تبیان، دستیار زندگی

بــه نــــام آرام قـلـب هـــا...

با بخشش همه چیز زیباست، اما با دیدگان بینا
قدرت عشق و بخشش
در زندگی ما معجزه می آفریند.
اراده بخشش كلید ورود به دنیای عشق است.
بخشیدن دیگران اولین قدم برای بخشیدن خویش است.
در دنیای ببخشش، عشق را از كسی دریغ نورز.
برای راحت بخشیدن به خود القا نكنیم كه یك قربانی هستیم.
بخشش تمام عالم را در بر می گیرد، و محدود به افراد مورد گزینش ما نیست.
بخشش كوتاهترین راه به سوی خداست.
بخشش آسانترین راه محو كردن گذشته ی رنج آور است.
بخشش، ما را از رنج گذشته ها رها می كند.
بخشش ما را از حسرت فرصت های گذشته رهایی می بخشد.
نبخشیدن ، تن دادن به رنج است.
حقیقت این است كه با خشم و تنفر فقط خود را محكوم می كنیم.
هیچ گاه برای بخشیدن زود یا دیر نیست.
بخشش ما را در زندگی سبكبار می كند.
بخشش مهمترین چیز برای كسانی است كه می میرند و كسانی كه می مانند.
بخشش كوتاهترین راه به سوی خداست.
بخشش كوتاهترین راه به سوی خداست.
بخشش كوتاهترین راه به سوی خداست.
و بدانیم كه زندگی و عشق یكی است و حقیقتی است جاودان و بی پایان، و فكر نبخشیدن خلاء و شكافی در اعماق قلب ما ایجاد می كند ، كه نه فقط باعث احساس اندوه و خسارت می شود، بلكه ما را از تجربه عشق و آرامش درونی نیز باز می دارد. این شكاف ، پیوندهای انسانی را می گسلد و ما را از یكدیگر جدا می كند و مانع از ارتباطات معنوی هر یك از ما با دیگری می شود.
برای دل سپردن به صدای سخن عشق اراده و اختیار داریم.

(برگرفته از كتاب بخشش بزرگترین شفابخش هستی)

  سلام به همگی

 طاعات و عباداتتون قبول

  میبینی که ماه خدا چه زود گذشت!  درست مثل یه چشم به هم زدن.راست میگن که چه زود دیر میشود!

  همون طوری که میدونید ماه رمضان ماه خودسازی است.حالا بیا یکمی فکر کنیم که چه خودسازی برای خودمون انجام دادیم. چند تا صفت نیک رو تونستیم بدست بیاریم یا اینکه تقویتش کینم و چند تا صفت ناپسند رو از خودمون دور کنیم یا حتی کمرنگش کنیم.(مورد خطاب اول خودم هستم).حالا که فقط یه هفته از مهمونی خدا بیشتر نمونده یکمی به خودمون بیامیم و کارهامون رو سرعت بدیم و سعی کنیم که از این سفره ای که خدا برامون پهن کرده بیشترین استفاده رو ببریم...

اینجا میخوایم  باهم تمرین کنیم که چطور دیگران رو ببخشیم؟ ببینیم بخشش چیست؟ آثار عفو و گذشت چیست؟ آیا همیشه باید همه رو ببخشیم ؟ نظر آیات و روایات در مورد بخشش چیست؟اهمیت آن چیست؟ و سوال هایی مشابه این....

درضمن این تاپیک تنها با همکاری شما دوست عزیز کامل میشود.پس اگر به مطلبی برخوردید که مرتبط با موضوع بودحتما اینجا ثبتش کنید.منتظر حضور گرمتون هستیم...

به كارگیری بخشش در مورد اشخاص لایق و خودداری از عفو در خصوص افراد فرومایه، همواره مورد توصیه و تأكید پیشوایان بزرگوار اسلام بوده است؛ علی ـ علیه السلام ـ در این باره فرمود:

«الْعَفْوُ یُفْسِدُ مِنَ اللَّئیمِ بِقَدْرِ اِصلاحِهِ مِنَ الْكَریمِ»[1]

عفو و گذشت همان اندازه كه بزرگوار را اصلاح می كند، فرومایه را تباه می سازد.

