مازندران استانی در شمال ایران و در كرانه‌های جنوبی دریای خزر می‌باشد. این استان هم مرز با استان‌های گلستان، سمنان، تهران، قزوین، البرز  و گیلان می باشد.  قله دماوند مرتفع‌ترین قله ایران در مازندران و دركنار شهرستان آمل قرار دارد. این استان یكی از پرجمعیت‌ترین مناطق از لحاظ تراكم جمعیتی و یكی از غنی‌ترین آنها از لحاظ منابع گوناگون زیرزمینی می‌باشد. این استان دارای ۱۹ شهرستان است. مركز این استان شهرستان ساری می‌باشد

آرامگاه سه سید میر حیدر آملی

این مكان مدفن ابولقاسم پسر ابولحسن الرویانی است كه در سده ششم ه ق وفات یافته‌است، در طی قرون هشتم و نهم هجری قمری سه تن از سادات و عرفا در این محل مدفون گردیدند كه یكی از آنها علامه میر حیدر آملی است كه از متفكران و مشاهیر شیعه بوده‌است بانی این مكان سید عزالدین بن سید بهاالدین آملی است. 

قلعه ملك بهمن لاریجان

این قلعه از قلعه‌های عظیم البرز است كه در جاده هراز بخش لاریجان شهرستان آمل و مشرف به قریه شاهان دشت در ۷۵ كیلومتری جنوب آمل قرار دارد این قلعه متعلق به حكام پادوسبان است كه در سال (۴۵ الی ۱۰۰۵) ه ق به رویان نور و كجور و رستمدار حكومت داشته‌اند بنای قلعه بر روی صخره‌ای حدود ۲۲۰ متر بالاتر ازسطح اراضی شاهاندشت از لاشه سنگهای بزرگ و كوچك و ملات گچ ساخته شده كه بصورت طبقه طبقه و شامل اتاقها و قسمت‌های مختلف ساختمانی است.

ویژگی های گویش مازندرانی

راه های مازندران

موزه بابل در خیابان مدرس واقع است. ساختمان این موزه در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی به عنوان بلدیه (شهرداری) بنا شده و به دلیل دارا بودن ویژگی‌های خاص معماری در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌است. این بنا در اسفند ماه ۱۳۷۴ با كاربری فرهنگی در اختیار سازمان میراث فرهنگی مازندران قرار گرفت و در بهمن ماه سال ۱۳۷۵ پس از احیا و مرمت و باز پیرایی تحت عنوان موزه بابل گشایش یافت. امروزه از طبقه همكف موزه به عنوان نمایشگاه موقت اثار فرهنگی – هنری استفاده می‌شود و در طبقه دوم آن اثار باستان‌شناسی و مردم‌شناسی به نمایش در آمده‌است.

زبان مازندرانی

(مازنی یا مازرونی یا طبری / تبری، نام یكی از زبان‌های ایرانی و یكی از شاخه‌های زبانهای ایرانی شمال‌غربی است. این زبان در استان‌های شمال ایران (به ویژه در سرزمین طبرستان قدیم) توسط مردمان مازندرانی تكلم می‌شود. و براساس آمار سال ۱۹۹۳ میلادی ۳-۴ میلیون نفر آن را به عنوان زبان بومی تكلم می‌كردند

این زبان در شهرستانهای شمالی كشور و بعضی شهرستانها كه دیگر جزء استانهای شمالی نیستند بویژه در سرزمین طبرستان قدیم رواج دارد. این زبان در

تاریخ زبان مازندرانی

زبان مازندرانی از زیرشاخهٔ دریای كاسپین در شاخهٔ شمال غربی خانواده زبان‌های ایرانی است.  شاخه شمال غربی زبان‌های ایرانی شامل زبانهای تالشی و هرزندی و گورانی و گیلكی و مازندرانی و برخی از زبانهای تاتی و سمنانی می‌باشند.  از دیدگاه تاریخی این زبانها به زبان پارثی(پهلوی اشكانی) وابستگی دارند.  تا سدهٔ ۵ ه.ق سپهبدان طبرستان زبان مازندرانی را با خط پهلوی می‌نگاشتند و سكه می‌زدند. دو كتیبه به خط پهلوی در رسكِت واقع در دودانگه ساری وگنبد لاجیم سوادكوه مؤید این نظر است.^{[نیازمند منبع]} به تازگی چند نسخه خطی از برگردان ادبیات تازیان به زبان طبری و نسخه‌هایی از برگردان و برداشت قرآن به این زبان یافت شده كه از روی آنها می‌توان دریافت كه زبان طبری در سده‌های نخستین پس از اسلام دارای ادبیات گسترده‌ای بوده‌است.^{[نیازمند منبع]} مقدسی می‌نویسد كه زبان طبرستان به زبان ولایت قومس و جرجان نزدیك است، جز آنكه در آن شتابزدگی است و‌ها زیاد به كار می‌برند.

