مجید باقری گرد
آورنده مطالبی از شهید آوینی است که در قالب هفتاد و دو سوال
از سید شهیدان اهل قلم به بیان دیدگاه های وی پرداخته است . در
اینجا نیز یکی از آن سوال ها را در رابطه با سینمای غرب گرا و
سینمای اسلامی برای شما آورده ایم .
سوال از شهید آوینی
:
به عنوان یک هنرمند
انقلابی ، به نظر شما برای این که سینمای اسلامی داشته باشیم و
یا این که به نوعی هنر هفتم در خدمت اهداف دینی و مذهبی قرار
گیردچه بایدکرد ؟
آوینی :
سینما یکی از
محصولات تکنولوژیک غرب است برای معرفت یافتن نسبت به سینما ،
لاجرم باید آن را چون ثمره ای از شجره تمدن غرب نگریست .
تعبیر (( سینمای
اسلامی )) ، درست نیست . سینما شاید آن چنان که هست ، مسلمان
شدنی نباشد ، اما می توان آن را به خدمت اسلام درآورد ، در
نخستین قدم ، تکنیک سینما حجاب محتوایی آن خواهد شد ، حال آن
که در سینما به آن مفهوم که اکنون وجود دارد ، تکنیک فی نفسه
همان محتواست . (( مارشال مک لوهان)) همین معنا را با تعبیر ((
وسیله همان پیام است )) بیان می کند و نباید تصور کرد که او
اشتباه کرده است . او در این سخن ، از ماهیت وسایل ارتباط جمعی
– رسانه های گروهی پرده برداشته است و نگارنده ، هیچ سخنی از
غربی ها نشنیده است که با این بلاغت از عهده ی بیان مطلب
برآمده باشد .
وسیله و پیام در
رسانه های گروهی یک چیز است و بنا بر این، نباید سینما را چون
ظروفی مجوف تصور کرد که می توانند هر محتوایی را بپذیرند .
برادران عزیزی بعد
از پیروزی انقلاب اسلامی می پنداشتند که برای دست یافتن به
سینمایی که بتواند در خدمت اسلام قرار بگیرد ،کافی است که به
جوانان مومن علاقه مند تکنیک فیلم سازی آموخته شود .
اکنون همان برادران
عزیز در تجربه به خوبی دریافته اند که تکنیک فیلم سازی – یعنی
مجموعه روش ها و ابزار کار – فی نفسه حامل فرهنگ غرب و غایات
روحی آن است و از خود می پرسند که (( پس چه باید کرد ؟ ))
فیلم سازان بزرگ
دنیا نه تنها لزوما اهل حکمت و تفکر و دین نیستند بلکه بالعکس
هنرمندان امروز عموما فاسد ترین انسان های روی کره عرض
هستند . بزرگی فیلم سازان مشهور جهان در حکمت و تفکرشان نیست
در میان آنان حتی کسانی هستند که سینما را حامل هیچ پیامی نمی
دانند . بزرگی آنان در این است که توانسته اند زبان سینما را
در استخدام بیان نفسانیات خویش بگیرند و همان طور که گفته شد .
تکنیک سینما با پیام های این چنین بیشتر انس دارد تا سخن حق .
برای آن که سینما
در خدمت اسلام در آید باید (( حجاب تکنیک سینما خرق شود )) ،
شرط اصلی همان تقواست که انسان را به اخلاص می رساند و با
اخلاص در های حکمت نیز بر قلب گشوده می شود.
تنها راه خروج از ولایت تکنیک
و گذشت از متافیزیک غرب ، نخست تقواست و آن گاه در پرتو نور حکمت
متقینبه تمدن غرب و لوازم و آثار و اجزا و عناصر آن نگریستن .
آینده انقلاب اسلامی در همه وجوه توسط کسانی محقق می شود که
اسلام را بشناسند و مهم تر از شناختن با جان و دل بدان پیوسته
باشند . پس اجازه دهید که امید مابرای آینده سینمای ایران جز
به هنرمندان مومن خط شکـن نبـاشد که نباشد . امـام ، بت شکن
بود و بسیجـی ها به تبعیت از ایشان و سینمای متعهد ما نیز
باید خاکریز های تثبیت شده سینمای غرب را بشکند و راهی تازه
باز کند . راه ما از آنجا که غربی ها رفته اند و می روند نمی
گذرد و باید متقع بود که اگر افق هایمان با یکدیگر متفاوت است
راه هایمـان نیز متفـاوت باشد ، روش هـایمان نـــیـز .
