تبیان، دستیار زندگی

پایان موفق ماموریت دو فضانورد اندیور
دو فضانورد سفینه فضایی اندیور دیروز هنگام خروج هفت ساعته خود از ایستگاه فضایی بین المللی تعمیر و نگهداری سه جفت انتن خورشیدی این ایستگاه را با موفقیت انجام دادند.
به گزارش شبكه خبر، هاید استفان شاین پیپر فضانورد امریکایی 45 ساله و استیو براون 44 ساله طولانی ترین ماموریت خروج در فضا را انجام دادند.
این دو فضانورد مکانیسم چرخش یکی از سه جفت انتن های خورشیدی را تعمیر کردند. انها همچنین چرخ دنده های ان را تمیز و روغنکاری کردند و بلبرینگ های انتن ها را تعویض نمودند. قطعات تعویضی به زمین اورده خواهد شد تا مورد بررسی قرار گیرند.
این ماموریت به رهبری شین کیمبرو 41 ساله انجام شد. روز پنج شنبه هاید استفن شاین پیپر ساک ابزار خود در خروج از ایستگاه فضایی بین المللی در فضا سهوا رها کرد و مجبور به استفاده از ساک ابزار همکار خود شد.
فضانوردان در خروج خود سعی کردند نقص فنی دستگاه تبدیل ادرار به اب اشامیدنی ایستگاه را بیابند. 

طولانی‌ترین پیاده روی فضایی خدمه شاتل انجام شد
دو فضانورد شاتل «اندیور» در ایستگاه فضایی سومین و طولانی‌ترین پیاده روی فضایی در این ماموریت را انجام دادند.
به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این عملیات آنها روی اتصال سمت راست صفحه خورشیدی ایستگاه كار كردند و به تعمیر و بازسازی و پاكسازی آن پرداختند.
هدف این دو فضانورد از این ماموریت، تعویض نگهدارنده اتصال بزرگ صفحه خورشیدی بوده است. آنها در ساعت 7:58 عصر به وقت شرق آمریكا (بامداد یكشنبه به وقت ایران) دوباره وارد اتاقك تنظیم فشار شدند.
این بخش نسبتا بزرگ از سپتامبر سال 2007 تاكنون كاربرد بسیار اندكی داشته است.
فضانوردان داخل اتصال را از زباله‌های فلزی پاكسازی كردند، سطح آن را روغن زده و نگهدارنده‌های كهنه آن را تعویض كردند.
این پیاده روی فضایی تقریبا هفت ساعت به طول انجامید.
اتصال صفحه خورشیدی شبه به چرخ عظیم یك واگن است كه به صفحات خورشیدی تولید كننده انرژی امكان می‌دهد همواره رو به خورشید باشند تا بتوانند بیشتر تابش خورشید را برای تولید حداكثر انرژی جذب كنند.
اتصال سمت چپ صفحات خورشیدی به خوبی كار می‌كنند

کشف یکی از بزرگترین توده های یخی در مریخ
رادار یکی از کاوشگرهای سازمان ناسا با استفاده از ارسال امواج نفوذی موفق به کشف توده ای وسیع از لایه یخی ضخیم در سیاره مریخ شد که در زیر لایه ای از خاک و شن مدفون شده است. به گزارش خبرگزاری مهر، توده ای عظیم از یخ و برف با ارتفاع 800 متر در مناطق استوایی سیاره مریخ که در زیر لایه ای از خاک و شن محصور شده بود کشف شده که وسعت آن سه برابر وسعت شهر لس آنجلس تخمین زده شده است. به گفته محققان این توده می تواند بقایای صفحات یخی باشد که روزگاری مناطق میانی سیاره را در بر گرفته بوده است. نمونه های به دست آمده از این توده می تواند نشانه های از حیات گذشته مریخی را در بر داشته باشد.
این توده که کیلومترها وسعت دارد توسط رادار نافذی که در کاوشگر ناسا که به صورت متوالی در حال چرخش به دور مدار مریخ است، شناسایی شد. امواج دریافت شده توسط این رادار نشان می داد که این امواج از میان موادی عبور کرده و بدون کاهش میزان شدت، توسط سطحی بازتاب داده شده اند. بر اساس گزارش تلگراف، محققان بر این باورند که این توده برفی یکی از بزرگترین منابع ذخیره آب است که تا به حال در مریخ کشف شده است و جدا از ارزشهای علمی آن می تواند به عنوان منبع بزرگی از آب برای انجام ماموریتهای اکتشافی در مریخ مورد استفاده قرار گیرد.