زبان مازندرانی (طبری قدیم) دارای ادبیات قابل توجهی بوده‌است. می‌دانیم كه كتاب «مرزبان نامه» به زبان طبری نوشته شده بود و از آن زبان به پارسی دری برگردان شده‌است. ابن اسفندیار دیوان شعری را به زبان طبری با نام «نیكی نامه» بازگو می‌كند و آن را به اسپهبد مرزبان بن رستم بن شروین نویسنده «مرزبان‌نامه» نسبت می‌دهد. در قابوس نامه نیز دو بیت به زبان طبری از نویسنده ثبت است. ابن اسفندیار از برخی شاعران این سرزمین كه به زبان طبری شعر می‌گفته‌اند یاد كرده و نمونه‌ای از سروده‌های ایشان را آورده‌است. در «تاریخ رویان» اولیاءالله آملی نیز ابیاتی از شاعران مازندرانی به زبان طبری ضبط شده‌است. مجموعه‌ای از دو بیتی‌های طبری كه به «امیری» سرشناس و به شاعری موسوم به «امیر پازوری» منسوب است، در مازندران وجود داشته كه «برنهارد درن» شرق شناس روسی نسخه آنها را به دست آورده و زیر عنوان «كنزالاسرار» در سن پطرز بورگ (یا - سن پطرز بورغ) با برگردان ترجمه پارسی چاپ كرده‌است

لهجه های مازندرانی

بررسی كارشناسانه در جلگه‌ها و سپس نواحی كوهستانی نشان می‌دهد؛ زبان تبری به دوازده لهجه در مناطق مختلف مازندران تكلم می‌شود:

• 
  
  لهجه كردكویی: شامل «هزار جریب شرقی، شاه كوه زیارت، بالاجاده، رادكان، گز شرقی و گز غربی و روستاهای غیر تركمن نشین از زنگی محله گرگان و چهاردانگه تا گلوگاه».
  
  

• 
  
  لهجه بهشهری: شامل «چهاردانگه هزارجریب» از «سورتی» تا «كیاسر» و روستاهای مناطق جلگه‌ای از «گلوگاه، شاه كلیه» تا انتهای منطقه «قره‌طغان و رودخانه نكارود».
  
  

• 
  
  لهجه ساروی: شامل «چهاردانگه» از «كیاسر» تا كوهستان‌های «دودانگه»، جلگه‌های مابین «میان دورود» و جلگه‌های مناطق غربی تجن رود تا جویبار.
  
  

• 
  
  لهجه قائمشهری: شامل سوادكوه و روستاهای جلگه‌ای حد فاصل بین كیاكلا، جویبار و روستاهای كوهپایه‌ای بیشه‌سر.
  
  

• 
  
  لهجه بابلی: از مناطق كوهستانی چلاو آمل تا بندپی، امامزاده حسن در سمت غربی آلاشت و نواحی جلگلهجهه‌های حد فاصل فریدونكنار، بابلسر، بهنمیر، كیاكلا تا روستاهای كوهپایه‌ای كهنه خط، گنج افروز و بابل كنار.
  
  

• 
  
  لهجه آملی: از كوهستانهای بندپی تا چلاو، لاریجانات، نمارستاق و كلارستاق آمل تا حوالی امامزاده هاشم و جلگه‌های دو سمت هراز، دشت سر و محمود آباد و كوهپایه‌ها و جلگه‌های جاده چمستان، میان آمل و نور.
  
  

• 
  
  لهجه نوری و نوشهری: شامل بخشی از روستاهای بیرون بشم، كجور، محال ثلاث و جلگه‌های حد فاصل سرخ رود تا رودخانه چالوس.
  
  

• 
  
  لهجه چالوسی و تنكابنی شرقی: شامل مناطق كلارباستانی، برخی از روستاهای كوهپایه‌ای منطقه بیرون بشم ولنگا و نواحی جلگه‌ای از آب چالوس و عباس آباد و رودخانه نشتا به مركزیت عباس آباد.
  
  

• 
  
  لهجه تنكابنی مركزی: شامل لهجه‌های دوهزار و سه‌هزاری و خرم‌آبادی و گلیجانی و چالكش یعنی جلگه‌های حد فاصل آب نشتا تا آب شیرود.
  
  

• 
  
  لهجه فیروزكوهی: شامل شهرستان فیروزكوه، نواحی كوهستانی شهرستان دماوند تا رودهن و بومهن.
  
  

• 
  
  لهجه قصران باستانی: شامل مناطق اوشان، فشم، میگون، لالان، شمشك، گاجره و روستاهای كوهپایه‌ای توچال تا مناطق غربی رودخانه