه‌ در هر دو گرایش‌ مهندسی‌ پلیمر اهمیت‌ بسزایی‌ دارد. به‌ همین‌ دلیل‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید قوی‌ بوده‌ و تحمل‌ ساعت‌ها کار در آزمایشگاه‌ را داشته‌ باشد. دانشجوی‌ گرایش‌ تکنولوژی‌ و علوم‌ رنگ‌ نیز نباید حساس‌ باشد و باید‌ بوی‌ مواد شیمیایی‌ مختلف‌ را تحمل کند و بیماری‌ کوررنگی‌ نیز نداشته‌ باشد تا هنگام‌ ساخت‌ رنگ‌ دچار مشکل‌ نگردد. در کل‌ یک‌ دانشجوی‌ مهندسی‌ پلیمر لازم است شیمی‌ را بداند تا بتواند پلیمر را بفهمد. همچنین‌ این‌ رشته‌ مثل‌ همه‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ نیاز به‌ ریاضیات‌ قوی‌ دارد و بالاخره‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید به‌ زبان‌ انگلیسی‌ مسلط‌ بوده‌ و طریقه‌ استفاده‌ از رایانه‌ را نیز بداند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
امروزه‌ بیش‌ از 50% قطعات‌ خودروها از مواد پلیمری‌ ساخته‌ می‌شود. در صنایع‌ برق‌، الکترونیک‌ و مخابرات‌ نیز پلیمرهای‌ مصنوعی‌ به‌ عنوان‌ عایق‌های‌ الکتریکی‌ جایگاه‌ بسیار مهمی‌ دارند. در صنعت‌ پوشاک‌ نیز پلیمرها مؤثر هستند. در صنایع‌ حمل‌ و نقل‌، صنایع‌ نظامی‌، پزشکی‌، کشاورزی‌ و بسته‌بندی‌ کاربرد مواد پلیمری‌ بسیار گسترده‌ است‌. فارغ‌التحصیلان‌ مهندسی‌ پلیمر گرایش‌ تکنولوژی‌ و علوم‌ رنگ‌ نیز می‌توانند در کارخانجات‌ رنگ‌سازی‌ به‌ تولید رنگینه‌های‌ مصنوعی‌ بپردازند. از سوی دیگر امروزه‌ صنعت‌ پوشش‌دهی‌ بسیار گسترش‌ یافته‌ است‌ تا جایی‌ که‌ در کنار هر صنعت‌ مادر حتماً یک‌ صنعت‌ پوشش‌دهی‌ حضوری‌ فعال‌ دارد؛ از دگمه‌های‌ یک‌ پیراهن‌ و سگک‌ کفش‌ گرفته‌ تا دستگیره‌ درها، پوشش‌های‌ صنعتی‌ مثل‌ ضد خوردگی‌ و پوشش‌های‌ تزئینی‌. در حال حاضر در بسیاری‌ از شرکت‌ها یک‌ لیسانس‌ شیمی‌ کار یک‌ مهندس‌ پلیمر را انجام‌ می‌دهد اما هر شرکتی‌ که‌ یک‌ مهندسی‌ پلیمر استخدام‌ کرده‌ تازه‌ به‌ کارآیی‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ پی‌ برده‌ است‌.

