تبیان، دستیار زندگی

ورزش شنا یكی از محبوب ترین ورزشها در بین اقشار مختلف مردم است. فردی كه شنا می كند، نه تنها از این طریق احساس راحتی و نشاط می كند بلكه در اثر شنا كردن قابلیتهای جسمانی خود را از قبیل استقامت دستگاه گردش خون و تنفس، قدرت، سرعت و انعطاف پذیری مفاصل شانه و مچ پا افزایش می دهد.

ورزش شنا ورزشی است كه از سن نوزادی تا سن كهنسالی میتوان آنرا انجام داد و به طور كلی ورزشی است كه هیجان و اضطراب را كاهش داده، عضلات را قوی و محكم كرده و بدن را نرم و انعطاف پذیر می سازد و باعث می شود كه فرد انرژیی بیشتری برای انجام كارهای روزانه خود كسب كند.

آموزش شنا

نقش درجه حرارت آب استخر در آموزش شنا

مدت توقف در آب وابسته به مقدار درجه حرارت آب و هوا بستگی دارد . برنامه ی  آموزش شنا هنگامی  می تواند موفقیت آمیز  باشد كه كارآموزان در آب احساس  آرامش  نمایند . مثلاً سرد بودن آب باعث لرزش كارآموزان شناگر شده و این امر به نوبه ی خود  در بازده ی كلاس اثر منفی خواهد داشت . در ضمن كودكان و نوجوانان از نظر تطبیق و هماهنگی گردش خون نسبت به بزرگسالان با اشكالاتی مواجه هستند . درجه ی حرارت آب  برای بزرگسالان باید 27- 25 درجه و برای كودكان 30-28 درجه باشد . بنابراین آموزش شنا برای مبتدیان در استخر سرپوشیده مناسب تر از استخر رو باز است، برای توفیق بیشتر در مراحل آموزش شنا لازم است به محض اینكه  مبتدیان  احساس سرما و لرزش و عدم علاقه مندی از خود نشان دادند به سرعت كلاس را تعطیل كنند .

1 - غوطه وری

غوطه وری اولین مرحله از آموزش شنا است.كار آموز شناگر باید بیاموزد كه خود را مطمئن و متناسب در آب متعادل كرده و با اراده خود را به زیر آب كشیده و جهات مختلف را تشخیص دهد .

شناگر باید زمانی كه در آب غوطه ور است چشم هایش را باز نگهدارد . در ابتدا كار آموز به محض اینكه سرش را از آب بیرون آورد چشم هایش را تند تند دست می كشد این عمل نشان دهنده ترس زیاداست . با صبر و حوصله و تحمل زیاد می توان این ترس را از كار آموز گرفت . در نتیجه  كارآموز باید یاد بگیرد كه چشم های خود را در مدت طولاتی تری در آب باز نگاهدارد و یا بهتر خود را در آب به حالت غوطه وری در آورد . بدین ترتیب كار آموز شناگر تجربه های لازم  را برای پیشرفت در مراحل بعدی پیدا خواهد كرد .

نكته  :  در هنگام فرو رفتن ساده در آب سر  باید به تدریج زیر آب فرو رود .

صورت باید روی آب قرار گیرد و عمل بازدم ( نفس را خالی كردن ) در زیر آب صورت گیرد .

2 - پرش در آب

یکی دیگر از مراحل آموزش شنا پرش شناگر در آب است.برای كسب اطمینان بیشتر،پرش در آب نقش مهمی را ایفاء می نماید به خصوص اگر این پرش با غوطه وری همراه باشد . پرش در آب اگر با غوطه وری همراه باشد، جسارت كارآموز شناگر را زیاد می كند  و به او اعتماد به نفس خواهد داد . كارآموز شناگر روی لبه ی استخر می نشیند و داخل آب می پرد . بعد با حالت زانو جمع به داخل آب می پرد  باید به كار آموز شناگر آموزش داد كه پس از یك پرش در آب چگونه می تواند بدن خود را به حالت غوطه وری در آب در آورد .

3- تنفس

در شنا تنفس یكنواخت و ارادی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.تنفس و یا به طور كلی عمل دم و بازدم با ریتم حركات شنا باید هماهنگ باشد،زیرا در غیر این صورت مانعی در اجرای حركات شنا به وجودمی آید . پس كارآموز در طی مراحل آموزش شنا باید بیاموزد كه چطور در آب به طور  صحیح تنفس نماید .

