تبیان، دستیار زندگی

مطالعات خانواده



دیباچه: خانواده از دیدگاه اسلام، بنیادی‌ترین واحد اجتماع و منبع اصلی انتقال ارزش‌ها و سنت‌های اجتماعی و مذهبی است. از همین رو مطالعه همه جانبه این واحد اجتماعی در ابعاد مذهبی، روانی، تربیتی و اجتماعی و حقوقی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است؛ مطالعه‌ای که بر مبنای تفکر اسلامی و به شکل منظم و سیستماتیک انجام گرفته باشد و ساخت و کارکرد خانواده را در ابعاد وسیع فرهنگ اسلامی بررسی نماید. رشته مطالعات خانواده بر پایه همین نیاز تدوین شده است. در واقع فارغ‌التحصیلان این رشته تلاش می‌کنند با بررسی‌های دقیق، جوابگوی نیاز‌ها و مشکلات جامعه در خصوص خانواده باشند.
توانایی‌های لازم :
دانشجوی مطالعات خانواده باید با فرهنگ غنی و ارزشمند اسلامی, پیوند عمیقی داشته باشد. همچنین لازم است که از دو ویژگی مهم خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن بهره‌مند باشد و بتواند با شخصیت متعادل خود بر دیگران تأثیر گذاشته و آنها را به درستی راهنمایی کند.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در مراکز مشاوره وزارت آموزش و پرورش ، سازمان بهزیستی و مراکز مشاوره خصوصی و دولتی فعالیت نمایند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس اصلی:
قواعد صرف عربی، قواعد نحو عربی، تجزیه و ترکیب، ترجمه و درک متون عربی، مأخذشناسی اسلامی، اصول فقه، حقوق اساسی، آشنائی با کلیات علوم قرآنی و حدیث، تربیت در اسلام، روانشناسی عمومی، آسیب‌شناسی روانی، روانشناسی اجتماعی، مبانی جامعه‌شناسی مفاهیم اساسی،‌مبانی مددکاری اجتماعی، ریاضیات پایه، مبانی جمعیت‌شناسی.
دروس تخصصی :
متون تخصصی فقه، فقه تطبیقی، قواعد فقه، تفسیر موضوعی قرآن در زمینه‌های حقوق متقابل افراد خانواده نسبت به هم، ارث، وصیت، طلاق، حدود، دیات، قصاص و شهادت، روانشناسی تربیتی، بهداشت روانی، مسائل نوجوانان و جوانان، خانواده درمانی، روانشناسی رشد کودکی، جامعه‌شناسی خانواده،‌ جامعه‌شناسی روستایی، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، آمار و احتمال،‌ روش تحقیق نظری، روش تحقیق عملی، زبان تخصصی، آسیب‌شناسی اجتماعی، حقوق مدنی،‌ کارورزی .

علوم حدیث

دیباچه:

"... از رسول خدا(ص) سخنی صادر می‌شد که دارای دو معنی بود. سخنی که به چیز و وقت معینی اختصاص داشته و سخنی که همه چیز و همه وقت را شامل بود پس کسی که نمی‌دانست خدا و رسول او از آن سخن چه خواسته‌اند، آن را می‌شنید و از روی جهل، بر خلاف واقع و بر ضد آنچه قصد شده معنی و توجیه می‌نمود. پس این سبب‌ها باعث اختلاف مردم و پریشان ماندن آنان در روایتشان است.""خلاصه خطبه 201 نهج‌البلاغه"
خطبه 201 نهج‌البلاغه بیانگر آن است که هرچند حدیث در کنار قرآن یکی از دو مصدر دین‌شناسی است اما چون همانند قرآن از تغییر و تحریف مصون نیست،‌برای ورود به آن باید به دانشی تخصصی به نام علم‌الحدیث مجهز بود. دانش مهم و ارزشمندی که امروزه در رشته علوم حدیث آموزش داده می‌شود.
رشته‌ علوم‌ حدیث‌ از سه‌ منظر کلی‌ به‌ حدیث‌ می‌پردازد که‌ این‌ سه‌ منظر عبارتند از:
1ـ تاریخ‌ و مصطلحات‌ که‌ در آن‌ تاریخ‌ تطور، تحول‌ و پیدایش‌ علم‌الحدیث‌ از دیدگاه‌ اهل‌ تشیع‌ و اهل‌ تسنن‌ بررسی‌ می‌شود. همچنین‌ معنا و مفهوم‌ و اصطلاحات‌ علم‌ حدیث‌، آموخته‌ می‌شود. 2ـ علم‌الرجال‌، که‌ به‌ بررسی‌ زندگی‌ راویان‌ حدیث‌ می‌پردازد. برای‌ مثال‌ اگر یک‌ حدیث‌ پنج‌ راوی‌ داشته‌ است‌، زندگی‌ هر یک‌ از راویان‌ بررسی‌ می‌شود که‌ آیا راویان‌ فوق‌ ویژگی‌های‌ لازم‌ را برای‌ نقل‌ حدیث‌ داشته‌اند؟ آیا راستگو و ضابط‌ بوده‌اند یا اینکه‌ فراموشکار بوده‌ و در حفظ‌ و نقل‌ حدیث‌ با تساهل‌ و تسامح‌ برخورد می‌کرده‌اند؟ 3 ـ فقه‌الحدیث‌ که‌ به‌ فهم‌ محتوای‌ احادیث‌ می‌پردازد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
عربی و علوم معارف اسلامی در این رشته اهمیت ویژه‌ای دارد و دانشجویان باید در این دروس توانمند و کارآمد باشند. همچنین لازم است به مطالعه و تحقیق علاقه‌مند بوده و مشتاق فهم دین و فهم اسلام باشند. رشته‌ علوم‌ حدیث‌ از جمله‌ رشته‌هایی‌ است‌ که‌ در آزمون‌ سراسری‌ از بین‌ داوطلبان‌ هر سه‌ گروه‌ آزمایشی‌ ریاضی‌ و فنی‌، علوم‌ تجربی‌ و علوم‌ انسانی‌ دانشجو می‌پذیرد.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
فارغ‌التحصیل‌ رشته‌ علوم‌ حدیث‌ می‌تواند به‌ عنوان‌ کارشناس‌ علوم‌ اسلامی‌ در دوایر دولتی‌ مشغول‌ به‌ کار شود و چون‌ به‌ زبان‌ انگلیسی‌ نیز مسلط‌ است‌، می‌تواند به‌ عنوان‌ رایزن‌ فرهنگی‌ ایران‌ در کشورهای‌ دیگر، مبلغ‌ اسلام‌ و اصول‌ اسلامی‌ گردد و در صورت‌ ادامه‌ تحصیل‌ و کسب‌ مدارج‌ بالاتر به‌ عنوان‌ استاد در دانشگاه‌های‌ داخل‌ یا خارج‌ از کشور فعالیت‌ نماید، چون‌ در حال‌ حاضر بعضی‌ از دانشگاه‌های‌ خارج‌ از کشور مثل‌ دانشگاه‌ اردن‌ یا لبنان‌ علاقه‌مند به‌ جذب‌ متخصص‌ علوم‌ حدیث‌ شیعه‌ از کشور ایران‌ هستند. همچنین‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند در آموزش‌ و پرورش‌ به‌ عنوان‌ دبیر دینی‌، مربی‌ قرآن‌ یا مربی‌ امور تربیتی‌ فعالیت‌ نماید.

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌ :
دروس‌ پایه‌ :
روش‌ تحقیق‌ ، اخلاق‌ ، تاریخ‌ اسلام‌ ، سیره‌ پیشوایان‌ دینی‌ ، زبان‌ تخصصی‌ ، منطق‌، آشنایی‌ با کلیات‌ علوم‌ عقلی‌، کلام‌ و عقاید اسلامی‌ ، تفسیر مقدماتی‌ ، صرف‌ و نحو کاربردی‌ ، قرائت‌ و درک‌ مفاهیم‌ از متون‌ حدیثی‌، قرائت‌ و درک‌ مفاهیم‌ از متون‌ تفسیری‌، قرائت‌ و درک‌ مفاهیم‌ از متون‌ فقهی‌ ، آشنایی‌ با فقه‌ مقدماتی‌، آشنایی‌ با اصول‌ فقه‌، قرائت‌ و تجوید قرآن‌ کریم‌، علوم‌ بلاغی‌ ، ترجمه‌ عربی‌ به‌ فارسی‌، ترجمه‌ فارسی‌ به‌ عربی‌، قرائت‌ مطبوعات‌ و استفاده‌ از رادیو ، مکالمه‌ و محاضره‌ (سمعی‌ و بصری‌) ، آشنایی‌ با فرق‌ اسلامی‌، آشنایی‌ با ادیان‌ توحیدی‌ (زرتشتی‌، یهودی‌، مسیحیت‌).

علوم سیاسی

دیباچه: آنچه‌ مردم‌ به‌ نام‌ سیاست‌ و مسائل‌ سیاسی‌ می‌شناسند با سیاست‌ به‌ مفهومی‌ که‌ در رشته‌ علوم‌ سیاسی‌ مطرح‌ است‌، تفاوت‌ بسیار دارد. دانشجویان‌ موفق‌ این‌ رشته‌ نیز باید بدانند که در نهایت نه‌ یک‌ سیاستمدار بلکه‌ یک‌ سیاست‌شناس‌ خواهند شد.
در واقع‌ علوم‌سیاسی‌ به‌ بررسی‌ اندیشه‌ها و نظریه‌های‌ سیاسی‌ و کارکرد آنها در عرصه‌ جامعه‌ می‌پردازد و رشته‌ علوم‌سیاسی‌ ارائه‌ یکسری‌ نظریه‌ها یا یکسری‌ ابزارها و راهکارهایی‌ است‌ که‌ بر اساس‌ آنها هر جامعه‌ شرایط‌ و مشکلات‌ حال‌ را بررسی‌ کرده‌ و از پیش‌ پا برمی‌دارد و برای‌ حرکت‌ها و اقدامات‌ بعدی‌ ـ ترسیم‌ فضا برای‌ مسیر آینده‌ ـ برنامه‌ریزی‌ می‌کند همچنین‌ از تجارب‌ و دستاوردهای‌ بشر که‌ در طول‌ تاریخ‌ در عرصه‌ اجتماع‌ به‌ دست‌ آورده‌ است‌، بهره‌ می‌برد. این‌ رشته‌ از سه‌ شاخه‌ عمده‌ تشکیل‌ می‌شود که‌ عبارتند از:
دانش‌ حکومت‌ کردن‌ و نهادهای‌ سیاسی‌، نظریات‌ سیاسی‌ و روابط‌ و سیاست‌ بین‌الملل‌.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
داشتن‌ شَم‌ سیاسی‌ و علاقه‌ به‌ مسائل‌ سیاسی‌ و برخورداری‌ از دیدی‌ عمیق‌ و وسیع‌، ویژگی‌های‌ لازم‌ برای‌ یک‌ دانشجوی‌ رشته‌ علوم‌سیاسی‌ است‌. همچنین‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید فردی‌ منطقی‌ بوده‌ و نظریاتش‌ مستند به‌ دلیل‌ و مدرک‌ باشد و ظرفیت‌ بالایی‌ داشته‌ باشد تا در بمباران‌ مسائل‌ روزمره‌ گیج‌ نشود‌ و عمق‌ مسائل‌ اجتماع‌ را ببیند. دانشجوی‌ علوم‌سیاسی‌ لازم‌ است‌ با همه‌ اقشار جامعه‌ ارتباط‌ داشته‌ باشد تا بفهمد که‌ مردم‌ جامعه‌اش‌ به‌ چه‌ فکر می‌کنند و نیازهای‌ آنها چیست‌؟ داوطلبان‌ کنکور سراسری‌ در صورتی‌ در این‌ رشته‌ موفق‌ می‌شوند که‌ کتب‌ تاریخی‌ بخصوص‌ تاریخ‌ سیاسی‌ را دوست‌ داشته‌ باشند و فلسفه‌ را با علاقه‌ بخوانند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
در حال‌ حاضر تعدادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ رشته‌ علوم‌سیاسی‌ در بخش‌های‌ سیاسی‌ و حقوقی‌ سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها و همچنین‌ در صدا و سیما مشغول‌ به‌ کار می‌باشند اما حدود 90% فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ با مشکل‌ اشتغال‌ روبرو هستند. با این‌ وجود اگر دانشجویی‌ واقعاً علاقه‌مند بوده‌ و در این‌ رشته‌ موفق‌ و متبحر باشد و همچنین‌ قلم‌ خوبی‌ داشته‌ باشد از نظر شغلی‌ مشکلی‌ نخواهد داشت‌. اما متأسفانه‌ بسیاری‌ از دانشجویان‌ شناخت‌ و علاقه‌ لازم‌ را ندارند و در واقع نمی‌دانند که برای چه به این رشته آمده‌اند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
مبانی‌ علم‌ سیاست‌، مبانی‌ علم‌ حقوق‌، مبانی‌ علم‌ اقتصاد، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌ عمومی‌، روش‌ تحقیق‌ در علوم‌ سیاسی‌، حقوق‌ اساسی‌ (کلیات‌)، حقوق‌ اساسی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، مبانی‌ اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در اسلام‌، حقوق‌ بین‌الملل‌ اسلام‌، نظام‌ سیاسی‌ و دولت‌ در اسلام‌، اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در اسلام‌ و ایران‌، جنبش‌های‌ اسلامی‌ معاصر، تحولات‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ ایران‌ ، انقلاب‌ اسلامی‌ ایران‌، تاریخ‌ روابط‌ خارجی‌ ایران‌ از قاجاریه‌ تا دوران‌ معاصر، سیاست‌ خارجی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، مسائل‌ اقتصادی‌ و سیاسی‌ نفت‌ در ایران‌، حقوق‌ اداری‌، خلیج‌فارس‌ و مسائل‌ آن‌، مسائل‌ سیاسی‌ و اقتصادی‌ جهان‌ سوم‌، اصول‌ روابط‌ بین‌الملل‌، تاریخ‌ روابط‌ بین‌الملل‌ از 1871 تا 1945 ، سازمان‌های‌ بین‌المللی‌، تاریخ‌ اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در غرب‌ از قبل‌ از افلاطون‌ تا قرن‌ بیستم‌، اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در قرن‌ بیستم‌، دیپلماسی‌ و رفتار سیاسی‌ در اسلام‌، حقوق‌ بین‌الملل‌ عمومی‌، فن‌ دیپلماسی‌ و آداب‌ کنسولی‌، حقوق‌ بین‌الملل‌ خصوصی‌، تئوری‌های‌ انقلاب‌، شناخت‌ ماهیت‌ و عملکرد امپریالیسم‌، سیر قدرت‌ در دریاها، نوسازی‌ و دگرگونی‌ سیاسی‌، جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌، سیاست‌ خارجی‌ قدرت‌های‌ بزرگ‌، مسائل‌ نظامی‌ و استراتژیک‌ معاصر، تاریخ‌ تحول‌ دولت‌ در اسلام‌، متون‌ سیاسی‌ به‌ زبان‌ خارجی‌.


منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

علوم تربیتی

دیباچه: رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی، دارای گرایش‌های تکنولوژی آموزشی، مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی است.
گرایش تکنولوژی آموزشی:
تکنولوژی آموزشی در لغت از واژه‌های خاص "تکنو" به معنی برخورد سیستماتیک با پدیده‌های علمی, "لوژی" به معنای شناخت، و "آموزش" به معنای فعالیت‌های هدفمندی است که مربیان یا معلمان انجام می‌دهند تا تغییر رفتار یا توانایی تغییر رفتار در فراگیرنده به وجود بیاید. از همین جا مشخص می‌شود که تکنولوژی آموزشی به معنای شناخت پدیده‌ها یا روش‌های دقیق آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی است. همان‌طور که گفتیم این یک تعریف لغوی است. اما در تعریف مفهومی باید گفت که تکنولوژی آموزشی شامل تئوری‌ها و اجرای اعمال طراحی، رشد، کاربرد، مدیریت و ارزشیابی فرآیندها و منابع یادگیری می‌شود.این فرآیند از یک سو نگاهی خُرد و موشکافانه دارد؛ زیرا برای تسهیل فراگیری به تک تک فراگیران به صورت خُرد توجه می‌کند و از سوی دیگر کیفیت آموزشی را به‌صورت کلی در نظر می‌گیرد و در این راستا به طراحی علمی، رشد علمی، کاربرد و مدیریت این فرآیند می‌پردازد.در کل می‌توان گفت که رشته تکنولوژی آموزشی تلاش می‌کند تا با طراحی دقیق و صحیح نظام آموزشی، به معلم‌ها بیاموزد که چگونه معلمی ورزیده، کاردان و ماهر شوند و تدریس خود را بر پایه بهترین شیوه‌ یادگیری, استوار کنند. این دانش همچنین به مسؤولان نظام آموزشی بهترین راه تدوین کتب درسی، مدیریت آموزشی و ارزشیابی آموزشی را نشان می‌دهد.
توانایی‌های لازم:
تکنولوژی آموزشی فرآیند کیفی و خُرد است؛ یعنی به یادگیری تک تک انسان‌ها توجه دارد. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید نوع‌دوست، انسان‌دوست، علاقه‌مند به دانش‌آموزان و در عمل صادق باشد. همچنین لازم است از نظر هوشی، توانایی فوق‌العاده‌ای داشته و دید هنری داشته باشد.در حال حاضر نیز می‌بینیم که دانشجویان توانمند این رشته گاه با وسایل بسیار ابتدایی، وسایل جدید و جالبی خلق می‌کنند. و در نهایت این‌که دانشجوی تکنولوژی آموزشی اگر هدفش ورود به آموزش وپرورش است، نباید ایده‌آل‌گرا باشد چون هنوز تفکر تکنولوژی آموزشی در آموزش وپرورش جا نیفتاده است و فارغ‌التحصیلان این رشته نباید انتظار داشته باشند که آموخته‌های خود را خیلی راحت و بدون هیچ مقاومتی در محیط آموزشی پیاده کنند.
موقعیت شغلی در ایران:
فلسفه اصلی این رشته، استفاده از توانایی فارغ‌التحصیلان آن در آموزش و پرورش و سپس صدا و سیما است. اما در عمل می‌بینیم که به دلیل تفکر غلط حاکم بر محیط‌های فوق، تکنولوژیست‌های آموزشی به سختی جذب این مراکز می‌شوند. البته برخی از فارغ‌التحصیلان این رشته جذب مدارس غیرانتفاعی شده‌اند و با ارائه طرح‌های آموزشی برای دوره‌ها و درس‌های مختلف، کارآیی مدرسه را بسیار ارتقاء داده‌اند.عده‌ای از فارغ‌التحصیلان نیز جذب وزارت ارشاد یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌شوند و بالاخره برخی از فارغ‌التحصیلان با توجه به توانایی‌هایی که در طی تحصیل کسب کرده‌اند، جذب بازار کار آزاد می‌شوند و به عکاسی آموزشی یا تولید فیلم‌های آموزشی می‌پردازند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل:
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف علوم تربیتی:
تاریخ آموزش و پروش در اسلام و ایران، فلسفه آموزش و پرورش، اصول و مبانی آموزش و پرورش،‌آموزش و پرورش تطبیقی، آموزش و پرورش ابتدایی راهنمایی و متوسطه، اخلاق اسلامی،‌روش ها و فنون تدریس، روانشناسی عمومی، ‌روانشناسی تربیتی، روانشناسی رشد کودکی و نوجوانی، جامعه‌شناسی عمومی، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، اقتصاد آموزش و پرورش، مقدمات مدیریت آموزشی، مقدمات برنامه‌ریزی آموزشی ودرسی، آموزش و پرورش کودکان استثنائی، مقدمات مشاوره و راهنمایی، مقدمات تکنولوژی آموزشی، آشنایی با کتابخانه و اصول کتابداری، روش‌های آماری در علوم تربیتی، سنجش واندازه‌گیری در علوم تربیتی، مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی.
دروس تخصصی گرایش تکنولوژی آموزشی:
سمینار در برنامه‌ریزی درسی و آموزشی، مبانی ارتباط انسانی، اصول طراحی پیام‌های آموزشی، اصول عکاسی، تولید برنامه‌های تلویزیونی، انتخاب، بهره‌برداری و ارزیابی مواد و وسایل آموزشی، تولید مواد آموزشی.
گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی:
گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی یک رشته میان رشته‌ای است که تلفیقی از رشته‌های روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، مدیریت، آمار، زبان خارجی و مشاوره می‌باشد.هدف این گرایش از یک سو فراهم ساختن فرصت‌های یادگیری هر چه بیشتر برای گروه‌های واجب‌التعلیم و علاقه‌مند به یادگیری و از سوی دیگر تربیت نیروی انسانی ماهر مورد نیاز توسعه اقتصادی کشورها است. در کل مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، مدیریت بر فعالیت‌های یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغییرات است.فارغ‌التحصیل این گرایش به راحتی می‌تواند علاوه بر پیش‌بینی‌های آموزشی یک کشور، مراحل برنامه‌ریزی آموزشی و مدیریت بر اجرای آن را ترسیم کند و با روش‌های بهتر آموزشی، راهنما و مشاور خوبی برای یادگیرندگان باشد.
توانایی‌های لازم :
فلسفه، جامعه‌شناسی، ‌ریاضیات، آمار، اقتصاد و زبان انگلیسی در این رشته کاربرد و اهمیت بسیاری دارد. دانشجوی این رشته باید نسبت به محیط‌های آموزشی جامعه خود، دید عمیقی داشته باشد و روش‌ آموزش کشور خود را بداند تا ظرافت‌های رفتاری دانش‌آموزان را درک کند و در نهایت به تشریح و تشکیل یک برنامه‌ریزی آموزشی صحیح بپردازد.
موقعیت شغلی در ایران :
امروزه آموزش با همه جنبه‌های زندگی ما ارتباط تنگاتنگ دارد و هر اندازه که جامعه ما پیچیده‌تر شود، آموزش و پرورش نقش مهم‌تری در حل مسائل آتی و رشد انسان‌ها پیدا می‌کند. به همین دلیل موقعیت‌های شغلی بسیاری برای فارغ‌التحصیلان این گرایش وجود دارد. تا جایی که بسیاری از کارشناسان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی آینده شغلی این گرایش را در کشور ما، بسیار امیدبخش و ایده‌آل می‌دانند و معتقدند که فارغ‌التحصیلان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی باید آینده خود را در فردا ببینند. چون کشور ما، یکی از کشورهای در حال رشد و توسعه است و بدون بهره‌گیری از شاخه‌های مختلف آموزشی، نمی‌تواند توسعه همه جانبه داشته باشد.در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این گرایش در درجه اول جذب آموزش و پرورش می‌شوند. تعدادی نیز در سازمان‌های دولتی از جمله سازمان‌های مدیریت وبرنامه‌ریزی و برنامه‌وبودجه فعالیت می‌کنند. گفتنی است که فارغ‌التحصیلان مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی مجوز تأسیس آموزشکده‌های درسی را دارند و در صورت داشتن سرمایه لازم،‌ می‌توانند در این زمینه فعالیت کنند.
دروس تخصصی گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی:
اصول مدیریت آموزشی ، روانشناسی اجتماعی در تعلیم و تربیت ، سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران، اصول برنامه‌ریزی آموزشی، مبانی امور مالی و تنظیم بودجه در آموزش و پرورش، اصول برنامه‌ریزی درسی، کاربرد مقدمات کامپیوتر در مدیریت آموزشی، اصول حسابداری، روابط انسانی درسازمان‌های آموزشی،‌نظارت و راهنمایی تعلمیاتی، راهنمایی تحصیلی و شغلی، مسائل نوجوانان و جوانان، آموزش بزرگسالان، برنامه‌ریزی آموزش ضمن خدمت، مدیریت اسلامی، پروژه تحقیقاتی (سمینار)، کار عملی مدیریت در آموزشگاه، کار عملی در سازمان‌ها، متون زبان خارجه (در برنامه‌ریزی آموزش درسی)، متون زبان خارجه در مدیریت آموزشی.
گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی:
آموزشی که از زمان تولد آغاز و تا شروع اولین کار رسمی دبستان در پایان ششمین سال زندگی کودک ادامه می‌یابد، بسیار مهم است. زیرا کودکان در چنین سال‌هایی، مراحل مهم و حساس زندگی خود را از نظیر شخصیتی،‌ اجتماعی و آموزشی پشت سر می‌گذرانند، و در واقع 6 سال اولیه زندگی از لحاظ رشد هوش و شکل‌گیری شخصیت دورانی سرنوشت‌ساز است. از سوی دیگر آموزش وپرورش دبستانی مهم‌ترین حلقه از حلقه‌های نظام آموزش و پرورش کشور است و کودکان در این دوره در مراحل بسیار مهم رشد جسمانی،‌ عاطفی، ذهنی به سر می‌برند، از همین‌رو توجه به این دوره از آموزش و پرورش باید از اولویت خاصی برخوردار باشد. هدف گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی تربیت متخصصانی است که بتوانند قوای جسمی،‌ عاطفی، روانی،‌ اجتماعی و اخلاقی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی را پرورش دهند.
توانایی‌های لازم :
تعلیم و تربیت بیش از آنکه علم باشد،‌فن و هنر است و یک معلم یا مربی باید به یاری فن و هنر خویش مراحل یادگیری را هدایت کند. به همین دلیل دانشجوی این گرایش باید فردی خلاق بوده و از اطلاعات عمومی نسبتاً گسترده و فن بیان خوبی برخوردار باشد و در نهایت از کار با کودکان لذت ببرد.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیل این گرایش علاوه بر کار در آموزش و پرورش و مهد کودک‌ها و آمادگی‌ها در صورت داشتن سرمایه‌ لازم می‌تواند مجوز تأسیس مهد کودک و آمادگی را بگیرد و در این زمینه به طور خصوصی فعالیت کند. همچنین می‌تواند در مراکز مرتبط با کودکان مانند کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان یا سازمان بهزیستی به عنوان کارشناس حضور داشته باشد.
دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش دبستانی و پیش‌دبستانی:
آموزش و پروش پیش‌دبستانی و دبستانی، بهداشت و تغذیه مادر و کودک،‌ اصول بهداشت و کمک‌های اولیه، تفاوت‌های فردی کودکان،‌ روانشناسی بازی، مدیریت مراکز پیش‌دبستانی و دبستانی، آشنایی با مفاهیم و روش تدریس ریاضیات، آموزش هنر، تهیه و کاربرد وسایل مواد آموزشی،‌کاردستی و مهارت‌های فنی، ‌مشاهده (کارورزی) زبان‌آموزی، قصه‌گویی و نمایش خلاق، کار و آشنایی با طبیعت و زندگی اجتماعی، حرکت ورزشی و سرودهای خاص کودکان، مشاوره کودک،‌ روانشناسی آموزش خواندن، ادبیات کودکان،‌ آشنایی با فعالیت‌های تربیتی ـ اجتماعی، روش تدریس علوم تجربی واجتماعی، تربیت بدنی(ورزش و بازی‌های دبستانی)، کارورزی دبستان.
گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی:
کودکان ودانش‌آموزان استثنایی به پنج گروه عقب‌مانده ذهنی و معلول جسمی، ناشنوا و نیمه‌شنوا، نابینا و نیمه‌بینا، ناسازگار و تیزهوش تقسیم می‌شوند و در هر گروه شرایط خاصی برای تعلیم و تربیت آنها وجود دارد . هدف از آموزش و پرورش کودکان استثنایی فراهم آوردن فرصت‌های مناسب و امکانات آموزشی ویژه برای این دسته از کودکان است. در این گرایش به کودکان دارای مشکلات ذهنی و جسمی بیشتر پرداخته می‌شود و متخصصان کودکان استثنایی تلاش می‌کنند تا با توجه به ویژگی‌های عقلانی و جسمانی آنان ، توانایی‌های ذهنی و جسمی آنها را به حداکثر برسانند .
توانایی‌های لازم :
دانشجوی این رشته باید صبر و حوصله بسیار داشته و عشق و علاقه وافری به تعلیم و تربیت کودکان استثنایی داشته باشد. در این رشته خلاقیت و تسلط بر فنون و روش‌های آموزش، حرف اول را می‌زند.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به عنوان دبیر یا مربی در مدارس دانش‌آموزان استثنایی (عقب‌مانده ذهنی) و مراکز نگهداری کودکان عقب‌مانده ذهنی فعالیت کنند همچنین می‌توانند کارشناس گزینش و تشخیص کودکان عقب‌مانده ذهنی در مؤسسات گوناگون از قبیل وزارت آموزش و پرورش و سازمان‌ بهزیستی کشور شوند.
دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش کودکان استثنایی:
فیزیولوژی، روانشناسی عقب‌ماندگی‌های ذهنی‌، آموزش و پرورش عقب‌ماندگان ذهنی، اختلالات رفتاری ـ عاطفی، اختلالات گویایی، اختلالات یادگیری، گفتاردرمانی، روش‌های تغییر رفتار، آزمون‌های تشخیص عقب‌ماندگی‌های ذهنی، بهداشت و کمک‌های اولیه، روش‌های مشاوره و مصاحبه، بازی و حرکت درمانی،‌ تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک‌ آموزشی، روش تدریس علوم تجربی و اجتماعی، روش تدریس ریاضی،‌ روش تدرس زبان فارسی، کارورزی در روش‌های تدریس، روش‌های بازپروری حسی ـ حرکتی ، روش‌های بازپروری حرفه‌ای، روش‌های بازپروری اجتماعی، کارورزی در روش‌های بازپروری.


منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

علوم اقتصادی

دیباچه: آیا خیابانی را می‌شناسید که در آن نانوایی, خواروبار فروشی, میوه‌فروشی یا آرایشگاه نباشد؟ بی‌شک در هر خیابانی مراکز خدماتی یاد شده و دهها واحد خدماتی دیگر به چشم می‌خورد. اما چرا در حالی که هیچ سازمان یا نهادی مسؤول ایجاد این مراکز در خیابان‌های مختلف نیست ما در هر خیابانی به واحدهای فوق دسترسی داریم؟راستی چرا بسیاری از واحدهای خدماتی 50 سال پیش مثل لحاف‌ دوزی, چینی بندزنی و حلبی‌سازی از بین رفته‌اند و در مقابل مغازه‌های تزئینات ساختمانی و فروشگاه‌های لوازم صوتی و تصویری ایجاد شده است؟ علم اقتصاد به سؤال‌های فوق پاسخ می‌دهدو این که در یک جامعه چه عواملی باعث تخصیص منابع می‌شود. به عبارت دیگر علم اقتصاد، علم تخصیص بهینه منابع است. منابعی که کم یا محدود هستند. این علم در مراکز آموزش عالی تحت عنوان رشته علوم اقتصادی ارائه می‌شود. رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی دارای شش شاخه اقتصاد نظری, بازرگانی, کشاورزی, پول و بانکداری, صنعتی و حمل و نقل است و داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی, علوم تجربی و علوم انسانی می‌توانند این رشته را انتخاب کنند. البته برای داوطلبان علوم انسانی شاخه اقتصاد نظری ارائه نشده است. اما به گفته استادان این رشته تفاوت شاخه‌های مختلف اقتصاد در مقطع کارشناسی کمتر از 30 واحد درسی است و چون دانشجویان می‌توانند 9 واحد اختیاری خود را از شاخه دیگر انتخاب کنند، تفاوت قابل توجهی بین شاخه‌های مختلف این رشته وجود ندارد. بویژه این که بین دروس تخصصی هر شاخه نیز تشابه‌های بسیاری وجود دارد برای مثال از یازده درس اختصاصی شاخه اقتصاد پول و بانکداری , چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگانی مشترک است. با این همه ما برای آشنایی شما با شاخه‌های رشته اقتصاد, به معرفی اجمالی آن‌ها می‌پردازیم.
شاخه اقتصاد نظری:
هسته اصلی تئوری‌های اقتصادی مثل اقتصاد ریاضی و اقتصاد سنجی در شاخه اقتصاد نظری مطالعه می‌شود؛ یعنی این شاخه بیشتر جنبه انتزاعی و تئوری دارد و تأکید آن بر روی تئوری‌های ریاضی است و دانشجوی اقتصاد نظری کمتر پدیده‌هایی از قبیل تجارت را مطالعه می‌کند.
دروس تخصصی اقتصاد نظری :
اقتصاد کشاورزی, اقتصاد مدیریت, اقتصاد ریاضی, اقتصاد سنجی, تاریخ عقاید اقتصادی, برنامه‌ریزی اقتصادی, اقتصاد منابع .
شاخه اقتصاد بازرگانی:
اقتصاد بازرگانی یکی از شاخه‌های کاربردی اقتصاد است که در آن دانشجو با جنبه‌های توصیفی و تحلیلی مدیریت تولید, مدیریت بازاریابی و کاربردهای آن، قوانین و مقررات مالیات در ایران, انواع حسابرسی و اصول حسابداری آشنا می‌شود. همچنین با استفاده از یک سری مدل‌های تصمیم‌گیری و متدهای کمی, تعیین خط مشی مطلوب را در مسائلی که یک مدیر با آن مواجه می‌شود، فرا می‌گیرد.
دروس تخصصی اقتصاد بازرگانی :
اقتصاد مدیریت, روش‌های مقداری در بازرگانی, مدیریت تولید, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, حسابداری شرکت‌ها, حسابداری صنعتی, اصول بازاریابی, اصول بیمه, مدیریت مالی.
شاخه اقتصاد صنعتی
در شاخه اقتصاد صنعتی دانشجویان طی چند واحد با ساختار بازار صنعت, بازرگانی بین‌المللی, منافع و مضرات انحصار, سیاست رقابت, منافع مصرف‌کننده, هزینه‌ها و حقوق و مقررات کاری که تنظیم‌کننده روابط بین کارگران و کارفرمایان است, آشنا می‌شوند.
دروس مشترک در همه شاخه‌های علوم‌اقتصادی :
زبان خارجه تخصصی, اصول سازمانی و مدیریت, حقوق تجارت, مبانی جامعه‌شناسی, ریاضیات, آمار, روش تحقیق, اصول حسابداری, جغرافیای اقتصادی ایران, اقتصاد خرد, اقتصاد کلان, پول و بانکداری, مبانی فقهی اقتصاد صدر اسلام, نظام‌های اقتصادی, تجارت بین‌الملل, اقتصاد توسعه, اقتصاد ایران.
دروس تخصصی اقتصاد نظری :
اقتصاد صنعتی, حسابداری شرکت‌ها, حسابداری صنعتی, اقتصاد منابع, مدیریت تولید, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, اقتصاد سنجی, حقوق کار و روابط صنعتی, پژوهش عملیاتی.شاخه اقتصاد پول و بانکداریدانشجویان این شاخه با نحوه عملکرد بانک‌های داخلی و خارجی, اسناد اعتباری ارزی, سیاست‌های پولی و مالی به عنوان مهم‌ترین سیاست‌های تثبیت اقتصادی و چگونگی تجزیه و تحلیل صورت حساب‌های مالی آشنا می‌شوند.
دروس تخصصی اقتصاد پول و بانکداری :
عملیات بانکی داخلی, عملیات بانکی خارجی, سیاست‌های پولی و مالی, بانکداری اسلامی, روش‌های مقداری در بازرگانی, سازمان‌های پولی و مالی بین‌المللی, حسابداری شرکت‌ها, تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, تأمین منابع مالی و بورس اوراق بهادار, مدیریت مالی.
شاخه اقتصاد کشاورزی
دانشجویان این شاخه, اقتصادی را که به محصولات کشاورزی و زمین و زراعت باز می‌گردد, مطالعه می‌کنند. زیرا بازار محصولات کشاورزی به دلیل این‌که در بسیاری از موارد، پیوستگی تولید را ندارد همچنین متغیرهایی مثل آب و هوا و خاک در آن اثر عمده‌ای می‌گذارد, به مطالعه تخصصی و ویژه‌ای نیازمند است؛ یعنی کارشناس اقتصادی این بخش باید علاوه بر آشنایی با اصول و مبانی علم اقتصاد, با مسائل کشاورزی از قبیل تولید کشاورزی و بازارهای محصولات کشاورزی آشنایی داشته باشد.
دروس تخصصی اقتصاد کشاورزی :
اقتصاد کشاورزی, توسعه و سیاست کشاورزی, اقتصاد منابع, اقتصاد سنجی, ارزیابی طرح‌های اقتصادی, بازاریابی محصولات کشاورزی, مدیریت مزرعه, جامعه‌شناسی روستایی, پژوهش عملیاتی.
توانایی‌های لازم :
در مقطع متوسطه, کتاب اقتصاد تنها برای دانش‌آموزان رشته علوم‌انسانی ارائه شده است و چون مباحث این کتاب جنبه حفظی دارد, بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری تصور می‌کنند که برای موفقیت در رشته اقتصاد باید حافظه قوی داشت تا بتوان مفاهیم و نظریه‌های متعدد را حفظ کرد. در حالی که به گفته استادان و دانشجویان این رشته, دانشجوی اقتصاد بیش از هر چیز باید در درس ریاضی قوی باشد تا بتواند در این رشته موفق گردد.همچنین دانشجوی اقتصاد لازم است که به مباحث اجتماعی علاقه‌مند بوده و الفبای جامعه‌شناسی, علوم سیاسی و روانشناسی را بداند چون اقتصاد یک حلقه از علوم اجتماعی است و زنجیره علوم اجتماعی نیز به هم مرتبط است.
موقعیت شغلی در ایران :
دانشجویان دوره کارشناسی اقتصاد بیشتر اطلاعات اولیه و پایه را مطالعه می‌کنند در نتیجه نباید انتظار داشته باشند که پس از فارغ‌التحصیلی به طور تخصصی و کاربردی فعالیت نمایند مگر دانشجویانی که خودشان مطالعه و فعالیت بیشتری داشته و تئوری‌هایی را که مطالعه می‌کنند, به کار نیز می‌گیرند. یعنی می‌توانند مدلهای اقتصادی نوشته, تجزیه و تحلیل کرده و پیشنهادهای تازه‌ای برای رفع مشکلات اقتصادی مؤسسه و سازمان‌های مختلف ارائه دهند.البته این به آن معنا نیست که در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این رشته بازار کار ندارند بلکه می‌توانند در بخش‌های مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش مالیات, وزارت صنایع, سازمان برنامه و بودجه, بانک مرکزی و مرکز آمار فعالیت کنند و مهمتر از همه اینکه حتی اگر فارغ‌‌التحصیلان اقتصاد در رشته تخصصی خود فعالیت نکنند, به دلیل داشتن ذهنی باز و تحلیل‌گر و آشنایی صحیح با مسائل و مباحث اقتصادی, نگاه کارشناسانه‌ای نسبت به جامعه و پیرامون خود دارند و می‌توانند در هر شغلی موفق و کارآمد باشند.



منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش

علوم ارتباطات اجتماعی

دیباچه: انسان‌ قرن‌ بیست‌ و یکم‌ با بشر اولیه‌ تفاوت‌ بسیاری‌ دارد و باید برای‌ برقراری‌ ارتباط‌ با او، بخصوص‌ ارتباطی‌ با نفوذ و پایدار که‌ با حرف‌ها و تجربه‌های‌ تازه‌ و ناگفته‌ همراه‌ باشد، به‌ هنر و دانش‌ پیچیده‌ علوم‌ ارتباطات‌ اجتماعی‌ مجهز بود. این‌ علم‌ امروزه‌ در دانشگاه‌ها و مؤسسات‌ آموزش‌ عالی‌ سراسر دنیا تدریس‌ می‌شود و در کشور ما نیز با دو گرایش‌ روزنامه‌نگاری‌ و روابط‌ عمومی‌، یکی‌ از رشته‌های‌ گروه‌ آزمایشی‌ علوم‌ انسانی‌ است‌. گرایش‌ روزنامه‌نگاری‌ گرایش‌ روزنامه‌نگاری‌ نهال‌ تنومندی‌ است‌ که‌ از چشمه‌های‌ هنر و ادبیات‌، فرهنگ‌ و فلسفه‌، سیاست‌ و اقتصاد، صنعت‌ و تکنولوژی‌ سیراب‌ می‌شود برای‌ همین‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ دروس‌ تئوری‌ و نظری‌ مانند مبانی‌ جمعیت‌شناسی‌، مبانی‌ روانشناسی‌، مبانی‌ فلسفه‌، مبانی‌ علم‌ اقتصاد، نظریه‌های‌ ارتباطات‌ اجتماعی‌ واندیشه‌های‌ سیاسی‌ در قرن‌ بیستم‌ را مطالعه‌ می‌کند همچنین‌ دروسی‌ را که‌ هم‌ جنبه‌ عملی‌ و هم‌ جنبه‌ تئوری‌ دارند مثل‌ اصول‌ و تکنیک‌های‌ تهیه‌ خبر، مصاحبه‌، گزارش‌، روش‌ تحقیق‌، عکاسی‌ خبری‌، صفحه‌آرایی‌ و ویراستاری‌ را آموزش‌ می‌بیند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف علوم‌ ارتباطات‌:
مبانی‌ جامعه‌شناسی‌، مبانی‌ جمعیت‌ شناسی‌، مبانی‌ روانشناسی‌، مبانی‌ فلسفه‌، تاریخ‌ و تفکر اجتماعی‌ در اسلام‌، مبانی‌ تاریخ‌ اجتماعی‌ ایران‌، آمار مقدماتی‌ ، آمار در علوم‌ اجتماعی‌ ، زبان‌ تخصصی‌ ، اصول‌ علم‌ اقتصاد، روانشناسی‌ اجتماعی‌، اصول‌ علم‌ سیاست‌، کلیات‌ حقوق‌ ، حقوق‌ اساسی‌، روش‌ تحقیق‌ نظری‌، روش‌ تحقیق‌ عملی‌، نظریه‌های‌ جامعه‌شناسی‌، اصول‌ سازمان‌ و مدیریت‌، سمینار مسائل‌ سیاسی‌ و استراتژی‌ معاصر، اندیشه‌های‌ سیاسی‌ در قرن‌ بیستم‌، مبانی‌ ارتباطات‌ جمعی‌، ارتباطات‌ بین‌المللی‌، ارتباطات‌ سیاسی‌، ارتباطات‌ انسانی‌، روش‌های‌ بررسی‌ و تحلیل‌ پیام‌های‌ ارتباطی‌، ارتباطات‌ تصویری‌، نظریه‌های‌ ارتباطات‌ اجتماعی‌، گرافیک‌ و صفحه‌آرایی‌ در مطبوعات‌، فتوژورنالیسم‌ (عکاسی‌ خبری‌) ، تکنولوژی‌ چاپ‌ و نشر، تجزیه‌ و تحلیل‌ برنامه‌های‌ رادیو و تلویزیون‌، افکار عمومی‌ و وسایل‌ ارتباط‌ جمعی‌، ارتباطات‌ در جهان‌ سوم‌، حقوق‌ ارتباط‌ جمعی‌، شیوه‌ نگارش‌ فارسی‌ در مطبوعات‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ روزنامه‌نگاری‌:
اصول‌ روزنامه‌نگاری‌ ، روزنامه‌نگاری‌ عملی‌ ، ویراستاری‌ و مدیریت‌ اخبار، روزنامه‌نگاری‌ تخصصی‌، تاریخ‌ روزنامه‌نگاری‌، نقد، تفسیر و مقاله‌ در مطبوعات‌. گرایش‌ روابط‌ عمومی‌ کارشناس‌ خوب‌ روابط‌ عمومی‌ برخلاف‌ ذهنیت‌ عامه‌ مردم‌ سعی‌ در پنهان‌ ساختن‌ اخبار بد ندارد همچنین‌ وظیفه‌اش‌ در بسط‌ اطلاعاتی‌ که‌ مستقیماً از سطوح‌ بالاتر سازمان‌ می‌گیرد، خلاصه‌ نمی‌شود. بلکه‌ کارشناس‌ روابط‌ عمومی‌ یک‌ مشاور است‌ که‌ جریان‌ دو طرفه‌ ارتباطی‌ را بین‌ سازمانی که برای آن کار می‌کند و مخاطبانش‌ میسر می‌سازد و بر این‌ اعتقاد است‌ که‌ رمز موفقیت‌ یک‌ برنامه‌ مؤثر روابط‌ عمومی‌، قابلیت‌ انتقال‌ پیام‌ صحیح‌ از راه‌ صحیح‌، در زمان‌ مطلوب‌ و به‌ فرد صحیح‌ است‌. در واقع‌ کارشناس‌ روابط‌ عمومی‌ از یک‌ سو وظیفه‌ آگاه‌ کردن‌، خبر دادن‌ و مطلع‌ کردن‌ مردم‌ از مقاصد مدیریت‌ سازمان‌ را بر دوش‌ دارد و از سوی‌ دیگر مسؤولیت‌ ارائه‌ مشورت‌های‌ کارشناسانه‌ با مدیریت‌ مؤسسه‌ در مورد طرز تفکر مردم‌ و گروه‌های‌ مورد توجه‌ آن‌ حوزه‌ و تجزیه‌ و تحلیل‌ افکار عمومی‌ و بررسی‌ جامعه‌شناختی‌ گرایش‌ها و طرز تفکرهای‌ مردم‌ بر عهده‌ او است.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ روابط‌ عمومی‌:
اصول‌ روابط‌ عمومی‌ ، مدیریت‌ و روابط‌ عمومی‌، روابط‌ عمومی‌ عملی‌ ، تکنیک‌های‌ روابط‌ عمومی‌، اقناع‌ و تبلیغ‌ ، ارتباط‌ با مطبوعات‌، ارتباطات‌ شفاهی‌.
توانایی‌های‌ لازم :
دانشجوی‌ روزنامه‌نگاری‌ باید دارای‌ دوازده‌ خصیصه‌ باشد که‌ این‌ خصایص‌ عبارتند از:
1ـ داشتن‌ ذوق‌ و استعداد نویسندگی‌ 2ـ کنجکاوی‌، تیزبینی‌ و نکته‌سنجی‌ 3ـ داشتن‌ ضریب‌ هوشی‌ بالاتر از متوسط‌ جامعه‌ 4ـ توانایی‌ جوشش‌ با طبقات‌ مختلف‌ مردم‌ 5ـ صبر و حوصله‌ زیاد 6ـ داشتن‌ توانایی‌ جسمی‌ و روانی‌ برای‌ دوندگی‌های‌ اضطراری‌ 7ـ قدرت‌ تفکر سریع‌ 8ـ عشق‌ به‌ کار خبری‌ 9ـ مؤمن‌ به‌ رعایت‌ اصول‌ اخلاقی‌ و داشتن‌ تقوا 10ـ نداشتن‌ خودبینی‌، غرور و تکبر، انزواجویی‌، ساده‌لوحی‌، تعصب‌ فکری‌، فضل‌ فروشی‌، گزافه‌ گویی‌ و تندخویی‌ 11ـ داشتن‌ توانایی‌های‌ ارتباطی‌ 12ـ داشتن‌ حافظه‌ای‌ بیش‌ از حد‌ متوسط‌ جامعه. (برای‌ مصاحبه‌) البته‌ به‌ ندرت‌ ممکن‌ است‌ فردی‌ از تمامی‌ این‌ خصایص‌ برخوردار باشد و هدف‌ از تجسم‌ فردی‌ با ویژگی‌های‌ دوازده‌گانه‌ فوق‌، صرفاً ترسیم‌ تصویری‌ ایده‌آل‌ از یک روزنامه‌نگار‌ است‌. ویژگی‌هایی که هر روزنامه‌نگار‌ باید کوشش‌ کند تا در حد امکان‌ به‌ آن‌ها دست‌ یابد‌. دانشجوی‌ روابط‌ عمومی‌ نیز علاوه‌ بر ویژگی‌های‌ لازم‌ برای‌ یک‌ روزنامه‌نگار باید از توان‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ بالا، قدرت‌ ریسک‌، توان‌ کارهای‌ اجرایی‌ و قدرت‌ سخنوری‌ برخوردار باشد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
براساس‌ آمار ارائه‌ شده‌ در فصلنامه‌ "رسانه‌" از سال‌ 1351 تا 1373 حدود یک‌ هزار نفر دانشجوی علوم ارتباطات، فار‎‎غ‌التحصیل شده‌اند و از این‌ تعداد تنها 60 نفر در مطبوعات‌ مشغول‌ به‌ کار هستند و 940 نفر بقیه‌ به‌ مشاغل‌ غیرمطبوعاتی‌ اشتغال‌ دارند. بدون‌ شک‌ عوامل‌ بسیاری‌ در این‌ مسأله‌ نقش‌ داشته‌اند اما یکی‌ از مهمترین‌ دلایل‌ این‌ است‌ که‌ تعدادی‌ از دانشجویان‌ در طی‌ سال‌های‌ فوق‌، رشته‌ علوم‌ ارتباطات‌ را بدون‌ شناخت‌ لازم‌ و از سرناچاری‌ یا به‌ طوری‌ اتفاقی‌ انتخاب‌ کرده‌اند، در نتیجه‌ آمادگی‌ و توانایی‌ لازم‌ را برای‌ حضور در مطبوعات‌ نداشته‌اند از سوی‌ دیگر وابستگی‌ اکثر مطبوعات‌ آن‌ دوران‌ به‌ ارگان‌های‌ دولتی‌ و شرایط‌ دشوار استخدام‌، عامل‌ مهمی‌ در عدم‌ حضور فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ در شغل‌های‌ مربوط‌ بوده‌ است‌. البته‌ در حال‌ حاضر با توجه‌ به‌ تعدد و تنوع‌ مطبوعات‌ و خبرگزاری‌ها، اکثر فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ جذب‌ بازار کار می‌شوند. فرصت‌های‌ شغلی‌ فارغ‌التحصیلان‌ روابط‌ عمومی‌ نیز در حال‌ حاضر بهتر شده‌ است‌ چون‌ زمانی‌ کار روابط‌ عمومی‌ سازمان‌های‌ دولتی‌ مساوی‌ با شیرینی‌ دادن‌ در جشن‌ها و پلاکارد زدن‌ و عرض‌ تسلیت‌ دادن‌ در زمان‌ سوگواری‌ها بود اما امروزه‌ مردم‌ انتظارات‌ بسیاری‌ از روابط‌ عمومی‌ سازمان‌ها دارند و مایلند آن‌ها را در جریان‌ آخرین‌ اطلاعات‌ و اخبار درون‌ سازمانی‌ قرار دهند و نظرات‌ و دیدگاه‌هایشان‌ را به‌ گوش‌ مسؤولین‌ سازمان‌ها برسانند؛ کاری‌ تخصصی‌ که‌ از عهده‌ هر فردی‌ برنمی‌آید و به‌ همین‌ دلیل‌ سازمان‌ها ترجیح‌ می‌دهند که‌ از فارغ‌التحصیلان‌ روابط‌ عمومی‌ برای‌ کار در این‌ بخش‌ مهم‌ و حیاتی‌ بهره‌ ببرند.