مهندسی حمل و نقل ریلی

دیباچه: مدیریت‌ استفاده‌ بهینه‌ از منابع‌، امکانات‌ و تأسیسات‌ شبکه‌ راه‌آهن‌ و تجهیزات‌ متحرک‌ ریلی‌ بر عهده‌ مهندس‌ حمل و نقل ریلی است. در حقیقت‌ فعالیت‌ یک‌ مهندس‌ حمل و نقل ریلی‌ به‌ دو بخش‌ عمده‌ قبل‌ از طراحی‌ خط‌ راه‌آهن‌ و بعد از طراحی‌ خط‌ تقسیم‌ می‌شود. که‌ در مرحله‌ نخست‌ مهندس‌ حمل و نقل ریلی‌ حجم‌ مسافر و کالایی‌ که‌ در خط‌ مورد نظر جا به‌ جا خواهد شد، پیش‌بینی‌ کرده‌ و بررسی‌ می‌کند که‌ آیا تأسیس‌ این‌ خط‌ به‌ صرفه‌ می‌باشد یا خیر. و در مرحله‌ بعد نیز به‌ طراحی‌ و برنامه‌ریزی‌ حرکت‌ قطارها می‌پردازد تا تأخیر زمانی‌ قطارها به‌ پایین‌ترین‌ حد امکان‌ برسد و هزینه‌های‌ راه‌آهن‌ کمتر شود. به‌ عبارت‌ دیگر بخش‌ حمل و نقل ریلی‌، بخش‌ نرم‌افزاری‌ راه‌آهن‌ است‌. این رشته شبیه به مهندس صنایع گرایش برنامه‌ریزی وتحلیل سیستم‌ها است. چون حدود 120 واحد آن با رشته مهندسی صنایع مشترک است و هدف آن نیز تربیت متخصصانی است که بتوانند با بهره‌گیری از روش‌های سیستماتیک و مدل‌های ریاضی، مدیریت صنعت راه‌آهن را بر عهده بگیرند.
توانایی‌های‌ لازم :
دانشجویانی‌ در رشته‌ مهندسی‌ حمل و نقل ریلی‌ موفق‌ می‌شوند که‌ به‌ جامعه‌شناسی‌ علاقه‌مند باشند چون‌ این‌ رشته‌ بیشتر به‌ فاکتورهای‌ انسانی‌ در صنایع‌ می‌پردازد تا فاکتورهای‌ تکنولوژیکی‌.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌ :
ریاضی‌، فیزیک‌ ، استاتیک‌، شیمی‌ عمومی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، محاسبات‌ عددی‌، ریاضی‌ مهندسی‌، برنامه‌سازی‌ کامپیوتر.
دروس‌ اصلی‌ و تخصصی‌:
مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، مبانی‌ ارتباطات‌ و علائم‌ الکتریکی‌، استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌، اصول‌ مدیریت‌ و تئوری‌ سازمان‌ ، مبانی‌ زیرسازی‌ و روسازی‌ راه‌آهن‌، طرح‌ هندسی‌ خط‌ ، اصول‌ حسابداری‌ و هزینه‌یابی‌، اصول‌ شبیه‌سازی‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌ ، تئوری‌ احتمالات‌ و کاربرد آن‌، تحلیل‌ سیستم‌ها، آمار مهندسی‌ ، تحقیق‌ در عملیات‌، ارزیابی‌ کار و زمان‌، مهندسی‌ فاکتورهای‌ انسانی‌، مقررات‌ عمومی‌ حرکت‌، طرح‌ سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌ و کنترل‌ مدیریت‌، اقتصاد عمومی‌، اقتصاد مهندسی‌، برنامه‌ریزی‌ حمل‌ و نقل‌، تئوری‌ رفتاری‌ لکوموتیو و واگن‌، تئوری‌ حرکت‌ قطارها، تعرفه‌ و بازرگانی‌ راه‌آهن‌، سیستم‌های‌ تخلیه‌ و بارگیری‌ ، روش‌های‌ برنامه‌ریزی‌ حرکت‌ قطارها، طراحی‌ ایستگاه‌ها و خطوط‌ صنعتی‌، بررسی‌ فنی‌ و اقتصادی‌ انتخاب‌ مسیر.
موقعیت شغلی در ایران :
بازار کار مهندسی حمل و نقل ریلی مانند مهندسی ماشین‌های ریلی است با این تفاوت که فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند علاوه بر صنعت راه‌آهن، موقعیت شغلی یک مهندس صنایع را نیز داشته باشد.