با توجه به اینكه  ورزش شنا احتیاج به استقامت زیاد دارد ،بنابراین باید خوب  به این امر توجه شود . به كارآموز باید گفت كه اگر نفس  را در سینه حبس كند و خیلی آرام زانوها را به طرف شكم جمع كند و پاها را آرام از كف استخر جدا سازد ، در این صورت حالت شناوری پیدا می كند .

یعنی به محض اینكه به زیر آب برود بلافاصله كم كم  به سطح آب می آید و حالت شناور بودن خود را احساس می كند و از این كار لذت می برد . ناگفته نماندكه مربی چند بار این حركت را قبل از كار  آموز انجام می دهد .

4- سرخوردن

یكی دیگر از اصولی كه به عنوان اصل اساسی آموزش شنا می توان محسوب كرد  سرخوردن است . پس از اینكه كار آموز شناگر قادر شد خود را بدون استفاده از دست و پا در آب غوطه ور نماید می توان سرخوردن  را به او آموزش داد . پس از اجرای حركات مناسب در آب قبل از هر چیز كارآموز شناگر باید بیاموزد كه چگونه  بدن خود را به حالت افقی روی آب حفظ نماید تا بدین  وسیله بدنش را در آب متعادل نگاه دارد . با كسب تجربه كافی ، كارآموز  شناگر می آموزد كه پس از  یك دم عمیق  بدن خود را به حالت متعادل  و مناسب در آب حفظ نماید . و از این حالت با گذاشتن  پا به دیوار استخر و وارد آوردن فشار توسط پنجه های پا به دیوار ، كار آموز شناگر در مسیر شنا سر می خورد .

سرخوردن بر روی آب می تواند به چند روش انجام شود:

بهترین روش در ابتدای آموزش شنا اینست كه  مربی دست های شاگرد را در حالت شناوری گرفته و بكشد و بعد از كشش بلافاصله دست های شاگرد را رها كند تا اینكه شاگرد از سرخوردن لذت ببرد .

حالت دیگر این است كه وقتی كارآموز شناگر به حالت شناور بر روی آب است ، مربی از كارآموز می خواهد كه سر بخورد ، به محض سرخوردن ، مربی دستش  را در كف پاهای شاگرد  گذاشته واو را به طرف جلو هل می دهد .  كار آموز از این حركت خوشش می آید و می بیندكه به راحتی بر روی آب پیش روی می نماید .

حالت دیگر اینست كه مربی دست هایش را زیر شكم كارآموز شناگر قرار داده واو را به طرف جلو می برد.

سرخوردن  بر روی آب  با فشار یك پا به دیواره استخر

برای اینكه شاگرد عمل شناوری توام با پیشروی در آب به حالت خوابیده بر روی  شكم  را حس نماید،لازم است كه با كمك گرفتن از دیواره استخر  و فشار پا به دیواره اینكار را انجام دهد ، مطابق شكل زیر شاگرد كنار استخر می ایستد و در حالی كه دستهایش بالای  سرش است ،آرنجها كشیده و بازوانش به گوشهایش  چسبیده اند یك پایش را به دیواره استخر می گذارد . ‌مایوی شناگر به دیواره چسبیده است بدن را به طرف جلو خم می نماید ( بدون  اینكه سرش از دستانش  خارج شود  )

با گرفتن یك نفس عمیق و با فشار به دیواره استخر توسط یك پا به طرف  سطح آب  سر می خورد و در این حالت دستها ،رانها و به طور كلی بدن كشیده است و سر هنوز در بین دستان  قراردارد.

آموزش شنا

سرخوردن با استفاده از فشار دو پا بر دیوار استخر

در این مرحله  كنار دیواره استخر ایستاده،دستها بالای سر قرار می گیرد . یك پا به دیواره استخر تكیه دارد و قسمت پشت ( ناحیه مایوی شناگر ) به دیواره استخر چسبیده است قسمت بالاتنه یعنی سر،دستها و سینه را به قدری خم نموده و در آب قرار می دهیم.با گرفتن یك نفس عمیق ‌در حالكیه سر و دستها كشیده و به سمت جلو است پای دیگر را بلند كرده و با گذاشتن كنار پائی كه به دیواره ی استخر تكیه دارد،به دیواره ی استخر فشار وارد آورده و بدن را صاف می نمائیم و به طرف جلو سر می خوریم.

 در این مرحله  چون نیروی هر دو پا مورد استفاده قرارمی گیرد، شنا گر  با سرعت بیشتری به جلو می رود و در عین حال مسافت بیشتری را به حالت شناور طی می نماید .

