دكتر منوچهر ستوده در 99سالگی هنوز كالباس، سوسیس، پیتزا و به گفتهی خودش «غذاهای مشكوك» نخورده و از شهر تهران هم گریزان است.
به گزارش ایسنا، منوچهر ستوده در 28 تیرماه 1292 در تهران به دنیا آمد و اكنون كهنسالترین ایرانشناس در كشور است.
این روزها دكتر ستوده برای بازگشت به «كوشكك» واقع در گچسر آماده میشود كه ییلاق 60 سال اخیر او بوده است. جشن تولد 99سالگی این ایرانشناس، 28 تیرماه در قشلاق او واقع در چالوس برگزار شد. دكتر ستوده پاییز و زمستان را در این قشلاق میگذراند كه شامل باغی از مركبات است كه خودش به امور كشاورزی آن رسیدگی میكند.
این ایرانشناس برجستهی كشور پس از درگذشت پروفسور محمدحسن گنجی ـ جغرافیدان ـ كه 29 تیرماه در تهران رخ داد، به خبرنگار ایسنا گفت كه گنجی و ایرج افشار از جملهی بزرگترین مردانی بودند كه در زندگیام شناختم.
منوچهر ستوده همراه با ایرج افشار ـ دوست چند ده سالهاش ـ به سفرهای متعددی رفت و همچنین مجلهی «فرهنگ ایران زمین» را با همكاری یكدیگر منتشر كردند. ایرج افشار ـ ایرانشناس و كتابشناس ـ در ۱۶ مهرماه 1304 در تهران متولد شد. او تحقیقات ارزشمندی دربارهی ایرانشناسی و کتابشناسی انجام داد که این تحقیقات در نشریات معتبر ایرانی و خارجی منتشر شده است. از او بهعنوان پدر کتابشناسی ایران یاد میشود. افشار در 18 اسفندماه 1389 درگذشت.
ستوده این روزها مشغول تدوین خاطراتی است كه در گفتوگو با علی امیری در مدت سه سال ثبت شده است. امیری در این گفتوگو، تمام وجوه زندگی استاد ستوده را مورد پرسش و پژوهش قرار داده و استاد نیز به پرسشهای او پاسخ داده است.
این ایرانشناس و جغرافیدان در جوانی فاصلهی تهران تا اردبیل را در مدت 17 روز با پای پیاده طی كرد و حالا هم از تهران گریزان است و كمتر به شهر وارد میشود. او بسیاری از قلهها، كوهها و دشتها را زیر پا گذاشته و كتاب 10 جلدی «از آستارا تا استرآباد» را از مجموع این تجربهها نوشته است. دكتر ستوده همچنین در خطهی شمال كشور پژوهش میدانی انجام داده و در مدت 24 سال، تمام این منطقه را دیده و بناهای تاریخی آن را ثبت كرده است.
علی دهباشی در گفتوگویی با خبرنگار ایسنا با تأكید بر اینكه دكتر ستوده امیدوار به زندگی است و در سلامتی، به افقهای دور مینگرد و به ما جوانان میآموزد كه «زندگی باید كرد» توضیح داد: تولید مستندی سینمایی تحت عنوان «ستودهی كوهنورد» ساختهی شهاب دهباشی به پایان رسیده و در مرحلهی صداگذاری است. در این مستند، به كوهنوردی و بیانگردیها دكتر ستوده پرداخته شده است.
این محقق یادآوری كرد كه پیش از این، مستند دیگری تحت عنوان «دلم خون است برای ایران» ساختهی سیدجواد میرهاشمی دربارهی زندگی منوچهر ستوده ساخته شده است.
مدیرمسؤول و سردبیر مجلهی «بخارا» در ادامه اظهار كرد: قرار است مجلهی «بخارا» سال دیگر در چنین روزهایی، شمارهی ویژهای را بهمناسبت 100سالگی دكتر منوچهر ستوده حاوی مقالاتی از سه نسل دانشجویان، همكاران و استادان منتشر كند. همچنین در این شماره، یادداشتها و مقالات دكتر ستوده برای نخستینبار منتشر میشوند.
او افزود: مكاتبات دكتر ستوده با بزرگان عصر خود در شمارهی ویژهی «بخارا» در سال 1392 خواهد آمد.
به گزارش ایسنا، دكتر منوچهر ستوده ـ ایرانشناس، جغرافیدان و استاد دانشگاه ـ در دبیرستان البرز درس خواند و در سال ۱۳۱۳ به دانشسرای عالی وارد شد و نزد استادانی مانند سیدمحمد مشکوة و علیاکبر شهابی ادامهی تحصیل داد. نخستین مقالهی ستوده در سال ۱۳۱۵ با موضوع «مطالعات تاریخی و جغرافیایی- مسافرت به قلعه الموت» نوشته شد.
او در سال ۱۳۱۷ مدرك لیسانس خود را در رشتهی ادبیات فارسی گرفت. در همین دوره، در ادارهی فرهنگ گیلان و دبیرستان شرف تهران تدریس میکرد. در سال ۱۳۲۹ از رسالهی دکتری خود زیر نظر استاد بدیعالزمان فروزانفر با عنوان «قلاع اسماعیلیه در رشتهکوههای البرز» دفاع کرد. در سال ۱۳۳۰ بنا به دعوت انجمن «فولبرایت» برای سفر مطالعاتی به آمریکا رفت. او در سال ۱۳۳۱ به عضویت جامعهی ملی جغرافیای آمریکا درآمد و در سال بعد به عضویت انجمن ایرانشناسی به ریاست ابراهیم پورداود درآمد. ارتقا به درجهی استادیاری دانشگاه تهران و بعد دانشیاری و انتقال به دانشکدهی ادبیات دانشگاه تهران و عضویت در گروه تاریخ و سرانجام ارتقا به درجهی استادی در سال ۱۳۵۴ از جمله اتفاقهای زندگی او بود.
ستوده در این سالها تا سال ۱۳۸۱ در کنگرههای مهم ایرانشناسی مانند کنگرهی بینالمللی تاریخ و هنر و باستانشناسی ایران در دانشگاه آکسفورد و کنگرهی بینالمللی ابوریحان در پاکستان سخنرانی کرد. سفر به چین و آسیای میانه از دیگر فعالیتهای سالهای اوایل دههی ۱۳۶۰ منوچهر ستوده بود.