مهندسی خط و سازه های ریلی

دیباچه: مهندسی خط و سازه های ریلی در زمینه‌ طراحی‌ هندسی‌ مسیر و زیرسازی‌ و روسازی‌ راه‌آهن‌ و سازه‌های‌ فنی‌ گوناگون‌ مانند پل‌، تونل‌، دیوار و ترانشه‌ مطالعه‌ می‌کند.این رشته با این‌ که‌ دارای‌ نقاط‌ مشترکی‌ با مهندسی‌ عمران‌ است‌ اما وجوه‌ افتراق‌ بسیاری‌ نیز با رشته‌ عمران‌ دارد. برای‌ مثال‌ در رشته‌ مهندسی‌ عمران‌ اطلاعاتی‌ در زمینه‌ هیدرولوژی‌، هیدرولیک‌ و سازه‌های‌ آبی‌ داده‌ می‌شود در حالی‌ که‌ یک‌ مهندس‌ خط‌ و سازه‌های ریلی نیازی‌ به‌ این‌ اطلاعات‌ ندارد و در عوض‌ باید در زمینه‌ ناوگان‌ و مسیر حرکت‌ دروسی‌ را بگذراند همچنین‌ در زمینه‌ زیرسازی‌ و روسازی‌ راه‌آهن‌ و ابنیه‌ فنی‌ این‌ مسیر لازم‌ است‌ که‌ اطلاعات‌ تخصصی‌ داشته‌ باشد چون‌ ابنیه‌ فنی‌ که‌ در خطوط‌ راه‌آهن‌ به‌ کار می‌رود، تحت‌ تأثیر نیروهای‌ دینامیکی‌ قرار می‌گیرند در حالی‌ که‌ سازه‌های‌ متداول‌، رفتاری‌ غیر از این‌ دارند.
توانایی‌های لازم :
دانشجوی‌ سازه‌های ریلی‌ باید سخت‌کوش‌، جدی‌ و مقاوم‌ بوده‌ و آمادگی‌ کار در هر شرایطی‌ را داشته‌ باشد چون‌ کار اصلی‌ یک‌ مهندس‌ خط‌ و ابنیه‌ در بیابان‌، دشت‌، کویر و کوهستان‌ است‌ و فردی‌ که‌ وارد این‌ رشته‌ می‌شود باید به‌ کارهای‌ اجرایی‌ علاقه‌مند باشد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه‌ :
ریاضی‌، فیزیک‌ ، استاتیک‌، شیمی‌ عمومی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، محاسبات‌ عددی‌، ریاضی‌ مهندسی‌، برنامه‌سازی‌ کامپیوتر.
دروس‌اصلی‌ و تخصصی:
رسم‌ فنی‌ و نقشه‌کشی‌، مقررات‌ عمومی‌ حرکت‌، نقشه‌برداری‌ و عملیات‌، مقاومت‌ مصالح‌، مبانی‌ ارتباطات‌ و علائم‌، مصالح‌ ساختمانی‌ ، دینامیک‌، مبانی‌ سیر و حرکت‌ قطار، تحلیل‌ سازه‌ها ، مکانیک‌ خاک‌، تکنولوژی‌ بتن‌ ، مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، طراحی‌ مسیر، هیدرولوژی‌ مهندسی‌، سازه‌ فولادی‌، سازه‌های‌ بتن‌ آرمه‌، زیرسازی‌ مسیر، روسازی‌ راه‌آهن‌ ، نقشه‌برداری‌ مسیر و عملیات‌، پل‌های‌ راه‌آهن‌ ، تونل‌سازی‌، ابنیه‌ مسیر، ایستگاه‌ راه‌آهن‌، نگهداری‌ خطوط‌، متره‌ و برآورد پروژه‌، ماشین‌های‌ ریلی‌، دستگاه‌ خطوط‌، پروژه‌ طراحی‌ مسیر، بوژی‌ و لکوموتیو، پروژه‌ پل‌های‌ راه‌آهن‌.