همچنین امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ در رساله حقوق خود می فرماید:

حق كسی كه به تو بدی كرده،‌آن است كه از او بگذری، ولی اگر عفو او را مضر دانستی، می توانی او را عقوبت كنی. [2]

در سخن دیگری امام علی ـ علیه السلام ـ كسی را كه از روی علم و اطّلاع مرتكب جرمی شده، شایسته عفو ندانسته، می فرماید:

آن كه با بصیرت بر زشتی گناه، آن را مرتكب می شود، سزاوار عفو نیست. [3]

گاهی معلوم نیست كه آیا مجرم شایسته عفو است یا سزاوار عقوبت؟ در این صورت اگر بتوانیم، باید به گونه ای او را بیازماییم تا میزان صلاحیّتش معلوم شود.

از امام باقر ـ علیه السلام ـ نقل شده كه روزی امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ پس از جلسه ای كه در آن قرآن و احكام دینی به مردم می‌ آموخت، از مسجد خارج شد. در راه به مرد جسوری برخورد. او به امام سخن زشتی گفت، امام فوری به مسجد برگشت و دستور داد تا مردم را خبر كنند و خود به منبر رفت. جمعیّت به قدر كافی آمدند و مرد بی ادب نیز حاضر شد. امام ـ علیه السلام ـ پس از حمد و ثنای الهی و بیان سخنانی حكمت آمیز[4] فرمود: «آن كه ساعتی قبل سخنی گفته بود، كجاست؟» مرد كه جرأت انكار نداشت، خود را معرفی كرد. امام به او فرمود: «اكنون اگر من بخواهم با حضور مردم گفتنی ها را می گویم» مرد پاسخ داد «و اگر بخواهی عفو كنی و می گذری، زیرا تو اهل چشم پوشی و گذشتی!» امام فرمود:

«عَفَوْتُ وَ صَفَحْتُ»[5]

عفو كردم و صرف نظر كردم.

شیوه برخورد آن حضرت نشان می دهد كه ابتدا آن مرد با پاسخ خود، صلاحیّتش را برای شمول عفو و اغماض حضرت به اثبات رسانید و آنگاه امام او را بخشید و از مجازاتش صرف نظر كرد.

پاورقی:

[1] . بحارالانوار، ج 77، ص 419.

[2] . همان، ج 74، ص 9.

[3] . شرح غررالحكم، ج 1، ص 391.

[4] . مشروح سخنان آن حضرت به دلیل رعایت اختصار حذف شد.

[5] . بحارالانوار، ج 41، ص 133.

اگر جرم و تجاوز، مربوط به حقوق جامعه باشد، در این صورت چون پای حدود الهی و حقوق اجتماعی در میان است و سعادت عمومی در گرو اجرای آنهاست، ناگزیر حدود باید اجرا شود و حقوق باید تأدیه گردد، زیرا قانون و حرمتِ مال، جان، آبرو و ناموس مردم مثل مرز و حصاری است كه گرداگرد جامعه كشیده شده تا مردم در پناه آن در امنیت و آسایش زندگی كنند. اگر این مرز شكسته شود و قانون تحت عناوینی از قبیل عفو و گذشت به اجرا در نیاید، زمینه برای هرج و مرج و ناامنی فراهم شده و ادامه زندگی برای مردم دشوار خواهد شد.اصرار اسلام را بر عفو و گذشت در حقوق شخصی در بحث گذشته خواندیم و دانستیم كه اسلام دین خشونت و انتقام و كشتار نیست، اما ترحّم و دلسوزی بر متجاوزان به حقوق جامعه را نیز هیچ عقل سلیمی نمی پذیرد.

