تبیان، دستیار زندگی

گروه بین‌الملل- تصاویر قحطی و كودكانی كه مقابل چشم مادران‌شان جان می‌دهند، این روزها دل هر انسانی را می‌تواند بلرزاند و این پرسش را ایجاد كند كه این بحران و قحطی در شاخ افریقا به‌ویژه سومالی نتیجه چیست؟ شورش داخلی گروهی به نام الشباب كلید پاسخ به این پرسش اما چرا دولت مركزی نمی‌تواند این گروه كوچك شورشی را منهدم كند و آرامش را به مردمی كه عمده اقتصادشان از كشاورزی می‌گذرد و از لحاظ شاخص‌های رفاهی، سواد و بهداشت در بدترین وضعیت در میان بدترین كشورهای دنیا از لحاظ این شاخص‌ها قرار دارند، بازگرداند.

به گزارش رجانیوز، پایگاه اینترنتی وورلد سوسیالیست به این سؤال‌ها پاسخ داده و با یادآوری وضعیت سیاسی سومالی، به بررسی پشت پرده بروز قحطی در این کشور پرداخته است.

این پایگاه بر مبنای مستنداتی نوشته است كه امریكا نقش جدی در ایجاد این بحران در سومالی دارد تا به این بهانه و به بهانه درگیر شدن با گروه شبه نظامی و کوچک الشباب، بار دیگر به سومالی لشکرکشی کند.

نویسنده این پایگاه خبری معتقد است كه موقعیت استراتژیک سومالی در شاخ افریقا و تسلط بر مسیر ترانزیت جهانی انرژی، اصلی‌ترین عامل علاقمندی شدید امریكا برای لشکرکشی به سومالی بهانه مقابله با گروهی کوچک به نام الشباب است. این در حالی است که این پایگاه معتقد است امریكا به قحطی موجود در سومالی دامن می‌زند.

دزدی دریایی از کشتی‌های تجاری و نفتی در سال‌های اخیر که از طریق دزدان دریایی سومالیایی در شاخ افریقا صورت گرفته است، تاکنون توانسته مشکلات جدی را در این زمینه برای کشورهای تجارت کننده با منطقه خلیج فارس به‌وجود آورد.

ورود نیروی دریایی جمهوری اسلامی در تقابل با این دزدان و حضور در آب‌های آزاد نزدیک به سومالی نیز می‌تواند یکی دیگر از اصلی‌ترین نگرانی‌های امریكا در منطقه شاخ افریقا باشد. نگرانی که با تلاش نیروی دریایی برای تبدیل شدن به یک نیروی راهبردی ارتباط مستقیم دارد.

پایگاه اینترنتی وورلد سوسیالیست می‌نویسد: «دولت اوباما درحال آماده شدن برای دخالت نظامی در سومالی به بهانه نگرانی از اوضاع انسانی این کشور و قربانیان ناشی از قحطی است. رسانه های امریكایی از هم اکنون با به‌راه انداختن تبلیغات سیاسی و محکوم کردن گروه اسلامی الشباب، آنها را عامل وخیم تر شدن بحران سومالی می‌دانند.

درست چند ماهی از آغاز بمباران لیبی به بهانه حفاظت از غیر نظامیان این کشور می‌گذرد. ‌اکنون امریكا خود را آماده دخالت در یکی دیگر از کشورهای افریقایی به بهانه نجات کودکان سومالیایی از قحطی و گرسنگی می کند، اما این موضوع از نظر عموم مردم نوعی نیرنگ محسوب می شود.

شورای روابط خارجی امریكا در گزارشی اعلام کرد كه گروه الشباب حدود 10 هزار نیرو دارد اما این گروه تنها چند صد نفر نیروی وفادار در اختیار دارد. بر اساس گزارش مرکز مبارزه با تروریسم ملی، ‌این گروه هیچ‌گونه ارتباطی با گروه القاعده ندارد.

با این حال، مقام‌های امریكایی این سازمان را علت قحطی و گرسنگی در سومالی می دانند. هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه امریكا هفته گذشته اعلام کرد كه اقدامات تروریستی بی‌رحمانه توسط گروه الشباب علیه مردم سومالی موجب بدتر شدن اوضاع در این کشور افریقایی شده است.

اما در حقیقت این واشنگتن است که مانع رسیدن کمک‌های غذایی به مناطقی در سومالی می شود که تحت کنترل دولت فدرال انتقالی مورد حمایت امریكا نیست و این بدان معناست که این کمک ها تنها محدود به چند کیلومتر مربع می شود.

دونالد استینبرگ یکی از مقام‌های امریكایی در امور کمک های بشردوستانه در کنفرانسی خبری در لندن گفت: «ما تلاش می کنیم زندگی انسانها را در سومالی نجات دهیم و این کمک‌ها را به مناطقی ارسال می‌کنیم که تحت کنترل گروه الشباب نیست. متاسفانه حدود 60 درصد افراد قحطی زده سومالی در مناطقی زندگی می‌کنند که تحت کنترل گروه الشباب است.»

هیچ کس نمی‌تواند در مورد نیت واشنگتن در استفاده از غذا و قحطی به عنوان سلاح جنگی علیه غیر نظامیان به درستی اظهارنظر کند. حدود سه میلیون و 500 هزار نفر از مردم سومالی در معرض خشکسالی و قحطی قرار دارند و دو میلیون و 800 هزار تن از آنان درجنوب این کشور زندگی می‌کنند.

همه آژانس‌هایی که تلاش می‌کنند برای قسمت‌های بیشتری از این کشور غذا فراهم کنند، از این موضوع در هراس هستند که به اتهام همکاری با سازمان‌های تروریستی تحت تعقیب قانونی قرار گیرند. در سال 2009، امریكا برنامه جهانی غذا را مجبور کرد برنامه های تأمین غذا را در سومالی متوقف کند که این اقدام واشنگتن موجب شد بسیاری از کودکان سومالیایی دچار سوء تغذیه شوند.

امریكا برنامه جهانی غذا را به همکاری با گروه تروریستی متهم کرده بود. مناطقی که سازمان ملل متحد رسما مناطق قحطی زده اعلام کرده است در دو سال گذشته از کمک‌های غذایی بی‌بهره بوده‌اند.