موقعیت شغلی در ایران :
بازار کار مهندسی خط و سازه‌های ریلی مانند مهندسی ماشین‌های ریلی است با این تفاوت که فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند علاوه بر صنعت راه‌آهن، موقعیت شغلی یک مهندس عمران را نیز داشته باشد.

مهندسی برق

دیباچه: یکی از بهترین تعریف‌هایی که از مهندسی برق شده است،‌ این است که محور اصلی فعالیت‌های مهندسی برق، تبدیل یک سیگنال به سیگنال دیگر است. که البته این سیگنال ممکن است شکل موج ولتاژ یا شکل موج جریان و یا ترکیب دیجیتالی یک بخش از اطلاعات باشد.برای مثال وقتی ما با تلفن صحبت می‌کنیم در مرحله اول به دستگاهی به نام میکروفون نیاز داریم که صحبت‌های ما را تبدیل به سیگنال‌های الکتریکی کند تا این سیگنال در خطوط تلفن منتقل گردد. سپس در طرف دیگر به دستگاهی نیاز داریم که سیگنال‌های رسیده را به سیگنال‌های صوتی تبدیل کند تا فرد مقابل بتواند صدای ما را بشنود و مکالمه تلفنی برقرار گردد.رشته‌ مهندسی‌ برق‌ در مقطع‌ کارشناسی‌ دارای‌ 4 گرایش‌ الکترونیک‌، مخابرات‌، کنترل‌ و قدرت‌ است‌.
گرایش‌ الکترونیک‌:
گرایش‌ الکترونیک‌ به‌ دو زیربخش‌ عمده‌ تقسیم‌ می‌شود. بخش‌ اول‌ میکروالکترونیک‌ است‌ که‌ شامل‌ علم‌ مواد، فیزیک‌ الکترونیک‌، طراحی‌ و ساخت‌ قطعات‌ از ساده‌ترین‌ تا پیچیده‌ترین‌ آنها است‌ و بخش‌ دوم‌ نیز مدار و سیستم‌ نامیده‌ می‌شود و هدف‌ آن‌ طراحی‌ و ساخت‌ سیستم‌ها و تجهیزات‌ الکترونیکی‌ با استفاده‌ از قطعات‌ ساخته‌ شده‌ توسط‌ متخصصان‌ میکروالکترونیک‌ می‌باشد.برای مثال یک سیستم گیرنده رادیو نمونه‌ای از کنار هم قرار دادن قطعات مختلف الکترونیکی برای دریافت موج ارسال شده از سوی فرستنده به گیرنده است؛ یعنی یک سیستم فرستنده و گیرنده برای کار، هم به قطعات الکترونیکی و هم به سیستم‌های متشکل از قطعات الکترونیکی نیاز دارد. و این شامل بسیاری از دستگاه‌های الکتریکی از جمله سیستم پمپ مصنوعی تأمین کننده ضربان قلب، سیستم رله و حفاظت در یک نیروگاه برق و یا سیستم هدایت اتوماتیک یک هواپیما می‌شود.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌:
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ برق‌:
ریاضی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، برنامه‌سازی‌ کامپیوتر، محاسبات‌ عددی‌، فیزیک‌، کارگاه‌ عمومی‌، کارگاه‌ برق‌، زبان‌ تخصصی‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، ریاضی‌ مهندسی‌، مدارهای‌ الکتریکی‌، اندازه‌گیری‌ الکتریکی‌، الکترومغناطیس‌، الکترونیک‌، ماشین‌های‌ الکتریکی‌، مدارهای‌ منطقی‌، تجزیه‌ و تحلیل‌ سیستم‌ها، سیستم‌های‌ کنترل‌ خطی‌، بررسی‌ سیستم‌های‌ قدرت‌، مخابرات‌، پروژه‌ کارشناسی‌، کارآموزی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ الکترونیک‌:
فیزیک‌ مدرن‌، فیزیک‌ الکترونیک‌، الکترونیک‌ صنعتی‌، تکنیک‌ پالس‌، معماری‌ کامپیوتر، میکروپروسسور، مدارهای‌ مخابراتی‌، پروژه‌ آزمایشگاه‌ الکترونیک‌.(بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ رشته‌ همراه با آزمایشگاه‌ است‌.)