ترحّم بر پلنگ تیز دندان / جفاكاری بود بر گوسفندان

در اینجا مجریان عدالت باید بدون توجه به احساسات شخصی و دلسوزی های واهی و بی اساس، با كمال شهامت به مقتضای عدالت عمل كنند. قرآن كریم در كنار آن همه دستورات فراوان كه در خصوص عفو و اغماض داده، وقتی به اجرای حدود الهی و احترام به حقوق اجتماعی می رسد، از چنین ترحّم های نابجایی به صراحت نهی می كند. به عنوان مثال، در دستور اجرای حدّ زنا می فرماید:

«وَ لا تَأْخُذْكُمْ بِهِما رَأْفَهٌ فی دینِ اللهِ»[1]

در اجرای حكم خداود بر آنان، دستخوش عاطفه و نازك دلی بیجا نشوید.

و نیز، اجرای حكم قصاص را موجب حیات و تحرّك جامعه دانسته، می فرماید:

«وَ لَكُمْ فِی الْقِصاصِ حیوهٌ یا اُولیِ الألبابِ»[2]

ای خردمندان اجرای حكم قصاص موجب حیات شماست.

ای خردمندان اجرای حكم قصاص موجب حیات شماست.

امام كاظم ـ علیه السلام ـ در تفسیر آیه «اِنَّ اللهَ یحییَ الاَرضَ بعدَ موْتِها» یعنی خداوند زمین را پس از مرگش زنده می كند، فرمود:

منظور این نیست كه زمین با باران زنده می شود. بلكه مقصود آن است كه خداوند مردانی بر می انگیزد تا عدالت را زنده كنند و با اجرای عدالت زمین را زنده سازند؛ زیرا اقامه و اجرای یك حدّ از حدود الهی در زمین از چهل روز بارندگی مفید، سودمندتر است.[3]

زنی از اشراف قبیله بنی محزوم، مرتكب سرقت شده بود و قرار شد حدّ سرقت بر او جاری شود. سران قبیله مزبور، از بیم آن كه اجرای حدّ، موجب سرافكندگی آنان در بین سایر مردم شده، این ننگ برای ایشان باقی بماند، اُسامه بن زید، را فرستادند، تا از پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ خواستار عفو او شود. آن حضرت پس از اطلاع از مضمون پیام با خشم زیاد فرمود: «ای اُسامه، تو را نبینم كه درباره تعطیل حدّی از حدود خداوند شفاعت كنی!» آن گاه در جمع مهاجر و انصار حضور یافته، چنین فرمود:

علت هلاكت اقوام گذشته این بود كه هر گاه شخص صاحب نفوذی از آنان دزدی می كرده، حدّ خداوند را بر او اجرا نمی كردند، ولی اگر فرد ضعیفی دست به این كار می زد، حكم قانون را بر او عملی می ساختند، به خدا سوگند! حتّی اگر دخترم فاطمه دزدی كند، دستش را قطع خواهم كرد![4]

یك نكته

در اسلام، تنها رهبر جامعه و «ولیّ امر مسلمین» این اختیار را دارد كه با در نظر گرفتن مسائل عمومی جامعه و سوابق نیك شخص مجرم، اگر او را از كرده خود پشیمان ببیند و شمول عفو را برایش سازنده و مثبت تشخیص دهد، از خطای او درگذرد. به عنوان نمونه:

سارقی را خدمت امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ آوردند و او به دزدی خود اعتراف كرد. آن حضرت از او پرسید: آیا چیزی از قرآن حفظ داری؟ عرض كرد: بلی سوره بقره را. حضرت او را عفو كرده، فرمود: دستت را به خاطر سوره بقره بخشیدم (و برای دزدی ات، این بار آن را قطع نمی كنم) در این هنگام فردی به نام اشعث زبان به اعتراض گشود و گفت: آیا حدود الهی را تعطیل می كنی؟ امام ـ علیه السلام ـ فرمود: تو چه می دانی؟! مگر پس از اقامه بیّنه امام نمی تواند عفو كند؟ هر گاه شخص خودش به دزدی اعتراف كند، اختیار با امام است. اگر مصلحت ببیند می بخشد وگرنه مجازات می كند.[5]

اصل 110 قانون اساسی نیز عفو یا تخفیف مجازات مجرمان را از اختیارات رهبر جامعه اسلامی می داند.