یووری موسِوِنی رئیس جمهور اوگاندا كه یکی از متحدان امریكا است، خواستار ایجاد منطقه پرواز ممنوع در جنوب سومالی شده است. او می‌گوید پیشنهادش سبب ریشه کنی گروه الشباب در جنوب سومالی خواهد شد. این در حالی است که گروه الشباب نه هواپیمایی در اختیار دارد و نه موشک‌های سطح به هوا. اکثر جنگجویان این گروه را نوجوانان تشکیل می‌دهند. رئیس جمهور اوگاندا با پیشنهاد ایجاد منطقه پرواز ممنوع هیچ هدفی جز فراهم کردن زمینه برای حمله به سومالی ندارد.

ژنرال کارتر اِف هام فرمانده نیروهای امریكایی در افریقا اعلام کرد پنتاگون از ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز جنوب سومالی به درخواست کشورهای منطقه استقبال می‌کند. او از اتحادیه افریقا می خواهد این طرح را به اجرا درآورد همان‌طور که اتحادیه عرب در مورد لیبی این طرح را اجرا کرد.

در واقع این، عملیات نظامی امریكا با پرچم کشورهای دیگر است. نیروهای اتحادیه افریقا موسوم به "آمیسام" که از حمایت امریكا برخوردار هستند، عملیات زمینی گسترده‌ای علیه شبه نظامیان الشباب انجام داده‌اند. درگیری های شدید در موگادیشو پایتخت سومالی و شهر الواک در منطقه گیدو در جنوب سومالی گزارش شده است.

امریكا خود به تنهایی توانایی انجام حملات شدید در سومالی را نیز دارد. در ماه ژوئن امسال هواپیماهای بدون سرنشین امریكا به جنوب سومالی حمله کردند. پیش‌تر نیروهای ویژه امریكا برای دستگیری و یا کشتن مظنونان در مناطقی از سومالی مستقر شده بودند. این نیروها می‌توانند از پایگاه جدید سیا و از طریق کشتی‌های نیروی دریایی که در سواحل سومالی پهلو گرفته‌اند و یا از پایگاه نظامی در نزدیکی جیبوتی حملاتی انجام دهند.

گروه الشباب -که امریكا مدعی است با گروه القاعده ارتباط دارد-، تهدید نظامی بزرگی برای امریكا محسوب می‌شود. پیتر کینگ رئیس کمیته امنیتی مجلس نمایندگان امریكا گروه الشباب را تهدیدی رو به رشد برای امریكا دانست و ادعا کرد این گروه درحال سرباز گیری از افرد سومالیایی- امریكایی برای انجام عملیات تروریستی است.

کارن گرینبرگ مدیر اجرایی مرکز قانون و امنیت در دانشکده حقوق نیویورک ادعاهای کینگ را به چالش می‌کشد. او اعلام کرد تنها یک تبعه سومالیایی- امریكایی به اتهام اقدامات مرتبط با تروریسم مجرم شناخته شده و او هیچ‌گونه ارتباطی با گروه الشباب ندارد.

واکنش واشنگتن به فراخوان عملیات بازگرداندن امید در کمک به قحطی زدگان سومالی در روزهای پایانی ریاست جمهوری جورج بوش پدر در روز پنجم دسامبر 1992، اعزام 30 هزار نظامی امریكایی به سومالی به بهانه توزیع کمک‌های غذایی برای کودکان گرسنه بود. در آن زمان گروه الشبابی در سومالی وجود نداشت. در آن زمان خدایان جنگ که پس از سرنگونی رژیم زیاد باره ((Siad Barre ظهور کرده بودند، تهدید فرضی برای کاروانهای ارسال غذا به سومالی محسوب می شدند.

از سال 1977 امریكا از رژیم دیکتاتور نظامی باره (Barre) علیه رژیم اتیوپی که مورد حمایت شوروی سابق بود، حمایت کرد. در سال 1991 واشنگتن از حمایت رژیم باره دست برداشت و رژیم او سقوط کرد. از آن پس هیچ دولت با ثباتی در سومالی بر سر کار نیامد. بیل کلینتون رئیس جمهور سابق امریكا نیز به اشغال نظامی سومالی ادامه داد. او در سال 1994 و پس از آنکه یک بالگرد امریكایی در موگادیشو سرنگون شد و جسد سرنشینان آن در تلویزیون به نمایش درآمد، مجبور شد نیروهای امریكایی را از سومالی خارج کند. از آن پس امریكا تلاش کرد شکست هایش را در این کشور و در افریقا وارونه و در جهت پیروزی جلوه دهد.

سومالی در محل تقاطع تجارت جهانی از طریق دریا و هوا قرار دارد. حدود 90 درصد از پروازهای تجاری جهان از فراز خاک این کشور انجام می شود. حتی نفت صادراتی کشورهای خلیج فارس و شمال افریقا نیز از طریق خطوط دریایی سومالی انجام می شود. کنترل بر سومالی یکی از اهداف کلیدی امریكا است، به‌ویژه اینکه این کشور تلاش می کند برتری خود در مقابل رقبایش از جمله چین حفظ کند.

بعد از شکست در سال 1994 واشنگتن آموخته است که باید تاکتیک‌های مختلفی را در این کشور افریقایی به‌کار بگیرد. در دسامبر سال 1996 امریكا از حمله اتیوپی به سومالی حمایت کرد. هنگامی که نیروهای اتیوپی از سومای خارج شدند، نیروهای آمیسام جایگزین آنها شدند.

نیروهای اوگاندا و بروندی که اکثر نیروهای آمیسام راتشکیل می دهند، توسط نظامیان امریكایی آموزش دیده‌اند و به آخرین تجهیزات نظامی نیز مجهز شده‌اند. بعد از جنگ‌های بالکان،‌ آسیای مرکزی و‌ جنگ خلیج فارس به نظر می‌رسد این بار نوبت افریقا باشد. اما کارگران و افراد جوان باید تلاشها برای افزایش نگرانی‌های عمومی درباره بحران قحطی در سومالی را کاهش دهند تا راه برای تهاجم ظالمانه دیگری توسط امریكا در افریقا باز نشود».

