تبیان، دستیار زندگی

به گزارش خبرنگار مهر، جووانی بینیامی (Giovanni Bignami)، رئیس کمیته بین المللی تحقیقات فضایی (Cospar) در بخش دوم گفتگوی مشروح خود با خبرنگار مهر از اظهارات اخیر "باز آلدرین" و تغییر عقیده وی در خصوص بازگشت به ماه تا پروژه جدید ناسا در تبدیل کردن سیاره سرخ به مستعمره زمین و از پروژه شبیه سازی سفر به مریخ تا بازنشستگی شاتل توضحیات کاملی ارائه کرد.

وی همچنین در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر درباره کتاب جدید خود با عنوان "مریخی، ما هستیم" و "مدال بلیز پاسکال" سخن گفت. بخش دوم گفتگوی مشروح مهر با برنده مدال پاسکال 2010 آکادمی علوم اروپا را می خوانید:

خبرگزاری مهر- گروه فناوریهای نوین: سال گذشته "باز آلدرین" (Buzz Aldrin) دومین انسانی که قدم بر روی ماه گذاشت یکی از مخالفان بازگشت انسان به روی ماه بود اما یکماه قبل با یک تغییر عقیده گفت که جاده مریخ از ماه می گذرد و بنابراین قبل از رفتن به مریخ باید پایگاهی بر روی ماه بسازیم. نظر شما در این مورد چیست؟ به نظر شما این تغییر ناگهانی چگونه قابل توضیح است؟

- جووانی بینیامی رئیس کمیته بین المللی تحقیقات فضایی: نمی دانم. باز آلدرین تا حدی به دنبال چیزی می گردد که ناسا می گوید. درواقع، عقیده اش خیلی خیلی مهم نیست. می فهمید که چه می خواهم بگویم...! من "باز" را می شناسم و خیلی هم دوستش دارم اما معتقدم که ساختن یک پایگاه بر روی ماه اشتباه است. به خصوص اگر یک پایگاه ویژه انسان باشد. بی شک می توان

همانطور که تاکنون روباتهایی را بر روی ماه فرستاده ایم این کار را ادامه دهیم و یک پایگاه ویژه روباتها در سطح ماه بسازیم اما به نظر من با ساختن یک پایگاه ویژه انسان، اکتشافات انسانی در فضا را به کشتن می دهیم. نمی دانم "باز" چرا عقیده اش را عوض کرده اما واقعا مهم نیست! برای رفتن به مریخ، پیش از هر چیز نیاز داریم یاد بگیریم که بدون توقف بر روی ماه از مرزهای قمر زمین عبور کنیم. تا زمانی که به ماه فکر می کنیم نمی توانیم به مریخ برویم. این قابل تصور نیست. بنابراین باید به این فکر کنیم که چگونه می توانیم به مریخ برسیم. برای مثال می توانیم یک ایستگاه فضایی جدید در طرف دیگر مدار و در منطقه دیگری بسازیم اما بی شک نه در روی ماه. به هر حال اگر یک پایگاه قابل سکونت را بر روی ماه بسازیم بر ماموریت فضایی انسان پایان می دهیم.

* پروژه "مریخ 500" (Mars 500) به کار خود ادامه می دهد. آیا شما اخبار جدیدی درباره این پروژه دارید؟

- آه، آدمهای بیچاره ای در یک آپارتمان روسی برای 520 روز حبس شده اند! البته این یک تجربه بسیار جالب است اما زیردریاییهای آمریکایی و روسی هم پیش از این چنین آزمایشی را انجام داده اند. به نظر بسیار زیاد درباره این پروژه حرف زده می شود.

* این بدان معنی است که به نظر شما پروژه هایی از این قبیل نقش مهمی در توسعه برنامه رفتن به مریخ ایفا نمی کنند؟

- به نظر من پروژه هایی از این دست بیشتر نقش تبلیغاتی دارند.

* یعنی پروژه مارس 500 مهم نیست؟

- برعکس، بسیار مهم است. چرا که به جای استفاده از یک روش فنی، مردم را با یک روش رک و راست، کوچک و جزئی برای رفتن به مریخ متقاعد می کند. به هر حال چه کسی به چند آدمی که بیش از 500 روز در یک آپارتمان کوچک حبس شده است علاقه ندارد! البته این پروژه برای کسانی که نگران وضعیت روحی فضانوردانی هستند که قرار است در یک سفر طولانی به مریخ بروند مهم است، اما قبل از هر چیز باید راهی برای رفتن به سیاره سرخ پیدا کرد.

