تبیان، دستیار زندگی

سلام به همه دوستان عزیز

خب امروز ، 18 اسفند روز بوشهر نامگذاری شده و اطالاعاتی از این روز رو براتون قرار میدم .

در سال ۱۳۸۵ شورای شهر بوشهر مصوب نمود که ۱۸ اسفند روز بوشهر نا مگذاری شود . حالا چرا ۱۸ اسفند روزهای دیگر چرا نباشه؟ در این مورد باید بگویم که در شهر ما مدرسه ای است به نام مدرسه ی سعادت (که کلیه بوشهری های عزیز با این نام آشنا هستند) که می توان گفت بعد از دارالفنون دومین مدرسه در کشورما می باشد که تاسیس شده است . شورای شهر بوشهر تصمیم می گیرد که در تقویم روزی را به نام روز بوشهر انتخاب و نامگذاری نماید و به این نتیجه رسیده شد که روز تاسیس مدرسه سعادت را البته با تطبیق آن با حروف ابجد به نام روز بوشهر نامگذاری نمایند که پس از انجام این مراحل ۱۸ اسفند ماه به نام روز بوشهر نامگذاری شد. این هفته های اخیر ستاد روز بوشهر درگیر کارهای مراسم بود و برنامه هایی ائم از : 

* تجلیل از دانش آموختگان و دبیران مدرسه سعادت  

* جشن های شبانه و نورافشانی در تاریخ های ۱۸ و ۲۴ اسفند در پارک سیادت ساعت ۲۰ 

* استفاده ی نیم بها از سینما بهمن در تاریخ ۱۸ اسفند 

* استفاده رایگان از اتوبوس ها در تاریخ ۱۸ اسفند

 * تور عکاسی با حضور بیش از ۳۰ عکاس در مسسیر بوشهر تا خلیج نایبند در تاریخ ۲۱ بهمن 

* تور گردشگری با حضور کارشناسان برجسته میراث فرهنگی و بازدید از بافت قدیم بوشهر در تاریخ ۲۱ اسفند 

* جشن بادبادک ها در پارک سیادت ساعت ۱۵ مورخ ۲۱ اسفند

 * غبار روبی مزار شهدا مورخ ۲۲ اسفند ساعت چهار و نیم بعدازظهر در گلزار شهدا 

* تجلیل از نخبگان بوشهری در سالن مجتمع فرهنگی و هنری روز ۲۳ اسفند ساعت ۱۹ 

* جشن ساحلی َ مسابقه ی صد قایقران به همراه حمل پرچم شعار روز بوشهر برسطح آبهای خلیج فارس و ایجاد امکان پیاده روزی بر روی آب (از طریق توپ جادویی) در اسکله جفره ۲۴ اسفند ساعت ۱۰ صبح 

* بازدید از خانه رئیسعلی دلواری با حضور دانش آموزان استان در تاریخ ۲۴ اسفند . 

● جاذبه های طبیعی استان بوشهر
استان بوشهر یکی از مهم ترین مناطق گردشگری طبیعی ایران به شمار می آید که پنج ماه از سال، زمانی که بیش تر قسمت های ایران در سرما و یخ بندان به سر می برند، از آب و هوایی مطلوب، سواحلی آفتابی و چشم اندازهایی کم نظیر برخوردار است. هوای معتدل پاییز و زمستان، چشمه های آب معدنی، دریای مشهور و زیبای خلیج فارس، جزیره های متعدد، تالاب های کم نظیر و ارزشمند، ویژگی های ژئومورفولوژی و زمین شناسی منحصر به فرد، پوشش گیاهی نواحی گرمسیری، جانوران خاص مناطق خشکی و دریایی در این منطقه؛ همگی دست به دست هم داده و یکی از پرجاذبه ترین نواحی طبیعی جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورده است. جاذبه های طبیعی استان بوشهر همواره تعداد زیادی از دوست داران طبیعیت را به سوی خود جذب می کند و نقش ارزنده ای در صنعت گردشگری کشور ایفا می نماید.

