تبیان، دستیار زندگی

عبید زاکانی

خواجه نظام‌الدین عبیدالله زاکانی شاعر و لطیفه‌پرداز نامدارایران در قرن هشتم هجری است. وی ازخاندان زاکانیان بوده و زاکانیان تیره‌ای از اعراب هستند که به قزوین مهاجرت کرده و آنجا ساکن شده بودند. وی به لحاظ وضعیت اجتماعی آن روزگار، به طنز روی آورد و نظم و نثر خود را وسیلهٔ حمله به عرفها و عادات نادرست و مفاسد و معایب طبقهٔ مشخصی از اجتماع قرار داد. وی در حدود سالهای ۷۷۱ و ۷۷۲ هجری قمری زندگی را بدرود گفت. از آثار برگزیدهٔ او می‌توان به مثنوی عشاق‎نامه، کتاب اخلاق‌الاشراف، ریش‌نامه، صد پند، لطایف و ظرایف، رسالهٔ دلگشا و بالاخره منظومهٔ معروف موش و گربه اشاره کرد.

شاهین راست میگه. زبونش خیلی به مردم نزدیکه. فکر کنم دلیلش اینه که عبید شاعر مردمی بوده برخلاف شعرای اون موقع که همشون درباری بودن.
شعر موشه و گربه هم خیلی شعر قشنگیه البته توی بعضی نسخه ها کلمات رکیک هم داره ولی در کل به شعرش ضربه نمیزنه.

کی میتونه بگه در این شعر موش و گربه منظور چه کسانی هستن؟؟اصلا به کس خاصی اشاره داره؟؟

سلام
من از این شعر خاطره های زیادی دارم
پدرم خیلی اهل كتاب هستند
و این شعر رو همیشه برای ما در بچگی می خوندن
طوری كه وقتی پدرم شورع به خواندن این شعر می كرد بقیه ادامه اش رو از حفظ می خوندیم
الان هم كه وقتی همه دور هم جمع میشیم
حتما یكی به شوخی شروع می كنه و میگه
ای خردمند زیرك و دانا
قصه موش گربه بر خوانا
از من این داستان شیرین را
گوش كن همچو در غلطانا
البته نمی دونم چرا شعر كه شما گذاشتید با اونچزی كه من حفظم كمی فرق داره
البته فكر می كنم منبع من اصل باشه
الان این شعر منو به خاطره هام برد
بهانه ای شد كه حتما یه سری به پدرم بزنم

سلام
به نظر من گربه نماد افرادیه که اگه لازم باشه دین و مذهب رو فدای اهداف خودشون می کنن.
موش هم نماد افراد سرکش ولی ناتوانیه که پاشونو از گلیم خودشون درازتر می کنن.
(آفتاب جان، می دونم همش اشتباه بود، درستشو از شما یاد می گیریم)
یا علی

سلام
قصیده بزرگی است به وزن بحر خفیف در شرح ریا كاری و تزویر از گربه ای از گربه های كرمان و زاهد و عابد شدن او پس از سالها دریدن موشها و فریب خوردن موشان و بروز جنگ بین این دو جنس
درست معلوم نیست كه نظر عبید در نظم ان داستان به چه واقعی بوده است
خم شكستن و تعصب ورزیدن و دست بیعت دادن به باز ماندگان خاندان خلافت عباسی در مصر و سایر ریاكاریهای پادشاهی مانند امیر مبارزالدین محمد مظفری با وجود سفاكی و ظلم و جور و حیله و تزویر بعید نیست كه ذهن لطیف عبید را متاثر ساخته و زبان اورا با نظم داستان گربه و موش به انتقاد و تخطئه ان روش نفاق امیز واداشته باشد

سلام
اینم چند بیتی از عبید
اگر داری تو عقل و دانش و هوش
بیا بشنو حدیث گربه و موش
بخوانم از برایت داستانی
اگر عقلت رسد حیران بمانی
ای خردمند عاقل و دانا
قصه موش و گربه برخوانا
قصه موش و گربه را تو به نظم
نیك برخوان چو در غلطانا
از قضای فلك یكی گربه
بود چون اژدها به كرمانا
گربه دور بین شیر و شكار كهربا چشم و تیز دندانا
مار دم و عقاب پیشانی
بود پر مكر و پر زدستانا
شكمش طبل و سینه اش قاقم
ابرویش قوس و تیر مژگانا
این چنین گربه كه من گفتم
بد به كرمان و جمله یارانا
این چنین گربه ای كه من وصفش
كرده ام عاقل و سخندانا
روزی اندر شرابخانه شده
تا مگر موش گیرد اسانا
در میخانه چون كه بگشادند
سوی میخانه شد خرامانا

و همچنان ادامه دارد..............