دیر هنگامی است که ایرانیان در آغاز فصل زمستان، مراسم گوناگونی بر پا میدارند که در میان اقوام گوناگون به شکلهایی اجرا میشود؛ از آن جمله میتوان به شب چله (یلدا) که در ایران و سرزمینهای هم فرهنگ متداول است، اشاره کرد.
به گزارش «تابناک» در برخی از نقاط کشورمان اهالی با دیدن نخستین برف زمستانی به جشن و شادمانی پرداخته و مراسم شادی را در ارتباط با این نعمت خدادادی بر پا میدارند.
آنان با دلهایی آکنده از شادی و شعف، برف را بهانهای برای جمع شدن دور هم و یکدل شدن میدانند.
در برخی از روستاهای شهرستان شاهرود، اهالی با دیدن نخستین بارش برف زمستانی و به منظور صله رحم برپایی محفل گرم و شاد را این گونه رقم زدند. برای این منظور فردی از بزرگان فامیل یا طایفه برای شوخی، ابیاتی را روی تکه کاغذی نوشته و آن را توسط قاصد به خانه بزرگ دیگر میفرستند.
مضمون ابیات بدین شرح است:
برف اول است برفو با شما قاصدی آید ز ما نزد شما
گر گرفتی بکن رویش سیاه ور نه ما هستیم مهمان شما
قاصد یکی از چابکترین افراد جمع به شمار میرود. او با زیرکی خاصی کاغذ را به خانۀ فرد مورد نظر برده و به صاحبخانه میداد. صاحبخانه نیز با دیدن کاغذ، سعی بر آن داشت که مچ دست قاصد را گرفته و مقداری گرده ذغال بر سر و صورتش بمالد. اما قاصد با تلاش بسیار سعی به فرار میکند. با گریختن قاصد، صاحبخانه باید چند نفری را برای صرف ناهار و یا شام روز بعد به خانه خود دعوت کند.
همچنین برف و شیره یکی از خوراکیهای نخستین برف زمستانی بود که توسط مادر بزرگهای شاهرودی تهیه میشد. آنان مقداری از برف را که در جای تمیزی انباشته میشد جمع آوری کرده و با کمی شیره توت یا انگور مخلوط کرده و با فرزندان و نوههایشان با شادمانی میخوردند.
گزارش: فاطمه قلی پور، پژوهشگر مردم شناسی