• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن شمال > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
شمال (بازدید: 328)
شنبه 22/4/1392 - 9:51 -0 تشکر 620987
علی اباد كتول

علی‌آباد کَتول (علی‌آباد)، شهری است در استان گلستان ایران. این شهر مرکز شهرستان علی‌آباد این استان است. این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ به عتوان سومین شهر استان از نظر جمعیت می‌باشد.


Aliabad-e Katul City.jpg
 
 

شنبه 22/4/1392 - 9:53 - 0 تشکر 620988

تاریخچه


با انجام عملیات بررسی و شناسایی کارشناسان سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان گلستان تاریخ علی آباد کتول ۷۰۰۰ سال برآورد شده است. این تخمین بر اساس آثار شناسایی شده شامل محوطه، تپه و بناهای تاریخی است و بناهای شناسایی شده متعلق به دوران اسلامی است که شامل ۴ حمام، یک بنای مسکونی یک پل و یک آسیاب آبی است که بیشترین آثار شناسایی شده در بخش جلگه‌ای شهرستان کتول قرار دارد.

رابینوی انگلیسی در کتاب مازندران و استرآباد از نظر جغرافیائی این منطقه را بدین وصف آورده‌است: ً بلوک کتول در جنوب شرقی استرآباد و در جنوب استرآباد رستاق واقع است حدود آن از کوهستان تا صحرائی است که در دست ترکمنهاست. و محدود است به رود کرک ً KARK ً و جلگه کمالان از شرق به نهر سرخ محله و از شمال به اراضی دوجی و از جنوب به میقان در بسطام طول آن از شرق به مغرب تقریباً ۱۰ مایل و از شمال به جنوب ۳۰ مایل است قسمت عمده آن پوشیده از جنگل است و صحرای علفزار نیز دارد (۱۲۸۵تا ۱۲۹۱ هـ. ش).


شنبه 22/4/1392 - 9:54 - 0 تشکر 620989

وجه تسمیه


بر اساس روایات شفاهی، این اسم مرکب از سه کلمه علی، آباد و کتول است که علی مخفف امیر الامراء العظام علی محمدخان کتولی سوار کتول و داروغگی طایفه دوجی و کتول بوده و آباد به معنای عمارت است، علی آباد کتول قبل از اینکه این نام را به خود بگیرد طبق گفته محققین محلی کمال غریب نامیده می‌شد. که قبل از استقرار و اقتدار علی محمد خان کتولی دهی بوده‌است.

کتول از دو واژه اوستایی کته (KATA) و اول (UL) تشکیل شده‌است. کته به معنای جا و مکان و اول به معنای شیب، دره و گودال می‌باشد. و کتول به مجموعه آبادیها گفته می‌شود که در درون دره و کوه قرار دارند. از این واژه نخستین بار در کتاب روضه الصفا (در سال۱۰۷۸ هـ. ق) یاد شده‌است. همچنین (۳۲۸ سال پیش) در زبان پهلوی نیز کلمه کتول از دو واژه کت KAT به معنای جا و مکان و اول UL به معنی به بالا یا سوی بالا و بلند بکار می‌رود و کتول به مجموعه آبادیهایی گفته می‌شود. که در درون دره و شیب واقع شده باشند. و این واژه دارای معانی و تعاریف گوناگونی است.




شنبه 22/4/1392 - 10:2 - 0 تشکر 620992

موسیقی


علی آباد کتول از نظر جغرافیایی شرقی ترین مناطق تبری زبان و از اصلی ترین بلوک استرآباد قدیم محسوب می‌شود. نزدیکی این منطقه با بسیاری از نواحی ترکمن نشین و از سوی دیگر همسایگی با خراسان پیچیدگی شگفتی را در مجموعه فرهنگ شفاهی علی آباد موجب شده‌است. که می‌توان دو جریان بزرگ موسیقیایی یعنی خراسانی و ترکمنی را در بعضی از مقامات موسیقی کتول شاهد باشیم که شاخه تنومند موسیقی کتولی ریشه‌های خود را از سمت شرق به خاک‌های خراسان و مناطق ترکمن نشین و کرد نشین آن و از سوی شمال به دشتهای ترکمن نشین دوانده‌است.