پاورقی :

[1] . نور(24)، آیه 2.

[2] . بقره (2)، آیه 179.

[3] . فروع كافی، ج 7، ص 174.

[4] . میزان الحكمه، ج 2، ص 308.

[5] . مستدرك الوسائل، ج 18، ص 34.

سلام

خیلی ممنون مری گرامی بابت جواب كاملی كه ثبت كردید.

با گذشت باشیم و موفق
التماس دعا

به نام آرام قلب ها...

سلام به همگی

متشکرم از حضور همه شما عزیزان.

مابقی مطالبی رو که ثبت کردم برگرفته از کتاب اخلاق اسلامی، ص143 (تالیف: علی اصغر الهامی نیا) است. که این مطلب رو از سایت اندیشه قم انتخاب کردم.

قال على(علیه‎السلام):

«اَلْعَفْوُ یُفْسِدُ مِنَ اللَّئیمِ بِقَدْرِ اِصْلاحِه مِنَ الْكَریمِ»؛

«عفو و بخشش به همان مقدار كه اگر از سوى كریم باشد باعث اصلاح مى‎شود، اگر از ناحیه لئیم باشد باعث إفساد است.»

شرح و تفسیر

این حدیث شریف را به دو شكل مى‎توان تفسیر نمود.

1- انسان كریم هنگامى كه شخص خطاكارى را مورد عفو و بخشش خویش قرار دهد محبّت او را جلب مى‎كند؛ چرا كه عفو او آمیخته با بزرگوارى و تواضع است، ولى عفو و گذشت انسان‎هاى لئیم و پست، چون آمیخته با منّت و آزار است، سبب إفساد مى‎شود. و این در واقع مصداقى از مصادیق (قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَیْرٌ مِنْ صَدَقَة یَتْبَعُها اَذىً وَ اللهُ غَنِىٌّ حَلیمٌ)؛ «گفتار پسندیده (در برابر نیازمندان)، و عفو (و گذشت از خشونت‎هاى آنها)، از بخششى كه آزارى به دنبال آن باشد، بهتر است؛ خداوند بى نیاز و بردبار است»(2)؛ مى‎باشد.

2- در تفسیر اول عفو و بخشش گاه از سوى «كریم» و گاه از سوى «لئیم» بود، كه در خطاكارى كه مورد عفو قرار گرفته دو عكس العمل متفاوت داشت، ولى طبق تفسیر دوم عفو و بخشش گاه در مورد شخص «كریم» و گاه نسبت به شخص «لئیم» كه مرتكب خطا شده‎اند و مورد عفو قرار گرفته‎اند؛ مى‎باشد.

طبق این تفسیر معناى روایت چنین مى‎شود: اگر آدم‎هاى كریمِ خطاكار مورد عفو قرار گیرند موجب إصلاح آنان مى‎گردد، ولى عفو انسان‎هاى پست و لئیم نه تنها موجب اصلاح آنان نمى‎شود، بلكه از آن سوء استفاده مى‎كنند و جسور و جرى شده و به فساد بیشتر مى‎پردازند، پس نتیجه عفو آنان إفساد است.

پیام اخلاقی روایت

پیام اخلاقى این روایت این است كه عفو و گذشت هم، حساب و كتابى دارد، هنگامى كه پیغمبر اكرم (صلى الله علیه وآله) مكه را فتح كرد، فرمان عفو عمومى صادر فرمود.(3) این عفو و گذشت اثر بسیار مطلوبى در غالب مردم مكه گذارد، ولى چند نفر را كه اصلاح‎پذیر نبودند استثناء كرد و فرمان قتل آنها را صادر نمود.

قرآن مجید در مورد ثمره این عفو عمومى مى‎فرماید: «یَدْخُلُونَ فى دینِ اللهِ اَفْواجاً»؛ آنها (مردم مكه) به صورت گروه گروه به دین اسلام مى‎گرویدند.»(4) این اقبال عمومى به اسلام، كه بدون هرگونه اجبار و اكراهى بود، ثمره عفو و بخشش پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) بود. این مسأله براى همه، مخصوصاً براى رهبران جامعه، درس بزرگى است. عفو و بخشش در آیات قرآن مجید و روایات، به صورت گسترده مطرح شده است كه این مختصر جاى طرح همه آن آیات نیست.(5)

پی‎نوشت‎ها:

1. بحارالانوار، ج 74، ص 419 .

