چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)
46- همه تـَـله ایا کفنه ، اَمِـه تـَـله کِفَــنی وگ
در تله ی همه ایا ( پرنده ) می افتد در تله ی ما غورباقه بزرگ و سن دار میافتد!!
این ضرب المثل در مواردی به کار میره طرف میخواد بگه من خیلی بدشانس هستم ،البته میتونه بگه "شانس دله ره انارتیم بزنن!!!! "
********************************
47- چیه ؟ ، نازک رِسِنی؟
چی شده است؟ چرا نخ را نازک میریسی؟
این ضرب المثل رو وقتی به کار میبرن که طرف یکی رو صدا میزنه اما او به جای اینکه جواب بده ، با یه صدای ضعیف میگه، ها ؟ چی کارم داری؟ میشه گفت یه جورایی ناز میکنه یا خودشو به ناخوشی میزنه در این موقع بهش این ضرب المثل رو میگن.
******************************
49- بوردمی عاروس بـِــیــن ، عاروس بورده کِــنِــس چین
ما رفتیم تا عروس را ببینیم ، اما عروس برای چیدن ازگیل بیرون رفته بود.
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی یا عده ای میرن یه آدمی روببینن ، اما اون آدم اصلی که همه به خاطر اون اومدن رفته دنبال کاره خودش و بقیه رو الاف خودش کرده ، یا میرن یه کاری رو انجام بدن اما اون وسیله که باید حتما باشه تا اون کار انجام بگیره نیست ، یعنی وقتشونو هدردادن ، در این لحظه این ضرب المثل رومیگن.
*************************************
50- عاروس خـَله مقبول بیه ، آبله ای بـَزو
عروس خیلی زیبا بود آبله هم زد !
این ضرب المثل معادل همون قوز بالا قوزه که تو فارسی به کار میره ، یعنی چیزی یا آدمی اگرچه خوب نبود ، حالا یه عیب دیگه ای هم پیدا کرده.
41
خر ، خرِِ لو نمیرنه!!!
خر با لگد خر نمیمیرد
یعنی هیچ خری توسط لگدی که خر دیگه ای مثل خودش بهش زده از پا در نمیاد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم هر فردی در هر شغل و مقام و... که باشه توسط فردی مثل خودش آسیبی نمیبینه. به عبارتی دیگر همیشه اهل فن ، هرگز از یک اهل همان فن ضربه ضرر نمیخوره چرا که از زیر و بم آن آگاه هست
**************************************
42- وه شال مرگی کنّه
او خودش را مثل شغال به مردن زده است
روباه اگه گرفتار بشه ومیبینه که حریف طرف نمیشه ، خودشو به مردن میزنه تاشاید دست از سرش بردارن ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه آدمی به اصلاح با حقه بازی و ... خودشو به اون راه میزنه تا کسی کاری به کارش نداشته باشه.
****************************************
43- نـَخـِرده سَمـَنی ، بَسُوته تِک و بنی
سمنو رو نخورده ، لب و دهانش و بینی اش سوخت
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم طرف کاری رو نکرده امادچار پیامد و عواقب اون کار شده ، یعنی مثل اینکه هنوز سمنو نخورده اما لب و دهنش سوخته.
************************************
44- وه هیچی!! ، لاک اُو وره ورنه
او هیچ !! آب ظرف هم او را میبرد
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیلی ضعیفه وهیچ کاری رو نمیتونه به درستی انجام بده.
***********************************
45- وه ده تا چاقو بسازه ، اَتا دسه ندارنه
او اگر ده تا چاقو بسازد یکی هم دسته ندارد
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم ما از این طرف کار مثبتی ندیدیم ، تمام کاراش ناقصه و اینکه کسی خیری ازش ندیده.
36- ونه کشتی ره بدی؟ ، شه دلِ سر بنه زنّه
کشتی او را دیدی؟ ، ( طرف را) روی سینه خود زمین میزند.
یعنی این آدم بلدنیست کشتی بگیره و طوری فرد را زمین میزند که خودش خاک شده و بازی را میبازد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم کاری رو بلدنیست انجام بده .
************************************************
37
نخِرده ، ونه میش خُرنه ، ونه چـِشِ پیش خُرنه
اگر نخورد میش و گوسفند او میخورد ، جلوی چشم او میخورد
در مورد آدمایی به کار میره که یه جورایی خسیسن ، پول دارن اما خودشون دلشون نمیاد استفاده کنن ، اما اطرافیانش از اموال و داراییش استفاده میکنن بهش میگن اگه استفاده نکنی دیگران استفاده میکنن ، خوب هم استفاده میکنن .......