گرایش‌ مخابرات‌:
مخابرات‌ از دو گرایش‌ میدان‌ و سیستم‌ تشکیل‌ می‌شود. که‌ در گرایش‌ میدان‌، دانشجویان‌ با مفاهیم‌ میدان‌های‌ مغناطیسی‌، امواج‌، ماکروویو، آنتن‌ و ... آشنا می‌شوند تا بتوانند مناسب‌ترین‌ وسیله‌ را برای‌ انتقال‌ موجی‌ از نقطه‌ای‌ به‌ نقطه‌ دیگر پیدا کنند. برای مثال اگر بخواهیم سیگنالی را از یک ایستگاه تلویزیونی به گیرندگان تلویزیونی منتقل کنیم ابتدا باید این سیگنال را از طریق آنتن‌های خاص به صورت امواج منتشر ساخته و سپس در طرف گیرنده نیز آنتن‌های خانگی باید بتوانند این امواج را از فضا دریافت کنند تا از طریق دستگاه تلویزیون این امواج به امواج صوت و تصویر تبدیل شود. قابل ذکر است تمامی این ارسال‌ و انتقال امواج، در حوزه گرایش میدان قرار می‌گیرد. در گرایش‌ سیستم‌ نیز دانشجویان‌ فرا می‌گیرند که‌ چگونه‌ سیگنال‌ها را از شکلی‌ به‌ شکل‌ دیگر تبدیل‌ کنند. برای مثال در همان سیستم تلویزیونی برای انتقال سیگنالی از اتاق تولید به آنتن، احتیاج به دستگاه فرستنده است که این دستگاه ترکیبی از قطعات الکترونیک بوده و به شیوه‌ای طراحی شده است که می‌تواند سیگنال تولید شده در آن محیط را به صورتی در‌آورد که به وسیله آنتن‌های فرستنده قابل ارسال باشد. از سوی دیگر در منازل نیز دستگاه تلویزیون یا رادیو شامل انواع سیستم‌های مخابراتی است که این سیستم سینگال‌های دریافتی از آنتن را تبدیل به سینگال صوت و تصویر می‌کند. همچنین‌ یکی‌ از فعالیت‌های‌ عمده‌ مهندسی‌ مخابرات‌ گرایش‌ سیستم‌، طراحی‌ فیلترهای‌ مختلفی‌ است‌ که‌ می‌توانند امواج‌ مزاحم‌ شامل‌ نویز‌ یا پارازیت‌ را از امواج‌ اصلی‌ تشخیص‌ دهند و آنها را حذف‌ کنند‌ و تنها امواج‌ اصلی‌ را از آنتن‌ دریافت‌ نمایند.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مخابرات‌:
الکترونیک‌ (تخصصی‌)، مدارهای‌ مخابراتی‌، مخابرات‌ ، فیلترها و سنتز مدارها، میدان‌ها و امواج‌، آنتن‌، مایکروویو، سیستم‌های‌ انتقال‌ ، اصول‌ میکروکامپیوتر. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ رشته‌ همراه با آزمایشگاه‌ است‌.)
