تبیان، دستیار زندگی

حوادت ناشی از الکتریسیته : طبیعت و اهمیت

الف) اصطلاح شناسی

برق گرفتگی : یعنی همه حوادث الکتریکی اعم از مرگ آور یا غیر مرگبار , برق گرفتگی می ت.اند به معنای یک تکان و لرزش ساده تا شوک قلبی منجر به مرگ شود.

برق زدگی : یک حادثه مرگ آوری که منشأ الکتریکی داشته باشد.

فیبراسیون قلبی : که ممکن است در ادامه برق گرفتگی عارض شود و غبارت از حالتی گذرا برای ارگانیزم انسانی که می توان ؤمرگ ظاهریژ نامیدش و متناظر است با ضربان نامنظم قلب

ب) طبقه بندی

گروه اول :

برق زدگی یا برق زدگی ناشی از حالت طولانی فیبراسیون , این گروه از حوادث مربوط به جریان تحت ولتاژ پایین یا جریان با شدت ضعیف است که با عبور در بدن در زمان بسیار کوتاه به وجود می آید.

گروه دوم :

برق زدگی همراه ، جراحات – داخلی و خارجی توسط یک جریان الکتریکی با شدت کافی و درمدت یک زمان طولانی است.

این مورد برای جریان های تحت فشار قوی عمومی تر است.

توجه : حادثه الکتریکی معمول تر حادثه ای ناشی از ولتاژ پایین است که در گروه اول قرار می گیرد و علت آن می تواند ناشی از تماس بین هادی ها و یا بین هادی و زمین باشد. بدنه فلزی خود وسیله می تواند در این تماس درگیر باشد.

اثر غیرمستقیم جریان :
گروه سوم :
جریان از داخل بدن عبور نمی کند. مثل حادثه ناشی از قوس الکتریکی ، عموماً منجر به مرگ نشده ، ولی می تواند ایجاد جرحات شدید خارجی در بدن نماید.
گروه چهارم :
بدن تحت تإثیر جریان های ایجاد شده توسط میدان الکتریکی مربوط به جریان اصلی قرار می گیرد (ولتاژهای پایین تر از kv 220)

اثرات پاتوفیزیولوژیک
اثرات حرارتی برق (اثر ژول):
این اثر موجب جراحات و سوختگی های داخلی و خاجی در بدن می گردد. برق گرفتگی بدون از دست دادن حواس که می تواند از سوزن شدن ساده بدون اثرات بعدی تا اقباض شدید عضلات ناشی از تشنج الکتریکی را موجب شود. یک انقباض شدید عضلانی می تواند موجب سقوط اشیاء یا چسبیدن آن ها بر روی هادی گردد.

برق گرفتگی همراه از دست دادن حواس :
(حالت فیبراسیون قلبی) فیبراسیون بطن های قلب از رسیدن خون به سیستم عصبی جلوگیری کرده و موجب لطمات جبران ناپذیری می گردد که پس از چند دقیقه می تواند به مرگ منجر شود ، در این حالت برای نجات فرد حادثه دیدهاز مرگ نیاز حتمی به پرسنل متخصص می باشد.

شرایط ویژه
فیزوپاتولوژی
وجود مایعات با هدایت بسیار زیاد (BB2, BB3, BC4 Suivant NFC 15 – 100.322)

اثرات برق زدگی
رختشویخانه ها ، حمام ها ، استخرها (C15 – 100, 701, 702) تعیین گنجایش مایع
حمام بخار طبی (C 15 – 100, 751) توصیه های (CPBBTP)
کمپ های توریستی (C 15 – 100, 706)
پالاژهای کنار دریا (C 15 – 100, 709)
محیط های با هدایت زیاد (C 15 – 100, 706)