* در این روزها کتاب جدید شما با عنوان "مریخی، ما هستیم" (I marziani siamo noi) وارد بازار کتاب شد. این عنوان کمی عجیب چه چیزی را می خواهد بیان کند؟

- این کتاب در واقع تاریخ جهان است از بیگ بنگ تا انسان. در این کتاب به بررسی تکامل کیهان و "آجرهایی" که در توسعه حیات به کار رفته اند پرداخته شده است. این "آجرها" در واقع مولکولهای بزرگی هستند که همه ما از آنها ساخته شده ایم. این مولکولها در فضای خارج نیز وجود دارند و به همین دلیل است که ما شروع به کشف سیاراتی کرده ایم که در اطراف ستارگان دیگر می گردند و در این سیارات این مولکولها را کشف کرده ایم. چنین کشفیاتی، حضور حیات در خارج از زمین را محتمل تر کرده و بنابراین، ما را متقاعد می کنند که شاید حیات بر روی زمین آغاز شده است چرا که این مولکولها بر روی زمین نسبت به خارج از آن مفیدتر هستند و مرحله به مرحله حیات و ما انسانها را بر روی زمین ساخته اند، چه کسی می داند؟ به این ترتیب در حقیقت مریخی ما هستیم. به اعتقاد ما اولین حیات فرازمینی در واقع بر روی خود زمین شکل گرفته است. عنوان این کتاب بسیار چالش برانگیز است اما درواقع موضوعی کاملا جدی درباره تاریخ جهان است.

* بنابراین می توان گفت که این کتاب در گروه کتابهای علمی قرار دارد؟

- نمی توان گفت که کتابی کاملا علمی است. در حقیقت یک کتاب مردم پسند است که در آن هیچ فرمول فیزیکی دیده نمی شود و برای هر کسی قابل خواندن و قابل درک است و با زبانی ساده به روایت تمام آنچه که در جهان از ابتدا تا کنون رخ داده است می پردازد.

* در روزهای اخیر ناسا از پروژه جدید خود برای اعزام انسان به مریخ با یک بلیت یکسره از سال 2030 خبر داد. سفر به مریخ می تواند امکانپذیر باشد اما تبدیل کردن سیاره سرخ به یک مستعمره زمین به نظر می رسد حداقل تا 20 سال آینده کمی غیرممکن باشد. به نظر شما این پروژه چقدر می تواند تحقق یابد؟

- موضوع رفتن به مریخ با بلیت یکسره یک شوخی است!

* اما ناسا آن را کاملا جدی اعلام کرد؟

- ناسا این را می گوید برای اینکه می خواهد بداند که حتی اگر تو هم مردم را به مریخ بفرستی و بگویی که این یک سفر یکسره با احتمال بسیار زیاد مرگ است همچنان تعداد بسیاری از مردم هستند که می خواهند این کار را انجام دهند و به مریخ بروند.

* واقعا؟

- بله. شگفت انگیز به نظر می رسد اما واقعیت دارد. در حقیقت تبدیل کردن مریخ به یک مستعمره زمین با رفتن به سیاره سرخ برای انجام اکتشافات فضایی تفاوت بسیار زیادی دارد. بی تردید، اکتشافات انسان در مریخ در یک سفر رفت و برگشت ظرف 20 سال آینده امکانپذیر است.

* ناسا تصمیم گرفت که آخرین پرتاب شاتل دیسکاوری به فضا را به دلیل نقص فنی تا 30 نوامبر به تاخیر بیندازد، آیا این خرابیها علائمی هستند که نشان می دهند واقعا شاتل پیر شده و باید بازنشسته شود؟

- بی هیچ تردیدی شاتل درحال پیر شدن است. بنابراین ناسا با یک دشواری بدیهی و واضح به دنبال راهی برای حفظ امنیت آن می گردد و همزمان می خواهد که پرواز با این فضاپیما را انجام دهد. نمی دانم چه بگویم. متاسفانه شاتل درحال پیر شدن است.

* آکادمی علوم اروپا (European Academy of Sciences) در مراسمی که 5 نوامبر در آتن برگزار شد مدال "بلیز پاسکال" (Blaise Pascal Medals) سال 2010 را به شما اعطا کرد. این اعطای مدال به پاس چه تحقیقاتی انجام شد؟ آیا این اولین بار است که یک فیزیکدان نجوم این جایزه را دریافت کرد یا خیر؟

- در حقیقت من تحقیقات زیادی از فیزیک نجوم تا فضا انجام داده ام و به خصوص کشفیاتی در عرصه ستارگان نوترونی و فیزیک نجوم در انرژیهای بالا داشته ام و بنابراین آکادمی علوم اروپا من را به عنوان فیزیکدان نجومی که توانسته است پنجره ای جدید به روی جهان پرتوهای گاما را بگشاید به رسمیت شناخت. این اولین بار است که مدال "بلیز پاسکال" به یک فیزیکدان نجوم اعطا می شود و همین مسئله بسیار باعث افتخار من است.

لوح سپاس آکادمی علوم اروپا
مدال بلیز پاسکال 2010 به پروفسور جووانی اف. بینیامی اعطا شد

----------------------------------------
 گفتگو: هدی عربشاهی