تغییرات بدن مادر در دوران بارداری

بارداری به سه مرحله (ثلث) تقسیم می شود که  هر یک حدود 3 ماه طول می کشد. در طی بارداری، بدن مادر متحمل تغییرات عمده ای می شود. بارزترین این تغییرات عبارتند از: برآمدگی شکم همراه با رشد جنین و        بزرگ شدن پستان ها همزمان با آماده شدن آنها برای تولید شیر. به علاوه در هر سه ماهه تغییراتی اختصاصی رخ می دهد.

در سه ماهه ی اول، تغییرات قابل مشاهده اندکی وجود دارد.البته ضربان قلب مادر، حدود 8 ضربه در دقیقه افزایش می یابد تا گردش خون جنین را زیاد کند. تغییر در غلظت  هورمون ها ممکن است باعث ایجاد علایمی چون تهوع شود

.در سه ماهه دوم ممکن است در اثر وزن جنین، احساس کمردرد مادر شروع شود. اشتهای مادر ممکن است افزایش یابد. تا هفته های 18 تا 20 حرکات قابل احساس جنین شروع و در شکم مادر احساس لرزش ایجاد می شود.

در سه ماهه سوم، همزمان با جهش رشدی جنین، مادر به سرعت وزن اضافه می کند. سرانجام رحم چنان بزرگ می شود که سر آن تقریبا به قفسه سینه مادر می رسد. در هفته های آخر جنین تغییر وضعیت می دهد به طوری که سر آن معمولا به سمت پایین قرار می گیرد و برای تولد آماده می شود.

کسب مهارتها در 5 سال اول زندگی

نوزادان قادرند ببینند، بشنوند، اعمال بازتابی داشته باشند(مثل مکیدن) و برای جلب توجه مادر خود گریه کنند. از هنگام تولد تا حدود 5 سالگی خردسالان انواعی از دیگر مهارت های اولیه اساسی را نیز فرا می گیرند.
مهارت های جسمی، چیره دستی، تکلم و رفتار اجتماعی چهار جنبه مهم تکامل کودک هستند. کسب این مهارت ها طی مراحل مشخص موسوم به "شاخص های نمو" روی می دهد. این مراحل به ترتیب خاصی روی می دهند و زمان آنها را  البته به صورتی نه چندان دقیق می توان پیش بینی کرد . هرچند که سن دقیق دستیابی به این مهارت ها در هر کودک  متفاوت است. توانایی یادگیری مهارت های خاص مثل کنترل ادرار و مدفوع به بلوغ دستگاه عصبی کودک بستگی دارد. علاوه بر آن قبل از یادگیری  مهارت های پیچیده مشخص، ابتدا لازم است که کودکان توانایی های  ساده تری را کسب کنند؛ برای مثال  کودک قبل از آنکه بتواند  راه برود، باید ایستادن  را یاد بگیرد.

مهارت های جسمی

مهمترین مهارت ها، کنترل یافتن بر وضعیت بدن، تعادل و حرکت است.شیرخوار ابتدا یاد می گیرد چگونه سرش را بلند کند و بچرخاند. سپس می تواند بنشیند. پس از آن یاد می گیرد که چگونه روی زمین بخزد، بایستد، راه برود و بدود.

چیره دستی و بینایی

کودکان یاد می گیرند که چگونه حرکات دست و بینایی خود را هماهنگ کنند تا بتوانند اعمالی همچون برداشتن اشیا و نقاشی کردن را انجام دهند.

شنوایی و تکلم

در ابتدا کودکان فقط به سمت صدا برمی گردند و با غان و غون کردن به آن پاسخ    می دهند. در یک سالگی کودک اولین کلمه خود را به زبان  می آورد و به تدریج معنی کلمات را می فهمد و پس از آن یاد می گیرد جمله سازی کند.

رفتار اجتماعی و بازی

لبخند زدن به دیگران اولین مهارت اجتماعی است که کودک فرا می گیرد. بعدها یاد  می گیرد که با دیگر کودکان بازی کند و جدایی از والدین را تحمل نماید.کودکان مهارت های عملی از قبیل تغذیه و لباس پوشیدن (به تنهایی) را نیز به تدریج یاد می گیرند.

نمودارهای رشد

کودکان به طور منظم از نظر سلامت بررسی می شوند و در این حین میزان رشد آنها نیز ارزیابی می شود. وزن و قد (و در کودکان کوچک تر از 2 سال دور سر) را بر حسب سن اندازه گرفته، بر روی نموداری رسم       می کنند و محدوده ای بر روی نمودارها نمایش می دهند. برای پسران و دختران نمودارهای جداگانه ای رسم می شود.
اندازه گیری هایی که ا ز کودکان به عمل می آید، در اکثر مواقع در محدوده طبیعی قرار   می گیرند و در صورتی که درخارج این محدوده باشند احتمالا مشکلی وجود دارد. خودتان هم می توانید با  اندازه گیری قد فرزندتان، نمودار رشد او را روی کارت مراقبت کودک وصل کنید.برای رسم نمودار رشد شیرخواران باید از مقادیر به دست آمده در  اندازه گیری های انجام شده در درمانگاه یا مطب استفاده کرد.