حضرت علی (ع) می‌فرماید: کسی که به مالی دست یافت، با آن صله رحم کند و یا به بدهکاران یاری رساند به شرف دنیا و فضایل آخرت می‌رسد.
یکی از مصارف زکات، براساس آیات قرآن کریم فقرا، مساکین و بدهکاران است که روایات اسلامی، پرداخت بدهی بدهکاران و دستگیری از فقرا را یک فریضه مهم الهی معرفی می‌کند.
آیت‌الله جوادی آملی در کتاب نفیس «مفاتیح‌الحیات» به بیان این موضوع مهم از دیدگاه ائمه اطهار علیهم‌السلام پرداخته است که متن آن در ذیل می‌آید.
محبوب‌ترین اعمال
رسول خدا (ص) فرمود: محبوب‌ترین کارها نزد خدا سه چیز است: سیر کردن مسلمان گرسنه، پرداخت بدهی بدهکار و برطرف ساختن اندوه وی.
سخت نگرفتن بر بدهکار
حضرت رسول (ص) فرمود: همچنان که برای بدهکار تو -درصورت توانایی بر پرداخت- جایز نیست کوتاهی کند، برای تو نیز -در صورت علم به ناتوانی وی در پرداخت- جایز نیست او را در تنگنا قرار دهی.
پاداش مهلت به بدهکار
صدقه بودن مهلت: امام صادق (ع) فرمود: روزی رسول خدا (ص) بر منبر رفت و پس از حمد و ثنای خدا، بر پیامبرانش درود فرستاد و فرمود: ای مردم! حاضران به غایبان برسانند که هر کس بدهکار ناتوان از پرداخت را مهلت دهد برای او نزد خدا در هر روز، صدقه‌ای به اندازه مالش هست تا هنگامی که آن را دریافت کند.
در سایه رحمت الهی: پیامبر اکرم (ص) فرمود: هر کس به بدهکاری ناتوان از پرداخت، مهلت دهد خدا در روزی که سایه‌ای جز سایه خدا نیست وی را در سایه خود، جای دهد.
اجابت دعا: رسول خدا (ص) فرمود: هر کس می‌خواهد دعایش مستجاب شود یا اندوهش زدوده شود اندوه بدهکار ناتوان را برطرف سازد.
پاداش پرداخت بدهی بدهکاران
رسیدن به فضایل آخرت: امیرالمؤمنین (ع) فرمود: کسی که به مالی دست یافت، با آن صله رحم کند ... و به بدهکاران و در راه ماندگان و فقیران و مهاجران یاری رساند و در کسب ثواب و ادای حقوق صبر کند با این ویژگی‌ها به شرف دنیا و فضایل آخرت می‌رسد.
نشان تشیع: امام باقر (ع) فرمود: ای جابر!... سوگند به خدا که شیعه ما نیست مگر آن که از خدا پروا و پیروی کند و شناخته نمی‌شوند مگر با تواضع ... و دستگیری از همسایگان ... و بدهکاران.