● جاذبه های تاریخی و معماری استان بوشهر
ستان بوشهر افزون بر جاذبه های طبیعی، فرهنگی و اجتماعی به سبب دارا بودن پیشینه تاریخی و سابقه کهن فرهنگی دارای اماکن تاریخی، مذهبی و فرهنگی با ارزشی است که از قابلیت های تاریخی و معماری این منطقه حکایت دارند. استان بوشهر از مهم ترین مناطق جنوبی ایران است که بیش تر شهرستان های آن از بناهای دیدنی و مکان های تاریخی برخوردارند.بناهای تاریخی و معماری استان بوشهر؛ شامل مسجدها و مراکز عبادی اسلامی، باغ ها و عمارت های دیدنی و برج ها و قلعه های قدیمی می شوند. آثار و بناهای تاریخی منطقه؛ ردپای تاریخی از دوره های باستانی ایران، دوره های اسلامی و معاصر در بردارند که هر یک به نوبه خود برای گردشگران جذاب و دیدنی است.
تپه های تاریخی زیادی از جمله تل خندق با معماری مربوط به دوره ساسانی و تل مرو واقع در نزدیکی کاخ هخامنشی در منطقه بوشهر وجود دارند که برای باستان شناسان و دانشجویان باستان شناسی قابل توجه است. از میان بناهای قدیمی منطقه؛ کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنیان گذار سلسله هخامنشی) و کاخ سنگ سیاه که آن هم از بناهای دوره هخامنشی است از اهمیت بیش تری برخوردار هستند. گوردختر - که گفته می شود آرامگاه دختر یا خواهر كوروش است- نیز از آرامگاه های مهم منطقه است.
كوشک اردشیر یکی دیگر از بناهای شهرستان دشتی است که بنای آن بسیار شبیه به كاخ اردشیر در فیروزآباد بوده و برج قلعه خورموج یكی از آثار شكوهمند تاریخی است که بقایای قلعه عظیم خورموج به شمار می آید. سبک معماری این بنا سلجوقی بوده و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی بنا شده است. گورستان باستانی خارک نیز در تنگستان قرار دارد و به زرتشتیان منسوب است.
پل مشیر که بر روی رودخانه دالکی بنا شده مربوط به عهد قاجاریه است.
مسجد توحید (مسجد برازجانی ها)؛ از قدیمی ترین مساجد بوشهراست که بنای درخور توجهی دارد. امام زاده عبدالمهیمن نیز در شهر بوشهر واقع شده و گنبد آن از گچ بری های زیبایی برخوردار است. تزیینات درب و پنجره و شیشه های رنگی هشتی آن بر تلطیف نور و زیبایی بنا افزوده است. از میان اماکن متبرکه شهرستان دشتستان، بقعه شیخ منصور خزایی را که مربوط به دوره تیموریان است را می توان نام برد و بنای امام زاده میر ارم از مهم ترین بناهای تاریخی شهرستان دشتی به شمار می آید. مسجد بردستان که گمان می رود از بناهای قرون اولیه اسلامی باشد و امام زاده شاه محمد که در چند فرسخی شمال باختری دیر نزدیک محلی معروف به نام بردخون قرار گرفته؛ جزو بناهای مهم شهرستان دیر هستند. کلیسای بوشهر هم از اماکن زیبای استان است که متعلق به ارامنه گریگوری است.
خانه ها و عمارت های قدیمی بسیاری در استان بوشهر وجود دارند که برخی از آن ها عبارتند از: عمارت ملک که به صورت یک مجموعه ساختمانی و متعلق به یک قرن پیش است. عمارت گلشن که قدمت آن ۱۷۰ سال بوده و مجموعه حاج رییس که از پنج ساختمان تو در تو تشکیل شده و در اواسط دوره قاجاریه ساخته شده است.
از میان جاذبه های تاریخی تنگستان، خانه رییس علی دلواری در شهرستان تنگستان یادآور خاطرات فراموش نشدنی مبارزات آزادی خواهی هشتاد سال پیش است. قلعه نصوری را می توان مهم ترین جاذبه تاریخی شهرستان کنگان به حساب آورد. این بنا در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار داشته و متعلق به اوایل قاجاریه است. (جزییات توضیحی در مورد تمام بناهای یادشده به علاوه بناهای دیگر در هر شهرستان به صورت آیتم های جداگانه ای جهت اطلاع علاقه مندان آورده شده است