سرخوردن از میان حلقه

كف پاها را به دیواره ی استخر بچسبانید ، دستهارابه اندازه ی عرض شانه باز و رو به جلو نگهدارید ، سر در میان دو دست قراردارد یا اینكه گوشها به بازوانچسبانده می شود . فاصله دیواره ی استخر تا حلقه باید 5/2 متر باشد و ارتفاع  حلقه از سطح آب 5/1 متر باشد .پاها را محكم به دیواره ی استخر فشارداده و سربخورید ، برای اینكه بهتر زیر آب را ببینید ، می توانید از عینك استفاده كنید .

عمل سرخوردن از میان حلقه  را چندین بار انجام دهید تا اینكه برای شما آسان شود . دستها تا لحظه ی آخر سر خوردن درجلو قرار دارد و هنگام ایستادن  ابتدا روی پاهای خودبایستید و  بعد بالاتنه ( سر و سینه ) را بالابیاورید،  تا تلوتلو نخورید .

نكاتی كه باید در تمام مدت سرخوردن مورد توجه مربی قرار گیرد عبارتست از :

-كارآموز نباید هنگام سرخوردن خودش را روی آب بیندازد .

-آرنج های دست خم نشود .

-در حین شناوری عضلات  بدن نباید به طور كامل منقبض شود .

-در هنگام سرخوردن،دستها بیشتر از عرض شانه باز نشود .

-بدن از دیواره ی استخر قبل از اقدام به فشار آوردن به دیواره ی استخر توسط پاها جدا نشود .

-در تمام طول  مدت سرخوردن و شناوری سر از بین دستها خارج نشود .

-خم نمودن كامل بالا تنه تا كمر و گذاردن آن در داخل آب موقعی كه با هر دو پا می خواهید به دیواره فشار وارد كنیم .

-هر قدر طول مدت نگه داری نفس بیشتر شود در نتیجه مسافت بیشتری رامی توان طی نمود . لذا بایداز یك نفس عمیق استفاده نمایید ( باید توجه داشت كه در زمینه ی نگه داری نفس برای مدت طولانی نباید به شاگرد فشار وارد آورد )

-در هنگام سرخوردن نبایستی بدن  به زیر آب برود،زیرامقصود اینست كه بدن در سطح آب حركت كند....

آموزش شنا-كرال سینه

آموزش شنای كرال سینه (Front Crawl )

كلمه كرال از فعل انگلیسیTo Crawl مشتق شده كه به معنی خزیدن است . زیرا انسان به وسیله ی این  شنا در آب می خزد و پیش می رود.

كسی به درستی نمی داند كه اولین بار این شنا در كدام كشور معمول شده است ، ولی شواهد  و قوانین نشان می دهد كه به احتمال زیاد این شنا در مصر ابداع شده است.اما مسلم این است كه در سال1700 در استرالیا این شنا به وسیله ی الك ویكمن معمول شد ، و سپس  به آمریكا  و اروپا راه یافت،و بالاخره یكی از مهمترین بازی ها در مسابقه های المپیك را تشكیل داد ، و برای اولین بار یك آمریكایی به نام چارلز دانیلز به سال 1908 در رشته ی شنای بازی های المپیك شركت كرد و با شنای كرال مسافت 100 متر را در 60 ثانیه و سه پنجم  طی كرد و برنده شد.

شنای كرال امروزه بیش از هر شنای دیگر طرفدار دارد و بیشتر شناگرها با این شنا آشنایی دارند. ولی متاسفانه  به غیر از  تعداد كمی آن را به طریقه ی كاملاٌ صحیح فرا نمی گیرند. با كمی اراده ،اگر بتوانید این شنا را به طور  كاملاٌ  صحیح فرا گیرید ، بسیار مفرح و لذت بخش خواهد شد . كرال معمولا در دو قسمت كرال سینه و كرال پشت  تعلیم داده می شود.كه ابتدا به شرح كرال سینه  می پردازیم.

آموزش شنای كرال سینه

كرال سینه  شنایی است كه در آن ضربات منظم پاها  به همراه حركت دست  ها كه به تناوب از آب خارج و وارد شده و آب را به عقب میكشند و سر ، نیم دایره ای  را حول محور طولی بدن می زند تا از سمت راست یا چپ ( كه معمولاٌ یك طرف است ) از طریق دهان هواگیری نماید انجام می شود.

