تبیان، دستیار زندگی

كارشناسان برآورد می‌كنند كه ژانویه‌ 2004، كرم مای دوم (Mydoom worm) حدود 250 هزار رایانه را طی یك روز آلوده كرد. مارس 1999، ویروس ملیسا (Melissa virus) به قدری قدرتمند بود كه مایكروسافت و تعداد دیگری از شركت‌های بزرگ را وادار كرد تا سیستم‌های پست الكترونیك خود را خاموش كنند تا زمانی كه بتوانند آن ویروس را محصور كنند. سال 2000، ویروس آی لاو یو (I LOVE YOU virus) اثر مخرب مشابهی را در پی داشت. ژانویه 2007، كرمی‌به نام استورم (Storm) ظاهر شد كه در اكتبر همان سال، كارشناسان برآورد كردند كه بیش از 50 میلیون رایانه را آلوده كرد.

 این رقم بسیار چشمگیری است وقتی در نظر می‌گیرید كه بسیاری از ویروس‌ها به طور شگفت‌انگیزی ساده هستند.

ویروس‌ها: ویروس یك قطعه نرم‌افزار كوچك است كه روی برنامه‌های دیگر اجرا می‌شود. مثلا یك ویروس ممكن است خود را به برنامه‌ای مانند صفحه‌ گسترده متصل كند و هر بار كه برنامه‌ صفحه‌ گسترده اجرا می‌شود، آن ویروس هم اجرا می‌شود و این فرصت را پیدا می‌كند تا با اتصال به برنامه‌ دیگری تكثیر شود یا به رایانه آسیب برساند.

اسب‌های تروجان: اسب تروجان در حقیقت یك برنامه‌ رایانه‌ای است. این برنامه اظهار می‌كند كه یك عمل را انجام می‌دهد (ممكن است تظاهر كند كه یك بازی باشد)، اما در عوض هنگامی كه آن را اجرا می‌كنید به رایانه‌ شما آسیب وارد می‌كند (امكان دارد دیسك سخت رایانه را پاك كند). اسب‌های تروجان به‌هیچ‌وجه نمی‌توانند به صورت خودكار تكثیر شوند.

كرم‌ها: كرم، قطعه‌ كوچكی از نرم‌افزار است كه از شبكه‌های رایانه‌ای و حفره‌های امنیتی برای تكثیر خود استفاده می‌كند. یك كپی از كرم، شبكه را برای دستگاه دیگری كه حفره امنیتی مخصوصی دارد، بررسی می‌كند. این كرم با استفاده از حفره‌ امنیتی، خود را در دستگاه جدید كپی كرده سپس از آنجا شروع به تكثیر خود می‌كند.

ویروس‌های رایانه‌ای را به این علت ویروس می‌نامند كه دارای بعضی از ویژگی‌های ویروس‌های زیستی هستند. ویروس رایانه‌ای از رایانه‌ای به رایانه‌ دیگر انتقال می‌یابد همانند ویروس زیستی كه از شخصی به شخص دیگر منتقل می‌شود.

برخلاف سلول، یك ویروس به‌تنهایی هیچ راهی برای تكثیر خود ندارد. در عوض، ویروس زیستی باید DNA خود را درون یك سلول تزریق كند. سپس آن DNA ویروسی از دستگاه موجود در سلول برای تكثیر خود استفاده می‌كند. در برخی موارد، سلول آنقدر پر از اجزای ویروسی می‌شود كه از هم پاشیده شده و آن ویروس را آزاد می‌كند.

در موارد دیگر، اجزای سلول جدید یكی پس از دیگری از سلول جوانه می‌زنند و آن سلول زنده می‌ماند.

ویروس رایانه‌ای دارای برخی از این ویژگی‌هاست. این ویروس برای شروع كار خود، به یك برنامه یا سند متصل می‌شود و هنگامی كه آن برنامه اجرا می‌شود، ویروس می‌تواند برنامه‌ها یا سندهای دیگر را هم آلوده كند. بدون شك شباهت‌های بین ویروس‌های رایانه‌ای و زیستی كمی‌ اغراق‌آمیز است، اما شباهت‌ها به اندازه‌ای هست كه عنوان ویروس روی آن بماند.

انسان‌ها ویروس‌های رایانه‌ای را می‌نویسند. برای این كار باید كدهایی را بنویسند و برای آن كه مطمئن شوند بخوبی كار می‌كند و منتشر می‌شود، آن را آزمایش سپس منتشر می‌كنند. آنها همچنین مراحل حمله‌ ویروس را طراحی می‌كنند كه ممكن است پیغامی ‌احمقانه یا خرابی دیسك سخت را در بر داشته باشد. چرا آنها این كار را می‌كنند؟

حداقل 3 دلیل برای این كار وجود دارد:

اولین دلیل همان خصوصیات روحی است كه خرابكارها را تحریك می‌كند. چرا یك شخص دوست دارد شیشه‌ ماشین دیگران را بشكند، روی ساختمان‌ها شكل‌های گوناگون بكشد یا جنگلی زیبا را به آتش بكشد. برای بعضی انسان‌ها این كارها هیجان‌آور است. اگر این گونه افراد از برنامه‌نویسی رایانه شناخت داشته باشند ممكن است انرژی خود را صرف ساختن ویروس‌های مخرب كنند.

دلیل دوم مربوط به هیجان تماشای انفجار اشیا می‌شود. بعضی از افراد علاقه‌ شدیدی به انفجار و متلاشی‌شدن ماشین‌ها دارند. ساختن یك ویروس شباهت كمی‌به ساخت باروت و بمب دارد! به این صورت كه بمبی درون یك رایانه می‌سازد و هرچه رایانه‌های بیشتری را آلوده كند، انفجار آن هیجان بیشتری خواهد داشت.

سومین دلیل آن شامل هیجان انجام آن كار می‌شود. اگر شما برنامه‌نویس هستید كه متوجه یك حفره‌ امنیتی می‌شود كه می‌توان از آن استفاده كرد، در واقع تحریك می‌شوید قبل از این كه شخص دیگری این كار را انجام دهد، از آن حفره بهره ببرید.