● ویژگی های مردم نگاری استان بوشهر
مردم استان بوشهر از نظر نژادی اختلاطی از نژاد آریایی، سامی، افریقایی و نژاد خاصی كه اصطلاحا" به بوشهری معروف است، هستند. پیش از ورود و استقرار آریاییان در بوشهر، نژادهادی بومی در این منطقه می زیسته اند و مداركی كه از عصرحجر و برنز (مفرغ ) باقی مانده بر این قضیه گــواهی می دهد كه علاوه بر نژاد مدیترانه ای نژادهای دیگر مانند:دراویدی ، سیاه پوست، سامی، عیلامی و عرب نیز در این سرزمین سكونت داشته اند.
ساكنان استان بوشهر مسلمان و شیعه مذهب بوده و فرقه های شیعه اخباری و شیخیه نیز زیاد دیده می شود. اقلیت های دینی؛ مسیحیان، کلیمیان و زرتشتیان نیز به تعداد کم در این استان زندگی می کنند. خانواده در بوشهر از مقام و احترام خاصی برخوردار است و زنان بوشهر نیز در این بین سهم شایانی دارند و نمونه عفت و پاک دامنی و كار و بردباری هستند. بیش تر مردم این دیار به عقاید دینی و مذهبی خود متعصب هستند و به پیشوایان دینی احترام می گذارند. مردم استان بوشهر متدین، زود آشنا، مهمان نواز و بسیار مهربان و غریب نوازند.
در آیین های مخصوص سوگواری آداب خاص خود را دارند. به هنگام فوت شخصی نزدیكان او جمع شده پس از مراسم تغسیل او را به گورستان می برندو سرودهای مذهبی می خوانند كه فقط در این دیار رایج است.
در ماه محرم و دیگر ایام سوگواری مردم به سینه زنی و عزاداری می پردازند و سینه زن ها به شكل خاصی به صورت دایره در می آیند و نوحه خوان ها نوحه می خوانند و همراه با آن طبل و سنج و شیپور هم می زنند كه معروف ترین آلت موسیقی رایج در این استان دمام است. در ماه های سوگواری به هیچ روی در این منطقه مراسم های شادی و عروسی صورت نمی پذیرد.

● جاذبه های فرهنگی استان بوشهر
اذبه های فرهنگی استان بوشهر امروزه به یکی از مهم ترین ابزارهای این منطقه در جلب گردشگران مختلف ایرانی و خارجی تبدیل شده است. صنایع دستی استان بوشهر از زیباترین و جالب ترین جاذبه های فرهنگی این منطقه به شمار می آیند که در همه نقاط شهری و روستایی تهیه می شوند. موسیقی استان بوشهر از قدمت طولانی برخوردار بوده و استعداد لازم برای تبدیل شدن به یک قطب موسیقی را دارد. با توجه به اشتیاق جامعه هنری داخلی و خارجی به شناخت ملودی های اصیل و بكر بومی و سازهای سنتی، از این هنر می توان در برنامه ریزی توریسم استفاده های شایانی کرد. به علت موقعیت بندری، ساحلی و شرجی بودن هوا در استان بوشهر؛ بیش تر مردم از لباس های نخی و سفید استفاده می كنند. لباس های محلی اهالی استان بوشهر نیز یکی از مهم ترین جاذبه های فرهنگی این منطقه به شمار می رود که در بین گردشگران از جاذبه های خاص خود برخوردار است.