آتش زدن كلیسای فرقه داوودیان توسط دولت آمریكا

شواهد و مدارك موجود باعث شد تا بعضی از امریكایی ها به این نتیجه برسند كه فرقه ی دیویدیان به عمد توسط دولت امریكا كشته شدند. یك فیلم توسط یك وكیل به نام Linda Thomson در اثبات تعمد دولت امریكا در كشتار دیویدیان، ساخته شد. فیلم شامل بخشی است كه نشان می دهد در پشت ساختمان، از دهانه ی لوله ی یك تانك پخش كننده ی اتش، اتش در حال خارج شدن به سمت ساختمان است.

بخش دیگری از فیلم نشان می دهد كه كارمندان یونیفورم دار ارتش امریكا كه در محل حاضر بودند و تانك هایی كه به تیغه های پهن همانند تیغه های ماشین های برف روب مجهز بودند، اثار و بقایای باقی مانده از اتش سوزی را به سمت خرابه های ساختمان كه درحال سوختن بودند، منتقل می كنند. این فیلم و تصاویر در سرتاسر امریكا پخش شد و موجبات خشم و اعتراض فراوان مردم را فراهم كرد.

مابین 28 فبریه 1993 تا 19 اوریل 1993، حدود 80 مرد، زن و كودك كه در محل زندگی خود نزدیك شهر Waco واقع در ایالت Texas در صلح و ارامش در حال زندگی بودند، در نتیجه ی عملیات انجام شده توسط دو دستگاه امنیتی ایالات متحده ی امریكا یعنی FBI2 و 3 ATF كشته شدند. در این حادثه 4 نفر از ماموران ATF نیز جان خود را از دست دادند .

گروهی غیرنظامی كه در مركزی مذهبی تحت عنوان Mt. Carmel Center زندگی می كردند و تحت عنوان فرقه ی Davidian شناخته می شدند.

ماجرا در 28 فبریه با یورش ناگهانی به شیوه ی جنگی اغاز شد و با شلیك گلوله از هلیكوپتر به سمت اقامتگاه زن ها و بچه ها تكمیل شد و بدنبال ان محاصره ی طولانی مدتی اغاز گردید. در 19 اوریل، دولت امریكا تانك ها را برای تخریب و نابودی و پخش كردن گاز در ساختمانی كه مردم در ان زندگی می كردند، به محل اعزام كرد. دولت امریكا اعلام كرد كه انها بدلیل نگرانی های خود از وضع بهداشتی محل اقامت دیویدیان و جلوگیری از ازار و اذیت كودكان توسط David Koresh، رهبر فرقه ی دویدیان و همچنین طولانی شدن مدت زمان ماموریت و محاصره و در نتیجه خسته شدن ماموران FBI، تصمیم به انتشار گاز در محل خانه ی تحت محاصره می گیرد.

تانك ها حفره های بزرگی در دیوارهای ساختمان ایجاد كردند و به سمت ان هجوم بردند. دولت اعلام كرد كه انها تنها میخواستند با ایجاد حفره در دیوارهای ساختمان و انتشار گاز به داخل، مردم را مجبور به ترك ساختمان كنند اما این در حالی بود كه هیچ یك از دیویدیان از ساختمان خارج نشدند.

بعد از هجوم تانك ها به سمت ساختمان، اتش سوزی اغاز شد و اتشی بسیار وحشتناك و جهنمی در حدود 40 دقیقه ساختمان را سوزاند و انرا با خاك یكسان كرد. در حالیكه انها در حال تماشای شعله های مهیب اتش از تلویزون بودند، همگان متعجب بودند كه چرا دیویدیان از ساختمان غرق در آتش خارج نمی شوند. 75 نفر در اتش كشته شدند.

نگرانی های عمومی بر محور چگونگی مرگ 33 زن، كودك و نوزاد در این حادثه، متمركز شده بود. بقایا و اجساد انها در اتاقی بهم چسبیده كه ابدار خانه و محل ذخیره ی مواد غذایی بود، پیدا شد. این اتاقی بود كه امریكاییان انرا "انبار بزرگ" نامیدند.

شواهد و مدارك موجود باعث شد تا بعضی از امریكایی ها به این نتیجه برسند كه فرقه ی دیویدیان به عمد توسط دولت امریكا كشته شدند. یك فیلم توسط یك وكیل به نام Linda Thomson در اثبات تعمد دولت امریكا در كشتار دیویدیان، ساخته شد. فیلم شامل بخشی است كه نشان می دهد در پشت ساختمان، از دهانه ی لوله ی یك تانك پخش كننده ی اتش، اتش در حال خارج شدن به سمت ساختمان است.

بخش دیگری از فیلم نشان می دهد كه كارمندان یونیفورم دار ارتش امریكا كه در محل حاضر بودند و تانك هایی كه به تیغه های پهن همانند تیغه های ماشین های برف روب مجهز بودند، اثار و بقایای باقی مانده از اتش سوزی را به سمت خرابه های ساختمان كه درحال سوختن بودند، منتقل می كنند. این فیلم و تصاویر در سرتاسر امریكا پخش شد و موجبات خشم و اعتراض فراوان مردم را فراهم كرد.

دولت امریكا باز هم تكرار كرد كه تانك ها با ایجاد حفره در دیوارهای ساختمان، قصد داشتند تا بدین ترتیب دیویدیان را از ساختمان خارج كنند و راهی برای خروج انها ایجاد كنند اما دیویدیان از انجام این كار سر باز زدند و با ایجاد و قرارگرفتن در اتش، اقدام به خودكشی كردند.

بعضی ها بیان كردند كه تصاویر تانك پخش كننده ی اتش گمراه كننده بوده است. انها می گویند كه تانك ها بطور تصادفی با چراغ های نفتی موجود در ساختمان برخورد كردند و در نتیجه ی وجود مواد اتش گیر و همچنین سوخت های رایجی كه در منازل نگهداری می شود، اتش سوزی اغاز شده است. فریاد های عمومی برای اغاز بررسی كنگره درباره ی این حادثه بلند شد.

دو سال بعد از اتش سوزی 19 اوریل، بمبی در ساختمان Murrah در شهر اوكلاهاما جایی كه دفاتر دولتی فراوانی وجود دارد، منفجر شد. رسانه ها و جریان خبری امریكا، بلافاصله انفجار اوكلاهاما را به معترضین و كسانی كه دولت را در هولوكاست واكو مقصر می دانستند، نسبت دادند. معترضین و تظاهرات كنندگان به هولوكاست رخ داده در واكو، اعلام كردند كه بمب گزاری در ساختمان Murrah توسط دولت امریكا انجام شده است تا بدین وسیله طبق قانون اساسی زمینه برای خاموش كردن و توقف رسیدگی های قانونی در مورد جنایت واكو، فراهم شود.