بنابراین سه مرحله اصلی در آموزش شنای كرال سینه عبارتند از :

1- عملكرد پاهاLeg Action

2- عملكرد دست هاArm Action

3- نفس گیری Breathing

جهت آموزش شنای كرال سینه لازم است كه هر مرحله  آموزش به تنهائی و به مقدار كافی آموزش و تمرین داده شود . پس از آموزش مرحله اول شنای کرال سینه و تمرین كافی ، نوبت به مرحله دوم می رسد كه ضروری است پس از آموزش و تمرین به مرحله ی اول متصل شده و هر دو با هم تمرین شود تا شناگر هماهنگی لازم را جهت انجام هر دو مرحله كسب نماید و سپس مرحله ی سوم آموزش شنای کرال سینه داده می شود که همان نفس گیری است.

و پس از تمرینات مقدماتی و كافی به مرحله ی اول و دوم اضافه می شود . تمرین  ادامه می یابد تا هماهنگی مجددی صورت گیرد و شناگر قادر به انجام هر سه مرحله با هم در یك زمان گردد.

متاسفانه مشاهده  شده است كه مربیان هنوز  یك مرحله را به طور كامل آموزش نداده ، وارد مرحله بعدی می شوند . اگر چه بعضی از مربیان با آموزش مرحله  به مرحله  چندان موافق نیستند ولی تجربه نشان داده است برای به دست آوردن نتیجه ی بهتر  و پیشرفت در امر آموزش  در كلاس های گروهی ، آموزش  مرحله به مرحله شنای کرال سینه به مراتب مفیدتر است  

این موضوع را باید به خاطر داشته باشید كه قبل از شروع اولین قسمت آموزش شنای كرال سینه  كه حركت پاها  است ، لازم است شاگرد دو مرحله مقدماتی مهم را خوب فرا گرفته باشد.

عملكرد پاLeg Action

در شنای كرال،حركت پا  بسیار حایز اهمیت است.مطلب مهم این كه بر خلاف تصور ما حركات شدید و كند پاها توام  با سرو صدای زیاد كه غالبا در مبتدیان دیده می شود كوچكترین ارزشی ندارد ، بلكه حركات كوتاه و سریع پاها  لازمه  این كار است.

حركات پاها از مفصل شروع می شود كه ران را به لگن  خاصره مربوط می سازد.زانوهم  حركت می كند  ، اما حركت آن كمتر از مفصل قبلی است و فقط تا آن حد صورت می گیرد كه پاهای شناگر از آب  خارج شده و بلافاصله به آب ضربه بزند و روی این اصل زاویه بین ساقها هیچ وقت از 30 درجه تجاوز نمی كند.

همچنین ساقها ، رانها و پاها هرگز ار هم فاصله نمی گیرند ، بلكه همیشه به هم مالیده می شوند هنگام زدن پاها باید توجه كنید كه پاشنه پاها ازهم فاصله نگیرند ، كه معمولا كارآموز شناگر پاشنه پاها را از هم فاصله می دهد . زانوها نباید زیاد بشكند ، این عمل باعث می شود كه پیشرفت خوبی نداشته باشید انگشتان پاها باید كشیده شوند .

یكی از مهمترین مواردی كه باید در پای كرال سینه  درنظر گرفت ، این است كه در موقع زدن پای كرال  انگشتان پا نباید عمود بر كف استخر  باشند و شكستگی نیز نباید بیش از حد شود . به شكل زیر توجه كنید :

مثلی است معروف كه شنا را در آب یاد می گیرند ، ولی به راستی برای صرفه جویی در وقت ، می توان در خانه نیز مقدمات آن را فرا گرفت.

روی این اصل توصیه می شود در خانه و یا كنار استخر ، بی آنكه بدن خود را خیس كنید روی كاناپه و یا میز دراز بكشید  و روی سینه قرار بگیرید و سر را بین بازوها گرفته و پاهایتان را قریب در خارج نگه دارید ، بسیار سریع و همان طور كه قبلاٌ گفته شد به حركت پاها بپردازید .

پس از چند جلسه تمرین ، این بار كناره  استخر را بگیرید و توی آب بی آن كه به حركت بازوها فكر كنید  سرتان را بین بازو ها قرار داده  و تقریباٌ سرتان را در آب فرو ببرید و حركت  پاها را تمرین كنید و بعدها به فكر پیشروی در آب باشید حتی می توانید حركت پاها را با كمك دوستانتان تمرین كنید.باید توجه داشته باشید كه در موقع تمرین پا سرتان نباید بالا باشد . چون این عمل باعث می شودكه پاها به پایین بروند .