گرایش‌ کنترل‌:
هدف‌ این‌ علم‌، کنترل‌ خروجی‌های‌ یک‌ سیستم‌ بر مبنای‌ ورودی‌های‌ آن‌ و با توجه‌ به‌ شرایط‌ ویژه‌ و نکات‌ مورد نظر طراحی‌ آن‌ سیستم‌ است. علم‌ کنترل‌ فقط‌ در مهندسی‌ برق‌ مورد استفاده‌ قرار نمی‌گیرد بلکه‌ در شاخه‌های‌ دیگری‌ از علوم‌ مهندسی‌ و حتی‌ علوم‌ انسانی‌ کاربرد دارد. برای مثال در یک کارخانه نورد برای آنکه بتوان قطعات آهنی را به شکل مورد نظر درآورد، لازم است که دو قطعه اصلی نورد که توسط موتورهای الکتریکی چرخانده می‌شوند، دارای چرخش یکسانی باشند واین یکسانی در چرخش نیاز به سیستم کنترل بسیار دقیقی دارد که یک مهندس برق گرایش کنترل می‌تواند این کار را با طراحی یک مدار الکتریکی انجام دهد. در کل‌ هدف‌ مهندسی‌ کنترل‌، طراحی‌ سیستمی‌ است‌ که‌ بتواند عملکرد یک‌ دستگاه‌ را در حد مطلوب‌ حفظ‌ کند. خودکار کردن‌ یا اتوماتیک‌ کردن‌ خط‌ تولید، یکی‌ دیگر از فعالیت‌های‌ مهندسی‌ کنترل‌ است‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ کنترل‌:
الکترونیک‌ صنعتی‌، اصول‌ میکروکامپیوترها، ترمودینامیک‌، سیستم‌های‌ کنترل‌ دیجیتال‌ و غیرخطی‌، جبر خطی‌، سیستم‌های‌ کنترل‌ پیشرفته‌، مبانی‌ تحقیق‌ در عملیات‌، مکانیک‌ سیالات‌، ابزار دقیق‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ رشته‌ همراه با آزمایشگاه‌ است‌).
گرایش‌ قدرت‌:
هدف‌ اصلی‌ مهندسین‌ این‌ گرایش‌، تولید برق‌ در نیروگاه‌ها، انتقال‌ برق‌ از طریق‌ خطوط‌ انتقال‌ و توزیع‌ آن‌ در شبکه‌های‌ شهری‌ و در نهایت‌ توزیع‌ آن‌ برای‌ مصارف‌ خانگی‌ و کارخانجات‌ است‌. بنابراین‌ یک‌ مهندس‌ قدرت‌ باید به‌ روش‌های‌ مختلف‌ تولید برق‌، خطوط‌ انتقال‌ نیرو و سیستم‌های‌ توزیع‌ آشنا باشد. دانشجویان‌ این‌ رشته‌ در شاخه‌ تولید با انواع‌ نیروگاه‌های‌ آبی‌، گازی‌، سیکل‌ ترکیبی‌ و ... آشنا می‌شوند. در بخش‌ انتقال‌ و توزیع‌ نیز روش‌های‌ مختلف‌ انتقال‌ برق‌ اعم‌ از کابل‌های‌ هوایی‌ و زیرزمینی‌ را مطالعه‌ می‌کنند. یکی‌ دیگر از شاخه‌های‌ قدرت‌، ماشین‌های‌ الکتریکی‌ است.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ قدرت‌:
ماشین‌های‌ الکتریکی‌ تخصصی‌، حفاظت‌ و رله‌، تأسیسات‌، تولید و نیروگاه‌، عایق‌ و فشار قوی‌، ماشین‌های‌ مخصوص‌.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