سلام
الان که دارید در مورد سبزی دهکده می نویسید بزرگترین نسل کشی تاریخ که در آن حدود 10 میلیون نفر کشته شد
در جنگ جهانی اول با ایجاد قحطی مصنوعی از سوی دولت انگلیس در ایران 10 میلیون ایرانی مردند
انتشار باقی مطلب هم ان شاءالله توسط دوستان
موفق باشید

انتساب این وضعیت بحرانی به خشک‎سالی اگر چه بی‎راه نیست اما سطح رویین ماجراست. چرا که خشک‌سالی در سومالی عامل جدید و غریبی نیست. سومالی از دو دهه پیش درگیر جنگ‎های داخلی و تجاوزات خارجی است. جنگ‌هایی که دست سیاست‎ها و منافع قدرت‌های فرامنطقه‎ای در آن مشهود است.

آن‏چه می‎خوانید گفت‎و‎گوی اختصاصی برهان با پرفسور «عبدی ساماتار» است. پرفسور ساماتار استاد جغرافی در دانشگاه «مینسوتا» و همچنین پژوهشگر دانشگاه پروتریا در آفریقای جنوبی است. زمینه تحقیقاتی این استاد آفریقایی تبار، رابطه دموکراسی و توسعه در کشورهای جهان سوم و به خصوص آفریقاست. تحقیقات او هم‎چنین اسلام، سرمایه اجتماعی و قومیت در شاخ آفریقا را در بر می‌گیرد.

1. در حال حاضر سومالی از بحرانی که نتیجه‌ی جنگ‌های داخلی و خشک‌سالی بوده است رنج می‌برد. به نظر شما کدام یک از این دو مورد در ایجاد وضعیت فعلی سومالی مؤثرتر بوده است؟

خشک‌سالی در سومالی همیشه وجود داشته اما هیچ‌گاه به قحطی نینجامیده است. در 50 سال اخیر، این اولین باری است که خشک‌سالی به قحطی می‌انجامد. علت قحطی، بیش‌تر مداخله‌های نظامی و سیاسی 10 سال اخیر بوده است که مردم سومالی را نسبت به چرخه‌ی آب و هوا آسیب‌پذیر کرده است. قحطی بیش از آن‌که کار خدا باشد محصول دست بشر است. در واقع جنگ آمریکا با ترور، تجاوز اتیوپی به سومالی و تأیید آن از سوی آمریکا، الشباب، دولت فدرال موقت و جامعه‌ی جهانی مسبب این قحطی هستند. 

2. برخی از کاشناسان مسایل بین‌الملل بر این عقیده‌اند که سیاست‌های جهانی‌سازی و برنامه‌های سازمان‌های بین‌المللی که از راه صندوق بین‌المللی پول در دهه‌ی 80 اعمال شد به تغییر وضعیت زندگی و چه بسا نابودی آن در سومالی انجامید. نظر شما در این باره چیست؟

بخش اعظم تخریب زندگی در سومالی در 20 سال گذشته و به دست جنگ‌طلبان و دیگران  انجام شده است. تلفیقی از سیاست‌های نادرست دولت نظامی سومالی که ساختار اجتماعی و سیاسی سومالی را دچار انشقاق کرده و همین طور پروژه‌ی جنگ سرد به اضافه‌ی سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، عامل رکود و تجزیه‌ی سومالی بوده است. البته عواملی که در سؤال یک بدان اشاره کردم از این عوامل در قحطی فعلی مؤثرتر بوده‌اند.

3. از چه زمانی و با چه بهانه‌ای مداخله‌های آمریکا در سومالی آغاز شده است و اصلاً چرا سومالی برای آمریکا مهم است؟

آمریکا ابتدا در دوران جنگ سرد به سومالی علاقه‌مند شد. پس از آن سیاست‌های آمریکا در جنگ با ترور باعث شد که سومالی را که گروه الشباب در آن مستقر بود مورد هدف قرار دهد. هم‌چنین تأثیر اتیوپی در سیاست خارجی آمریکا باعث تشدید این حملات گردید.

4. در سال 2006 اتیوپی با حمایت کامل آمریکا به سومالی حمله کرد. دلیل آمریکا برای حمایت از این حمله چه بود؟

اتیوپی از مدت‌ها پیش تمایل داشته است که کنترل سومالی را در دست گیرد اما هرگاه یک دولت ملی در سومالی حاکم بوده این امر میسر نبوده است. در سال 2006 اتیوپی فرصت یافت به این بهانه که اتحادیه‌ی دادگاه‌های اسلامی که موگادیشو (پایتخت سومالی) را از دست جنگ‌طلبان آزاد کرد و صلح را در بیش‌تر جاهای سومالی برقرار کرد، تروریست است، هدفش را محقق کند. حمله‌ی اتیوپی به سومالی باعث رادیکال شدن طیف جوان اتحادیه و به وجود آمدن گروه الشباب که هم اکنون معرف همگان است، شد.

5. به تازگی آمریکا به بهانه‌ی مبارزه با تروریسم مداخله‌های زیادی در سومالی داشته است. این مداخله‌ها تا چه حد در این که سومالی به وضعیت فعلی برسد، تأثیر داشته است؟

سیاست آمریکا در سومالی بر جنگ با آن چه «تروریست‌های مسلمان» می‌نامد، متمرکز شده است. به وسیله‌ی این جنگ آمریکا توانست دولت فدرال انتقالی را به رهبری «شیخ شریف» به اصطلاح «میانه رو» در سومالی روی کار بیاورد. شیخ شریف و رژیمش تسلیم مطلق خواسته‌های آمریکا هستند. ماهیت دولت فدرال انتقالی به عنوان رژیمی وابسته به آمریکا، فاسد و بی‌کفایت، آن را در چشم مردم سومالی از مشروعیت انداخته است. 

6. آیا دولت موگادیشو قادر است این بحران را سامان دهد؟

خیر.