● جشن ها و آیین های استان بوشهر
در تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی، جشن‌ها و روزهای عید، ریشه در تاریخ افسانه‌ای ایران باستان؛ یعنی دوره سلسله پیشدادی دارند. جشن ها و آیین های استان بوشهر به جشن های مذهبی، ملی و محلی تقسیم می شوند.
▪ جشن های بزرگ مذهبی در استان بوشهر
جشن میلاد حضرت محمد(ص)، جشن میلاد حضرت فاطمه(س) (روز مادر)، جشن میلاد حضرت علی (ع)( روز پدر)، جشن های بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه و عید قربان، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) از جمله جشن های مذهبی مهم استان بوشهر به شمار می آیند. جشن بزرگ عید فطر در استان بوشهر؛ عید تلخک یا عید مرده ها نامیده می شود.
در این روز كسانی كه عزیز از دست رفته دارند؛ مراسم فاتحه خوانی برگزار می كنند و مردم برای تسلیت به دیدن آن ها می روند. سحرگاهان بعد از گفتن اذان صبح روز عید فطر، مردم به زیارت اهل قبور می روند و بر قبر مرده های خود سفره می چینند و پس از بازگشت از قبرستان نماز عید خوانده می شود.
در میان جشن های ملی؛ جشن های عید نوروز مهم ترین و بزرگ ترین جشن ها به شمار می آیند. نخستین جشن ایرانی به نام نوروز از زمان پادشاهی جمشید مرسوم شد و در زمان های بعد، جشن‌ها و آیین‌های دیگری چون تیرگان، مهرگان، سده و غیره در فرهنگ ایران پدید آمدند. اعیاد ملی، مذهبی و محلی در استان بوشهر نزد همه پاس داشته می شوند. اقلیت های مذهبی استان بوشهر نیز می توانند جشن های مذهبی خود را به راحتی به جای آورند.
درمیان جشن های ملی؛ آیین های ویژه عید نوروز مهم ترین جشن ها به شمار می آیند. مردم استان بوشهر بر اساس رسوم رایج، این عید ملی را با شكوه هر چه تمام تر برگزار می كنند و برای آن اعتبار و احترام زیادی قائل هستند.
این مراسم در میان مردم بوشهر؛ با یک شیوه ولی آداب مختلف انجام می شود. در عین حال همه مردم بوشهر آمدن نوروز را به فال نیک می گیرند و چند روز به تحویل سال نو مانده نوعی شیرینی تهیه می کنند که به شیرین بیب گلی معروف است. بیش تر مردم بوشهر علاوه بر پختن شیرینی بیب گلی و شیرینی قراپیچ، شیرینی های دیگری نیز ار بازار تهیه می کنند و در تمام ایام جشن های نوروزی از مهمانان با انواع شیرینی ها پذیرایی می شود.
آیین های شب چهارشنبه سوری پیش از شروع جشن های نوروزی برگزار می شوند. در گذشته در بوشهر؛ آخرین شب چهارشنبه ماه صفر هر سال قمری را به منزله چهارشنبه سوری می دانسته اند. (به دلیل این كه ماه صفر و به ویژه روز ۱۳ آن را بسیار سنگین و بلاخیز قلمداد می كرده اند) بنابراین برای جان سالم به در بردن از نحوست ماه صفر و مخصوصا به خاطر آن كه نحوست آن ماه به ماه های بعد منتقل نشود و به همان ماه ختم شود به گونه زیر عمل می كرده اند:
در آخرین سه شنبه ماه صفر سه شنبه شب) به كنار دریا می رفته اند و پاهای خود را تا ساق در آب می زدند و ضمن این كه چند عدد سنگ به دورن آب پرتاب می كردند؛ می گفتند: درد و غمم در بیشو تو آو دریه بیشو
درد و غم من بیرون برود در آب دریا برودمضمون این خواسته با اعمال چهارشنبه سوری آخر سال خورشیدی كه آتش برافروخته می شود و از روی آن می پرند؛ می گویند: سرخی تواز من ... زردی من از تو یکی است.
هر گاه چهارشنبه سوری با فصل تابستان تقارن پیدا کند؛ معمولا" نوجوانان پسر و دختر در صبح چهارشنبه سوری راهی دریا می شوند و مراسم چهارشنبه سوری خود را با شنا كردن در آب دریا به جای می آورده اند.
امروزه همان مراسم چهارشنبه سوری که در کل کشور رایج است در این استان نیز برگزار می شود و آتش افروزی شب چهارشنبه سوری از آداب مردم این دیار است. بر اساس رسم آن ها شب چهارشنبه سوری نباید نفرینی صورت گیرد زیرا بر این باورند كه در روزهای آخر سال؛ جمعا ۱۹۹۹ قضا و بلا نازل می شود كه فقط ۹۹۹تای آن در این شب است. در استان بوشهر عصر چهارشنبه سوری كوزه نو یا كهنه ای را به خانه یا زمین می زنند تا بشكند و معتقدند كه قضا و بلاها را دور می ریزد.
مراسم زار(لیوا) که از آیین های شب چهارشنبه سوری است ریشه افریقایی دارد و گویا از طریق حبشه به این منطقه راه یافته است و برای فرد بیمار برگزار می شود. این رسم در شب چهارشنبه سوری برگزار می شود و در آن مردان و زنان لباس مخصوص می پوشند و عطر مخصوص این مراسم را نیز به خود می زنند و خود را برای مراسم آماده می كنند.
هفت روز قبل از اجرای مراسم معجون مخصوصی از گیاهان : كندرک،ریحان، گشنه، زعفران، هل، جوز و زبان جوجخ(نوعی گیاه) تهیه می کنند و بیمار را دور از چشم زنان و یا بالعكس اگر مریض زن باشد دور از چشم مردان نگه می دارند و از این معجون برتن بیمار می مالند و مقداری نیز به خورد او می دهند. این مراسم چندین شبانه روز ادامه دارد و شخص زار بعد از خلاص شدن از بیماری باید همیشه لباس تمیز و سفید بپوشد و خود را مرتب بشوید و معطر كند. در ضمن می نیز نباید بنوشد و هیچ كار خلافی انجام ندهد و به این صورت او برای همیشه در جرگه اهل هوا در می آید.

