تبیان، دستیار زندگی

سلام دوستان عزیز

وقت همگی بخیر

میخوام در این مبحث مبانی زیست شناسی سلولی مولکولی رو از کتاب زیست سلولی مولکولی لودیش 2008 بذارم.

امیدوارم که دوستانی که در زمینه زیست شناسی دستی بر آتش دارن آستین بالا بزنن و کمک، که ایشالا یه مبحث آموزشی، کامل و جامع از آب دربیاد.

تا باشه از این غیبت ها.خوش به سعادتتون.

مامنتظر مطالب خوبتون هستیم.

با سلام

ادامه:

ژنها در کروموزومها قرار گرفتن و وقت تقسیم سلولی تکثیر میشن.

اکثر DNA های موجود در سلولهای یوکاریوتی توی هسته هستن! گفتم اکثرشون نه همه شون!! پس بقیشون  کجان؟

کروموزوم یه مولکول DNA خطی به همراه پروتئینهای خاصه. گفتم خطی!! پس DNA غیر خطی هم داریم انگار!!

در پروکاریوتها همه یا بخش عمده ای از اطلاعات ژنتیکی در DNA حلقوی(همون غیر خطیه) به طول یه میلیمتر قرار گرفته که این مولکول در وسط سلول قرار داره.

همه سلولهای طبیعی آدمیزاد! بجز تخمک و اسپرم 46 کروموزومه هستن که نصفیشو از مادر و اون نصفه دیگه رو از بابا به ارث بردن.

در زمان تقسیم سلولی یه ماشین مولتی پروتئینه (شامپو نیستا! مولتی یعنی چند، چندتا پروتئین که به هم وصل شدن) به نام replisome دو رشته DNA مارپیچی رو از هم باز می کنه و از هررشته به عنوان الگو یه رشته مکمل میسازه و نتیجش میشه: یه جفت مارپیچ دو رشته ای که هرکدوم دقیقا مث اون DNA اصلی هستن.

مسوول اتصال نوکلئوتیدها به صورت یه رشته آنزیم DNA polymerase هست که یکی از اجزاء replisome است.

- تمام ژنوم یه مگس میوه حدود 2/1 در 10 به توان 8 نوکلئوتید داره و در طی سه دقیقه ازش کپی برداری میشه. سرعتو حال کنید. ایول! دمت گرم خداجون با این ظرافت و هنر و حکمت و قشنگی و عظمت و ... سبحان الله

- تمام سلولهای بدن ما ماهیت ژنتیکی مشابهی دارن و ما میتونیم موی قهوه ای مادر و چشم آبی بابامونو به ارث ببریم.

-خانومها دو تا کروموزوم X دارن اما مردا یکی X و یکی Y دارن. ژنهای کروموزوم X با ژنای کروموزوم Y فرق دارن. برا اینکه ژنای کروموزوم X باید به صورت یکسان و متعادل در سلولهای افراد مونث و مذکر فعال باشن، یه کروموزوم X در سلولهای افراد مونث از نظر شیمیایی تغییر می کنه و متراکم میشه و توده ی بسیار کوچولویی رو به نام جسم بار یا barr body رو تشکیل میده که غیر فعاله و رونویسی نمیشه. جالبه نیست. بنازم حکمتتو خداجون.

-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

کوئیز متن:

1- هسته پروکاریوتها توش DNA حلقوی داره یا خطی؟!

2- ماشین بزرگه که از DNA رو همانندسازی می کنه چی بود اسمش؟

3- جسم بار چیه؟ کجاست و چرا به وجود میاد؟

سلام

1- ژنوم بصورت هاپلوئید است(استثنا : ویبریوکلرا, دیپلوئید است)
و بصورت حلقوی (cccds DNA) است (استثنا : بورلیابورگدوفری و استرپتو میست ها ژنوم خطی دارند)

2- replisome

3- برا اینکه ژنای کروموزوم X باید به صورت یکسان و متعادل در سلولهای افراد مونث و مذکر فعال باشن، یه کروموزوم X در سلولهای افراد مونث از نظر شیمیایی تغییر می کنه و متراکم میشه و توده ی بسیار کوچولویی رو به نام جسم بار یا barr body رو تشکیل میده که غیر فعاله و رونویسی نمیشه.

(این جسم بار رو لودیش اینطور توضیح داده؟ خیلی ابتدایی بود!!)

تشکر از حضور.
یادآوری می کنم که فصل اول لودیش یجوری فقط کلیاته و مقدمه چینی برا داشتن یه پیش زمینه کلی ذهنی در مورد زیست سلولی مولکولی، و لزوما کامل توضیح نداده. فکر کنم در فصل مربوط بهش مفصل مفصب بهش بپردازه. ولی مطمئن نیستم.
و یه چیز دیگه! جواب سوال یکتون برام نامفهوم بود. درمورد هاپلوئید یا دیپلوئید که نپرسیده بودم ولی خوب مطلب جالبی بود.
در مورد قسمت دوم جوابتون که مرتبط بود با سوالم. یه نگاه ریز دیگه به سوال بکنید بهتره!
ملک الشعرا نمیخوان پاسخ بدن؟؟

سلام

بله نپرسیده بودید ولی خواستم جواب کامل بدم

گرچه پروکاریوت هسته ندارههههههه
شبه هسته داره
:دی

شکرا یا اختی!
پروکاریوتها اصلا هسته ندارن ولی به قول شما پیش هسته دارن.D:
خیلی جالبه سرعت کپی برداری! قبول دارید؟ اونم با این دقت! 120 میلیون نوکلئوتید در 3 دقیقه کنار هم چیده میشن.