محافظت وسایل
کابل کشی های مربوط به یک بار ثابت را می بایست در برابر اثرات ازدیاد غیر طبیعی جریان محافظت نمود.
کابل کشی را می بایست در مقابل یک اتصال کوتاه شدید با فرض آن که در انتهای دور کابل به وجود بیاید محافظت نمود.
کابل کشی را می بایست در مقابل اضافه بار در صورتی که احتمال آن وجود داشته باشد محافظت نمود.
حفاظت بارهای متحرک در برابر اضافه بار در صورت وجود آن ها می بایست به صورت بالا رعایت شود.
اتصال با بدنه ای که به صورت تصادفی دارای پتانسیل باشد.
علی رغم تطابق تجهیزات با قواعد فنی , در هنگام حادثه باید مطمئن از اقدامات حفاظتی بود. این اقدامات شامل موارد زیر می باشد

- اقدامات غیر فعال :
مانند استفاده از طرح TBTS یا از موادی با عایق بندی موضاعف(کلاس II) یا تعبیه یک عایق مکمل برای بدنه ها در هنگام نصب.
- اقدامات فعال :
یعنی اتصال دادن بدنه ها به زمین به همراه وسیله قطع کننده خودکار منبع تغذیه.
- بدنه :
یعنی قسمت های قابل دسترس یک وسیله الکتریکی که معمولاً تحت ولتاژ نبوده ولی می تواند به دلیل خطای عایق تحت ولتاژ قرار گیرد.

اتصال بین دو بدنه و سیستم زمین
در این حالت ، جریان غیر کافی برای عملکرد سیستم حفاظت ، می تواند برای انسان خطرناک باشد.


محافظت وسایل
كابل كشی های مربوط به یك بار ثابت را می بایست در برابر اثرات ازدیاد غیر طبیعی جریان محافظت نمود .
- كابل ها را می بایست در مقابل یك اتصال كوتاه شدید با فرض “كه در انتهای دو كابل بوجود بیاید محافظت نمود .
- كابل ها را می بایست در مقابل اضافه بار ، در صورتی كه احتمال آن وجود داشته باشد محافظت نمود .
حفاظت بارهای متحرك در برابر اضافه بار ، در صورت وجود آنها ، می بایست به صورت بالا رعایت شود .
اتصال با بدنه ای كه به صورت تصادفی دارای پتانسیل باشد .
علیرغم تطابق تجهیزات با قواعد فنی ، در هنگام حادثه . باید مطمئن از اقدامات حفاظتی بود . این اقدامات شامل موارد زیر می باشد :
- اقدامات غیر فعال : مانند استفاده از طرح TBTS ، یا از موادی با عایق بندی مضاعف ( كلاسll ) یا تعبیه یك عایق مكمل برای بدنه ها در هنگام نصب
- اقدام فعال : یعنی اتصال دادن بدنه ها به زمین بههمراه وسیله قطع كننده خودكار منبع تغذیه
- بدنه : یعنی قسمت های قابل دسترس یك وسیله الكتریكی كه معمولا تحت ولتاژ نبوده ، ولی می تواند خطای عایق تحت ولتاژ قرار گیرد .

بهبود سیستم
در اكثر اوقات . تقابل سیستم زمین . نمی تواند با بوجود آوردن جریان خطایی با مقدار كافی شود كه عملكرد حفاظت جریان زیاد در یك زمان كوتاه موجب گردد .
- در سیستم TT . تنها راه حل متناسب با منحنی های ایمنی . استفاده از یك حفاظت دیفرانسیل است كه آستانه حساسیت آن ( lΔn )
- می تواند متناسب با اندازه RT باشد به طریقی كه
50vیا RT/Δn ≤ 25
- بر حسب آنكه مكان مربوط یا غیر مرطوب باشد .

اجزاء اتصالات هم پتانسیل
حفاظت شبه مطلق در همه اوقات قویا توصیه می شود كه این مجموعه هم پتانسیل را به سیستم زمینی با مقاومت كوچك متصل نمود . این آرایش در مورد رختشویخانه ها و استخرها اجباری است .