7. مسأله‌ی دیگر، مسأله‌ی دزدان دریایی است. عده‌ای می‌گویند که آن‌ها به قدرت‌های بین‌المللی وابسته هستند و از آن‌ها برای ریختن زباله‌های هسته‌ای در دریا استفاده می‌شود. هم‌چنین این که آن‌ها برای ترساندن ماهی‌گیران محلی به کار گرفته شده‌اند. آیا این حقیقت دارد؟

زباله‌های سمی از اوایل دهه‌ی 90 به آب‌های سومالی ریخته می‌شود. اما دزدان دریایی بیش‌تر از کشورهای دیگر هستند که برای غارت منابع دریایی سومالی به آب‌های سومالی می‌آیند. در آب‌های سومالی سه دسته دزد دریایی وجود دارد. دسته‌ی اول دزدان دریایی هستند که از کشورهای هند، چین، کره جنوبی، اسپانیا، ایتالیا، فیلیپین و غیره برای غارت ماهی‌های سومالی به ارزش 450 میلیون دلار به این آب‌ها می‌آیند. دسته‌ی دوم دزدان دریایی، ماهی‌گیران سومالیایی هستند که برای دفاع از آب‌های سومالی در مقابل تهاجم ماهی‌دزدان دریایی، دست به ربودن کشتی‌های ماهی‌گیری خارجی می‌زنند. دسته‌ی سوم دزدان دریایی، تبهکاران سومالیایی هستند که برای دریافت غرامت دست به ربودن کشتی‌های باربری می‌زنند. 

8. به ظاهر سازمان‌های بین‌المللی به دلیل حضور گروه الشباب در سومالی از کمک به مردم منطقه امتناع می‌کنند و به همین علت بسیاری از آنان می‌میرند. چرا آن‌ها چنین تصمیمی گرفته‌اند؟

دلیل آمریکا و سازمان ملل آن است که این مردم منابع غذایی را می‌گیرند و به گروه الشباب می‌پیوندند و به هیچ وجه برای آن‌ها مهم نیست که ممکن است مردم محلی از گرسنگی بمیرند.

9. کمک‌های سازمان‌های بین‌المللی را برای حل بحران اخیر سودان چه‌طور ارزیابی می‌کنید؟

وقتی سازمان ملل از وجود قحطی در سومالی خبر داد پیش از آن 80 هزار نفر از مردم سومالی از گرسنگی مرده بودند. این کمک‌ها برای یک قحطی که بشر عامل آن بوده بسیار با تأخیر بوده است.

10. آیا رسانه‌های بین‌المللی به وظیفه‌ی خود در قبال سومالی عمل کرده‌اند؟

آن‌ها در روزهای اخیر خوب عمل کرد‌ه‌اند اما از کشف قحطی خزنده پیش از آن که هزاران نفر به سبب آن جان خود را از دست دهند، غفلت کردند. 

کمک 100 میلیون دلاری آمریکا به سومالی

خزش كشنده قحطی میان شن‌های بیابان‌های سومالی گرچه واقعیت این روزهای شاخ آفریقا را متاثر كرده اما از سوی دیگر، بهانه‌ای برای گسترش دیپلماسی بیسكویتی غرب در این منطقه فراهم آورده است.

فقط دو هفته پس از هشدار بیست و نهم تیرماه سازمان ملل متحد درباره بروز قحطی در 2 منطقه جنوبی سومالی كه برای نخستین بار از سال 1371 تاكنون رخ داد، تارنمای روزنامه فرانسوی "لوفیگارو" به نقل از "والری آموس" معاون دبیركل سازمان ملل متحد در امور كمك‌های بشردوستانه، نوشت در صورت اتخاذ نشدن تدابیر ویژه برای مقابله با قحطی، ممكن است پنج یا 6 منطقه دیگر این كشور نیز با قحطی روبرو شود.
شدت این وضع به حدی است كه اتحادیه آفریقا هجدهم مردادماه جلسه‌ای ویژه را برای كمك به قربانیان خشكسالی تشكیل می‌دهد.
به گفته آموس، "12 میلیون و 400 هزار نفر در كشورهای كنیا، سومالی، اتیوپی و جیبوتی به كمك‌های فوری نیازمندند".
ششم مردادماه سازمان ملل متحد گزارش كرد فاجعه انسانی در شرق آفریقا و بویژه سومالی جان 11 میلیون نفر را با تهدید مواجه كرده است.
سازمان خواربار و كشاورزی ملل متحد (فائو) به دلیل پایین بودن سطح كمك‌های مالی بین المللی از ادامه امدادرسانی به مردم مناطق بحران‌زده اظهار ناتوانی كرد. به گزارش این سازمان بحران غذایی در سومالی "یك رسوایی برای جامعه بین‌المللی" است.
سوم مردادماه تارنمای شبكه خبری "الجزیره" بیش از 2 میلیون نفر از اهالی سومالی را به دلیل نبود غذا با خطر مرگ مواجه دانست.
روزنامه آمریكایی "واشنگتن پست" نیز با اشاره به شدیدترین بحران غذایی سومالی طی 60 سال گذشته، در شماره پنجم مردادماه نوشت: برای كاستن از این بحران در دو ماه آینده به بیش از 300 میلیون دلار بودجه نیاز است.
به نوشته این روزنامه، "فران ایكویزا" مدیر منطقه‌ای آژانس امدادرسانی انگلیس (آكسفام) از كمبود بودجه 800 میلیون دلاری برای كمك‌‌رسانی خبر داده است.
روزنامه انگلیسی "گاردین" نیز در همین روز به نقل از "بان كی‌مون" دبیركل سازمان ملل متحد، نیاز فوری به مقابله با این بحران را بالغ بر 8/1 میلیارد دلار اعلام كرد.
در پنج درجه تعریف شده برای امنیت غذایی در سازمان ملل متحد، قحطی، به عنوان پنجمین و خطرناك‌ترین درجه تعریف شده است.
به گزارش سوم مردادماه مجله علمی "نیوساینتیست"، سازمان ملل در سال 1384 معیارهایی را برای قحطی وضع كرد كه بر اساس آن برای اعلام رسمی وقوع قحطی در یك منطقه، باید سه وضع مشاهده شود: دست‌كم برای 20 درصد از جمعیت، میزان غذای در دسترس كمتر از 2100 كیلوكالری در روز باشد، بیش از 30 درصد كودكان دچار سوء تغذیه شدید شده باشند و میزان مرگ و میر به دلیل كمبود غذا در هر روز، به 2 مرگ در هر 10 هزار نفر، یا چهار مرگ در هر 10 هزار كودك رسیده باشد.