مهندسی‌ برق‌ نیز مانند مابقی‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ بر مفاهیم‌ فیزیکی‌ و اصول‌ ریاضیات‌ استوار است‌ و هرچه‌ دانشجویان‌ بهتر این‌ مفاهیم‌ را درک‌ کنند، می‌توانند مهندس‌ بهتری‌ باشند. دانشجوی‌ برق‌ باید ذهنی‌ خلاق‌ و تحلیل‌گر داشته‌ باشد. همچنین‌ به‌ کار با وسایل‌ برقی‌ علاقه‌ داشته‌ باشد چون‌ گاهی‌ اوقات‌ دانشجویانی‌ وارد این‌ رشته‌ می‌شوند که‌ در ریاضی‌ و فیزیک‌ قوی‌ هستند اما در کارهای‌ عملی‌ ضعیف‌اند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
امروزه‌ با توسعه‌ صنایع‌ کوچک‌ و بزرگ‌ در کشور، فرصت‌های‌ شغلی‌ زیادی‌ برای‌ مهندسین‌ برق‌ فراهم‌ شده‌ است‌ و اگر می‌بینیم‌ که‌ با این‌ وجود بعضی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ بیکار هستند، به‌ دلیل‌ این‌ است‌ که‌ این‌ افراد یا فقط‌ در تهران‌ دنبال‌ کار می‌گردند یا در دوران‌ تحصیل‌ به‌ جای‌ یادگیری‌ عمیق‌ دروس‌ و کسب‌ توانایی‌های‌ لازم‌، تنها واحدهای‌ درسی‌ خود را گذرانده‌اند. برای‌ مثال‌ کارشناسان‌ و متخصصان‌ انرژی‌ در کشور معتقدند که با توجه‌ به‌ نیاز فزاینده‌ به‌ انرژی‌ در جهان‌ کنونی‌ و همچنین‌ نرخ‌ رشد انرژی‌ الکتریکی‌ در کشور، سالانه‌ باید حدود 1500 مگاوات‌ به‌ ظرفیت‌ تولید کشور افزوده‌ شود بی‌شک‌ چنین‌ کاری‌ نیاز به‌ احداث‌ نیروگاه‌های‌ جدید و در نتیجه جذب‌ فارغ‌التحصیلان‌ متخصص‌ برق‌ و قدرت‌ دارد. فرصت‌های‌ شغلی‌ یک‌ مهندس‌ کنترل‌ نیز بسیار گسترده‌ است‌ چون‌ در هر جا که‌ یک‌ مجموعه‌ عظیمی‌ از صنعت‌ مهندسی‌ مثل‌ کارخانه‌ سیمان‌، خودروسازی‌، ذوب‌ آهن‌ و ... وجود داشته‌ باشد، حضور یک‌ مهندس‌ کنترل‌ ضروری‌ است‌. و بالاخره‌ یک‌ مهندس‌ مخابرات‌ یا الکترونیک‌ می‌تواند جذب‌ وزارتخانه‌های‌ ارتباطات و فناوری اطلاعات ‌، صنایع‌، دفاع‌ و سازمان‌های‌ مختلف‌ خصوصی‌ و دولتی‌ شود.

مهندسی بازرسی فنی

دیباچه: کارشناسان بازرسی فنی وظیفه حصول اطمینان از صحت تعمیرات، تغییرات و اصلاحات انجام شده را بر عهده دارند. همچنین مسؤولیت حفظ و حراست دستگاه‌ها، ماشین‌آلات برقی و مکانیکی در مقابل خوردگی،‌ اتفاقات و حوادث ناخواسته و انفجاراتی که در اثر ضعیف شدن دستگاه‌ها در طول زمان پیش می‌آید، بر عهده این دسته از متخصصان است.
