تبیان، دستیار زندگی

تا حالا فکرش رو کردید چه حقوقی به گردنتون گذاشتن؟


ادای یه حق چقدر میتونه لازم باشه؟


آیا ادای حق کار سختیه؟


تا حالا رساله حقوق امام سجاد(ع) رو یه ورق زدی؟

19- حق زن بر شوهر

و أما حـق رعیتک بملک النکاح فـأن تعلـم إن الله جعلهـا سکنـا و مستراحـا و انسـا و واقیة ؛ و کذلک کل واحد منکما یجب ان یحمد الله على صاحبه و یعلم أن ذلک نعمــة منه علیه و وجب ان یحسن صحبة نعمة الله و یکرمها و یرفــق بها و إن کان حقک علیها اغلظ و طاعتک بها الزم فیما احببت و کرهت ما لم تکن معصیة ؛ فإن لها حق الرحمة و المؤانسة و موضع السکون إلیها قضاء اللذة التى لابد من قضائها و ذلک عظیم ؛ و لا قوة الا بالله .

اما حق کسی که به جهت ازدواج رعیت تـو حساب می شـود؛ بر تو آنست که بدانی؛ خداوند متعال قرار داده است اورا تسکین دهنده و آرامش بخشنده و نگهدارنده و انیس برای تو؛ پس بر هردو نفر شما واجب است که قدر این مصاحبت را بدانید و از خداوند متعال به خاطر این نعمت تشکر نمائید ؛ زیرا که ایـن نعمت از ناحیـه اوست و واجب است که با نعمت خداوند بدیده تکریم و احترام نگاه شـود و با مهربانی و لطف و خوشروئی با آن برخورد نمائید .گرچه که شوهر را بر زن حق بزرگیست و اطاعت زن از شوهرش واجب است تا وقتی در آن معصیت خداوند نباشد ؛ اما زن نیز بر شوهر حقوقی دارد که باید رعایت نمایـد پس بر شوهر است که با همسر خویش مهربان بوده و با او انیس و همدم باشد .زیرا به خاطر لذتی که از زندگی با زن خویش میبرد بر او واجب است  که حق این لذت ادا کند و این حق حق بزرگی می باشد و قوتی نیست مگر به قوت خداوند متعال .

در زمان حال كمتر مانند گذشته است كه در هر خانه ای خدمتكار باشد ولی سخنان حضرت را می توان تعمیم داد به محیط كار و جامعه برخی افراد دارای شغلهای ظاهرا سبك تری هستند چاهایی مثل ادارات ، سازمانها و امثالهم ...

20- حق مملوک (خدمتکار)

و أما حق رعیتک بملک الیمین فأن تعلم أنه خلق ربک و لحمک و دمک و أنک تملکه لا أنت صنعته دون الله و لا خلقت له سمعا و لا بصرا و لا أجریت له رزقا؛ و لکن الله کفاک ذلک بمـن سخـره لک وائتمنـک علیه واستودعـک ایاه لتحفظـه فیـه و تسیر فیـه بسیرته فتطعمه مما تأکل و تلبسه مما تلبس و لا تکلفه ما لا یطیق ؛ فان کرهت(ـه) خرجت إلى الله منه واستبدلت به ولم تعذب خلق الله ؛ ولا قوة الا بالله .
اما حق مملوک (غلام وکنیز)بر تو آنست که بدانی او مخلوق پروردگار تست و گوشت و خون تو حساب می شود و تو مالک او هستی نه سازنده او و نه آفریننـده گوش و چشم او و نه روزی دهنده او ؛بلکه خداوند ترا امین قرار داده و اورا امانتی در نزد تو گزاشته است که حفظ و صیانت از او به عهده تو می باشد .
پس همانطوریکه خداوند با تو رفتار میکند تو با او رفتار کن ؛از آنچه خودت میخوری به او بخوران و آنچه خودت میپوشی به او بپوشان و او را به آنچه که بالاتر از تـوان و قدرتش میباشد تکلیف نکن ؛ اگر از او خوشت نمی آید ؛ آزادش کن و یا با استبدال و تبدیل نمودن خودت و اورا راحت نما ؛ و چون از او خوشت نمی آید؛ مخلوق خداوند را مورد آزار و اذیت قرار نده و قوتی نیست مگر به قوت پرودگار توانا .