علوم اجتماعی

دیباچه: سالانه بیش از 80 میلیون نفر به جمعیت جهان اضافه می‌شود. به همین دلیل سن نیمی از جمعیت جهان کمتر از 25 سال است و در این میان بیش از یک میلیارد جوان در سنین 15 تا 24 سال قرار دارند و این بیانگر آن است که کشورهای دنیا بخصوص کشورهای در حال توسعه که بیشتر جمعیت جهان به آنها اختصاص دارد، در سال‌های آینده با معضلات اجتماعی بسیاری در شهرها و روستاها رو به رو خواهند شد. به زبان دیگر تقاضای اجتماعی برای آموزش، بهداشت، اشتغال، مسکن و در مجموع رفاه اجتماعی بیشتر می‌شود و در نتیجه وجود مختصصانی که با پژوهش، مطالعه و برنامه‌ریزی, راه‌های رسیدن به رفاه اجتماعی را بیابند، بسیار ضروری است. هدف رشته علوم اجتماعی تربیت متخصصانی است که نیاز جامعه را در زمینه‌های فوق برآورده سازند. اما چون عنوان علوم اجتماعی دارای مفهوم وسیعی است، رشته علوم اجتماعی به گرایش‌های متفاوتی تقسیم شده است. برهمین اساس علوم‌اجتماعی‌ دارای‌ چهار گرایش‌ پژوهشگری‌ اجتماعی‌، برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌ ، رفاه‌ و تعاون‌ اجتماعی‌ و مردم‌شناسی‌ است‌.
گرایش‌ پژوهشگری‌ اجتماعی:
هدف‌ پژوهشگری‌ اجتماعی‌ ساختن‌ انسان‌ جامعه‌شناس‌ است‌. انسانی‌ که‌ بتواند با مطالعات‌ دقیق‌ نظری‌ و عملی‌ به‌ عنوان‌ یک‌ محقق‌، سطح‌ آگاهی‌های‌ اجتماعی‌ را بالا برده‌ و‌ پاسخگوی‌ نیاز مراکز آموزشی‌، پژوهشی‌ و خدماتی‌ باشد؛ یعنی‌ نتایج‌ تحقیقات‌ او به‌ ما بگوید که‌ چگونه‌ می‌توان‌ از بحران‌های‌ اجتماعی‌ عبور کرد و به‌ آرامش‌ و رفاه‌ رسید. درس‌های‌ پژوهشگری اجتماعی‌ دارای‌ سه‌ شاخه‌ است‌. در یک‌ شاخه‌ مهارت‌ در عملیات‌ تحقیقی‌ آموزش‌ داده‌ می‌شود، شاخه‌ دیگر مبانی‌ جامعه‌شناسی‌ است‌ که‌ پایه‌های‌ علم‌ جامعه‌شناسی‌ را از نظر مفهومی‌ معرفی‌ می‌کند و شاخه‌ سوم‌ نیز مباحث‌ جمعیت‌شناسی‌ است‌ که‌ از درس‌ مبانی‌ جمعیت‌شناسی‌ شروع‌ می‌شود و به‌ تحلیل‌ جمعیت‌، تحلیل‌ حرکت‌های‌ جمعیتی‌ و کاربردهای‌ جمعیت‌شناسی‌ در مباحث‌ اجتماعی‌ و اقتصادی‌ ختم‌ می‌گردد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
دانشجوی‌ این‌ گرایش‌ باید به‌ تحقیق‌های‌ نظری‌ و عملی‌ علاقه‌مند باشد؛ یعنی از یک سو نظریه‌های‌ اجتماعی‌ را مطالعه‌ کرده‌ و آنها را مورد نقد و تحلیل‌ قرار دهد و از سوی‌ دیگر بین‌ مردم‌ جامعه‌ رفته‌ و به‌ تحقیق‌های‌ میدانی‌ علاقه‌مند باشد. دانش‌ و بینش‌ ریاضی‌ در این‌ گرایش‌ بسیار مهم‌ است‌؛ چون‌ دقیق‌ فکر کردن‌ و دقیق‌ اندیشیدن‌ در پژوهشگری‌ اجتماعی‌ اهمیت بسیاری دارد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
در حال‌ حاضر پژوهش‌های‌ اجتماعی‌ رواج‌ و گسترش‌ پیدا کرده‌ است‌ و نه‌ تنها بخش‌های‌ دولتی‌ موظف‌ به‌ انجام‌ تحقیقات‌ اجتماعی‌ هستند بلکه‌ بخش‌های‌ خصوصی‌ نیز به‌ تحقیقات‌ اجتماعی‌ روی‌ آورده‌اند. به‌ همین‌ دلیل‌ به‌ جرأت‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ امروزه‌ یک‌ دانشجوی‌ باسواد این‌ گرایش‌ که‌ دارای‌ مهارت‌ پژوهشی‌ باشد، هرگز مشکل‌ اشتغال‌ نخواهد داشت‌.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در گرایش‌های مختلف علوم اجتماعی:
نظریه‌های‌ جامعه‌شناسی‌، روش‌ تحقیق‌، جامعه‌شناسی‌ در ادبیات‌ فارسی‌، روش‌ تحقیق‌ علمی‌، جامعه‌شناسی‌ جنگ‌ و نیروهای‌ نظامی‌، بررسی‌ مسائل‌ اجتماعی‌ ایران‌، جامعه‌شناسی‌ انقلاب‌ها، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌، مبانی‌ جمعیت‌شناسی‌، مبانی‌ روانشناسی‌، ریاضیات‌ پایه‌، مبانی‌ فلسفه‌، مبانی‌ مردم‌شناسی‌، مبانی‌ تاریخ‌ اجتماعی‌ ایران‌، اصول‌ علم‌ سیاست‌، آمار مقدماتی‌، روش‌های‌ مقدماتی‌ تحلیل‌ جمعیت‌، اصول‌ علم‌ اقتصاد، آمار در علوم‌اجتماعی‌، تاریخ‌ تفکر اجتماعی‌ در اسلام‌، روانشناسی‌ اجتماعی‌، زبان خارجه تخصصی‌، انسان‌ از دیدگاه‌ اسلام‌ و سایر مکاتب‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ پژوهشگری‌ اجتماعی‌:
جامعه‌شناسی‌ روستایی‌، جامعه‌شناسی‌ انحرافات‌ اجتماعی‌، جامعه‌شناسی‌ ایلات‌ و عشایر، جامعه‌شناسی‌ خانواده‌ ، جامعه‌شناسی‌ شهری‌، تکنیک‌های‌ خاص‌ تحقیق‌، جامعه‌شناسی‌ ارتباط‌ جمعی‌، جامعه‌شناسی‌ صنعتی‌، کاربرد کامپیوتر، جامعه‌شناسی‌ سازمان‌ها، جامعه‌شناسی‌ توسعه‌، کاربرد جمعیت‌شناسی‌.
گرایش‌ برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌:
گرایش‌ برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌ عمدتاً پیرامون‌ مسائل‌ اجتماعی‌ و برنامه‌ریزی‌ در خصوص‌ اجتماع‌ و انسان‌ است‌. برای‌ مثال‌ هنگام‌ ساخت‌ یک‌ مجتمع‌ آپارتمانی‌، کارشناس‌ برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌ برای‌ مسائل‌ اجتماعی‌ آن‌ مجتمع‌ برنامه‌ریزی‌ می‌کند تا حقوق‌ هریک‌ از افراد ساکن‌ در مجتمع‌ حفظ‌ و ساکنان‌ آن‌ با کمترین‌ مشکلات‌ و مسائل‌ اجتماعی‌ روبرو گردند. یا مثلاً برنامه‌ریزی‌ می‌کند که‌ در یک‌ شهر مراکز اقتصادی‌ یا سایت‌های‌ صنعتی‌ در کجا باید قرار بگیرد و توسعه‌ ساختمانی‌ چگونه‌ انجام‌ شود که‌ مشکلی‌ برای‌ جامعه‌ به وجود نیاید.
توانایی‌های‌ لازم :
گرایش‌ برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌ با آمار و تحقیقات‌ میدانی‌ ارتباط‌ تنگاتنگی‌ دارد به‌ همین‌ دلیل‌ دانشجوی‌ این‌ گرایش‌ باید از سلامت‌ جسمانی‌ برخوردار باشد تا بتواند در انجام‌ تحقیقات‌ میدانی‌ موفق‌ گردد. کار دانشجو و بخصوص‌ فارغ‌التحصیل‌ برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌ یک‌ کار کتابخانه‌ای‌ نیست‌، بلکه‌ باید در جامعه‌ حضوری‌ فعال‌ داشته‌ باشد. اطلاعات‌ علمی‌ لازم‌ برای‌ دانشجوی‌ این‌ گرایش‌ دروس‌ ریاضی‌، زبان‌ انگلیسی‌، جغرافیا و جامعه‌شناسی‌ است‌.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
دانشجویان‌ این‌ گرایش‌ دیدگاه‌های‌ خوبی‌ در زمینه‌ مسائل‌ شهری‌ و روستایی‌، حمل‌ و نقل‌، برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌ ـ اقتصادی‌ با بعد اجتماعی‌ پیدا می‌کنند و می‌توانند در سه‌ بخش‌ دولتی‌، عمومی‌ و خصوصی‌ فعالیت‌ نمایند. که‌ در بخش‌ دولتی‌ در سازمان‌های‌ برنامه‌ و بودجه‌، وزارت‌ کشور، فرمانداری‌ها و در اکثر اداره‌های‌ دولتی‌ می‌توانند مشغول‌ به‌ کار شوند و در سایر بخش‌های‌ عمومی‌ شهرداری‌ها، مؤسسه‌های‌ مختلفی‌ از قبیل‌ بنیاد شهید، کمیته‌ امداد امام‌ خمینی‌"ره‌"، سازمان‌ بهزیستی‌ و مؤسسه‌های‌ رفاهی‌ مراکز مهمی‌ برای‌ اشتغال‌ هستند و در بخش‌ خصوصی‌ نیز مؤسسه‌های‌ خدماتی‌ و مشاوره‌ای‌ مکان‌های‌ مناسبی‌ برای‌ اشتغال‌ هستند. فارغ‌التحصیلان‌ می‌توانند به‌ صورت‌ کارشناسان‌ مستقل‌ تحقیقات‌ شهری‌، روستایی‌ و منطقه‌ای‌ نیز فعالیت‌ کنند.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌:
اصول‌ توسعه‌ و عمران‌، تئوری‌های‌ برنامه‌ریزی‌، برنامه‌ریزی‌ شهری‌، تئوری‌های‌ برنامه‌ریزی‌ منطقه‌ای‌، برنامه‌ریزی‌ روستائی‌، تکنیک‌های‌ مقدماتی‌ برنامه‌ریزی‌، برنامه‌ریزی‌ منطقه‌ای‌ در ایران‌، ارزشیابی‌ طرح‌ها و برنامه‌ها، عوامل‌ سازمان‌دهی‌ مکان‌، برنامه‌ریزی‌ حمل‌ و نقل‌، برنامه‌ریزی‌ اجتماعی‌،اصول‌ علم‌ جغرافیا و نقشه‌خوانی‌.
گرایش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعی:
محتوای‌ دروس‌ این‌ گرایش‌ را اقتصاد، جامعه‌شناسی‌، مردم‌شناسی‌، امور مالی‌، حسابداری‌، مدیریت‌ و تعاون‌ و کارکرد تعاون‌ تشکیل‌ می‌دهد و هدف‌ آن‌ تربیت‌ کارشناسانی‌ است‌ که‌ بتوانند به‌ یاری‌ تشکل‌های‌ انسانی‌ عامل‌ توزیع‌ عادلانه‌ ثروت‌ و قدرت‌ در جامعه‌ گردند. در گرایش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعی‌ هرآنچه‌ مربوط‌ به‌ تعاونی‌ باشد مورد بحث‌ و بررسی‌ قرار می‌گیرد که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ انواع‌ تعاونی‌ها، چگونگی‌ تأسیس‌ و مدیریت‌ آنها و فوایدی‌ که‌ تعاونی‌ها برای‌ جامعه‌ دارند، اشاره‌ کرد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
گرایش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعی‌ به‌ عنوان‌ یک‌ میان‌ رشته‌ از واحدهای‌ گوناگون‌ درسی‌ استفاده‌ می‌کند که‌ می‌توان‌ این‌ دروس‌ متنوع‌ را در دو درس‌ پایه‌ و اصلی‌ اقتصاد و جامعه‌شناسی‌ خلاصه‌ کرد در نتیجه‌ دانشجویی‌ که‌ پایه‌ ریاضی‌ قوی‌ داشته‌ باشد، می‌تواند در تعدادی‌ از دروس‌ مهم‌ این‌ رشته‌ مثل‌ امور مالی‌، اقتصاد و حسابداری‌ موفق‌ گردد و اگر به‌ علوم‌ اجتماعی‌ علاقه‌مند باشد می‌تواند در دروسی‌ مثل‌ جامعه‌شناسی‌ یا مردم‌شناسی‌ توفیق‌ یابد. علاوه‌ بر آمادگی‌ در دروس‌ فوق‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید به‌ تعاون‌ علاقه‌مند بوده‌ و روحیه‌ همکاری‌ و همیاری‌ با دیگران‌ را داشته‌ باشد. چون‌ در این‌ رشته‌ دانشجو باید بتواند ارتباطی‌ نزدیک‌ با دیگران‌ ایجاد کند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش‌ می‌توانند در شاخه‌ها و واحدهای‌ مختلف‌ وزارتخانه‌ تعاون‌ کار کنند. همچنین‌ می‌توانند در تعاونی‌های‌ شرکت‌ها و وزارتخانه‌های‌ مختلف‌ اعم‌ از تعاونی‌های‌ تولیدی‌، مصرف‌ و مسکن‌ به‌ عنوان‌ مدیر و برنامه‌ریز مشغول‌ به‌ کار شوند. با این‌ که‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش‌ می‌توانند در بسیاری‌ از وزارتخانه‌ها و شرکت‌های‌ خصوصی‌ و دولتی‌ مفید باشند اما متأسفانه‌ بازار کار این‌ گرایش‌ محدود است چون‌ در جامعه‌ ما به‌ مدیریت‌ علمی‌ تعاونی‌ها اهمیت‌ نداده‌ و در کل‌ تعاونی‌ها حضوری‌ فعال‌ در جامعه‌ ندارند.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ تعاون‌ و رفاه‌ اجتماعی‌:
اصول‌ و اندیشه‌های‌ تعاونی‌، سیر تحول‌ تعاونی‌ در ایران‌ و جهان‌، اصول‌ آموزش‌ و ترویج‌ تعاونی‌، انواع‌ و کارکرد تعاونی‌ها، سازماندهی‌ و مدیریت‌ در تعاونی‌ها، زمینه‌ها و شیوه‌های‌ همیاری‌ در جوامع‌ شهری‌ و روستائی‌، اقتصاد خرد و کلان‌، حقوق‌ تجارت‌، حقوق‌ تعاون‌ (تهیه‌ اساسنامه‌ و آئین‌نامه‌)، اصول‌ حسابداری‌، امور مالی‌ تعاونی‌ها، سمینار مسائل‌ تعاونی‌، تأمین‌ و رفاه‌ اجتماعی‌، کارورزی‌.
گرایش‌ مردم‌ شناسی:
کار اصلی‌ یک‌ مردم‌شناس‌ مطالعه‌ فرهنگ‌ جوامع‌ مختلف‌، در مکان‌ها و زمان‌های‌ متفاوت‌، از قدیمی‌ترین‌ ایام‌ تا امروز است‌ و در این‌ میان‌ توجه‌ ویژه‌ای‌ به‌ سیر تحول‌ فرهنگ‌، علل‌ تغییرات‌ فرهنگی‌ و کاربرد فرهنگ‌ در جوامع‌ مختلف‌ دارد. به‌ همین‌ دلیل‌ علوم‌ اجتماعی‌ بدون‌ مردم‌شناسی‌ یا انسان‌شناسی‌ فرهنگی‌ با مشکلات‌ بسیاری‌ روبرو خواهد شد چرا که‌ فرهنگ‌ در ساختارهای‌ اجتماعی‌ نقش‌ بسیار مهم‌ و تعیین‌ کننده‌ای‌ دارد؛ یعنی‌ لازمه‌ اصلی‌ مطالعات‌ اجتماعی‌، مطالعه‌ فرهنگی‌ است‌ و در حوزه‌ مطالعات‌ فرهنگی‌ نیز، مردم‌شناسان‌ نقش‌ بسیار مهمی‌ دارند.
توانایی‌های‌ لازم :
کنجکاوی‌، صبر و علاقه‌ به‌ کارهای‌ میدانی‌ برای‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ ضروری‌ است‌. دانشجوی‌ مردم‌شناسی‌ باید به‌ مردم‌ و مسائل‌ جامعه‌اش‌ علاقه‌مند بوده‌ و روابط‌ اجتماعی‌ خوبی‌ داشته‌ باشد تا بتواند با گروه‌های‌ مختلف‌ جامعه‌ ارتباط‌ نزدیکی‌ برقرار کرده‌ و از فرهنگ‌ و هنجارهای‌ آنها مطلع‌ شود.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
مردم‌ شناسی‌ زیربنای‌ بسیاری‌ از فعالیت‌های‌ اجتماعی‌ است‌ و این‌ به‌ معنای‌ آن‌ است‌ که‌ بازار کار متنوعی‌ برای‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش‌ وجود دارد و اکثر وزارتخانه‌ها به‌ فارغ‌التحصیلان‌ آن‌ نیازمندند. زیرا باید بخش‌ تحقیقات‌ مردم‌شناسی‌ بسیار گسترده‌ای‌ داشته‌ باشند. البته‌ برخی‌ از وزارتخانه‌ها مثل‌ وزارت‌ فرهنگ‌ وارشاد اسلامی‌، آموزش‌ و پرورش‌، جهادکشاورزی‌، کشور، خارجه‌ و نیرو در حال‌ حاضر نیز دارای‌ چنین‌ بخشی‌ هستند و فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ را جذب‌ می‌کنند. همچنین‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ می‌تواند به‌ مطالعه‌ و تحقیق‌ آزاد روی‌ آورده‌ و نتیجه‌ تحقیقات‌ خویش‌ را به‌ صورت‌ کتاب‌ منتشر سازد. چون‌ امروزه‌ کتبی‌ که‌ در زمینه‌ مردم‌شناسی‌ چاپ‌ می‌شود، بازار بسیار خوبی‌ دارد.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مردم‌شناسی‌:
جامعه‌شناسی‌ قشرها و نابرابری‌ها، جامعه‌شناسی‌ ایلات‌ و عشایر، مردم‌ شناسی‌ فرهنگی‌، محیط‌شناسی‌ انسانی‌، جغرافیای‌ انسانی‌ ایران‌، تنظیم‌ خانواده‌ و جمعیت‌، مبانی‌ تعاون‌ ، زمینه‌ها و شیوه‌های‌ همیاری‌ در شهر و روستا، فرهنگ‌ و توسعه‌، مردم‌ نگاری‌، مردم‌شناسی‌ ماقبل‌ تاریخ‌ و جوامع‌ ابتدایی‌، باستان‌شناسی‌ از دیدگاه‌ انسان‌شناسی‌، موزه‌داری‌ و تکنیک‌ ضبط‌ اسناد، مردم‌ شناسی‌ روستا، ایل‌شناسی‌، نظام‌های‌ خویشاوندی‌، مردم‌شناسی‌ اعتقادات‌ دینی‌، مردم‌شناسی‌ هنر، نماد و نشانه‌شناسی‌، انسان‌شناسی‌ و فرهنگ‌ منطقه‌ای‌ (آفریقا و ...)، مردم‌شناسی‌ شهری‌، نظریه‌های‌ مردم‌شناسی‌.