برای این که فارغ‌التحصیلان این رشته بتوانند در صنایع پتروشیمی و پلیمر حضوری فعال داشته باشند، در دوران تحصیل اطلاعات کاملی در زمینه‌های مختلف از جمله موارد زیر به دست می‌آورند:
1ـ استانداردها و کدهای طراحی 2- بازرسی فنی و بازرسی برق 3- اصول ساختمانی و مهندسی و ساخت در صنایع پتروشیمی 4ـ تعیین مشخصات فنی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات پتروشیمی 5ـ کاربرد وسایل کنترل و ماشین‌های دوار مکانیکی و برق در واحدهای صنایع پتروشیمی و پلیمر 6ـ انتخاب آلیاژهای فلزی و غیرفلزی و مواد صنعتــی که باید از آنها در ساخت دستگاه‌ها، ماشین‌آلات، لوله‌ها و ... استفاده شـــود 7ـ خوردگی و اکسیداسیون در صنایع مربوط
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
درس‌های پایه و اصلی :
ریاضی عمومی، ریاضی کاربردی، برنامه‌نویسی کامپیوتر، فیزیک مکانیک، فیزیک الکتریسیته و مغناطیس، شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه، مبانی مهندسی برق، بررسی سیستم‌های قدرت، اقتصاد و طرح مهندسی، نقشه‌کشی صنعتی، استاتیک و مقاومت مصالح، ترمودینامیک، ترمودینامیک صنعتی، مکانیک سیالات، خواص مواد، انتقال حرارت، موازنه انرژی و مواد، عملیات واحد صنعتی، شیمی فیزیک، شیمی نفت، روش‌های اندازه‌گیری کمیت‌های مهندسی خوردگی در صنایع پتروشیمی، آشنایی با محاسبات ظروف و لوله‌های تحت فشار.
دروس تخصصی:
مدیریت صنعتی، ایمنی در صنایع پتروشیمی، شناخت دستگاه‌ها و ماشین‌‌آلات، تکنولوژی فرآیندهای پتروشیمی، اصول حفاظت محیط‌زیست، الکتروشیمی، روش‌های جلوگیری از خوردگی، متالورژی فیزیکی، متالورژی مکانیکی، متالورژی جوشکاری و عملیات حرارتی، تست‌های غیرمخرب، حفاظت سیستم‌های قدرت (رله حفاظت)مهندسی ایمنی و حفاظت فنی متخصصان ایمنی و حفاظت وظیفه تشخیص منابع خطر آفرین، اجرای طرح‌های مهندسی مقابله با خطر، آگاهی از منابع آلودگی محیط‌زیست و راه‌های فنی مقابله با آن و حفظ و حراست دستگاه‌ها و نیروی انسانی در مقابل خطرات مالی و جانی را در صنایع پتروشیمی و پلیمر بر عهده دارند.این دسته از فارغ‌التحصیلان اطلاعات لازم را در زمینه‌های، 1ـ استانداردهای ایمنی که در طراحی، ساخت و کار با دستگاه‌های پتروشیمی به کار می‌رود 2- استانداردهای حفاظت محیط‌زیست از نظر آلودگی‌های آب و هوا و محیط کار و محیط‌زیست 3- استانداردهای آب آشامیدنی 4- تصفیه فاضلاب‌های صنعتی و بهداشتی و نظارت بر عملیات اجرایی 5- بیماری‌های حرفه‌ای و ضایعاتی که در اثر کار درمحیط‌های گوناگون ایجاد می‌گردد 6ـ خواص مواد شیمیایی خطرناک 7ـ طراحی سیستم‌های ایمنی و آتش‌نشانی به دست می‌آورند و می‌توانند در صنایع پتروشیمی و پلیمر فعالیت نمایند.
درس‌های پایه و اصلی:
مدیریت صنعتی، ایمنی در صنایع پتروشیمی، شناخت دستگاه‌ها و ماشین‌آلات،‌ تکنولوژی فرآیندهای پتروشیمی، آمار، اصول تصفیه آب‌ها و فاضلاب‌های صنعتی، اندازه‌گیری و کنترل عوامل فیزیکی محیط کار، اندازه‌گیری و کنترل عوامل شیمیایی محیط کار،‌ آلودگی هوا و کنترل آن، آلودگی آب و کنترل آن، میکروبیولوژی آب و فاضلاب، بیوشیمی، سموم و مواد شیمیایی خطرناک، قوانین کار و مقررات عمومی ایمنی، اصول طراحی سیستم‌های ایمنی و آتش‌نشانی، بیماری‌های حرفه‌ای و بهداشت صنعتی، کارآموزی، پروژه، کارگاه عمومی‌(بسیاری از درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه است).