** سومالی؛ كشوری افتان و خیزان
-----------------------------------------
شرقی‌ترین كشور شاخ آفریقا با جمعیتی حدود 10 میلیون نفر كه 99 درصد آنان مسلمان شافعی هستند، گرچه از سال 1339 اعلام استقلال كرد، اما با كودتای نظامی "محمد زیادباره" ژنرال نیروهای مسلح، در سال 1338 و همچنین فرار وی در سال 1370 و سپس حاكمیت نیروهای "ائتلاف تحكیم‌ صلح و مبارزه با تروریسم" یا كنگره متحد سومالی با حمایت كشورهای غربی از جمله آمریكا از میان فرماندهان محلی روبرو شد.
جنگ قدرت بین اعضای این ائتلاف، سبب شكلگیری تنها كشور فاقد حكومت دنیا شد كه آثار خود را به صورت حركات تجزیه‌طلبانه در بخش‌هایی از سومالی مانند تشكیلات خودمختار مناطق "بای" و "باكول" در جنوب و مركز سومالی، "سومالی‌لند" در بخش شمالی، "پانت‌لند" در مناطق شمال شرقی و "جوبالند" در جنوب غربی سومالی نشان داد.
بجز درگیری‌های داخلی میان گروه‌های مختلف قومیتی در سومالی، دخالت بیگانگان مشكلات بیشتری را در دهه‌های اخیر سبب شد. نیروهای آمریكایی در سال 1372 به بهانه مهار اسلام‌گرایان سومالی را اشغال كردند ولی در جریان درگیری با نیروهای تحت فرمان "محمد فرح عیدید" كه از او به عنوان رهبر القاعده سومالی نام برده می‌شود، شكست خوردند و جریان موسوم به "سقوط شاهین سیاه" رقم خورد.
پس از آن، "بیل‌كلینتون" رییس‌جمهوری وقت آمریكا، دستور بیرون كشیدن نظامیان آمریكایی را از سومالی صادر كرد.
از سوی دیگر، دخالت كشورهای همسایه همچون اتیوپی در امور سومالی تا حدی رسید كه مردم این كشور، دولت مستقر در شهر "بایدوا" را كه از سوی سازمان‌های بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است، قانونی نمی‌دانند. به طوری كه "اتحاد دادگاه‌های اسلامی" به رهبری "شریف شیخ احمد" كنترل نیمی دیگر از سومالی از جمله "موگادیشو" را در دست دارند.
از جمله گروه‌های مخالف دولت انتقالی، گروه "الشباب" است كه در سال 1383 به عنوان شاخه نظامی دادگاه‌های اسلامی تاسیس شد و هدف خود را تاسیس دولت اسلامی در سومالی معرفی كرد. شایعه حضور شیخ "حسن ظاهر اویس" در پس این تشكیلات كه در فهرست سیاه گروه‌های تروریستی وابسته به القاعده قرار دارد، غرب را برای پیگیری ادعای خود درباره مبارزه با تروریسم یاری می‌كند.
به گزارش هفتم مردادماه تارنمای الجزیره، "كارشناسان مسائل سیاسی سومالی می‌دانند تصمیم‌سازان سیاسی در این كشور سیاستمداران آن نیستند، بلكه اداره كشور در دست اوگاندا و "اوگاستین ماهیگا" فرستاده سازمان ملل متحد در این كشور است و آنان مقدرات این كشور را در دست دارند. این همان چیزی است كه "محمد عبداللهی محمد" نخست‌وزیر مستعفی سومالی، در بیست و نهم خردادماه به آن اعتراف كرد و گفت كمك‌كنندگان به سومالی سرنوشت این كشور را در دست گرفته‌اند.

