سیدمهدی میرشریفا
بنا بر تعریف علمی، بازنشستگی عبارت از حالتی است که کارمند رسمی دولت با داشتن شرط معینی از سن و دارا شدن سنوات معینی از خدمت، طبق قانون و به موجب حکم مقام صلاحیت دار، احراز می کند و ضمن خاتمه یافتن حالت اشتغال، وی مادام العمر مستحق دریافت حقوق بازنشستگی می گردد.
بازنشستگی در واقع مرحله ای از زندگی کارکنان است که دیگر ضرورتی ندارد تا کار و فعالیت کنند، لذا می توانند در خانه بمانند و به کارهایی مثل ورزش یا فعالیتهای مورد علاقه خود که در چارچوب درآمد و منابعی که در اختیار دارند انجام دهند.
بازنشستگی از جهتی دارای انواع مختلفی است. به طور کلی بازنشستگی دوره ای است پس از اتمام سالهای خدمت که بستگی به مقررات و شرایط استخدامی موجود هر سازمان دارد. اما در مواردی هم هست که بازنشستگی پیش از موعد مقرر عادی خود به وقوع می پیوندد و آن را ” بازنشستگی پیش از موعد” می نامند. موارد زیادی از قبیل حوادث ناشی از کار، ازکارافتادگی بیماریهای تحلیل برنده شغلی، بیماریهای معلولیت زای شغلی، مجروحیت، مصدومیت و یا بیماریهای ناشی از اختلالات بدنی باعث می شود که فرد پیش از موعد بازنشسته شود. هر چند بازنشستگی پیش از موعد استرس خاص خود را در دوره ای کوتاه پس از بازنشستگی دارد، اما بقیه دوره مانند بازنشستگی عادی می باشد.
بازنشستگی نیز مانند دوره های قبلی زندگی دارای استرس خاص خود می باشد. هر چند همه مشاغل به نوعی دارای بازنشستگی هستند اما آنچه امروزه به عنوان بازنشستگی مطرح است، دوره پایان یافتن استخدام در سازمانهای دولتی و رسمی است. نکته دیگر اینکه در تمام دنیا بازنشستگی امری ضروری و حیاتی برای بشر و پر از اضطراب، نگرانی، فشار تلقی می گردد و کارشناسان مختلف این پدیده را از منظرهای مختلف پزشکی، بهداشتی، روان شناسی، جامعه شناسی، اشتغال مورد بررسی قرار می دهند.