تبیان، دستیار زندگی

آیت الله اعرافی در خطبه عبادی نماز جمعه این هفته میبد گفت : ملائكه جایگاه مهمی در اعتقادات ما دارند ، ایمان به ملائكه لازم و درود فرستادن بر ملائكه مستحب و توجه به آنها ضرورت دارد و در بیش از 120 آیه بصورت مستقیم و صدها روایت و حدیث شیعه و سنی به این موضوع پرداخته شده است و در صحیفه و نهج البلاغه هم به آن اشاره شده است

به گزارش خبرنگار میبد آدینه ، آیت الله اعرافی نمازگزاران را به پارسایی و پرهیزگاری و بهره گیری از فیوضات بی كران ماه مبارك رمضان و شب زنده داری ،قرائت قرآن ، دعا و استفغار و توجه به حضرت حق و كسب تقوا سفارش و دعوت كرد .

ملائكه :

امام جمعه میبد در این خطبه به بحث وجود ملائك پرداخت و افزود : بحث ملائكه یكی از اعتقادات مهم اسلامی است. ملائكه جنود خداوند هستند كه درهمه امور عالم دارای نقش هستند و وجود ملائكه در اداره عالم خلق و امر از عقاید اسلامی و قرآنی است .

ضرورت اعتقاد به ملائكه :

خطیب جمعه میبد با پاسخ به این سوال كه آیا اعتقاد به ملائكه و وجود و نقش آنها درعالم تكوین و تشریح لازم است و وجود ملائكه بعنوان نیروی الهی ، ماوراء مادی و كارگزاران خداوند درعالم خلق و امر ضرورت دارد یا نه ؟  گفت : بله  اعتقاد به ملائكه از ضروریات ادیان الهی و اسلام و مورد عنایت و تاكید قرآن است و بعضی ها ضرورت وجود و اعتقاد به ملائكه را درحد اعتقادات اصولی تلقی می كنند و قطعا اعتقاد به ملائكه واجب است .

آیاتی از قرآن درمورد بحث ملائكه :

وی برای اثبات بیانات خود به چند آیه از سوره های قرآن اشاره می كند .

آیه شریفه 177 سوره بقره می فرماید : نیكوكاری این نیست كه دائم درباره قبله سوال كنید و رویتان را به این سو و آن سو بگردانید بلكه اساس نیكوكاری و خوبی و پاكی در این معیارها و ملاك هاست .

نیكی و خوبی در نگاه قرآن چیست ؟

اولین ملاك ایمان است و قبل از اینكه بحث اعمال و رفتارها مطرح شود سنگ بنای نیكوكاری و اسلام اعتقادات است كه خداوند به آن اشاره می كند و می فرماید : ایمان به خدا ، ایمان به قیامت ، ایمان به ملائكه ، ایمان به قرآن و ملائك آسمانی و ایمان به پیامبران از آدم تا خاتم حضرت محمد مصطفی (ص) از ملاك های نیكی است .

همچنین پرداخت زكات و وجوهات برای خدا ، به پا داشتن نماز ، وفای به عهد و پایداری در برابر سختی ها ملاك های خوبی هستن

جایگاه بحث ملائكه در قرآن :

ایمان به ملائكه و نیروهای غیبی كه كارگزار خداوند هستند جزء اصول اعتقادی ماست و ما به ایمان به خدا ، قیامت ، قرآن ، پیامبر و ملائكه معتقد هستیم .

در آیه 285 سوره بقره چنین آمده است  : پیامبرخدا و مومنان به آنچه كه خداوند نازكرده ایمان دارند كه به صورت اجمالی است و بعد تفسیری می شود ایمان به خدا ، ملائكه ، كتب آسمانی و پیامبران كه قیامت در این جا نیامده است . پس می بینیم در این آیه ایمان به ملائكه را هم وزن ایمان به خدا ، رسالت و نبوت قرار داده است .

این دو آیه از میان آیات متعدد نشان می دهد كه ایمان به ملائكه و اعتقاد به نیروهای غیبی كه برهمه عالم حضور دارند از اعتقادات پایه ای ماست و همانطور كه به خدا ، پیامبر و قیامت معتقد باشیم به این نیروهای غیبی و آسمانی هم باید معتقد باشیم .

سومین آیه 136 سوره نساء است كه خداوند می فرماید : كسی كه به خداوند ، ملائكه ، كتاب های آسمانی و پیامبران خدا و قیامت كفر بورزد در گمراهی دوری افتاده است و از جاده صراط الهی دور افتاده است .

مومن و مسلمان باید معتقد به وجود و نقش ملائكه در زندگی بشر و عالم امر و خلق باشد .

تعابیر ملائكه در قرآن و احادیث :

در قرآن تعبیر ملك و ملائكه 15 بار به صورت ملك ، 68 بار ملائكه و 5 بارهم ملائكته آمده است كه قریب 90 باراین كلمات درقرآن آمده است .