پاسخ به سوالات:

1) همونطور که jtayebe دوست خوب و همراه همیشگی انجمن دانش و فناوری بیان کردند

پروکاریوت ها هسته ندارن!مهمترین نکته در مورد پروکاریوت ها و یوکاریوت ها همین

شبه هسته بودن محتوای ژنتیکی پروکاریوت ها ست که اون رو هم شما بردید زیر سوال

DNAپروکاریوت ها حلقوی ه.

2)replisome

3) به صورت طبیعی تعداد ژن های X موجود در جنس ماده دو برابر جنس نر ه. برای اینکه تعادل ژنی بین این دو

جنس به وجود بیاد، جسم بار در کروموزوم X سلول تخم بوجود میاد.

به این صورت که اگر خاطر تون باشه در زن ها دو کروموزوم X داریم و در مردها یک کروموزومX.

برای برقرار این تعادل یکی از کروموزوم های ماده غیر فعال یا هتروکروماتینی میشه و به این غیر فعالی میگن جسم بار

چون کروموزوم هتروکروماتینی به صورت یک جسم توده ای و پر رنگ دیده میشه.

در عکس زیر سعی کردم نشون بدم البته اگر خیلی ابتدایی رسم کردم می دونم ببخشید. خواستم به صورت واضح باشه.

اون بخشی که با دایره صورتی مشخص شده همون Barr Body ه.

اگر در عکس دقت کرده باشید خواهید دید که بازوهای کوچک کروموزوم بار، فعال ه و به صورت توده هتروکروماتینی

در نیومده. دلیل این موضوع این ه که تا در زن ها اون صفات مهمی که در این بازوها هست فعال بشه با این تفاوت که

رونویسی از اونها صورت نمیگیره. به فعال بود بازوهای کوچک کروموزوم بار می گن پدیده جبران دوزی.

این نکته رو هم بگم که جسم بار در سلول تخمی که 11 روز از تشکیلش گذشته ایجاد میشه.

اگر گفتید در نهایت چه نتیجه ای میگیریم؟

جسم بار تنها در کروموزم جنس ماده دیده میشه.

شرمنده دیر شد!

یه مقدار از ماده ژنتیکی به طور خاص، فقط از مادر به ارث برده می شود. این ماده زنتیکی DNA حلقوی موجود در میتوکندری است. میتوکندری اندامکیه توی سلولهای یوکاریوتی که با استفاده از انرژی آزاد شده از شکستن و تجزیه مواد غذایی، ATP میسازد.

این DNA پروتئینهای میتوکندریایی را کد می کند.

اعتقاد بر اینه که میتوکندری و کلروپلاست از Endosymbiosis یا همزیستی درون سلولی به وجود اومدن.

باکتریها درون سلولهای یوکاریوتی به صورت همزیستی مفید اقامت دارن.

به نظر می رسه منشا DNA حلقوی میتوکندری و کلروپلاست از ژنهای باکتریایی باشه.

البته زنومهای اندامکی بسیاری از ژنهای باکتریایی رو از دست دادن.

تا بعد....

سلام موتاسيون ها (جهش ها) ممكن است خوب، بد يا بي اثر باشند. گاهي در حين تکثير DNA اشتباهات خودبخودي رخ مي دهد که منجر به تغيير توالي نوکلئوتيدها مي شود. اين تغييرات ممکن است در اثر تشعشعات (که به زنجيره نوکلئوتيدي آسيب مي رسانند) سموم شيميايي مثل دود سيگار (که منجر به خطا در هنگام کپي برداري از DNA ميگردد) رخ دهد. موتاسيون ها انواع مختلفي دارند: جايگزيني ساده يه نوکلئوتيد جاي يکي ديگه حذف يک يا چند نوکلئوتيد اضافه شدن معکوس شدن جابجايي قطعه اي از DNA يه کروموزوم به کروموزوم ديگه. يه سوال: توي يه موجودي که تکثير جنسي داره، چه وقت يه موتاسيون ميتونه به ارث برسه؟ منتظر جواب هستما ماثلي از يه بيماري ناشي از موتاسيون: آنمي داسي شکل! در اين بيماري يه نوکلئوتيد در ژن هموگلوبين که پروتئين حامل اکسيژن در گلبولهاي قرمز خون هست با يه نوکلئوتيد ديگه جايگزين ميشه.....> در نتيجه يه اسيدآمينه اشتباهي در زنجيره پروتئيني قرار ميگيره و هموگلوبين به همين سادگي نميتونه وظيفه ي خودشو به خوبي انجام بده.

سلام *وقتي موتاسيون در سلول جنسي رخ بده و به فرزند به ارث برسه* (مثلا بيماري ها و صفات وابسته به X يا Y البته ميدونيم که وراثتهاي اتوزومال و محدود به جنس و متاثر از جنس و ميتوکندريايي و... نيز داريم)