در ادامه می رسیم به 

حقوق ارحام و اقارب

21) حق مادر

فحق امک أن تعلم أنها حملتک حیث لا یحمل احد احدا ؛ و أطعمتک من ثمرة قلبها مـا لا یطعم احد احدا؛ وأنها وقتک بسمعها و بصرها و یدها و رجلها وشعرها و بشرها وجمیع جوارحها مستبشرة بذلک؛ فرحة؛ موبلة؛ محتملة لما فیه مکروهها وألمها و ثقلها وغمها؛حتى دفعتها عنـک یدالقـدرة وأخرجتـک الى الارض فرضیت أن تشبع و تجوع هى وتکسوک وتعرى وترویک وتظمأ وتظلک وتضحى وتنعمک ببؤسها وتلذذک بالنوم بأرقها وکان بطنها لک وعاءاً وحجرها لک حواءاً وثدیها لک ثقاءاً ونفسها لک وقاءاً؛ تباشر حرالدنیا وبردها لک و دونک ؛ فتشکرها على قدر ذلک ولاتقدر علیه الا بعون الله و توفیقه .

اما حق مادر برتو آنست که بدانی او حمل کرده است ترا نه ماه طوریکه هیچ کس حاضر نیست این چنین دیگری را حمل کند و به تو شیره جانش را خورانده است قسمی که هیچ کس دیگر حاضر نیست اینکار را انجام دهد و با تمام وجود ؛ با گوشش چشمش ؛ دستش ؛ پایش ؛ مویش ؛ پوست بدنش و جمیع اعضا و جوارحش ترا حمایت و مواظبت نموده است و اینکار را از روی شوق و عشق انجام داده و رنج و درد و غم و گرفتاری دوران بارداری را به خاطر تو تحمل نموده است ؛ تا وقتی که خـدای متعال ترا از عالم رحم به عالم خارج انتقال داد .پس این مادر بود که حاضر بود گرسنه بماند و توسیر باشی ؛برهنه بماند و تو لباس داشته باشی ؛ تشنه بماند و تو سیراب باشی ؛ در آفتاب بنشیند تا تو در سایه او آرام استراحت کنی ؛ ناراحتی را تحمل کند تا تو در نعمت و آسایش به زندگی ادامـه داده و رشد نمائی و در اثر نوازش او به خواب راحت و استراحت لذیذ دست یابی .شکم او خانهء تو و آغوش او گهواره تو و سینه او سیراب کننده تو و خود او حافظ و نگهدارنده تو بود ؛ سردی و گرمی دنیا را تحمل میکرد؛ تا تو در آسایش و ناز و نعمت زندگی کنی .پس شکر گزار مادر باش به اندازهء که برای تو زحمت کشیده است؛ و نمی توانی از او قدر دانی نمائی مگر به عنایت و توفیق خداوند متعال .

22- حق پدر .وأما حق أبیک فتعلـم أنـه أصلک و أنـک فرعـه و أنـک لولاه لم تکـن ؛ فمهما رأیت فى نفسک مما یعجبک؛ فاعلم أن أباک أصل النعمة علیک فیه واحمدلله و اشکره على قـدر ذلک ولا قوة الا بالله .اما حق پدرت بر تو آنست که بدانی او اصل و ریشه تست؛ و تو فرع و شاخه او هستی؛ و اگر او نبود تو نبودی ؛ پس هر وقت در خودت چیزی می بینی که موجـب پیدا شدن غرور در تو می گردد ؛ متوجه باش که پدرت اصل و اساس آن نعمت است و خداوند را به خاطر این نعمت بزرگ ستایش کن و از او تشکر کن به اندازهء نعمتی کـه به تو ارزانی نموده است و قوتی نیست مگر به قوت خداوند متعال .

23-حق فرزند بر پدر و مادرحق فرزند تو آنست که بدانی او از توست و در این جهان در نیک و بد خویش وابسته توست و با تو نسبت به پرورش دادن خوب و راهنمایی کردن او به راه پروردگارش و یاری رساندن به او در اطاعت خداوند هم درباره خودت و هم حق او مسئول هستی و بر اساس این مسئولیت پاداش میگیری و کیفر میبینی پس در کار فرزند همچون کسی عمل کن که کارش را در این دنیا به حسن اثر خویش آراسته میکند و تو به سبب حسن رابطه میان خود و او و سرپرستی خوبی که از او کرده ای و نتیجه الهی که از او گرفته ای نزد پروردگار خویش معذور باشی و قوتی نیست مگر قوت خداوند متعال.

