بهشت و بهشتیان
ما در این عالم تصور كامل و درستى از نعمتهاى بهشتى نداریم؛ آنچه هم مىدانیم، الفاظى است كه از قرآن و روایات شنیدهایم و براى ما به طور آشكار قابل درك نیست. به نمونههایى از اوصاف بهشت كه در قرآن آمده، فهرست وار اشاره مىكنیم:
۱ . همه با هم با صفا و صمیمیت زندگى مىكنند؛ هیچ گونه دشمنى، حسادت و كینه وجود ندارد اعراف (۷ )، آیه ۴۲ . .
۲ . در بهشت لغو، بیهودگى، دروغ، ناسزا، زخم زبان و... نیست مریم (۱۹ )، آیه ۶۲ و واقعه (۵۶ )، آیه ۲۳ . .
۳ . نسیم بهشتى بسیار مطبوع و دلربا و ملایم است، نه خورشیدى هست كه گرماى آن ناراحت كننده باشد و نه زمهریرى كه سرماى آن رنج دهد انسان (۷۶ )، آیه ۱۳ . .
در وصف هواى بهشت همین بس كه قرآن ۳۶ مرتبه فرموده: «باغهایى كه شاخههاى آن بر هم گردن نهاده و در پاى درختهایش نهرهاى آب زلال جارى است . درختهایى كه خشك شدن و فاسد گشتن و كهنه شدن ندارند و انواع و اقسام میوه وجود دارد» واقعه (۵۶ )، آیات ۲۸-۳۱ . .
۴ . وسعت بهشت به مقدار پهنه آسمانها و زمین است آل عمران (۳ )، آیه ۱۳۲ . . براساس احادیث جایگاه سادهترین افراد بهشت، به قدرى بزرگ است كه هرگاه جن و انس بر او وارد شوند؛ جا و وسیله پذیرایى هست بحار الانوار، ج ۸، ص ۱۲۰ .، بهشت نعمتهاى دائمى دارد، نه فصلى رعد (۱۳ )، آیه ۳۵ و واقعه (۵۶ )، آیه ۳۳ .. در یك كلام بهشت و نعمتهاى آن، براى هیچ كس قابل تصور نیست، نعمتهایى كه هیچ چشمى، ندیده و هیچ گوشى نشنیده است سجده (۳۲ )، آیه ۱۷ . .
با توجه به این نكات، باید گفت كه درست است كه انسان از یكنواختى ملول و خسته مىشود و طالب تجدد و تنوع است .
هر زمان نو صورتى و نو جمالتا ز نو دیدن فرد میرد ملال
برخى گفتهاند: این خصیصه ذاتى بشر است كه مشتاق چیزهایى است كه ندارد و داشتن و وصال، مدفن عشق و علاقه و خواستن است! اما نظر دقیقتر این است كه اگر واقعاً چیزى مطلوب و محبوب غریزى و ذاتى و به خصوص فطرى انسان باشد، ممكن نیست كه وصال و رسیدن، او را سرد و افسرده كند .
نعمتهاى بهشتى همه مطابق خواستههاى ذاتى و فطرى انسان است؛ از این رو انسان هرگز از آن خسته و ملول نمىشود و هیچ گاه تمناى تعویض و تبدیل آن را نمىكند. همچون علاقه طفل به دامان مادر كه هیچ گاه احساس خستگى نمىكند؛ بلكه نگران این است كه مبادا مادر از او جدا شود. به همین جهت خداوند متعال در توصیف بهشت و بهشتیان مىفرماید: «خالِدِینَ فِیها لا یَبْغُونَ عَنْها حِوَلاً »؛ كهف (۱۸ )، آیه ۱۰۸ . ؛ «جاودانه در آن خواهند بود و از آنجا درخواست انتقال نمىكنند» .
هر انسانى در حد توان و استعداد خودش، به تمام خواستهها و مطلوبهاى خویش مىرسد هنگامى كه به هدف اصلى رسیده، دیگر به دنبال هدف دیگر نمىگردد . علاوه بر اینكه بهشت، داراى مراتب و درجاتى است و هر انسانى متناسب با استعدادها و مطلوبهاى خویش و زمینههایى كه در دنیا فراهم كرده، از درجات و بهشتهاى گوناگون، بهرهمند مىشود . از این رو برخى در بهشت «رضوان»، گروهى در بهشت «فردوس» و عدهاى در بهشتهاى دیگر جاى مىگیرند . هر انسانى به تناسب ویژگىهاى اخلاقى و تلاشى كه در این دنیا انجام داده، به مراتبى از بهشت و بهشتها دست خواهد یافت .