ماموگرافی یکی از شاخه‌های رادیولوژی و تصویربرداری از طریق اشعه x است که پستان را بررسی می‌کند. یکی از آزمونهای تشخیصی برای بررسی پستان است که توسط دستگاه مخصوصی بوسیله اشعه x صورت می‌گیرد که اشعه‌هایی با کیلوولتاژ پایین ، با دامنه حدود 32-28 کیلوولت را تولید می‌کند، این امواج به بهترین وجه بافت نرم پستان را نشان می‌دهند.

ماموگرافی طبیعی

بافت طبیعی پستان در یک تصویر ماموگرافی عبارتست از نسج غددی ، مجاری و بافت پیوندی ، در یک زمینه چربی که با افزایش سن فرد در حال تغییر است. با افزایش سن ، تحلیل پستان رخ می‌دهد، به نحوی که بافت غددی کوچکتر می‌شوند.

کاربرد ماموگرافی

• ارزیابی بیمارانی که توده پستان مشکوک دارند.
• پیگیری سرطان پستان درمان شده با برداشتن قسمتی از پستان و رادیوتراپی.
• پیگیری پستان مقابل در فردی که یک پستان به خاطر سرطان برداشته شده است.
• برای بیماریابی زنان بالای 40 سال از نظر سرطان پستان.

ظهور توده در ماموگرافی

علامت اصلی سرطان در ماموگرافی توده‌ای با حدود نامنظم و غیر مشخص یا خاردار می‌باشد. یک علامت مهم که نشان دهنده بدخیمی است، رسوبات نقطه‌ای و ظریف کلسیم بر روی ضایعه مخفی یا مشکوک پستان است که آنها را کلسیفیکاسیونهای ریز بدخیم می‌گویند. سایر علایم ماموگرافی که بر تشخیص سرطان پستان دلالت می‌نمایند، عبارتند از: بهم خوردن بافت پستانی مجاور و ضخیم شدن پوست پستان است. توده‌های خوش خیم ، اغلب کروی هستند و حاشیه‌های کاملا مشخص دارند و اغلب حاوی رسوبات کلسیم هستند ولی در اینجا رسوبات کلسیم ریز نبوده و بزرگتر و ناصافتر از کلسیفیکاسیون بدخیم بوده و اغلب بصورت حلقه‌ای هستند.

بیماریابی پستان (Screening)

ماموگرافی قادر است در زنان بدون علامت سرطانهای مخفی پستان را ، حتی پیش از قابل لمس شدن توده ، شناسایی کند. روشهای بیماریابی با استفاده از ماموگرافی به علت تشخبص زود هنگام سرطان قادر به کاهش 33% موارد مرگ و میر بیماران بوده است. جامعه سرطان آمریکا پیشنهاد می‌کند که تمامی زنان از سن 20 سالگی برنامه معاینه پستان توسط خود فرد را آغاز کرده و در سن 35 سالگی یک ماموگرافی پایه انجام دهند. بررسی ماموگرافی طی سنین 40 تا 50 سالگی باید بنا به درخواست پزشک در موارد مشکوک انجام گیرد. و پس از 50 سالگی انجام ماموگرافی سالیانه ضرورت می‌یابد.

انواع دیگر ماموگرافی

گزرو ماموگرافی

این تکنیک مشابه ماموگرافی است، جز اینکه تصویر آن بجای فیلم شفاف معمولی بر روی صفحات گزرو گرافیک ثبت می‌گردد. این روش قادر است تنها با تابش یک نوبت اشعه ، جزئیات بافت نرم پستان ، دیواره قفسه سینه (از لحاظ متاستاز) نواحی محیطی پستان و ناحیه زیر بغل را نشان دهد.

ماموگرافی با درشت‌نمایی

این تکنیک جزئیات بافت را بصورت دقیقتری نشان می‌دهد، به همین دلیل دقت تشخیصی آن در سرطان پستان افزایش می‌یابد. درشت‌نمایی حدود 5/1 برابر بوده و با آن می‌توان حدود توده‌های پستانی ، درجه و خصوصیات رسوب کلسیم در توده را بطور واضح مشاهده کرد.

سایر روشهای بررسی پستان

روشهایی مانند سونوگرافی ، فلومتری با داپلر (بررسی جریان خون پستان) ، اسکن نوری پستان و MRI نیز در بررسی پستان کمک کننده خواهند بود.

سرطان پستان

سرطان پستان شایعترین سرطان زنان و علت اول مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان 44-40 ساله است و معمولا به صورت توده بدون درد سینه تظاهر می‌کند.