قحطی؛ بحرانی گریبانگیر
----------------------------------
نبود دولت منسجم یكی از مهمترین دلایل دخالت كشورهای بیگانه در امور این كشور است.
درگیری‌های داخلی بین سیاستمداران سومالی آنچنان بالا گرفته است كه هیچ واكنشی نسبت به جولان دزدان دریایی در سواحل مجاور این كشور نشان نداده‌اند و در عمل راه را برای یكه‌تازی غربیان در این آبها گشوده‌اند.
این، در حالی است كه خلیج عدن و اقیانوس هند به عنوان مهمترین آبراهه‌های جابجایی كالا و انرژی بین شرق و غرب، همچون دو دست دور سومالی را احاطه‌ كرده‌اند.
اهمیت استراتژیك این منطقه آبی به سبب وجود جزیره‌های متعدد و همچنین همجواری با تنگه باب‌المندب،‌ بیش از پیش قابل توجه است. سومالی از طریق این آبها علاوه بر اتصال قاره‌های آفریقا و آسیا به یكدیگر، به كشور "جیبوتی" همسایه شمالی خود راه دارد كه محل استقرار پایگاه نظامی آمریكاست.
از سوی دیگر، فعالیت گروه‌های مسلح در سومالی بهانه جنگ علیه ترور را برای غرب پررنگ‌تر می‌كند.
به نوشته دهم آبان‌ماه 1388 پایگاه خبری "المحیط"، مركز مبارزه با تروریسم آمریكا مدعی شد "فضل عبدالله محمد" رهبر القاعده در شرق آفریقا، توانسته است طی 10 سال گذشته از تعقیب نیروهای آمریكایی بگریزد و اینك در میان جنبش "الشباب" سومالی می‌جنگد.
همچنین مركز تحقیقات امنیتی "استراتفور" چهاردهم بهمن‌ماه 1388 طی گزارشی تاكید كرد: یمن و سومالی تهدید‌های جدید برای امنیت آمریكا هستند.
جالب اینجاست كه مناطق بحرانی در گزارش اخیر سازمان ملل متحد در كنترل نیروهای الشباب قرار دارد و بسیاری، این گروه را در بروز این فاجعه مقصر می‌دانند. تحریم‌های كشورهای غربی از جمله آمریكا كه حتی منجر به توقیف اموال اعضای این گروه در
سال 1389 شد، عرصه را بر الشباب تنگ كرد و آنان نیز برای تامین هزینه‌های خود، اموال و دارایی‌های مردم این مناطق را در اختیار گرفتند.
از سوی دیگر، كشورهایی همچون آمریكا برای مبارزه با این گروه‌ها علاوه بر انتقال برخی سربازان خود، سلاح‌هایی را نیز در اختیار نیروهای نظامی از جمله نیروهای آفریقایی مستقر در سومالی (آمیسوم) قرار می‌دهند.
به گزارش بیست و نهم تیرماه 1389 خبرگزاری "رویترز" به نقل از مقام‌های آمریكایی، آمریكا برای افزایش كمك‌های خود به نیروهای اتحادیه آفریقا در سومالی آماده است.
ژنرال "ویلیام وارد" فرمانده نظامی آمریكا در آفریقا (آفریكوم)، نیز در همان تاریخ به رویترز گفت: كمك‌های نظامی آمریكا به نیروهای اتحادیه آفریقا شامل تجهیزات اضافی و آموزشی و حمایت‌های ویژه در زمینه كمك‌رسانی، تامین مالی و تبادل اطلاعات می‌شود.
دولت آمریكا در بودجه سال جاری خود، 38 میلیون دلار برای فروش سلاح به دولت‌های آفریقایی، 21 میلیون دلار برای آموزش سربازان این قاره و 24 میلیون دلار برای طرح‌های ضدتروریستی درخواست كرد. همچنین به نوشته هفتم اسفندماه 1389خبرگزاری فرانسه، 40 تن جنگ‌افزار و مهمات برای دولت انتقالی سومالی فراهم آورد.
البته بارها این سلاح‌ها به دست همان گروه‌هایی افتاده كه پای آمریكا را به سومالی باز كرده‌اند. به همین دلیل بنا بر گزارش نهم تیرماه روزنامه آمریكایی "واشنگتن پست"، كاخ سفید این اجازه را به خود داد از هواپیماهای بدون سرنشین خود علیه اهداف انسانی در سومالی -ششمین كشور مورد حمله این هواپیماها- استفاده كند.
حضور نیروهای غربی در سومالی فقط محدود به اهداف نظامی نمی‌شود. بلكه مشكلات خاص این منطقه از جمله خشكسالی‌های چندین ساله و قحطی‌های پیاپی آنان را در قالب سازمان‌های امدادرسان به سومالی كشانده است. با این وجود این سازمان‌ها هنوز دردی را از مردم این كشور درمان نكرده‌اند.
به نوشته هفتم مردادماه تارنمای شبكه تلویزیونی الجزیره، "فقط بخش اندكی از میلیون‌ها دلاری كه به اسم كمك به مردم سومالی جمع‌آوری می شود، به قحطی‌زدگان می‌رسد و بیشتر آن در هتل‌های گران‌قیمت نایروبی هزینه می‌شود. در شرایطی كه سرباز سومالیایی ماه‌هاست به دلیل دریافت نكردن حقوق، غذایی برای خوردن ندارد میلیون‌ها دلار از این اموال در اختیار آمیسوم قرار می‌گیرد كه جزیی از ایجاد بحران در این كشور هستند.
این انتقاد از آمیسوم در حالی صورت می‌گیرد كه كشورهای غربی دست‌كم در ظاهر خود را پشتیبان این نیروها می‌دانند. دهم اسفندماه 1389، "جانی كارسون" دستیار وزیر امور خارجه امریكا در امور آفریقا، طی گزارشی به معاونت آفریقایی این وزارتخانه نوشت: ما بزرگ‌ترین پشتیبان نیروهای حافظ صلح اتحادیه آفریقا در سومالی (آمیسوم) هستیم... از زمان ورود نیروهای آمیسوم در سال 1386، آمریكا 135 میلیون دلار برای پشتیبانی و كمك های حمایتی و نقل و انتقال سربازان بروندیایی و اوگاندایی به سومالی متقبل شده است و برنامه هایی برای ادامه كمك‌های خود در آینده دارد.
كارسون افزود: ایالات متحده امریكا كمك خود را به دولت انتقالی سومالی برای توسعه پایگاه‌های امنیتی كه برای موفقیت اقدامات دولت موگادیشو حیاتی است، ادامه می دهد. با تصویب كنگره، ما در حال تخصیص 10 میلیون دلار برای حمایت از نیروهای امنیت ملی به عنوان بخشی از این اقدام‌ها هستیم. از سوی دیگر ما در تلاش برای توسعه ظرفیت دولت انتقالی سومالی به آن میزان هستیم كه آمریكا و دیگر سازمان‌های بین‌المللی بتوانند كمك‌های بیشتری آماده كنند.
با این همه، پایگاه خبری لبنانی "الانتقاد" هشتم مردادماه 1390 نوشت: بسیاری از این كمك‌ها در راه اعزام به كشورهای مقصد مفقود شده و هرگز به این كشورها نمی‌رسد. به عنوان مثال بی. بی. سی بتازگی گزارشی منتشر كرد كه بیشتر كمك‌هایی كه سال گذشته برای مردم پاكستان جمع‌آوری شده بود، به دست آنها نرسیده است.