بازگشت فضاپیمای ایندیور به تعویق افتاد
ماموریت شاتل رفت و برگشت ایندیور به دلیل مشكل ایجاد شده در یكی از سامانه‌های جدید نصب شده در ایستگاه بین‌المللی فضایی، یك روز تمدید شد.
براساس این برنامه جدید ایندیور یكشنبه آینده به زمین بازمی گردد.
به گزارش پایگاه اینترنتی بی‌بی‌سی نیوز، سازمان فضایی آمریكا ، ناسا، اعلام كرد با این تغییر وقت بیشتری در اختیار فضانوردان برای تعمیر دستگاه تبدیل ادرار به آب آشامیدنی قرار می‌گیرد.
این دستگاه از یك هفته قبل كه به ایستگاه فضایی منتقل شد، چندین بار دچارنقص فنی شده است.
تغییر برنامه شاتل در حالی اتفاق افتاد كه فضانوردان چهارمین و آخرین راهپیمایی خود را در فضا برای تعمیر مكانیزمی آغاز كرده‌اند كه جهت صفحات خورشیدی این ایستگاه را به سمت خورشید نگه می‌دارد.
انتظار می‌رود كار استفن بوئن و شین كیمبرو بر روی دو محور چرخان در بیرون ایستگاه شش ساعت و نیم به طول بینجامد.
قطعات تعمیر شده در روز سه شنبه برای اولین بار مورد آزمایش قرار خواهند گرفت.
كار تعمیرات در ایستگاه فضایی بین‌المللی تا اندازه‌ای كندتر از پیش بینی ها صورت گرفته است، زیرا هایدی استفانیشین پایپر، یكی از فضانوردان، در جریان اولین راه پیمایی فضایی جعبه ابزار خود را در فضا از دست داد.
مایك فینكه فرمانده ایستگاه فضایی نیز در درون ایستگاه بر تعمیرات سیستم تصفیه آب نظارت دارد كه فاضلاب را پس از تقطیر، فیلتر كردن، یونیزه كردن و اكسیده كردن به آب قابل شرب تبدیل می‌كند.
چند روز پیش، یك مكانیزم گریز از مركز این دستگاه كه ذرات جامد را از مایع جدا می‌كند، از كار افتاد و هرچند فضانوردان با اعمال تغییراتی ، از جمله حذف ضربه گیرهای لاستیكی و برقراری اتصال مستقیم دستگاه با بدنه ایستگاه، تا اندازه‌ای باعث بهبود عملكرد این دستگاه شدند، اما این تصفیه كننده آب كماكان زودتر از زمان مقرر در جریان كار، متوقف می‌شد.
ناسا قصد دارد تا ماه مه سال ‪ ، ۲۰۰۹‬افراد مستقر در ایستگاه را از سه نفر به شش نفر افزایش دهد، اما برای دستیابی به این هدف، عملكرد موثر دستگاه تصفیه آب ضروری است.
بر اساس برنامه زمان بندی جدید قرار است شاتل ایندیور در روز یكشنبه به مركز فضایی كندی در فلوریدا بازگردد.
ناسا امیدوار بود كه در ماه گذشته فضاپیمایی را برای تعمیر تلسكوپ فضایی هابل راهی فضا كند، اما تصمیم گرفت این برنامه را تا ماه مه سال ‪ ۲۰۰۹‬به تعویق بیندازد تا فرصت كافی برای تعمیرات دیگر در این فضا پیما را نیز داشته باشد.
قرار است ناوگان شاتل‌های ناسا در سال ‪ ۲۰۱۰‬بازنشسته شوند، اما پیش از آن شاتل‌ها ‪ ۱۰‬پرواز دیگر نیز انجام خواهند داد. 