آیاتی هم در قرآن داریم كه بجای كلمه ملائكه حفذ ، كرام البرر ، من عنده آمده است تعبیراتی كه به ملائكه اشاره دارد . پس كلمه ملك و ملائكه قریب 90 بار در قرآن آمده است . و جمع آیاتی كه مستقیم به بحث ملائكه پرداخته بالای 120 آیه می شود كه 90 بار كلمه ملك و ملائكه و بقیه با الفاظ و عبارات دیگر كه نشان می دهد بحث وجود ملائكه و نقش آن در زندگی انسان از نگاه قرآن بحث مهمی و محوری است و نمی شود به سادگی از كنار آن گذشت .

وقتی وارد روایات بشویم صدها حدث و روایت درمجامع شیعه و سنی بحث ملائكه و جایگاه آنها درعالم تكوین و نقش آنها در زندگی بشر مورد توجه قرار گرفته است .

به طورخاص هم درنهج البلاغه و صحیفه سجادیه به ملائكه توجه شده است . پیشوای پارسایان امیرمومنان حضرت علی (ع) درنهج البلاغه در دو خطبه به صورت مستقل و مفصل راجع به ملائكه پرداخته است . یكی درخطبه 91 خطبه اشباح است كه حضرت به صوت شیوا و دلنشین در مقوله های مختلف در بحث ملائكه جایگاه و نقش آنها سخن گفته است

دیگری خطبه اول نهج البلاغه است كه مفصل مطالب مهمی را مطرح كرده است .

در صحیفه سجادیه هم اشاره به ملائكه مفصل و مكرر آمده اما در دعای سوم صحیفه مخصوص ملائكه حامل عرش و همه ملائكه مقرب خداست .

بنابر این ملائكه جایگاه مهمی در اعتقادات ما دارند ، ایمان به ملائكه لازم و درود فرستادن بر ملائكه مستحب و توجه به آنها ضرورت دارد و در بیش از 120 آیه بصورت مستقیم و صدها روایت و حدیث شیعه و سنی به این موضوع پرداخته شده است و در صحیفه و نهج البلاغه هم به آن اشاره شده است .

پس ملائكه وجود دارند ، مورد توجه قرآن و كتب آسمانی قرار دارند و اعتقاد به ملائكه لازم است و توجه و درود فرستادن بر آنها از سنن الهی است

بحث دوم : ملائكه چه نوع موجوداتی هستند ؟

سه نظریه وجود دارد .

یك نظر: نظركسانی مثل نظر علامه مجلسی و بعضی از متكلمین و محدیثین است كه معتقدند : ملائكه موجودات مادی اند اما از ماده های لطیف و بسیار ظریف هستند . مثل نور و انرژی هایی كه در عالم است و نقش دارد مادی هستند.

نظر دوم كه جمع زیادی به آن معتقدند كسانی مثل علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان و فلاسفه اسلامی معتقدند ملائكه موجودات مجردند و فراتر از موجودات مادی و از جنس عالم دیگرند و نمی شود با سنجش و مقیاسهای مادی عالم مورد ارزیابی قرار داد .

امر مادی دارای بعد است و ملموس و محسوس است كه یا با چشم یا با دست و حواس دیگر آ ن را كشف كرد . شبیه خود خداوند تبارك و تعالی كه موجود مجرد و غیبی است .

نظرسوم : ملائكه كه در قرآن و آیات و روایات آمده بعضی از اینها و طوائفی از اینها موجودات مجرد هستند فوق عالم ماده هستند و بعضی از آنها همین موجودات عالم ماده هستند و به چشم ما نمی آیند و لطیف و ظریف هستند .

بعضی از روشنفكران گاهی به اشتباه گفتند : ملائكه كه خداوند فرموده است همین انرژی هاست كه در این عالم است قطعا ملائكه ایی كه قرآن می فرماید: اینها نیست و حداق همه اینها كه مثل جاذبه و انرژی ها كه علم كشف كرده است بعضی از روشنفكران غرب زده تلاش كردند همه این حقایق دین را به چیزهای عادی دنیایی تفسیر كنند از جمله ملائكه كه همه این انرژی هایی كه علم كشف می كند و در عالم هم بسیار موثر است را ملائكه خداوند می دانند كه قطعا این نظر درست نیست .

اینكه ملائكه جبرئیل و میكایئل همه اینها همین هستند درست نیست .

بخش عظیمی از ملائكه و كارگزاران بزرگ عالم غیب از جنس عالم ماده نیستند جنود غیبی الهی و موجودات مجردند .

بحث سوم : ملائكه همه عالم و جهان امر و خلق را پركرده اند و هیچ جا از وجود ملائكه خالی نیست . در روایات متعدد این مسئله آمده است .

در روایتی امده است كه از امام صادق سوال شد آیا ملائكه بیشترند یا انسان ها ؟

امام صادق (ع) فرمودند : به خدایی كه جانم دست اوست ملائكه خدا در آسمانها از عدد خاك كره زمین بیشتر است و در آسمانها جای قدمی نیست مگر اینكه در آنجا ملكی درحال تسبیح خداست . و هیچ جای زمین نیست كه زمین آباد و موات مگر اینكه در آنجا ملائكه هستند كه موكلند و هر روز عملی كه در آن زمین می شود آن را به خداوند عرضه می كنند .

هر نقطه زمین پر از ملائكه است و هر روز تمام این ملائك با ولایت ما اهل بیت به خدا تقرب می جویند و تمام این ملائكه ها شاگردان مكتب اهل بیت هستند .