آیین‌های طلب باران از جمله آیین های محلی بسیاری از مناطق کم آب ایران از جمله استان بوشهر است. در این سرزمین اگر بارش باران تا آذرماه با تأخیر روبه رو شد مردم دست به دعا برداشته و آیین‌ها و مناسكی را برای تسخیر این عنصر طبیعی انجام می‌دهند. برخی از این آیین ها به شرح زیر هستند:
▪ مراسم گل‌گلین (gal galin):
هنگام غروب مردم محله در یک كوچه جمع شده و یک نفررا به صورت مضحک و خنده‌دار در می‌آورند؛ لباس كهنه تهیه شده با گونی می پوشانند، شاخی روی سرش می‌گذارند، زنگوله ای در گردن او می‌اندازند واو در كوچه‌ها راه میافتد به این فرد گلی می‌گویند. مردم از پشت بام به روی گروه گلی آب می ریزند. گلی به درب خانه‌ها می رود و طلب هدیه‌ای می‌كند. صاحب خانه به گلی مواد غذایی از قبیل گندم، جو، حبوبات و یا پول می‌دهد. عده ای به ویژه كودكان نیز پشت سر گلی به راه می افتند و اشعاری می‌خوانند" نه او بی بارون بی بارون بی نه او بی (آب نبود)"
اگر صاحب ‌خانه به آن ها هدیه‌ای بدهد می‌گویند: "خونه گچی پر همه چی" اگر صاحب خانه به آن ها چیزی ندهد؛ می‌گویند: "خونه گدا هیچی ندا"
هنگام عبور از كوچه این اشعار را به منزله طلب باران خواهی می‌خوانند:
"گلی ما جهونن امشب
صبا بارون گلی ما خوشكل است
امشت تا فردا باران خواهد آمد
گلی اومده در خونتون سی محض جاجیم كهنه‌تون
گلی ما چه زشت بارون تپ درشت
گلی اومد درخونتون سی محض بوای بچه تون
گلی اومده رو خونه تون سی محض جاجیم كهنه تون"
از هدیه های جمع آورده شده، شله یا حلیم درست می‌كنند. یک دانه مهره یا ریگ در آش می اندازند. سپس آش را بین حضار تقسیم می‌كنند. در سهمیه آش هر كس ریگ دیده شد، او را كتک می زنند.در این موقع یک نفر ریش سفید و یا سید محل ضامن وی شده و او را نجات می‌دهد و می‌گوید من ضامن این فرد هستم تا چند روز دیگر باران خواهد آمد. اگر باران نیامد او را بزنید. فردی كه مهره خورده را رو به سوی قبله دعا (یعنی امام زاده یا پیری كه در سمت مغرب محله واقع است) می‌برند (در آبادی هایی كه كنار ساحل هستند به سمت دریا كه در جهت مغرب است می روند) مردم به دنبال آن فرد به راه می‌افتند و با هم دیگر می‌خوانند: "قبله دعا می‌شینیم سی او خدا می‌شینیم"
وقتی مردم به سوی پیر یا امام زاده حركت می ‌كنند اسم امام زاده را آورده و از وی طلب باران می نمایند.
▪ مراسم تک تكو tek teku
از آیین‌های ویژه طلب باران است كه ترتیب آن به شکل زیر است:
شب هنگام دو نفر در حالی كه صورت خود را پوشانده‌اند تا شناخته نشوند؛ آردبیز یا الک را در دست گرفته و با ریگ به الک می‌كوبند كه با صدای تک تک آن صاحب خانه به دم در آمده و به آن دو نفر قند یا چای می دهد. چیزهایی را كه جمع شده است به سر پیر یا امام زاده می‌برند و چای درست كرده می‌خورند. این كار تا سه شب ادامه دارد؛ مردم معتقدند بعد از سه شب باران خواهدبارید.
▪ مراسم آفتاب خواهی(بند آمدن باران):
به همان اندازه كه باران برای مناطق گرم ضروری است، اگر زیاد ببارد، سیل راه می‌افتد در این شرایط مردم به روش های بند آمدن باران هستند، تا از ایجاد سیل و ویرانی خانه‌هایشان در امان باشند. به این منظور مهری را كه باآن نماز می‌خوانند، در زیر باران می اندازند، آن ها معتقدند با این كار باران شرمش می‌شود و بند می آید. هم چنین آرد و نمک را(كه مقدس هستند) توی باران می‌پاشند تا باران بند بیاید. ویاچوبی را آتش‌زده سرخ كه شد آن را در دست گرفته در زیر باران می‌گردانند‌.