زبان وادبیات کردی

دیباچه: زبان کردی در شاخه‎های خانواده زبانی هندو ایرانی است و با زبان فارسی قرابت بسیار دارد تا جایی که تاریخ‎شناسان پرآوازه بر این باورند که کردهای امروز، نوادگان مادهای دیروزند. این زبان که در طول تاریخ بالندگی‎اش، گنجینه‎ای ارزشمند از فرهنگ و ادب را در خود پرورانده است، به بخش‎های مختلفی تقسیم می‎شود که هر یک از آنها با اندک تفاوتی در ساختار، واژگان و ویژگی‎های آواشناختی، ادبیات مخصوص خود را دارند که روی هم مجموعه این ادبیات‎ها به نام زبان و ادبیات کردی شناخته شده است.هدف رشته زبان و ادبیات کردی، آشنایی با جنبه‎های ادبی، زیبا‎شناختی و پیشینه تاریخی این زبان غنی و کهن و بررسی تأثیر ادبیات کردی و فارسی بر روی یکدیگر است.گفتنی است که چون زبان و ادبیات کردی ارتباطی نزدیک با زبان و ادبیات فارسی دارد، این رشته مانند زبان و ادبیات فارسی از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم انسانی دانشجو می‎پذیرد.
درس‎های این رشته در طول تحصیل:

دروس پایه:
آئین نگارش و رسم الخط، دستور زبان، آواشناسی و واج‎شناسی، پیشینه زبان کردی و لهجه‎های آن، کلیات زبان‎شناسی، روش تحقیق و مرجع‎شناسی، فرهنگ‎نگاری
دروس اصلی:
شعر و نثر سبک خراسانی در ادب فارسی، شعر و نثر سبک عراقی در ادب فارسی، شعر و نثر سبک هندی و بازگشت در ادب فارسی، نثر معاصر فارسی، شعر معاصر فارسی، صرف درزبان عربی، نحو درزبان عربی،متون نظم و نثر کلاسیک در ادب عربی، نثر معاصر عربی، شعر معاصر عربی، زبان انگلیسی اختصاصی، متون ادبی لری، متون نثر معاصر، متون شعر معاصر، تأثیر قرآن و حدیث در ادب کردی، ادب فولکلور، افسانه‎ها واسطوره‎ها، ادبیات تطبیقی، عروض وقافیه، شاهکارهای ادب جهان به زبان کردی، روزنامه‎نگاری.
دروس تخصصی:
تاریخ ادبیات و ادب ‎گورانی، تاریخ ادبیات ( ادب کرمانج شمال)، تاریخ ادبیات (ادب‎ کرمانج جنوب)، تاریخ ادبیات (ادب معاصر)، بدیع، معانی و بیان، مکاتب ادبی جهان، سبک‎های ادبی درادب‎کردی، کلیات نقد ادبی، نقد در ادب داستانی، ادبیات داستانی در ادب کردی، اصول و روش ترجمه، ترجمه متون.