به نوشته الانتقاد، هزینه نیروهای غربی و كارشناسان اعزام شده به سومالی بسیار بالاست كه به صرفه بودن این نوع كمك‌ها را زیر سوال می‌برد.
از سوی دیگر، ناآرامی‌ها و ادامه شرایط سخت زندگی خیل مهاجران را از روستاها و زمین‌های حاصلخیز سومالی به سوی شهرهای بزرگ‌تر و همچنین كشورهای همسایه حتی سودان روانه كرده است.
به این ترتیب، سرزمین‌های حاصلخیز سوخته در آتش جنگ‌های داخلی و همچنین حملات گاه و بیگاه هواپیماهای بی‌سرنشین، به حال خود رها می‌شوند تا دلیل دیگری بر گسترش قحطی در این كشور شوند. حال در كنار آن، خبرهایی را كه درباره خرید بهترین زمین‌های این مناطق توسط بازرگانان غربی و استفاده بیش از حد آنان از سموم آفت‌كش در رسانه‌های منطقه منتشر شده است، قرار دهید تا عامل دیگری را برای از بین رفتن منابع غذایی سومالی بیابید.
همچنین از زمان آغاز قحطی در سومالی (دی‌ماه)، بیش از 135 هزار نفر به خارج از این كشور از جمله كنیا و اتیوپی فرار كرده‌اند، به‌طوری كه روزانه به صورت متوسط بیش از 1700 نفر به اتیوپی و 1300 نفر دیگر به كنیا وارد می‌شوند. به نوشته الجزیره، اردوگاه آوارگان سومالیایی در كنیا به بزرگ‌ترین اردوگاه آوارگان در دنیا تبدیل شده است.
كمیسیونر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، در فروردین‌ماه گزارش كرد شمار پناهندگان سومالی به كشورهای همسایه در چهار ماهه نخست سال 2011 میلادی نسبت به همین دوره در سال 2010 میلادی دو برابر شد.
اقامت این افراد در اردوگاه‌هایی با حداقل امكانات زیستی، نگرانی‌هایی را برای كشور میزبان و همچنین سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای امدادرسان ایجاد می‌كند. تمركز این سازمان‌ها بر پناهندگان و آوارگان سومالیایی در برخی موارد جریان كمك‌های مالی را متاثر می‌كند و بخشی از بودجه لازم برای ساخت زیربناهای توسعه‌ای در سومالی را می‌بلعد.
از سوی دیگر، این كمك‌ها به طور غیرمستقیم مشوق مهاجرت‌های گروهی به كشورهای همسایه می‌شود.
در این میان، معضلی به نام فساد در عملكرد سازمان‌های بین‌المللی، نگرانی‌های بیشتری را دامن می‌زند. به نوشته هفتم مرداد ماه تارنمای الجزیره، بسیاری از كالاها كه باید به رایگان به دست مردم برسد، در بازارها فروخته می‌شود و تحقیقات در این زمینه نیز هرگز به نتیجه‌ای ملموس نرسیده است، به همین علت بسیاری از این موسسات خیریه، در سومالی هیچ محبوبیتی ندارند.
همچنین خبرها حاكی از آن است كه مواد غذایی تاریخ گذشته از سوی این سازمان‌ها بین مردم سومالی توزیع می‌شود و بار دیگری را بر مصیبت‌های این مردم قحطی زده اضافه می‌كند.
تاخیر در ارایه كمك‌های بین‌المللی به سومالی نیز این باور را تقویت می‌كند كه سازمان‌های بین‌المللی به دنبال حل ریشه‌ای مشكل این كشور نیستند، چرا كه از ادامه آن سود می‌برند و آن را منبع منافع مادی خود و روزی نظامیان محلی وابسته می‌دانند.
فراتر از این بحث‌ها، اعطای كمك‌های بین‌المللی گرچه ممكن است در كوتاه‌مدت جلوه‌های انسان دوستانه‌ای را به نمایش بگذارد اما در درازمدت بدهی‌های سنگین كشورهای ضعیف را سبب می‌شود كه بر اساس آن، مجبور به اعطای امتیازهای متعدد برای جبران بدهی‌های خود خواهند شد.
نكته تاسف‌بارتر، چهره نگران و انسان‌دوستانه اما منفعت‌جویانه بعضی نهادهای كمك‌رسان به سومالی است كه صدای برخی رسانه‌های غربی را نیز به آسمان بلند كرده است.
دهم مرداد ماه نشریه آلمانی "فوكوس"، با اشاره به برنامه سازمان ملل متحد مبنی بر انتقال مواد غذایی به منطقه نوشت چنین برنامه‌ای از اساس منطقی نیست؛ چرا كه گران و فقط نوعی تلف كردن وقت است.
در همین روز، روزنامه آلمانی "تسایت" نوشت: كشورهای صنعتی بسیار دیر به موضوع گرسنگی و قحطی در سومالی واكنش نشان دادند و باید گفت كه مجرمان اصلی سران این كشورها هستند. البته "یان تسیگلر" استاد پیشین دانشگاه سوربون و مشاور كمیته شواری حقوق‌بشر در این زمینه حق دارد وقتی كه به بحران گرسنگی به عنوان یك جرم اشاره كرد. وی در سخنانی اعلام كرد: منابع غذایی روی زمین برای سیر كردن 2برابر جمعیت زمین كافی است، با این حال روزانه 37 هزار نفر به دنبال گرسنگی جان خود را از دست می‌دهند.
این روزنامه آلمانی به نقل از "چارلز كنی" كارشناس توسعه اقتصادی، افزود: اگر چه مقصران اصلی بحران به وجود آمده در منطقه و نه در غرب حضور دارند، اما آنچه هم اكنون در سومالی رخ می‌دهد، جنایت علیه بشریت است و سازمان ملل متحد نیز فقط به ارایه راهكارهای دیپلماتیك اكتفا كرده است.
به نوشته تسایت، در چند سال گذشته كشورهای صنعتی غربی میزان كمك‌های خود را به سومالی بشدت كاهش داده‌اند و این موضوع فقط به دلیل بحران مالی نیست. به عنوان نمونه آمریكا كمك كمتری به سومالی می‌كند؛ زیرا از این نگران است كه این كمك‌ها برای حمایت از گروه‌های افراطی استفاده شود.
در این میان، نهادهای آفریقایی، عربی و اسلامی همچون اتحادیه عرب، سازمان همكاری اسلامی، اتحادیه آفریقا و ... قطعا پس از حاكمان داخلی سومالی بیشترین تقصیر را داشته‌اند؛ چرا كه عرصه را برای تداوم سیاست‌های اشغالگرانه غرب در قالب دیپلماسی بیسكویتی همچنان باز گذاشته‌اند.
گرچه دهم مردادماه بانك توسعه اسلامی اعلام كرد افزون بر یك میلیون دلاری كه به قحطی‌زدگان سومالی كمك كرده است،‌ كمك‌های دیگری را به این كشور اختصاص خواهد داد، اما آنچه برای سومالی در درازمدت ضروری به نظر می‌رسد، تلاش برای به ثبات رسانیدن و كمك به تشكیل دولتی با مشاركت همه سومالیایی‌هاست؛ موضوعی كه غرب هنوز با وجود ژست مردم‌سالارانه خود نمی‌پسندد تا شاید بتواند در آشفته بازار این كشور، متاع خود را بفروشد.

http://irna.ir/NewsShow.aspx?NID=30507832