******************************************
39- گالش ناونه مـِــه دُو ترشه
گالش نمیگوید دوغ من ترش است
این ضرب المثل میخواد بگه که هیچ وقت صاحب مال نمیگه که مال من عیب و ایراد داره ، از کسی که چیزی رو داره نباید انتظار داشت که از چیزی که داره بد تعریف کنه .
**************************************
40- ونه هاکرده پُــل هیچکس یُور نشیه
از پلی که او ساخته هست هیچ کسی آن طرف نرفته
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیرش به کسی نرسیده ، تا حالا نشده برای کسی کاریانجام بده و اون طرف ازش راضی باشه.
31- عاروس امه شه ، زوما (داماد) امه شه ، پید کوب لته زن ماره شه
عروس برای ماست ، داماد هم برای ماست ، حصیر کهنه و پاره برای مادر زن هست
خود این ضرب المثل یعنی ما داریم همه چی رو میبریم و چیزی برای شما باقی نمونده . این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یکی میخواد تمام نقاط مثبت کاری رو از خودش بدونه و تمام نقاط منفی رو از دیگران بدونه
****************************************
32- سفره سرِ ، خاله و خِرزا ندارنه!!
سر سفره خواهر و خواهرزاده ندارد .
یعنی اینکه این کاری که میخواهیم انجام بدیم ربطی به فامیل و آشنا بودن نداره ، به فکر فامیل بازی و اینجور چیزا نباش و اینکه حالا که من تو رو میشناسم فرقی نمیکنه و همه برابرند.....
************************************
33- غاز بَــچرست ره ، اسب نَـــچرنه
جایی که غاز چریده باشد را اسب نمیچرد.
خب معنی این ضرب المثل یعنی اینکه جایی رو که غاز چریده رو دیگه اسب نمیتونه بچره ، اونایی که غاز دارن میدونن که که این غازه علف ها رو تا ته و تا جایی که میتونه میخوره و اصلا چیزی باقی نمیزاره که اسب بیاد دوباره بچره . این ضرب المثل در مواردی به کار میره که که میخواهیم بگیم کاری یا چیزی باقی نمونده که بشه ازش استفاده دیگه ای کرد ، هر استفاده ایکه میشد کردن.
***************************************
34- اسب کره با دو گد بونه ، خرگوش با خو گد بونه
کره اسب با دویدن رشد میکند ، خرگوش هم با خوابیدن رشد میکند
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم هر کس با سرشت و طبیعت خودش رشد میکنه مثلا کره اسب با دویدن میتونه رشد کنه و بزرگ و قوی بشه نه مثل خرگوش که با خوابیدن بزرگ میشه!
****************************************
35- وه آسمون ره تـُوک هِدا ، دارنه!!!!
او آسمان را با ستونی سرپا دارد .
«توک» در زبان مازندرانی به چوبی گفته میشود که باغدار آنرا در زیر شاخه های سنگین درخت قرار میدهد تا شاخه خم نشود و نشکند.
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این ادم خیلی دروغگو هست و حرف هایی که میزنه واقعیت نداره ، حرف هاش جوریه که انگار یه آدم بگه من آسمون رو با دست هام نگه داشتم!!!
27- پلا و خِرش ره اَته کش بَیر ، سه کش هارش!!
پلو و خورشت را یه بار بگیر و سه بار نگاه کن
قدیما وقتی میخواستن غذا بخورن یه ظرف بزرگ میذاشتن وسط و هر کسی هر اندازه میخواست غذا بخوره ازش میکشید ، یکی یه بارمیکشید اما شاید یکی 10 بار ، این ضرب المثل یعنی اینکه زیاد برای خودت نکش یه بار که گرفتی صبر کن بقیه هم بگیرن بعد تو دوباره بگیر ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی بی حیاست و اجازه نمیده که دیگران کاری رو انجام بدن ، این ضرب المثل رو به کار میبرن تا بهش بفهمونن که یعنی یه خورده مراعات حال دیگران رو هم بکن.
************************************
28- امسال میچکا ، پارسال میچکا ره یاد دنه
گنجشک امسال ، گنجشک پارسال را یاد میدهد
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم به یکی بگیم خواهش میکنم توچیزی رو به من یاد نده من خودم میدونم دارم چی کار میکنم ، و اینکه تجربه من از توبیشتره .
**********************************
29- دَرزِن زنی ، گالوج منتظر بووش
سوزن میزنی ، منتظر جوال دوز باش
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم به کسی بگیم اگه کاری میکنی باید منتظر عواقبش هم باشی یا به اصطلاح باید پای لرزش هم بشینی .....
**********************************
30- شه سَر کلا ره قایم دار
کلای سرتو محکم نگهدار
این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم به یکی بگیم که مراقب خودت باش . فکر کنم یه همچین ضرب المثلی به همین صورت تو فارسی هم به کار میره.