اساس ساختار موسیقی کتول متکی بر سه مقام آوازی به عنوان هرایی راسته مقام و کله کش است هر چند این سه مقام خود دارای انواع دیگری نیز هستند که به حس مجریان و چگونگی بلندی یا کوتاهی جملات ان به هنگام اجرا بستگی دارد از قدیم الایام خنیاگران کتول این سه مقام را بر اساس سلیقه وذوق فردی واتکا به سنت بداهه خوانی و بداهه نوازی به اشکال مختلفی اجرا نموده‌اند که پس از شکل گیری و تثبیت به نام انها نامدار شد بر همین مبنا پس از سالیان دراز دهه مقام به مجموعه مقامات موسیقی کتول افزوده شد که هر یک از انها به نام خنیاگران پدید اورنده خوانده می‌شود از نمونه اینکه مقامات می‌توان از مقام علی محمد صنم مقام یحیی گالش ومقام حسنخانی یاد کرد وو جه تمایز بین این مقامها در اجرای پرشتابتر و سریعتر ان است. بدین معنی که راسته مقامها پر شتابتر سریعتر کوتاهتر و هرایی‌ها وکله کشها کشیده تر و سنگینتر و طول جملات آن از راسته مقامهای بلندتر میباشدبنابراین هرایی مقدمه وپیش درآمد آهنگهای کتولی و بعد از ان راسته مقامها وسپس کله کشها اوج موسیقی کتولی می‌باشد که در موسیقی آوازی کتولی خوانده می‌شوند. بخش دیگر آواز موسیقی کتولی شامل منظومه‌ها است که منظومه عباس مسکین وعباس گالش از معروفترین آنهاست اخرین بخش از آواز کتولی ریز مقامات کتولی میباشدکه خود از مقامات اصلی گرفته شده‌است ودر حال حاضر از ریز مقامات بومی کتولی تنها تعداد معدودی در یا دها مانده‌است به عکس سایر ریز مقامات مناطق متاسفانه برخی نامهای قدیمی این بخش از موسیقی کتول به فراموشی سپرده شده‌است وهمه آنها نزد هنرمندان این مناطق باعنوان کلی ریزمقام شناخته می‌شوند. از همین رو این بخش ازموسیقی منطقه به دودسته تقسیم می‌شود. دسته اول در ریز مقاماتی که در ادامه راسته مقامات و کله کشها خوانده می‌شوند. این ریز مقامات از نظرکلی حالت خلاصه شده أی از مقامات منطقه هستند که با شتاب و ریتم تندتری به اجرا در می‌آورند. حالات ادای کلمات درآنها زیر حلقی می‌باشد. ریز مقامات گروه دوم شامل ترانه‌هایی است که اختصاصاً توسط زنان خوانده می‌شود این دسته از ریز مقامات که از نظر مضمونی به جشنها و عروسی مربوط می‌شود مانند لاره لاره و دارچینی و حنا حنا … را و همچنین ریز مقاماتی که در مجالس عزاداری خوانده می‌شود از قبیل سر گریه زبان گریه می‌توان نام برد. موسیقی سازی کتولی (داستانی، روایتی) چنانچه بخواهیم به موسیقی سازی علی آباد کتول نیز اشاره نمائیم ناچاریم تا آن رانیز به دسته‌های مختلفی تقسیم کنیم اما در نگاه کلی می‌توان سه دسته را نسبت به سایر بخشها پر اهمیت تر دانست. دسته اول مجموعه قطعاتی که در جشنها و عروسیها مورد استفاده قرار می‌گیرد و ما آز آن پیوسته با عنوان موسیقی مراسمی یاد کرده‌ایم. این بخش از موسیقی کتول توسط سرنا ودهل بیان می‌شود که می‌توان از سه تکه یعنی آروس یاری (عروس آوردن)، کشتی گیری. اسب دوانی یاد کرد. دسته دوم شامل مقامات و قطعاتی است که در پاسخ به مقامات و ریز مقامات آوازی نواخته می‌شود این دسته کلیه هرائی‌ها راسته مقامات و کله کش‌ها را دربر می‌گیرد و توسط سازهائی چون دوتار و نی و کمانچه نواخته می‌شود. دسته سوم مجموعه قطعات است که فاقد بیان آوازی است و براساس داستان یا روایت خاصی ساخته شده و از نمونه این قطعات می‌توان ورساقی، زارنجی، شتر ناز و یار خدیجه را نام برد که توسط نی و دوتار و کمانچه نواخته می‌شوند.