2. سوره بقره، آیه 263.

3. فروغ ابدیت، ج 2، ص 338.

4. سوره نصر، آیه 2.

5. به میزان الحكمة، ج 6، ص 358 به بعد، مراجعه كنید.

برگرفته از کتاب 110 سرمشق از سخنان حضرت على(علیه‎السلام)، آیة الله مکارم شیرازی .

نظیم گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی .

جایگاه بخشش و گذشت در رفتار پیامبر(ص)

عفو و بخشش، یکی از صفات ارزشمند انسانی و از خصیصه­های بارز اخلاقی یک انسان خود ساخته و با ایمان بر شمرده شده و مستلزم صبری عظیم و درکی عمیق است.بخشش و گذشت و پیوند با آنانکه رشته پیوند گسسته اند از بزرگی روح، حکایت دارد و عزت­آفرین است؛ هر چه این صفت در انسان افزون­تر، بر قرب و عزتش نیز افزوده می­شود. اوج این صفت نفسانی و کمال اخلاقی در وجود نازنین رسول­خدا(ص)، تجلی یافته بود؛ ایشان با روشی اسلامی و بر مبنای شناختی درست، از انسان و جامعه، به همراه نرم خویی پیامبرانه، زمینه تحول عظیم انسانها را فراهم ساختند.

 بخشش و گذشت پیامبر اکرم(ص) 

 پیامبراکرم(ص) در تمام دوران رسالتش، مدارا کرد و رفق ورزید و گذشت کرد؛ هرگز به درشتی و خشونت دست نیازید؛ چرا که بر قله کمالات انسانی ایستاده بود و از چنین جایگاهی مردم را، هدایت و راهبری می­نمود. گذشت و بخشش­شان آن قدر فراگیر بود که با آنان که سالها با او دشمنی کرده و کینه ورزیده بودند، نیز ملایمت ورزید و گذشت نمود.

حضرت(ص) حلیم­ترین و بخشنده­ترین مردم بودند. با اینکه هیچ کس مانند او، در راه خدا آزار و اذیت ندید.[1] با این حال کسی صبورتر، حلیم­تر و بخشنده­تر از او بر اذیت­های مردم نبود. ایشان اگر چه از قومش اذیت­های زیادی دیدند؛ اما هرگز در هلاکت قومش تعجیل نکردند، بلکه امید داشتند که خدا آنها را هدایت کند؛ روایت شده است که چون در جنگ احد دندان­های میانی پیامبر(ص) شکست و صورتش شکافته ­شد، این حادثه بر یارانش سخت­گران آمد و گفتند: «کاش نفرین­شان کنی.» فرمودند:

                                    «انی لم أبعث لعاناً و لکنی بعثت داعیاً و  رحمةً اللهم اهدی  قومی فانهم لایعلمون»

«من برای لعن و نفرین مبعوث  نشده­ام، بلکه برای دعوت به حق و از سر مهر برانگیخته شده­ام، بار خدایا قوم مرا هدایت فرما که آنان سخت نادانند.»[2]

می­فرمود: جوانمردی و مردانگی ما خاندان، در گذشتن از کسانی است که به ما ستم کرده­اند و بخشش، به کسانی است که ما را محروم ساخته­اند.[3]

 ایشان هیچ­گاه، بدی را با بدی پاسخ ندادند و در کارهای خود انتقام جویی نکردند[4] بلکه همواره عفو می­کردند و بخشش از خود نشان می­دادند؛ مگر آنکه حرمتی الهی، خدشه­دار می­شد که در آن صورت به پاس حفظ حرمت الهی انتقام می­گرفتند؛[5] ایشان حتی، از کلیه اموری که برای آنها در شرع حد معین نشده بود، عفو و گذشت می­فرمود.[6]