با سلام

دومین دوره‌ی آموزش نجوم از طریق شبكه‌ی رشد

(با رویكرد فرهنگ و تمدن اسلام و ایران)


برای 1000 نفر از دانش‌آموزان

ثبت‌نام: از 5 آذر لغایت 25 آذر 1387

برای ثبت‌نام و شركت در دوره اینجا كلیك كنید.

عملیات تعمیر ایستگاه فضایی تكمیل شد
فضانوردان اندیویور با اتمام آخرین پیاده ‌روی فضایی، ماموریت اخیر شاتل عملیات تعمیر و بازسازی ایستگاه فضایی بین‌المللی را تكمیل كردند.
به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با تكمیل عملیات بازسازی ، هم اكنون توان تولید انرژی كامل برای این پست خارجی مدارگرد ، احیا شده است.
دو فضانورد شاتل پس از تمام چهارمین و آخرین پیاده‌ روی فضایی این ماموریت به اتاقك تنظیم فشار كوئست در ساعت 7:31 عصر به وقت شرق آمریكا بازگشتند.
این پیاده روی فضایی حدود 6 ساعت و 7 دقیقه به طول انجامید.
مدیران سازمان فضایی آمریكا (ناسا) تصمیم گرفتند كه به منظور تعمیر و آزمایش سیستم تصفیه آب در ایستگاه فضایی یك روز دیگر به مدت تعیین شده برای این ماموریت بیافزایند. 