▪ دم دم سحری در ماه رمضان:
در ماه مبارک رمضان هنگام سحر برای بیدار كردن مردم دو نفر در حالی كه یكی چراغ فانوسی به دست دارد و دیگری دمامی را به دوش می كشد به در یک به یک خانه ها رفتند و با كوبیدن سه بار چوب بر دمام آن ها را از خواب بیدار می كنند تابرای خوردن سحری آماده شوند این دونفر هنگام كوبیدن طبل این اشعار را می خوانند "خداوندا توستاری همه خوابند توبیداری به حق لا اله الا الله همه عالم نگه داری"
پس از پایان ماه مبارک رمضان بعداز خواندن نماز عید فطر این دونفر طبل را به دست گرفته و سركوچه ها به درب منازل می روند وبرای گرفتن پاداش صاحب خانه را خبر می دهند. صاحب خانه به آن ها مقداری پول می دهد.

به سبب ساحلی بودن استان بوشهر و محدود بودن كشاورزی و دام داری، ماهی و میگو سهم عمده ای در خوراک مردم استان بوشهر دارند. غذاهای محلی و سنتی از مهم ترین جاذبه های اجتماعی به شمار می روند. تقریبا همه خوراک هایی که در این استان تهیه و طبخ می شوند، ریشه در طبع محلی مردمان بوشهری دارد. انواع قلیه رایج ترین غذای محلی استان بوشهر به شمار می آیند. قلیه یک واژه عربی است و مفهوم عام آن نوعی خوراک است كه از گوشت درست می كنند. در نواحی ساحلی منظور از قلیه؛ خورش ماهی و میگو است. قلیه انواع مختلفی دارد که قلیه اسفناج، بادنجان، كدو ترش، برنج، به، هویج، پیتی، سغدی، قلیه ماهی، قلیه میگو، كباب میگو، آبگوشت ماهی، شینسیل میگو، دم پخت ماهی، ماهی شكم گرفته، كباب ماهی، ماهی شور پلو، عرق گیر ماهی، پلو ماهی، حواری ماهی، ماهی تنوری، ماموسه و پاكوره از جمله برخی از آن ها هستند. برخی دیگر از انواع غذاها چون: دلمه برنج، دلمه برگ مو، خوراک چغندر، خوراک سیب زمینی، خوراک فاسولیا، گنمه، دم پخت ماش، خورشت جگر، خورشت گل كلم، خورش كلم پیچ، خورش لوبیا سبز، خورش بادمجان، دال عدس، حلوای عسلی و ... از دیگر غذاهای محلی این منطقه به شمار می آیند.
۱) تنداز ماهی (TANDAZ):
غذایی است که ماهی را سرخ كرده و همراه پیاز و سبزی (گشتیز و شوید) درلا به لای برنجی كه می خواهند دم بیاورند؛ قرار می دهند و مصرف می کنند.
۲) گمنه GEMNE یا للکLELEK:
گمنه از بلغور گندم تهیه می‌شد. ابتدا پیاز داغ درست كرده بعد به آن آب می‌زنند. بعد از جوش آمدن گندم را كه قبلاً بو داده‌اند به آن می‌افزایند و مانند برنج دم می‌كنند. این غذا بیش تر در دشتی تهیه می شود و در این شهرستان خوراک گمنه؛ غذای دایمی سفره هاست.
۳) رشته: رشته را نیز مانند برنج پخته و آن را دم می‌كنند و بعد و با بادمجان سرخ كرده یا ماهی مصرف می کنند.