زبان وادبیات فارسی

دیباچه: بعضی‌ها می‌گویند باید فراموش کرد و یا حداقل کمتر به آن پرداخت چرا که در عصر ماشین و قرن بیست و یکم سخن گفتن از آن نشانه عقب‌ماندگی و دوری از واقعیت‌هاست. می‌گویند وقتی به یاری آن حتی نمی‌توان یک سنجاق قفلی را ساخت چرا باید هم‌ّ و غم خویش را صرف آن کرد وخلاصه ادبیات مال دوران لب جوی و سایه درخت و آواز بلبل بوده است و حالا که این دوران سر آمده است با ادبیات نیز باید خداحافظی کرد.این در حالی است که رشته زبان و ادبیات فارسی بهترین بستر برای ورود به شناخت فرهنگ و عرفان و حتی معارف دینی ما است. چون سرفصل‌ها و دروسی که در این رشته تدریس می‌شود هر کدام مسیری است که به دشت‌های وسیع معرفت منتهی می‌گردد. مثلاً معانی و بیان و آرایه‌های ادبی موجب ارضاء حس زیباشناسی در حوزه ادبیات می‌شود و از دیگر سو صنایع شعری و فنون بلاغی مانند تملیح، استعاره و مجاز کلیدی برای پی بردن به نکات باریک و اشارات معنایی متون ادبی است. امروزه‌ دامنه‌ ادبیات‌ فارسی‌ بسیار گسترده‌ است‌ به‌ گونه‌ای‌ که‌ پیش‌بینی‌ می‌شود بتوان‌ ده‌ گرایش‌ برای‌ آموزش‌ ادبیات‌ فارسی‌ تدوین‌ کرد؛ یعنی‌ دانشجو طی‌ دو سال‌ دروس‌ عمومی‌ ادبیات‌ را بخواند و در دو سال‌ بعد یکی‌ از گرایش‌های‌ علوم‌ بلاغی‌، ادبیات‌ داستانی‌ و گرایش‌های‌ دیگری‌ که‌ می‌توان‌ در این‌ رشته‌ پیش‌ بینی‌ کرد، مطالعه‌ کند. اما آنچه‌ امروزه در دانشگاه‌ها به‌ عنوان‌ رشته ادبیات‌ فارسی‌ تدریس‌ می‌شود،‌ دارای دو شاخه‌ اصلی‌ زبان‌ فارسی‌ و ادبیات‌ فارسی‌است. که‌ در بخش‌ زبان‌ فارسی‌ مسایل‌ مربوط‌ به‌ زبان‌ شناسی‌، دستور زبان‌، اصول‌ نگارش‌ و ویرایش‌ و در بخش‌ ادبیات‌؛ سبک‌شناسی‌، نقد ادبی‌، انواع‌ ادبی‌، تاریخ‌ ادبیات‌، صنایع‌ ادبی‌ شامل‌ بدیع‌، معانی‌ و بیان‌ و عروض‌ همچنین‌ متون‌ نظم‌ و نثر کلاسیک‌ مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد.
توانایی‌های‌ لازم :
اگر یک‌ دانشجوی‌ ادبیات‌ از خواندن‌ یک‌ بیت‌ شعر حافظ‌ یا خواندن‌ داستان‌های‌ شاخص‌ و معروف‌ ادبیات‌ جهان‌ لذت‌ نبرد به‌ اشتباه‌ وارد این‌ رشته‌ شده‌ است‌ چون‌ دانشجوی‌ زبان‌ و ادبیات‌ فارسی‌ باید دروس‌ بسیار متنوع‌ و گسترده‌ای‌ را در وادی‌ ادبیات‌ فارسی‌ بخواند و اگر کسی‌ علاقه‌مند نباشد این‌ رشته‌ برایش‌ ملال‌ آور می‌شود.این‌ رشته‌ قلم‌ درست‌ و بیان‌ خوب‌ می‌خواهد تا بتوان‌ منظور خود را به‌ خوبی‌ تفهیم‌ کرد. همچنین‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ لازم‌ است‌ که‌ حافظه‌ نسبتاً قوی‌ داشته‌ باشد چون‌ بخش‌ عظیمی‌ از مقولات‌ ادبی‌ را باید به‌ خاطر بسپارد تا در مواقع‌ لازم به‌ آنها دسترسی‌ داشته‌ باشد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
بعد از آموزش‌ و پرورش‌ ، مطبوعات‌ بهترین‌ بستر برای‌ فعالیت‌ فارغ‌التحصیلان‌ ادبیات‌ فارسی‌ است‌. همچنین‌ بهترین‌ نیرو برای‌ تنظیم‌ و ارائه‌ برنامه‌های‌ ادبی‌ رادیو و تلویزیون‌ و حوزه‌های‌ فرهنگی‌ وزارتخانه‌های‌ مختلف‌ کشور، فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ است. و از اینها گذشته‌ یک‌ لیسانس‌ ادبیات‌ اگر پویا و فعال‌ باشد می‌تواند یک‌ نویسنده‌، شاعر یا منتقد گردد و در مراکز چاپ‌ و نشر کتاب‌ به‌ عنوان‌ ویراستار و ناظر ادبی‌ در سیر چاپ‌ کتاب‌ حضور داشته‌ باشد. در ضمن‌ تعدادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ نیز با توجه‌ به‌ ذوق‌ و سلیقه‌ خود کارهای‌ ویژه‌ای‌ انجام‌ می‌دهند که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ شرکت‌ در تألیف‌ فرهنگ‌های‌ مختلف‌ به‌ عنوان‌ پژوهشگر ادبی‌ و "فیش‌نویس‌ علمی‌" و "انتخابی‌" دایره المعارف‌ها اشاره‌ کرد.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ پایه:
دستور زبان‌، تاریخ‌ زبان‌‌فارسی‌، مرجع‌شناسی‌ و روش‌ تحقیق‌ ، آیین‌نگارش‌ و ویرایش‌ ، بدیع‌.
دروس‌ اصلی‌:
رودکی‌ و منوچهری‌، فرخی‌ و کسایی‌، رستم‌ و سهراب‌، رستم‌ و اسفندیار، قصیده‌های‌ ناصرخسرو، خاقانی‌، مسعود سعد، نظامی‌، مثنوی‌ معنوی‌، منطق‌الطیر، حدیقه‌سنایی‌، بوستان‌ سعدی‌، غزلیات‌ و قصاید سعدی‌، حافظ‌، صائب‌، تاریخ‌ بیهقی‌، سیاست‌نامه‌ و قابوسنامه‌، کشف‌ الاسرار، کلیله‌ و دمنه‌، گلستان‌ سعدی‌، مرصادالعباد، قرائت‌ متون‌ عربی‌، قواعد عربی‌، زبان‌ خارجه‌ تخصصی‌، عروض‌ و قافیه‌، ادبیات‌ معاصر، متون‌ تفسیری‌، آشنایی‌ با علوم‌ قرآنی‌، نقد ادبی‌.
دروس‌ تخصصی:
معانی‌ و بیان‌، مبانی‌ عرفان‌ و تصوف‌، تأثیر قرآن‌ و حدیث‌ در ادب‌ فارسی‌، تاریخ‌ ادبیات‌، سبک‌شناسی‌.

زبان وادبیات عربی

دیباچه: از همان زمان که ایرانیان دروازه‌های خود را بر روی سپاهیان عرب گشودند و با آغوش باز اسلام را پذیرفتند، بدون هیچ تعصبی و با شور و نشاط و علاقه‌ای فوق‌العاده به فراگیری، ضبط و تدوین زبان و ادبیات عرب پرداختند،‌زیرا ایرانیان مانند همه مسلمانان پاک نهاد دیگر، زبان عربی را زبان قوم عرب نمی‌دانستند بلکه به این زبان به عنوان زبان قرآن و زبان بین‌المللی اسلام ارج می‌نهادند تا جایی که به گفته بسیاری از مورخان و ادیبان، خدمات ایرانیان به زبان عربی بیش از خود اعراب به این زبان بوده است. مردم کشور ما امروزه بیش از گذشته نیاز به آشنایی با زبان و ادبیات عربی دارند چرا که عربی زبان اول جهان اسلام و زبان فرهنگ و تمدن بیشتر کشورهای مسلمان است و ما برای اتحاد، همدلی و همزبانی با جهان اسلام و بهره‌گیری از منابع اصلی اسلامی و تحقیقاتی که در این زمینه انجام می‌شود همچنین تسلط بر زبان و ادبیات فارسی که از زبان و ادبیات عربی بسیار تأثیر پذیرفته است، باید به زبان و ادبیات عرب مسلط باشیم. از همین رو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشورمان رشته زبان و ادبیات عربی ارائه می‌شود.
دانشجوی‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ با تاریخ‌ ادبیات‌ عرب‌، متون‌ مختلف‌ نظم‌ و نثر دوره‌های‌ مختلف‌، فن‌ ترجمه‌ از عربی‌ به‌ فارسی‌ و بالعکس‌، علوم‌ بلاغی‌ و عروض‌ و قافیه‌ درزبان‌ و ادبیات‌ عرب‌ آشنا می‌شود. به همین دلیل رشته‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ در دانشگاه‌ها با کتاب‌ عربی‌ که‌ در آموزش‌ و پرورش‌ تدریس‌ می‌شود تا حدودی‌ متفاوت‌ است‌ چون‌ در مدارس‌، عربی‌ بیشتر درس‌ قواعد و صرف‌ و نحو است‌ و تا حدودی‌ نیز دانش‌آموزان‌ علوم‌ انسانی‌ بلاغت‌ زبان‌ عربی‌ را مطالعه‌ می‌کنند اما در دانشگاه‌ به‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ به‌ عنوان‌ یک‌ رشته‌ تخصصی‌ نگاه‌ می‌شود و دانشجویان‌ با دروس‌ متفاوتی‌ از جمله‌:
تاریخ‌ ادبیات‌ عرب‌ در دوره‌های‌ مختلف‌ اعم‌ ازتاریخ‌ ادبیات‌ عصر جاهلی‌، عصر اموی‌، عصر عباسی‌، دوره‌ انحطاط‌ و دوره‌ معاصر، متون‌ نظم‌ ونثر در دوره‌های‌ مختلف‌ تاریخی‌، ادبیات‌ تطبیقی‌، نامه‌نگاری‌ و خلاصه‌نویسی‌، مکالمه‌، انشا و فن‌ ترجمه‌ آشنا می‌شوند.
توانایی‌های‌ لازم :
علاقه‌ و انگیزه‌ در رشته‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ مثل‌ سایر رشته‌ها حرف‌ اول‌ را می‌زند. همچنین‌ دانشجوی‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ باید به‌ ادبیات‌ فارسی‌ و زبان‌ عربی‌ تسلط‌ نسبی‌ داشته‌ باشد و در کنار این‌ توانمندی‌ها اگر به‌ زبان‌ عربی‌ به‌ عنوان‌ زبان‌ وحی‌ نگاه‌ کند، با عشق‌ و علاقه‌ بیشتری‌ رشته‌ تحصیلی‌ خود را ادامه‌ می‌دهد. زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ تنها رشته‌ زبان‌های‌ خارجه‌ است‌ که‌ فقط‌ از داوطلبان‌ گروه‌ علوم‌ انسانی‌ دانشجو می‌پذیرد. زیرا زبان‌ و ادبیات‌ فارسی‌ و عربی‌ وامدار یکدیگر هستند و این‌ دو زبان‌ چنان‌ درهم آمیخته‌اند که‌ بسیاری‌ از استادان‌ و ادیبان‌ ما معتقدند زبان‌ عربی‌ یک‌ زبان‌ بیگانه‌ نیست‌ و از همین‌ رو در اکثر دانشگاه‌ها رشته‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ در کنار رشته‌ زبان‌ و ادبیات‌ فارسی‌ در دپارتمان‌ دانشکده‌ ادبیات‌ قرار دارد. البته‌ به‌ اعتقاد کارشناسان‌، زبان‌ عربی‌ باید یک‌ آزمون‌ اختصاصی‌ داشته‌ و داوطلبان‌ تمامی‌ گروه‌های‌ آزمایشی‌ اجازه‌ شرکت‌ در این‌ آزمون‌ را داشته‌ باشند، چون‌ گاهی‌ اوقات‌ یک‌ داوطلب‌ ریاضی‌ و فنی نیز به‌ رشته‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ علاقه‌مند است‌ و مایل‌ است‌ در کنار رشته‌های‌ علوم پایه یا فنی‌، این‌ رشته‌ را نیز انتخاب‌ کند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
علاوه‌ بر تدریس‌ در آموزش‌ و پرورش‌ و مؤسسات‌ خصوصی‌ یک‌ فارغ‌التحصیل‌ توانمند رشته‌ عربی‌ می‌تواند به‌ پژوهش‌ و تحقیق‌ در زمینه‌ زبان‌ و ادبیات‌ عربی‌ بپردازد. یکی‌ از مهمترین‌ و اساسی‌ترین‌ مراکز جذب‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ نیز وزارت‌ آموزش‌ و پرورش‌ است‌. همچنین‌ فارغ‌التحصیلانی‌ که‌ زبان‌ عربی‌ را خوب‌ فرا گرفته‌اند، می‌توانند در آزمون‌های‌ اداره‌ فنی‌ قوه‌ قضائیه‌ شرکت‌ کرده‌، در صورت‌ موفقیت‌ به‌ عنوان‌ مترجم‌ رسمی‌ دادگستری‌ مجوز تأسیس‌ دارالترجمه‌ را بگیرند. البته‌ دایره‌ این‌ کار بسیار محدود است‌ و هر ساله‌ قوه‌ قضائیه‌ به‌ تعداد محدودی‌ از متقاضیان‌ مجوز می‌دهد. افرادی‌ نیز که‌ مایلند جذب‌ مشاغل‌ آزاد شوند ، می‌توانند به‌ ترجمه‌ کتاب‌های‌ عربی‌ بپردازند. چون‌ بازار کتاب‌ ما نیاز مبرمی‌ به‌ مترجمانی‌ دارد که‌ به‌ زبان‌ عربی‌ و کار ترجمه‌ مسلط‌ باشند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس تخصصی :
آزمایشگاه‌، صرف‌ ، نحو، ترجمه‌ و تجوید قرآن‌ کریم‌، روش‌ تحقیق‌ و مأخذشناسی‌، مکالمه‌ ، تمرین‌ صرف‌ و نحو، متون‌ حدیث‌، ادب‌ متعهد اهل‌بیت‌، روزنامه‌ها و مجلات‌ عربی‌، ادب‌ سیاسی‌ در دوره‌ اسلام‌، قرائت‌ متون‌ عرفانی‌ ، ادبیات‌ تطبیقی‌، فن‌ ترجمه‌، انشاء ، علوم‌ بلاغی‌ ، زبان‌ خارجی‌ تخصصی‌ ، متون‌ نهج‌البلاغه‌، ترجمه‌ از عربی‌ به‌ فارسی‌ و بالعکس‌، عروض‌ و قافیه‌، فقه‌اللغه‌، قرائت‌ متون‌ تفسیری‌ قرآن‌ کریم‌ ، نامه‌نگاری‌ و خلاصه‌نوسی‌، نقد ادبی‌، متون‌ نظم‌ و نثر از سقوط‌ بغداد تا عصر حاضر، تاریخ‌ ادبیات‌ از سقوط‌ بغداد تا عصر حاضر، متون‌ نظم‌ و نثر دوره‌ عباسی‌ اول‌ ، تاریخ‌ ادبیات‌ دوره‌ عباسی‌ اول‌ ، متون‌ نظر و نثر دوره عباسی‌ دوم‌ ، تاریخ‌ ادبیات‌ دوره‌ عباسی‌ دوم‌، متون‌ نظم‌ و نثر دوره‌ اندلس‌، متون‌ نظم‌ و نثر دوره‌ معاصر ، تاریخ‌ و ادبیات‌ دوره‌ معاصر ، متون‌ نظم‌ و نثر عربی‌ در ایران‌ از آغاز تا سقوط‌ بغداد، متون‌ نظم‌ و نثر عربی‌ در ایران‌ از سقوط‌ بغداد تا دوره‌ معاصر، تاریخ‌ ادبیات‌ از دوره‌ جاهلی‌ تا پایان‌ دوره‌ اموی‌ ، متون‌ نظم‌ و نثر از جاهلی‌ تا پایان‌ دوره‌ اموی‌.