در راستای طرح «مكان‌یابی رصدخانه ملی ایران»
مدیر فنی طرح رصدخانه ملی ایران گفت: در راستای طرح مكان‌یابی رصدخانه ملی ایران، برج شش متری تلسکوپ DIMM با هدف اندازه گیری میزان دید نجومی در مکان‌های تعیین ‌شده برای رصدخانه احداث شد.
دكتر سپهر اربابی بیدگلی در گفت‌وگو با خبرنگار «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار كرد: برج به وزن تقریبی یک تن از قطعاتی حداکثر به وزن 30 کیلوگرم ساخته شده است که قابلیت حمل به مناطق صعب العبور و کوهستانی را دارد.
وی افزود: طراحی این برج به نحویست که حداکثر جابجایی افقی عرشه اصلی آن تحت تاثیر نیروی باد 10 کیلو نیوتنی حداکثر 2 میلیمتر است و 10 فرکانس ارتعاش طبیعی آن کمتر از 35 هرتز هستند. سازه‌ای با این ویژگی می تواند بستر لازم برای تصویر برداری با فاصله زمانی یك میلی ثانیه را تامین کند، بدون آنکه اختلالی در داده های رصدی بوجود آید.
دكتر اربابی تصریح كرد: برج دارای اتصالات پیچ و مهره‌ایست و در صورت آماده بودن پی بتنی آن، در زمانی حدود 6 ساعت مونتاژ می‌شود. از دیگر ویژگی‌های برج می‌توان به صلبیت پیچشی آن و جرثقیل پیش بینی شده برای بالا و پایین بردن تجهیزات سنگین، اشاره کرد.
به گفته وی، طراحان این برج «ارژنگ انگشتری» و «دکتر میرعباس جلالی» از دانشکده مکانیک دانشگاه صنعتی شریف هستند.
دكتر خسروشاهی مدیر علمی طرح رصدخانه ملی ایران درباره علت نصب این برج در ارتفاع شش متری به خبرنگار علمی ایسنا، گفت: دلیل این اقدام برای این است كه بتوان پارامتر دید را دقیق‌تر در محل دهانه تلسكوپ كه حدود شش متر بالاتر از سطح قله است، اندازه‌گیری كرد.
وی افزود: از این رو تلاطم جو كاهش یافته و پارامتر دید افزایش می یابد زیرا هر چه تلاطم جو بیشتر باشد تصویری كه از ستارگان ثبت می‌شود، ناواضح خواهد بود.
دكتر خسروشاهی تصریح كرد: یكی از عوامل تاثیرگذار بر ایجاد تلاطم، تغییرات دمایی است، زیرا هر چه به سطح زمین نزدیكتر شویم اختلاف دما باعث بروز جریان‌های هوایی می‌شود و رفتن به ارتفاعات شش متری از سطح قله، تغییرات دمایی كاهش پیدا می‌كند.
به گزارش ایسنا، فعالیت مكان‌یابی رصدخانه ملی ایران در چند سال گذشته با نظارت مركز تحصیلات تكمیلی در علوم پایه زنجان به ریاست دكتر یوسف ثبوتی زیر نظر دكتر سعدالله نصیری قیداری انجام شده است.
ابتدا با استفاده از داده‌های هواشناسی 33 منطقه در كشور كه بر اساس مشاهدات اولیه شرایط بهتری داشتند. چهار محل مناسب از لحاظ پوشش ابری، باد، زلزله شناسی انتخاب شد و سپس با ابزارهای تخصصی تشخیص كیفیت شرایط رصدی (DIMM) وضعیت جو در آنها مورد بررسی قرار گرفت و سپس در مناسب‌ترین بلندی ممكن در هر محل یك گروه برای اندازه‌گیری‌های بعدی مستقر شد.
این گروه‌ها در شرایطی دشوار در مناطقی دور افتاده در همه شب‌هایی كه آسمان صاف بوده به ثبت داده‌های كیفیت جو پرداخته‌اند.
نتایج این بررسی‌ها منجر به انتخاب نواحی نامزد اصلی احداث رصدخانه ملی شده است. پیگیری این اندازه‌گیریها همچنان فعالیت با اهمیتی برای رصدخانه ملی است.
در تعیین محل مناسب برای استقرار رصدخانه باید پارامترهای متعددی را از عوارض زمین شناختی مانند وجود گسل‌ها و معادن گرفته تا جریان‌های باد و اختلاف فشار، آلودگی نوری، پایداری جوی و از این قبیل منظور كرد.
این اطلاعات مشخص خواهند كرد كه پارامتر دید برای هر محل چقدر است و بنابراین چه ابزاری برای آن محل مناسب خواهد بود. به همین دلیل داده‌های كیفیت جو برای طراحی فنی تلسكوپ و بهره‌برداری بهینه از رصدخانه ضروری است.
اما داده‌های گردآوری شده در این بررسی مستقلا هم ارزش علمی دارند و مجموعه آنها شناسنامه مناطق ایران از لحاظ امكان استفاده از آسمان این كشور برای دانش جهانی نجوم محسوب می‌شود.
آسمان صاف هم گاه موهبتی است، مثلا برخورداری كشور شیلی از آسمان بسیار صاف باعث شد كه كشورهای اروپایی در چارچوب سازمان رصدخانه جنوب اروپا از دهه 70 میلادی به بعد میلیاردها دلار برای ساختن رصدخانه در این كشور ــ علیرغم اوضاع بی‌ثباتش ــ سرمایه‌گذاری و درآمد ارزی هنگفتی نصیب آن كنند.
نكته مهم این است كه با پایان گرفتن برنامه هشت ساله مكانیابی رصدخانه كه چهار سال آن هم با تحققات میدانی و داده‌گیری‌های محیطی همراه بوده، كشور ما به فن‌آوری و دانش پیشرفته‌ای از مكان‌یابی دست یافته است و از این پس می‌تواند این دانسته‌ها و مهارت‌ها را به كشورهای دیگر منتقل كند.
این نخستین دانش پایه و فن‌آوری پیشرفته‌ای است كه طرح رصدخانه ملی ایران برای ایرانیان به ارمغان آورده است و مسلما پا به پای تكمیل مراحل بعدی باز هم خواهد آورد. 