در استان بوشهر پختن دو نوع نان معمول است: یكی در تنور و دیگری روی تابه.
نان تنوری ضخیم و به گروه مشهور است و روی آن را كنجد می‌پاشند و در تنور می‌پزند.
نان نازک را با ابزاری به نام تیر روی صفحه‌ تخته‌ای به نام خون xun پهن می كنند. سپس آن را روی تابه می پزند. این نوع نان نازک و خشک بوده و تا ماه‌ها قابل نگه داری است. روی تابه؛ نان نرم و كوچک تری به نام مشتک یا بلبل نیز تهیه می‌شود كه بیش تر جهت صبحانه صرف می‌شود. انوان نان‌های دیگری به نام نان شیرین، قراپیچ و پادرازک نیز تهیه می‌شود.
نان پوشی نذر بسیار ساده ای است كه آن را در مسجد یا قدمگاه های دیگر به جای می آورند. این رسم بیش تر برای خردسالان و گاهی نوجوانان انجام می شود. در این رسم بیمار را در گوشه مسجد می خوابانند و سر تا پای او را با نان می پوشانند. افراد شركت كننده در این مراسم را زنان و دختران تشكیل می دهند. این كار با سلام و صلوات به حضرت پیامبر(ص) صورت می گیرد و بعد از تکه تکه کردن نان ها مسقطی یا حلوای دیگری در آن قرار می دهند و به حاضرین می دهند و درخواست دعا برای شفای بیمار می کنند.

در استان بوشهر به سبب وجود خرمای فراوان غذاها و شیرینی هایی كه با خرما درست می شود از رواج زیادی برخوردار است. برخی از انواع شیرینی های این منطقه که از جمله سوغاتی های خوشمزه نیز محسوب می شوند، عبارتند از:
▪ رنگینک:
هسته خرمای درشت را در می آورند و به جای آن مغز گردو می گذارند و به صورت سربالا در بشقاب چیده مقداری آرد در روغن بو داده و سپس كمی هل و دارچین را هم مخلوط كرده و همه را روی خرماها می ریزند.
▪ حلوا خرمایی:
خرما را با كمی آرد بو داده در روغن مخلوط کرده و مصرف می كنند.
چنگال: مقدار كمی خرما به اندازه یک چنگ را با كمی آرد مخلوط كرده و آن را ورز داده و مصرف می كنند.
▪ خارک پخته:
كمی قبل از برداشت خرما، خرماهایی كه قابلیت رسیده شدن ندارند را در ظرفی بزرگ می جوشانند و سپس آن را مدتی جلوی آفتاب قرار می دهند تا خشک شود و آن گاه به مصرف می رسانند.
زنان خانه‌دار با پختن نان های مخصوص به استقبال عید می‌روند. انواع نانهای شیرین در اندازه‌های مختلف طبخ می‌كنند. یک نوع نان گرد و كوچک به نام پادرازک كه پر از هل و گلاب است در شمال استان بوشهر در تنور می‌پزند. هم چنین نان شیرین دیگری كه دارچین روی آن می‌پاشند نان را روی تابه پخته سپس آن را لوله می‌كنند؛ نیز به قراپیچ مشهور است. نان شیرین با طعم های مختلف در بیش تر شهرها و روستاها پخته می‌شود