24-حق برادر

حقوق نیکوکار 25- حق کسی که بر تو احسان نموده است . وأما حق المنعم علیک بالولاء ؛ فأن تعلم انه انفـق فیک ماله ؛وأخرجک من ذل الـرق و وحشته إلىعز الحریة و انسها وأطلقک من اسر الملکة  و فک عنک حلق العبودیة وأوجـدک رائحة العز ؛ و أخـرجک من سجـن القهـر؛ و دفـع عنک الاسر؛  و بسط لک لسان الانصاف و اباحک الدنیا کلها فملکک نفسک و حل اسرک و فرغک لعبادة ربک و احتمل بذلک التقصیر فى ماله ؛ فتعلم انه اولى الخلق بک بعد اولى رحمک فى حیاتـک و موتـک و احـق الخلـق بنصرک و معونتـک و مکانفتـک فى ذات الله؛  فلا تؤثـر علیه نفسک ما احتاج الیک . اما حق کسی که ترا کمک نموده است به خاطر دوستی یا ملک یا قرابت و ...... بر تو آنست که بـدانی او از مالش گذشته و با صرف مـال ترا؛ از ذلت بندگی و بردگی دیگران و وحشت آن نجات داده است و مزه آزادی و آسایش را به تو چشانیده است و ترا از اسارت دیگران رهانیده ؛و زنجیرهای بـردگی را از تـو باز نمـوده و بوی خوش عزت و آزادی را به مشام تو رسانیده است . او ترا از زندان قهر و جبر بیرون آورده و عسر حرج و سختی را از تو دور نموده و با خوشی و خوشروئی و زبان انصاف با تو سخن گفته و تمام دنیا را ( به جهت احسانی که نموده است ) به تو بخشیده است و ترا فارغ البال ساخته که به عبادت پروردگارت پردازی و در این راستا ضرر مالی را تقبل و تحمل نموده است .بدان که او نزدیک ترین مخلوق خداوند است نسبت به تو بعد از پدر و مادر و برادر و خواهرت و سزاوارتر از دیگران است که در مواقع لزوم به کمک او بشتابی و به خاطر خـدا و احسانی که برای تو نموده است یاریش نمائی و خودت را هیچ وقت در اموری که مورد نیاز اوست مقدم ننمائی .

26- حق آزاد کرده

و أما حق مولاک الجاریة علیه نعمتک فأن تعلم أن الله جعلک حامیة علیه و واقیة  و ناصرا و معقلا وجعله لک وسیلة وسببا بینک و بینه ؛ فبالحرى أن یحجبک عن النار فیکون فى ذلک ثواب منه فى الآجل و یحکم لک بمیراثه فى العاجل اذا لم یکن له رحم مکافأة لماأنفقته من مالک علیه وقمت به من حقه بعد إنفاق مالک فإن لم تخفه خیف علیک أن لا یطیب علیک میراثه ؛ و لا قوة الا بالله .

اما حق کسی که تو به او کمک کرده ای ـ به خاطر دوستی یا ملک یا قرابـت ـ پس بدان که خداوند ترا نگهدارنده و یاری کننده و حامی و آزاد کننـدهء او قــرار داده است و او را  وسیله و سبب تقرب  تو به خداوند متعال .اگر چناچه تو به او کمک نمائی خداوند در آخرت ترا از آتش جهنم دور خواهد نمـود و در دنیا (اگر شخص مذکور وارثی نداشته باشد) میراثش به تـو تعلق خواهـد گرفت واگر ارثی از او باقی نماند یا وارث داشته باشد ؛ خداونـد متعال ؛ از جای دیگر بر مال و دارائی تـو می افزاید و این بـه جهت پاداشی که خداوند برای تو در نظر گرفته است .و قوتی نیست مگر بخداوند متعال .

27- حق کسیکه کار خوبی برای تو نموده است

در ادامه می رسیم به