حضرت صاحب‌الامر(ع) با دست‌خط مبارك خویش برای نائب اول خویش ـ محمد بن عثمان عمری ـ مرقوم فرمودند: ... اما اموال شما را نمی‌پذیرم مگر برای این كه شما پاكیزه شوید. پس هر كه می‌خواهد صله كند و هر كه می‌خواهد قطع نماید كه آنچه خداوند به ما عطا نموده بهتر از آن چیزی است كه به شما داده است.
اشاره:
همواره در طول تاریخ رسم شیعیان بر این بوده كه بخشی از اموال خود را یا به معصومین(ع) تقدیم نموده یا در مسیر مورد نظر ایشان صرف می‌كرده‌اند و این اموال غیر از خمس و حقوق واجبی است كه بر عهده آن‌ها بوده است. اكنون كه ما در دورة غیبت كبری به سر می‌بریم هم‌چنان بسیارند شیعیان و عاشقانی كه بخشی از اموال خود را در راه ترویج وتبلیغ دین و هرآنچه به ولی زمان حضرت مهدی(ع) مربوط می‌شود؛ چه در قالب جلسات و حلقه‌های وصل و چه انتشارات و امثال آن هزینه می‌كنند. آنچه در این جا ارائه شده مطلبی دربارة همین عمل است.
وظیفة هر مؤمن منتظری است كه بخشی از دارایی خود را برای امام زمانش(ع) هدیه كند و هر سال نسبت به این عمل مداومت نماید. در این عمل شریف، غنی و فقیر و مرد و زن یكسانند؛ جز این كه ثروتمند به مقدار تواناییش تكلیف دارد و فقیر به مقدار استطاعت خود. چنان كه خداوند متعال فرموده است:
لایكلّف الله نفساً إلّا وسعها.1
خداوند هیچ كس را جز به مقدار توانش تكلیف نمی‌كند.
و یا این كه در آیة دیگری بیان نموده:
لایكلّف الله نفساً إلّا ما آتیها.2
خداوند هیچ كس را جز به آنچه توانایی داده تكلیف نمی‌كند.
در روایات، اهل بیت(ع) صرف مال در راه امام زمان(ع) از مستحبات مؤكدی است كه از آن به عنوان «فریضه» تعبیر شده است. برای نمونه از حضرت امام صادق(ع) نقل شده است كه فرمودند:
هیچ چیز نزد خدا محبوب‌تر از اختصاص دادن درهم‌ها برای امام(ع) نیست. و به درستی كه خداوند [یك] درهم را برای او [اهداكننده] در بهشت، مانند كوه احد می‌گرداند.
سپس آن حضرت(ع) فرمودند:
خداوند در كتابش فرموده است: «من ذا الذی یقرض الله قرضاً حسناً فیضاعفه له أضعافاً كثیرةً؛3 چه كسی است كه به خداوند وامی نیكو دهد تا خدا [عوض] آن وام را چندین برابر، بسیار سازد.» به خدا سوگند كه این در خصوص صلة امام است.4
هم‌چنین از ایشان نقل شده كه فرمودند:
به درستی كه خداوند، آنچه را در اختیار مردم است، به دلیل نیاز به آن نخواسته بلكه هر حقی كه خداوند دارد، از آن ولیّ اوست.5
از حضرت امام كاظم(ع) دربارة مفهوم آیة
من ذا الذی یقرض الله قرضاً حسناً فیضاعفه له و له أجرٌ كریمٌ؛6
كیست آن‌كه به خداوند قرض نیكویی بدهد تا او آن را برایش چندین برابر سازد و به آن كس پاداشی گرامی عطا نماید.
فرمودند:
دربارة صلة امام نازل شده است.7
دربارة فضیلت این امر، روایت شده كه یك درهم خرج كردن در راه حج، از یك میلیون درهم در غیر آن بالاتر است و یك درهم كه به امام(ع) برسد، مانند خرج كردن یك میلیون درهم در [راه] حج است.8
در روایات اهل بیت(ع) منظور از این آیة:
الذین یصلون ما أمر الله به أن یوصل؛9
كسانی كه آنچه را خداوند به پیوستنش دستور داده، می‌پیوندند.
صلة امام در هر سال شمرده شده است كم باشد یا فراوان.
ائمة اطهار(ع) حكمت انجام این صلة مبارك را تزكیة شخص پرداخت‌كننده و تعالی بیان كرده اند و چنان‌چه شخصی گمان كند كه امام(ع) به آنچه او می‌پردازد، نیاز دارد، به حیطة كفر وارد شده زیرا مردم نیازمند پذیرش صلة خویش از جانب امام(ع) هستند و نه بالعكس.10
نقل شده كه امام صادق(ع) خطاب به شیعیان فرمودند:
صلة آل محمد(ص) را از اموالتان وامگذارید. هر كس غنی است، به مقدار مكنتش و هر كس فقیر است به مقدار فقرش. پس هر كه می‌خواهد خداوند مهم‌ترین خواسته‌اش را برآورد، باید كه آل محمد(ص) و شیعیانشان را به وسیلة آنچه از همه بیشتر به آن نیاز دارد، صله نماید.11
حضرت صاحب‌الامر(ع) با دست‌خط مبارك خویش برای نائب اول خویش ـ محمد بن عثمان عمری ـ مرقوم فرمودند:
... اما اموال شما را نمی‌پذیرم مگر برای این كه شما پاكیزه شوید. پس هر كه می‌خواهد صله كند و هر كه می‌خواهد قطع نماید كه آنچه خداوند به ما عطا نموده بهتر از آن چیزی است كه به شما داده است.12
پی‌نوشت‌ها:
* با استفاده از: مكیال المكارم فی فوائد الدعاء للقائم(ع)، ج2، صص365ـ357.
1. سورة بقره (2)، آیة 286.
2. سورة طلاق (65)، آیة 7.
3. سورة بقره (2)، آیة 245.
4. كلینی، اصول كافی، ج1، ص537.
5. همان.
6. سورة حدید (57)، آیة 11.
7. كلینی، همان،ج1، ص538.
8. كلینی، فروع كافی، ج4، ص260، ح31.
9. سورة رعد (13)، آیة 21.
10. همان.
11. كلینی، فروع كافی، ج4، ص260، ح31.
12. طبرسی، الإحتجاج، ج2، ص281.