كشف دورترین كهكشان‌های جهان توسط محقق ایرانی
بهرام مبشر، محقق ایرانی مقیم آمریكا با استفاده از تلسكوپ فضایی هابل موفق به كشف دورترین كهكشان‌های شناخته شده، شده است.
بهرام مبشر در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی فارس گفت: با استفاده از تلسكوپ فضایی هابل گروه تحقیقاتی ما موفق به كشف دورترین كهكشان‌هایی كه تاكنون مشاهده شده، شده است.
وی با اشاره به این‌كه سن جهان 14 میلیارد سال است، تصریح كرد: این كهكشان‌ها در حدود 500 سال بعد از پیدایش جهان به وجود آمده‌اند.
این استاد ایرانی دانشگاه كالیفرنیا اضافه كرد: برای تأیید این كشف باید هفته آینده به رصدخانه «كك» واقع در هاوایی بروم تا با استفاده از این تلسكوپ بتوانیم اطلاعات بیشتری در مورد این كهكشان‌ها به دست بیاوریم البته كار بر روی این كهكشان‌ها بسیار سخت است زیرا با ما فاصله زیادی دارند و نور آن‌ها خیلی ضعیف به زمین می‌رسد.
به گزارش فارس، بهرام مبشر در سال گذشته نیز موفق به كشف كهكشانی شده بود كه 600 میلیون تا یك میلیارد سال بعد از پیدایش جهان به وجود آمده بود و تاكنون این كهكشان به عنوان پرجرم‌ترین و دورترین كهكشان كشف شده و تأیید شده است.