روانشناسی

دیباچه: تا 80 سال پیش روانشناسی را مطالعه روح و روان و روانشناس را فردی می‌دانستند که رویداد‌های درونی،‌ ذهنی و مغزی را مثل تصورات، خاطرات،‌ افکار و احساسات مطالعه می‌کند.طبق این تعریف، روانشناسی شاخه‌ای از ذهنی‌ترین بخش دانش انسان؛ یعنی فلسفه بود. اما از اوایل قرن بیستم و با پیشرفت سریع دو علم زیست‌شناسی و فیزیک،‌ روانشناسی نیز مطالعه ذهنی (زندگی روانی) را کنار گذاشت و به مشاهده و مطالعه رفتار موجودات پرداخت. البته هنوز نیز روانشناسان فرآیندهای ذهنی را مطالعه می‌کنند اما این کار را نه به صورت ثبت شخصی ادراکات و احساسات بلکه به شیوه عینی و علمی انجام می‌دهند.متأسفانه‌ هنوز در کشور ما بسیاری‌ از مردم‌، روانشناسی‌ را با کف‌بینی‌ و احضار روح‌ یکی‌ می‌دانند و ما می‌بینیم‌ که‌ کتاب‌هایی‌ با موضوعات‌ فوق‌، به‌ عنوان‌ کتاب‌های‌ روانشناسی‌، فروش‌ فوق‌العاده‌ای‌ دارند. در حالی‌ که‌ روانشناسی‌ شاخه‌ای‌ از علوم‌ زیستی‌ است‌ که‌ هم‌ به‌ مطالعه‌ عینی‌ رفتار قابل‌ مشاهده‌ می‌پردازد و هم‌ به‌ فهم‌ و درک‌ فرآیندهای‌ ذهنی‌ که‌ مستقیماً قابل‌ مشاهده‌ نبوده‌ و براساس‌ داده‌های‌ رفتاری‌ و عصب‌ زیست‌شناختی‌ قابل‌ استنباط‌ است‌، توجه‌ دارد. رشته‌ روانشناسی‌ در مقطع‌ کارشناسی‌ دارای‌ 4 گرایش‌ بالینی‌، آموزش‌ کودکان‌ استثنایی‌، صنعتی‌ و سازمانی‌ و عمومی‌ است‌. در این میان روانشناسی‌ بالینی‌ خدمات‌ تشخیص‌ و درمان‌ (روان‌ درمانی‌) را به‌ افرادی‌ که‌ دچار رفتارهای‌ نابهنجاری‌ مثل‌ افسردگی‌، اضطراب‌، وسواس‌، و غیره‌ هستند، ارائه‌ می‌دهد که‌ این‌ خدمات‌ در سه‌ زمینه‌ تشخیص‌، درمان‌ و پیشنهادِ روش‌هایی‌ برای‌ پیشگیری‌ از معضلات‌ و ناهنجاری‌های‌ رفتاری‌ ارائه‌ می‌شود. روانشناسی‌ صنعتی‌ و سازمانی‌ نیز یافته‌های‌ روانشناسی‌ را در تمام‌ محیط‌های‌ کاری‌ به‌ کار می‌برد؛ یعنی‌ درباره‌ این‌ که‌ محیط‌ کار باید چگونه‌ باشد تا بهترین‌ بازدهی‌ را داشته‌ باشد یا چه‌ متغیرهایی‌ در ارتباط‌ بین‌ کارفرما و کارگر مؤثر است‌ و چه‌ عواملی‌ باعث‌ عدم‌ تفاهم‌ بین‌ کارفرما و کارگر می‌شود، مطالعه‌ می‌کند. روانشناسی‌ عمومی‌ نیز به‌ مطالعه‌ کلیات‌ روانشناسی‌ می‌پردازد و روانشناسی‌ و آموزش‌ کودکان‌ استثنایی‌ کاربرد یافته‌های‌ روانشناسی‌ در رابطه‌ با کودکان‌ استثنایی‌ (تیزهوشان‌ و معلولین‌ جسمانی‌) است‌.
توانایی‌های‌ لازم :
زیست‌شناسی‌ و شیمی‌ در این‌ رشته‌ اهمیت‌ بسیاری‌ دارد و باید پایه‌ علوم‌زیستی‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ قوی‌ باشد. به‌ همین‌ دلیل‌ امروزه‌ دانشجویان‌ این‌ رشته‌ از بین‌ دو گروه‌ آزمایشی‌ علوم‌انسانی‌ و علوم‌تجربی‌ پذیرفته‌ می‌شوند. از سوی‌ دیگر آمار و ریاضی‌ و زبان‌ انگلیسی‌ در این‌ رشته‌ کاربرد و اهمیت‌ زیادی‌ دارد. دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید نسبت‌ به‌ اطراف‌ و جامعه‌ خود دید عمیقی‌ داشته‌ باشد تا بتواند ظرافت‌های‌ رفتاری‌ افراد را درک‌ کند‌ و به‌ ویژگی‌های‌ روانی‌ افراد پی‌ ببرد.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
امروزه‌ روانشناسی‌ با همه‌ جنبه‌های‌ زندگی‌ ما ارتباط‌ دارد و هر اندازه‌ که‌ جامعه‌ پیچیده‌تر شود، روانشناسی‌ نیز نقش‌ مهمتری‌ در حل‌ مسائل‌ آدمی‌ برعهده‌ می‌گیرد. این‌ به‌ معنای‌ فرصت‌های‌ شغلی‌ متنوع‌ و گسترده‌ برای‌ فارغ‌التحصیلان‌ رشته‌ روانشناسی‌ است‌. به‌ گفته‌ کارشناسان‌ این‌ رشته‌، آینده‌ روانشناسی‌ در کشور ما روشن‌ و امیدبخش‌ است‌ و فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ باید آینده‌ خود را در فردا ببینند. چون‌ کشور ما یکی‌ از کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ است‌ و بدون‌ بهره‌گیری‌ از شاخه‌های‌ مختلف‌ روانشناسی‌ نمی‌تواند توسعه‌ همه‌جانبه‌ داشته‌ باشد. از سوی‌ دیگر کشور ما، کشور جوانی‌ است‌ و امروزه‌ یکی‌ از دغدغه‌های‌ خانواده‌ها، حفظ‌ بهداشت‌ روانی‌ و بالا بردن‌ سطح‌ دانش‌ فرزندانشان‌ می‌باشد که‌ این‌ دو مهم‌ نیز به‌ یاری‌ شاخه‌های‌ مختلف‌ روانشناسی‌ از جمله‌ روانشناسی‌ رشد و روانشناسی‌ تربیتی‌ امکان‌پذیر است‌. البته‌ در حال‌ حاضر فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ بیشتر‌ جذب‌ آموزش‌ و پرورش‌ می‌شوند یا در شرکت‌ها و سازمان‌ها به‌ عنوان‌ کارشناس‌ روانشناسی‌ فعالیت‌ می‌کنند و عده‌ای‌ نیز به‌ عنوان‌ دستیار متخصص‌ روانشناسی‌ بالینی‌ یا روانپزشک‌ مشغول‌ به‌ کار هستند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل :
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های مختلف روانشناسی :
روانشناسی‌ عمومی‌، علم‌النفس‌ از دیدگاه‌ دانشمندان‌ اسلامی‌، آمار توصیفی‌، فیزیولوژی‌ عمومی‌، کلیات‌ فلسفه‌، مبانی‌ جامعه‌شناسی‌، روانشناسی‌ احساس‌ و ادراک‌، متون‌ روانشناسی‌ به‌ زبان‌ خارجی‌، آمار استنباطی‌، روش‌ تحقیق‌ در روانشناسی‌، روانشناسی‌ فیزیولوژیک‌، روانشناسی‌ تجربی‌، روانشناسی‌ رشد، روانشناسی‌ یادگیری‌، روانشناسی‌ تربیتی‌، روانشناسی‌ اجتماعی‌، روانسنجی‌، انگیزش‌ و هیجان‌، شخصیت‌، آسیب‌شناسی‌ روانی‌، بهداشت‌ روانی‌، روانشناسی‌ مرضی‌ کودک‌، تاریخچه‌ و مکاتب‌ روانشناسی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ روانشناسی‌ بالینی‌:
کاربرد مقدماتی‌ روش‌های‌ تشخیص‌ بالینی‌، کاربرد مقدماتی‌ روش‌های‌ درمان‌، مصاحبه‌، سمینار مسائل‌ روانشناسی‌ بالینی‌ در جهان‌ و ایران‌، پژوهش‌های‌ عملی‌ در روانشناسی‌ بالینی‌، روانشناسی‌ پویایی‌ گروه‌، کلیات‌ روانپزشکی‌، بررسی‌ مقدماتی‌ نظریه‌های‌ روان‌ درمانی‌، روانشناسی‌ مشاوره‌ و راهنمایی‌، روانشناسی‌ کودکان‌ استثنایی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ روانشناسی‌ عمومی‌:
طرح‌ها و‌ پژوهش‌های‌ آزمایشگاهی‌، مقدمات‌ نورو بسیکولوژی‌، ارزشیابی‌ شخصیت‌، روانشناسی‌ مشاوره‌ و راهنمایی‌، روانشناسی‌ هوش‌ و سنجش‌ آن‌، تفکر و زبان‌، روانشناسی‌ پویایی‌ گروه‌، روانشناسی‌ کودکان‌ استثنایی‌، سمینار در مسائل‌ روانشناسی‌ عمومی‌، اختلالات‌ یادگیری‌، روانشناسی‌ جنایی‌، پژوهش‌های‌ عملی‌ در روانشناسی‌ عمومی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ روانشناسی‌ استثنایی‌:
روانشناسی‌ مشاوره‌ و راهنمایی‌، نظریه‌ها و کاربرد آزمون‌های‌ شناختی‌، روانشناسی‌ کودکان‌ تیزهوش‌ و روش‌های‌ آموزش‌ آنها، روانشناسی‌ کودکان‌ عقب‌مانده‌ و روش‌های‌ آموزش‌ آنها، اختلالات‌ تکلم‌ و گفتار درمانی‌، روانشناسی‌ تدریس‌ به‌ کودکان‌ ناشنوا، روانشناسی‌ تدریس‌ به‌ کودکان‌ نابینا، متون‌ روانشناسی‌ کودکان‌ استثنایی‌ به‌ زبان‌های‌ خارجی‌، بهداشت‌ روانی‌ کودکان‌ استثنایی‌ و خانواده‌، زمینه‌ پیشگیری‌ از تولد کودکان‌ عقب ‌افتاده‌، روانشناسی‌ کودکان‌ ناسازگار، روش‌های‌ تغییر و اصلاح‌ رفتار کودکان‌، سمینار مسائل‌ کودکان‌ استثنایی‌ در جهان‌ و ایران‌، پژوهش‌های‌ عملی‌ در روانشناسی‌ و آموزش‌ کودکان‌ استثنایی‌.


منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشورتالیف خانم فیروزه سودایی ونرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش