تبیان، دستیار زندگی

وظایف بورس:بورس برا ی سوق دادن پس اندازها به سوی سرمایه گذاری در فعالیتهی تولیدی عملیاتی را انجام میدهد"مجموعه این عملیات را وظایف بورس می نامند"پارهای از وظایف بورس عبارتند از :1ـ تعیین قیمت کالاها سهام شرکتها و سایر اوراق بهادار مورد، 
تنها تحت تاثیر قانون عرضه و تقاضا و اضاع و احوال اقتصادی موجود است بدون انکه تحت تاثیر نظرها و خواسته های شخص یا اشخاص قرار گیرد"
2ـ تهیه اخرین اطلاعات امارها درباره وضعیت مالی و اقتصادی شرکتهایی که سهام ان فهرست نرخهای بورس قرار گیرد و گذاشتن این امارها و اطلاعات در اختیار تمام کسانی که قصد انجام معامله بر روی سهام شرکتهای مزبور را دارند"
3ـ مشورت کردن در زمینه ی تهیه تنظیم و تجدید نظر درباره مقررات به انتشار اوراق بهادار دولتی و خصوصی با در نظر گرفتن امکانات پس انداز در جامعه و شرایط بازار پول و سرمایه"
توضیح اینکه اطلاعات با ارزش ترین دارایی در بازار سرمایه است وبازاری است شفاف"بورس تهران همچون بسیاری از بورسهای جهان شرکتهای عضو خود را ملزم کرده است تا اطلاعات مورد نیاز خود را هرز گاهی ارئه کنند"بخشنامه جدیدی در سال 79 صادر شده شرکتهای عضو بورس را ملزم ساخته است که اطلاعات میاندوره ای حسابرسی شده شامل امار تولید و فروش ترازنامه و صورت سود و زیان خود را حداقل هر سه ماه یکبار منتشر سازند"این اطلاعات بهترین راهنما برای تصمیم گیری سهامداران و فعلان بورس است"
به میزان لنتشار اطلاعات مالی از سوش شرکتهای عض بورس ،حسابرسی دقیق این اطلاعات نیز اهمیت شایانی دارد"به همین خاطر سازمان بورس تهران اخیرا ایین نامه استفاده از حسابرسان معتمد را تصویب کرده و بر طبق این ایین نامه گروهی از موسسات حسابرسی را برگزیده است که از ظوابط اخلاقی ، حرفه ای تجربه و و سلامت مورد نظربر خوردارند و در شرکتهای عضو بورس ذی نفع نیستند"
حرکتی که در بورس تهران در جهت شفاف کردن اطلاع درجهت شفاف کردن اطلاعات صورت گرفته است سه بعد دارد:
1ـ ایجاد جریانی بهنگام و مستمر از اطلاعات مالی عضو شرکت بورس"
2ـ حسابرسی و ممیزی این اطلاعات توسط حسابرسان معتمد بورس"
3ـ منع اشخاص از سوء استفاده از اطلاعات درونی شرکتهای عضو بورس"
مزایای بورس :وجود بورس و فعالیتهای ان اثار و نتایج مطلوب فراوانی در اقتصاد جامعه دارد که پاره ای از انها عبارتند از:
1ـ بورس وسیله ای است برای ایجاد تماس بین غرضه کنندگان و تقاضا کنندکان سرمایه و تنظیم معاملات بازار سرمایه"
2ـ بورس با جذب و بهکار اداختن مقار قابل توجهی از سرمایه های راکد حجم سرمایه گذاری را در جامعه بالا میبرد و نرخ تورم را تخفیف میدهد و توزیع ثروت درامد را در جامعه عادلانه تر میسازد"
3ـ بازرگانان و صاحبان صنایع میتوانند اوراق مورد پذیرش در بورس را نزد بانکها و موسسات اعتباری وثیقه بگذارند و اعتبار مورد نیاز خود را دریافت و جریان نقدینگی بنگاههای خود را تنظیم کنند"
4ـ وجود بورس و قیمت گذاری کالاها و اوراق بهادار در ان از نوسان شدید قیمتها جلوگیری میکندو ثبات و اطمینان لازم را در عرصه های فعالیت بازرگانی پدید می اورد و راه را برای گسترش بازرگانی داخلی و خارجی هموار میسازد"
5ـ وجود بورس و مشارکت تعداد زیادی از مردم جامعه در سرمایه گذاریها تفکیک مدیریت بنگاهها را از مالکیت انها امکان پذیر میسازد"
6ـ بورس اوراق بهادار یک بازار رقابتی کامل و از مزایای رقابت کامل برخوردار است"زیرا کالای متجانسی در ان معامله میشود تعداد خریدارن و فروشندگان بسیار زیاد و سهم هر یک از انها در خرید و فروش ناچیز است ورود به این بازار و خروج از ان برای همگان ازاد است"

نام کتاب*امور عمومی بازرگانی

تالیف*یحیی عبدالله زاده

● هزینه داد و ستد سهام در بورس اوراق بهادار برای سهامدار به چه میزانی است؟
مبلغی که خریدار برای سفارش های خرید می پردازد عبارت از ۴/۰ درصد ارزش خرید بابت کارمزد کارگزار و ۱۵/۰ درصد ارزش خرید بابت کارمزد گسترش بورس است. برای سفارش های فروش، علاوه بر کارمزد کارگزار و کارمزد گسترش بورس، ۵/۰ درصد از محل فروش بابت مالیات پرداخت می شود. حداقل کارمزد کارگزار ۰۰۰/۱۵ ریال و حداکثر آن ۱۰۰ میلیون ریال می باشد.

● وجه حاصل از فروش سهام چه زمانی قابل وصول است؟
وجه حاصل از فروش سهام، سه روز کاری پس از انجام معامله قابل دریافت است. روزهای کاری، ایام هفته به جز روزهای پنجشنبه و تعطیلات رسمی می باشد.

● چه زمانی برگه سهام خریداری شده به دست خریدار می رسد و از چه موقع قابل فروش است؟
گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام یک روز کاری پس از انجام معامله، در محل کارگزاری، آماده تحویل به خریداران سهام است. فروش سهام خریداری شده نیز از هنگام دریافت گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام امکانپذیر می باشد.

● چرا قیمت سهام کاهش می یابد؟
قیمت سهام هر لحظه و بر اثر تغییرات عرضه و تقاضای بازار قابل تغییر است. اگر تعداد فروشندگان یک سهم از تعداد خریداران آن بیشتر باشد، یعنی عرضه یک سهم برای فروش بیش از میزان تقاضای آن برای خرید باشد، قیمت آن سهم کاهش می یابد و برعکس.
برای تشریح رفتاری که به تغییرات عرضه و تقاضا در بازار سهام می انجامد و سبب می شود برخی خواهان یا خریدار یک سهم شوند و برخی دیگر رویگردان یا فروشنده آن باشند، نظریه های مختلفی شکل گرفته است. برخی معتقدند اصلی ترین عامل شکل دهنده قیمت سهم شرکت نظر سرمایه‌گذاران در مورد ارزش واقعی آن شرکت است.
در این راستا، کاهش قیمت سهام می تواند در اثر عوامل درونی و برونی مختلفی اعم از امور مالی شرکت و مسایل کلان سیاسی و اقتصادی جهان، کشور و صنعتی باشد که شرکت در آن فعالیت می کند.
همچنین در اکثر مواقعی که شرکتها به سهامداران سود پرداخت می کنند یا سرمایه شرکت را افزایش می دهند قیمت سهام کاهش می یابد و این کاهش قیمت کاملا طبیعی است. چراکه مثلا در زمان افزایش سرمایه، تعداد سهام افراد به همان میزان که سرمایه شرکت افزایش می یابد زیاد می‌شود و افزایش تعداد سهام تا حدودی کاهش قیمت را جبران می کند.

● مجمع عمومی چیست و انواع آن کدام است؟
مجمع عمومی شرکت سهامی، از اجتماع صاحبان سهام تشکیل می شود. مقررات مربوط به حضور عده لازم برای تشکیل مجمع عمومی و آراء لازم جهت اتخاذ تصمیمات، در اساسنامه شرکت معین خواهد شد، مگر در مواردی که به موجب قانون تکلیف خاصی برای آن مقرر شده باشد.
براساس قانون تجارت، مجامع عمومی شرکت‌های سهامی به ترتیب عبارتند از مجمع عمومی موسس، مجمع عمومی عادی و مجمع عمومی فوق‌العاده.

● افزایش سرمایه چیست؟
هرگاه شرکت برای توسعه فعالیت‌های خود به منابع مالی جدید نیاز داشته باشد، با پیشنهاد هیئت مدیره، سهامداران شرکت افزایش سرمایه را در جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده مورد بررسی و رای‌گیری قرار می‌دهند تا سرمایه شرکت به میزان موردنظر افزایش یابد.

● روش‌های افزایش سرمایه کدام است؟
شرکتها از سه روش می توانند سرمایه می توانند سرمایه خود را افزایش دهند.
الف) از محل سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه در قالب سهام جایزه
ب) از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم
ج) از محل صرف سهام
در روش اول شرکت، سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه را به سهامداران می دهد و برای این کار نیازی به پرداخت وجه توسط سهامداران نمی باشد.
در روش دوم شرکت، سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه را به ازای دریافت ۱۰۰۰ ریال برای هر حق تقدم (به قیمت اسمی سهم) به سهامداران می فروشد.
در روش سوم با سلب حق تقدم سهامداران، سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه به قیمت بازار مورد پذیره‌نویسی کلیه متقاضیان قرار می گیرد.

● در چه صورت افزایش سرمایه شرکت به سهامداران تعلق می گیرد؟
افزایش سرمایه به سهامداری تعلق می گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت مبنی بر افزایش سرمایه، مالک سهام شرکت باشد.

● چه فرقی بین سهام سپرده و غیرسپرده وجود دارد؟
سهام سپرده شده در سیستم معاملاتی سازمان بورس قابل معامله می باشد و برگه سهم آن توسط سازمان بورس چاپ شده است. اما سهام غیرسپرده در سازمان بورس قابل معامله می باشد و برگه سهم آن توسط شرکت مربوطه چاپ شده است.

● برای سپرده کردن سهام چه باید کرد؟
برای سپرده کردن سهام غیرسپرده برگه سهم شرکت، به یکی از کارگزاران بورس در تالارهای معاملاتی تحویل داده می شود تا پس از تحویل آن به سازمان بورس، برگه سهم شرکت باطل و برگه سهم سپرده شده توسط سازمان بورس چاپ و سپس تحویل کارگزار مربوطه شود.