نگرشها، باورها و منشور حماس
برخی بر این باورند كه دو نگرش حماس «ناسیونالیسم فلسطینی» و «بنیادگرایی اسلامی» درهمآمیخته است. این گروه خود را به «نابودی اسرائیل»، «هویت صهیونیستی» و «جایگزینی حكومت خودگردان فلسطین با یك دولت اسلامی» و «افراشتن بیرق الله در وجب به وجب فلسطین» متعهد میداند.این جنبش فلسطین را سرزمین اسلامی میداند كه از سوی غیرمسلمانان به اشغال درآمده است.
حماس، «جهاد» را تنها راهحل مساله فلسطین میداند. همچنین خارج ساختن فلسطین از كنترل اسرائیل را وظیفه مذهبی تمام مسلمانان میداند. حماس، برخلاف سازمان آزادیبخش فلسطین (plo) كه در سال 1988 اسرائیل را به رسمیت شناخت، نهتنها مخالف مشروعیت این رژیم است بلكه خواهان نابودی آن و مخالف ماهیت وجودی اسرائیل است.
حماس معتقد به تشكیل دولتی ا سلامی و پیادهساختن تمام ابعاد اسلام و تمام جوانب زندگی است. جنبش مقاومت همچنین علاوه بر اینكه مقاومت را وظیفه یكیك مسلمین میداند، معتقد به نقشهای انقلابی برای تمام افراد جامعه اعم از زن و مرد، معلم و دانشجو و غیره است.
الف) فعالیتها و اقدامات رفاهی حماس از جمله دلایل معروفیت و حسن شهرت حماس در فلسطین اقدامات رفاهی و خدمات اجتماعی است كه ارائه میدهد. حماس از بدو تاسیس خود در سال 1987، اقدامات گسترده اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی انجام داده است.
از جمله آنها میتوان به ساخت مدارس و بیمارستانها اشاره كرد. بخشی از بودجه سالانه تقریبا 70 میلیون دلاری حماس صرف اقدامات ذیل میشود: بسط شبكه خدمات اجتماعی، اجرای برنامههای آموزشی و رفاهی، تامین مدارس و یتیمخانهها و مساجد، كلینیكهای بهداشتی، مكانهای اطعام فقرا و مكانهای ورزشی؛چنانكه یك دانشمند یهودی بهنام «روون پاز» معتقد است: «تقریبا 90 درصد كار جنبش مقاومت در فعالیتهای اجتماعی، رفاهی، فرهنگی و آموزشی خلاصه میشود.»
در واقع، با فراهمآوردن این اقدامات و فعالیتهاست كه حماس موفق شده تا در میان مردم محبوبیت كسب كرده و وفاداری سیاسی مردم را به دست آورد. این جنبش همچنین كمكهای مالی و بورسیه به دانشجویانی میدهد كه خواهان ادامه تحصیل در عربستان یا غرب هستند.
افزون بر این، حماس خدمات بهداشتی و درمان پزشكی ارزان یا رایگان را به مردم ارائه میدهد. این گروه همچنین موسسههای خیریه اسلامی، كتابخانهها و مراكز آموزش برای زنان میسازد. ضمن اینكه توانسته در زمینه ساخت كودكستانها و شیرخوارگاهها فعالیتهایی انجام داده و مدارس مذهبیای را تاسیس كند كه غذای رایگان به كودكان میدهد.
ب) نگرش رهبران حماس به اسرائیل برخی رهبران و سران حماس خواهان «محو و نابودی اسرائیل» هستند. پس از پیروزی حماس در انتخابات 25 ژانویه 2006 یكی از رهبران حماس بهنام «محمود الزهار» در مصاحبهای با تلویزیون المنار درخواستهای خارجی مبنی بر شناسایی حق موجودیت اسرائیل را رد كرد.
پس از تشكیل دولت از سوی حماس، دكتر الزهار اظهار داشت: «آرزو دارم نقشه جهان را روزی بر دیوار خانهام بیاویزم كه در آن نامی از اسرائیل نباشد... امیدوارم كه آرزوی ما برای تشكیل دولت مستقل فلسطینی كه شامل تمام مرزهای تاریخی فلسطین است، به حقیقت بپیوندد. من به این امر معتقدم كه روزی دولت فلسطین تشكیل خواهد شد و جایی برای دولت اسرائیل در این سرزمین نخواهد بود.»
وی در دیدگاه خود كه ادامه استراتژی حماس مبنی بر عدم شناسایی اسرائیل است، میگوید: «این احتمال وجود دارد كه با تشكیل دولت اسلامی فلسطین تمام یهودیان، مسیحیان و مسلمانان در كنار هم و در لوای یك دولت اسلامی زندگی كنند.»الزهار در ادامه مصاحبه با المنار گفت: «فلسطینیان از یهودیان هیچ تنفری ندارند و ما تنها با اشغال سرزمینمان از سوی اسرائیل مخالفیم.»
شیخ احمد یاسین پیش از ترور از سوی جوخههای مرگ اسرائیل در سخنانی گفت كه سال 2027 سال نابودی اسرائیل است. حتی عبدالعزیز الرنتیسی نیز فراتر رفته و گفت: ما خواهان حذف اسرائیل از روی نقشه هستیم. الرنتیسی همچنین در ادامه سخنان خود افزود: هولوكاست یك موضوع نازی – صهیونیستی است با هدف ترغیب یهودیان به مهاجرت به اسرائیل. خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس نیز ابراز داشت: حماس تنها زمانی نزاع مسلحانه با اسرائیل را ترك میكند كه این رژیم به مرزهای سال 1967 خود بازگردد و از سرزمینهای فلسطینی عقبنشینی كرده و «حق بازگشت فلسطینیان» را بپذیرد.