به ‌جهان ‌اكتشافات ‌خوش ‌آمدید
تنها یك ماه و نیم تا آغاز سال جهانی نجوم مانده است ؛ سالی كه از سوی سازمان علمی،‌ آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسكو)‌ و اتحادیه جهانی نجوم و با تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نام سال جهانی نجوم نامگذاری شده است.
از این هفته در ستون هفت شب هفت آسمان كه پنجشنبه‌ها منتشر خواهد شد علاوه بر مرور رویداد‌های نجومی و فضایی پیش رو به استقبال سال جهانی نجوم خواهیم رفت و در سال جهانی نیز بازتاب فعالیت‌ها و اقدامات انجام شده را در همین ستون منتشر خواهیم كرد.
درحالی‌كه روزهای زیادی تا آغاز سال جهانی نجوم در دی ماه سال‌جاری و همزمان با آغاز سال 2009 میلادی نمانده است پروژه‌های فراوانی در سطح بین‌المللی،‌ منطقه‌ای، ‌ملی و محلی تعریف و اجرای آن آغاز شده است.
پایگاه سال جهانی نجوم به نشانی www.astronomy2009.org. بسیاری از این پروژه‌ها را معرفی كرده است و برای كسانی كه مایلند بدانند در این سال چه كارهایی می‌توانند انجام دهند؛ مرجع مناسبی به حساب می‌آید.
در همین حال،‌ این وبگاه جهانی در بخش منابع خود تعداد قابل توجهی از نمایش اسلاید، ‌پوستر و دفترچه‌های راهنما را قرار داده كه بخشی از آن به زبان فارسی نیز ترجمه شده است و از طریق این سایت، قابل دریافت هستند و می‌توانند كمك مناسبی برای كسانی به شمار رود كه دنبال راهنمایی برای آغاز فعالیت‌های خود و مشاركت‌هایشان در این حوزه هستند.
در میان این شور و اشتیاق عمومی به نظر می‌رسد هنوز برنامه‌هایی كه در ایران در حال اجراست به جمع‌بندی ‌مشخصی نرسیده و به طور پراكنده پیگیری می‌شود. شبكه 4 صداوسیما برنامه‌های ویژه‌ای برای این سال تدارك دیده است و روزنامه جام‌جم در نخستین روز این سال، ویژه‌نامه‌ای منتشر خواهد كرد.
ضمن این‌كه گروه‌های محلی ‌و ملی و بویژه انجمن نجوم ایران كه هماهنگ كننده ملی این رویداد، به شمار می‌رود نیز برنامه‌های خاص خود را دنبال می‌كنند. با توجه به اهمیت اطلاع رسانی این رویداد‌ها ستون هفت شب، ‌هفت آسمان آمادگی دارد تا برنامه‌های گروه‌های مختلفی كه برنامه خود را از طریق فاكس،‌ نامه یا ایمیل به ما اطلاع دهند، در همین ستون منتشر كند.
اما در هفته‌ای كه گذشت، جهان ستاره‌شناسی و فضا روزهای پرهیجانی را سپری كرد. درحالی كه فضانوردان شاتل فضایی ایندیور برای ملاقاتی 15 روزه به سوی ایستگاه فضایی بین‌المللی پر گشود تا كار خود را در تكمیل این ایستگاه دنبال كند.
شاتل‌ها تا سال 2010 باید از گردونه سفرهای فضایی خارج شوند اما با به قدرت رسیدن باراك اوباما در ایالات متحده و پیشنهاد او مبنی بر تمدید فعالیت این گردونه‌های فضایی ممكن است بر طول مدت خدمات آنها افزوده شود.
از سوی دیگر، هندی‌ها كه چند هفته پیش چانداریان - 1 را برای نقشه‌برداری از ماه به سوی قمر زمین ارسال كرده بودند،‌ روز جمعه گذشته وزنه‌ای را از عرشه خود رها كردند تا با برخورد با سطح ماه بخش‌هایی از خاك لایه‌های پنهان شده زیری را به خارج پرتاب كند و دستگاه‌های دورسنجی این مدارگرد بتوانند این نمونه‌ها را بررسی كنند. هندی‌ها این آزمایش را با موفقیت كامل به پایان رساندند تا دنیا بداند از این پس باید منتظر خبرهای بیشتری از فعالیت‌های اكتشافی هندوستان باشد.
اما در همان هنگام كه چانداریان ‌- 1 مشغول انجام این آزمایش بود، ‌دانشمندان موسسه تلسكوپ فضایی هابل تحلیل تصویری را به پایان رساندند كه در آن ادعا شده است برای نخستین بار تصویری مستقیم از سیاره‌ای فراخورشیدی به ثبت رسیده است.
در این تصویر نمایی از سیاره فم الحوت - b كه سیاره‌ای مشتری‌گون و غول‌پیكر است در این تصویر به ثبت رسیده، سیاره‌ای كه 5/25 سال نوری دورتر از ما و در صورت فلكی حوت جنوبی قرار دارد.
آغاز این تصویربرداری‌ها می‌تواند گام بزرگی را در شناخت پیدایش و تحول منظومه شمسی بردارد.
مرجان مرادی

شاتل ایندور از ایستگاه فضایی جدا شد
شاتل فضایی ایندور با موفقیت از ایستگاه فضایی بین‌المللی جدا شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه ایندور جمعه 28 نوامبر (8 آذر) از ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) جدا شد و سفر بازگشتش به کره زمین را آغاز کرد.
ایندور در ساعت 14:47 به وقت گرینیچ جدایی‌ فیزیکی‌اش را از ISS تکمیل کرد تا در روز یکشنبه در پایگاه کیپ کاناورال در فلوریدا به زمین بنشیند.
هنگامی که شاتل از کنار ISS دور می‌شد، بر اساس سنتی که از دریانوردی به جای مانده است، زنگی درون ایستگاه فضایی مداری به صدا در آمد.