دانه های برف با کمک ابزاری به نام لیدار در ایستگاه هواشناسی فینیکس ردیابی شد.
sفضاپیمای فینیکس ناسا که در سطح مریخ مشغول مطالعه است در آسمان این سیاره دانه های برف مشاهده کرده است.
این کاوشگر با استفاده از یکی از ابزارهای خود (lidar) سرگرم بررسی ابرهای مریخی بود که ریزش کریستال های بزرگ یخ از آسمان را رؤیت کرد.
اما این ابزار که با منعکس کردن لیزر بر ذرات موجود در آسمان کار می کند، به زمین افتادن دانه های برف را ندید.
داده ها حاکیست که برف پیش از رسیدن به سطح بخار شد؛ فینیکس مشغول بررسی این موضوع است.
ایستگاه هواشناسی تعبیه شده روی فینیکس را کانادا تهیه کرده است. جیم وایتوی از دانشگاه یورک در تورنتو که مدیریت این ایستگاه را به عهده دارد گفت: "ما در چند ماه آینده به دقت در جستجوی شواهد افتادن دانه های برف بر سطح مریخ خواهیم بود."
او افزود: "این یک عامل خیلی مهم در چرخه هیدرولوژیکی مریخ، با جابجایی آب میان سطح و اتمسفر مریخ است."
تغییر فصل
فینیکس روز 25 مه سال جاری بر مریخ فرود آمد. این کاوشگر که غیرسیار است حامل یک رشته ابزارها برای مطالعه ترکیب شیمیایی و محیط قطبی مریخ است.
ایستگاه هواشناسی این کاوشگر مرتبا اتمسفر، فشار و باد را در محل استقرار آن اندازه گیری می کند.
دانه های برف از ارتفاع 5/4 کیلومتری تا ارتفاع 5/2 کیلومتری می بارید.
این ایستگاه پس از فرارسیدن فصل تابستان افزایش دما را ثبت کرده است؛ و بعد شاهد شروع افت دما همزمان با طولانی تر شدن شب ها (ساعاتی که خورشید پایین تر از افق می گذراند) در آغاز زمستان بوده است.
دکتر وایتوی گفت: "در دو ماه اول ماموریت، رطوبت اتمسفر به دلیل تصعید آب [یخ] از سطح و کلاهک یخی قطب درحال افزایش بود؛ و در دومین بخش ماموریت کم کم شاهد تشکیل برفک، مه و ابر بوده ایم. و این اکنون هر شب اتفاق می افتد."
آب مایع؟
نتایج مهم دیگری که این هفته توسط آژانس فضایی آمریکا، ناسا، منتشر شد شامل خبر شناسایی کربنات کلسیم در خاک اطراف فینیکس بود. این ماده در کره زمین از عناصر اصلی تشکیل سنگ آهک است.
فینیکس همچنین موفق به یافتن ذراتی شد که احتمالا دارای خواص نوعی خاک رس هستند.
اهمیت کشف این دو ماده معدنی این است که فقط در حضور آب مایع شکل می گیرند.
مدارگردهای مریخ قبلا چنین موادی را در سایر بخش های مریخ ردیابی کرده بودند اما تنها در قسمت هایی که شواهد آشکاری از جاری شدن آب وجود دارد. تفاوت در مورد محل فرود فینیکس این است که در دشتی باز قرار گرفته که فاقد هر گونه مشخصه ژئولوژیکی است که در اثر جریان آب شکل گرفته باشد.
خورشید اکنون ساعات طولانی تری را زیر افق سپری می کند.
بیل بوینتون از دانشگاه آریزونا و از دانشمندان ماموریت فینیکس گفت: "با این فرض که ما واقعا برای تشکیل این کربنات ها به آب نیاز داریم - که به نظر فرض درستی می آید - در آن صورت این یافته نشان می دهد که زمانی در گذشته آب ساکن (در این منطقه) وجود داشته است."
او افزود: "ممکن است که یخی که آنجاست [درست در زیر سطح] در همان جای اولیه ذوب شده باشد و درست در همان نقطه باقی مانده باشد و واکنش (تشکیل کربنات) آنجا اتفاق افتاده باشد."
مرگ تدریجی
ماموریت فینیکس قرار بود اصلا تنها 90 روز مریخی به طول انجامد اما این ماموریت اکنون برای مدتی بی پایان تمدید شده است - نه اینکه مهندسان انتظار ادامه حیات کاوشگر برای مدتی طولانی را داشته باشند.
این کاوشگر اکنون انرژی خورشیدی کمتری جذب می کند و باید برای گرم نگاه داشتن سیستم هایش انرژی بیشتری صرف کند.
همچنین انتظار می رود توانایی فینیکس برای جمع آوری نور خورشید نیز به شدت مخدوش شود که ناشی از نشستن دی اکسید کربن بر صفحات خورشیدی است.
با پیش بینی های کنونی این کاوشگر احتمالا در پایان نوامبر یا اوایل دسامبر از کار خواهد افتاد.
منبع: نانو تکنولوژی 