اگر چه امروز کلیه سازهای رایج در منطقه کتول هویت بومی یافته‌اند اما بی تردید در اجرای موسیقی مقامی کتولی نی ودوتار نقشی کلیدی دارند. هر چند کمانچه نیز پس از آنها در اجرای بخشهائی از این موسیقی سهیم است. نی کتول که از بلند ترین انواع آن در مناطق مختلف ایران است از نظر ساختمانی تلفیقی از لله وای مازندرانی و ید بَقٌم ترکمنی است این نی همچون نی چوپانی مازندران دارای چهار سوراخ در بالا و یک سوراخ در زیر است و لبی آن از بیرون تراشیدی می‌شود. بلندی ساز حاکی از تشابعه آن با نی ترکمنی است و مانند ید بَقٌم هنگام نواختن بین لبو دندان قرار می‌گیرد. دوتار کتولی در دونوع کاسه کوچک و کاسه بزرگ متداول است که نوع کاسه کوچک آن مانند دوتار ترکمنی است و کاسه بزرگ آن مانند دوتارهایث نوازندگان شمالا خراسان است. کلیه دوتارهای کتولی دارای یازده پرده می‌باشند و تکنیکهای اجرائی این ساز به روشهای دوتار نوازی بخش ترکمن شبیه‌است. کمانچه‌های کتولی نیز دردونوع کاسه کوچک و کاسه بزرگ مشاهده شده‌است کمانچه‌های کاسه کوچک شبیه کمانچه نسائی ترکمنی است اما هویت کمانچه کاسه بزرگ آشکار نیست، کمانچه کتول سه سیم است. و شیوه‌های اجرائی آن آمیزه أی از تکنیکها ی نوازندگان مازندرانی و ترکمنی است. از دیگر سازهای کتول باید از شمشاد یاد کرد این ساز شباهت تمامی با سیکاتک مازندرانی دارد سازی زبانه دار است که دارای شش سوراخ در بالا و یک سوراخ در زیر است این ساز مانند سیکاتک مازندرانی همراه با مهاجرت کولیان غر بالند که از سازندگان حرفه أی آن بوده‌اند متروک شد جنس این ساز از چوب شمشاد و یا نی خیز ران است. سرنای کتول نیز از سرنای شمال خراسان اخذ شده‌است اما نوازندگان کتول مانند سرنا نوازان مازندرانی تنها از صدای بم آلان استفاده می‌کنند. سرنای کتول دارای یک سوراخ در بالا ویک سوراخ در زیر است. از سازهای کوبه أی کتول باید از دیل یا دهل نام برد دهل کتول مانند دهل‌های جداره کوتاه خراسانی است این دهل در واقع در جهت اجرای ریتمهای موسیقی مراسمی کتول جایگزین نقاره مضاعف مازندرانی شده‌است. از ادوات کوبه أی موسیقی کتول باید از دس دایره نام برد که همانند دس دائره مازندرانی است این ساز در جشنهای عروسی توسط زنان نواخته می‌شود

شنبه 22/4/1392 - 10:3 - 0 تشکر 620993

مردم

مردم کتول از بومیان استان و فارس زبان هستند. کتولی گویشی از فارسی با ویژگی‌های تبری مازندرانی است.

عمده جمعیت شهر را به ترتیب کتولی‌ها و سیستانی ها و خراسانی ها و شاهرودی ها و ترکمن‌ها نیز در این شهر ساکن هستند. مذهب اکثریت مردم شهر شیعه اثنی عشری و اقلیتی سنی و تعدادی ارامنه در شهر زندگی می‌کنند.

علت این نام: کتول در اوایل دوره قاجاریه کتول به ۱۸ تیره اصلی تقسیم می‌گردید. در دوران ناصرالدین شاه، کتول یکی از ۶ بلوک ناحیه استرآباد بود.) علی آباد کتول روستا های مختلفی دارد که عبارتند از:برفتان-پیچک محله-مزرعه-کرد آباد و خارکلاته که البته یه محله است ولی روستاش خولیندره است;و همچنین محله علی‌آباد که قدیمی‌ترین محله شهر محسوب شده و به نام شهر علی‌آباد نیز می‌باشد.

گویش

زبان و گویش کتولی شاخه از زبان تبری مازندزانی بوده اکثر بومیان منطقه و حتی مهاجران به این شهر آمده‌اند به راحتی این زبان صحبت می‌کنند البته ریشه این زبان فارسی بوده و شاید کسانی که با این زبان آشنا نباشند در هنگام صحبت چیزهایی از ان را متوجه شوند. با توجه به اینکه شهر در کنار منطقه فندرسک قرار گرفته شاید کلماتی از زبان فندرسکی وارد این زبان شده باشد.

روستاها و ییلاقات

روستاهای چینو، خولیندره، مایان، نرسو، ریگ چشمه، چلی، بالا چلی، گنو، غریب آباد، چه جا، لنگو، سیاه مرز کوه، نرسو، افرا تخته، الستان، وسیع سرو، زرین گل، کرد آباد و اسلام آباد، زیر مجموعه علی‌آباد کتول قرار دارند.

شنبه 22/4/1392 - 10:9 - 0 تشکر 620994

مناطق دیدنی و گردشگری




آبشار کبودوال.

آبشار خزه‌ای کبودوال، سد علی آباد کتول - دو دهنه زیبا و بکر محمد آبادکتول و زرین گل با ییلاقات زیبا ی آن: روستاهای چینو، خولیندره، مایان، نرسو، ریگ چشمه، چلی، بالا چلی، گنو، غریب آباد، چه جا، لنگو، سیاه مرز کوه، نرسو، افرا تخته، الستان، وسیع سرو و منطقه کوهستانی چلی،بالاچلی ، شاه وار، از مهمترین مناطق گردشگری این شهرستان می‌باشد.

شنبه 22/4/1392 - 10:9 - 0 تشکر 620995

آبشار کبودوال شهرستان علی‌آبادکتول




آبشار کبودوال شهرستان علی‌آبادکتول



شنبه 22/4/1392 - 10:10 - 0 تشکر 620996

آبشار کبودوال شهرستان علی‌آبادکتول





آبشار کبودوال شهرستان علی‌آبادکتول





آبشار کبودوال شهرستان علی‌آبادکتول





برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.