سلام
ری که اکنون آثار بازمانده آن در شش کیلومتری جنوب شرقی تهران به چشم می خورد از نظر قدمت با نینوا و بابل هم عهد بوده و از نظر عظمت، از مهمّترین بلاد سده های نخستین اسلامی بشمار می آمده است . جز بغداد و نیشابور شهری با آن قابل رقابت نبوده است . باید به حق ری را مادر تهران دانست . بنای اوّلیه و هسته اصلی این شهر کهن در اطراف چشمه علی واقع بوده است . در نزدیکی این چشمه، تپّه هائی وجود دارد که بسیار کهن و باستانی است .
در کاوشهای علمی که بعمل آمده معلوم گردیده در دل آنها آثاری نهفته است که از تمدنی کهن داستانها دارد . ضمن کاوشهای علمی که بسال 1935 میلادی در دامنه جنوبی کوه چشمه علی و اراضی مشرف به باغ صفائیه بعمل آمد، ظروف منقش سفالین مربوط به حدود چهار تا شش هزار سال پیش پیدا شد و نشان داد که در کنار و امتداد این چشمه قدیمی ، انسانهای متمدنی زندگی می کرده اند ، و اینها همان سکنه نخستین پهنه ری هستند.
جغرافیای ری :طول شرقی ری، 51 درجه و 25 دقیقه به مبدأ گرینویچ، و عرض شمالی آن، 35 درجه و 38 دقیقه است. بر طبق تقسیم بندی قدما ری از اقلیم چهارم به حساب می آمد که اشرف اقالیم است.
جغرافی نویسان و تاریخ نگاران درباره وسعت شهر ری سخنانی گفته اند که به چند نمونه از آنها اشاره می شود :
اصطخری در " المسالک و الممالک" می گوید :
" آنجا شهری است که مقدارش فرسنگی و نیم در فرسنگی و نیم است ."
و در جای دیگر می گوید: " طول شهر فرسنگی و نیم در مثل آن است و بنایش از گل است ."ابن خوفل در "صوره الارض" نوشته، " مقدار شهر فرسنگی ونیم در مثل آن است"
و در جای دیگر ذکر کرده: " بزرگترین شهر در این ناحیه (دیلم و طبرستان) ری است و آن اینکه" طولش فرسنگی و نیم در مثل آن است ."
و در همین کتاب آورده است : " و من می گویم ری " مربعی" است بزرگ … " این نسخه شهر ری صورت مربعی بزرگ، را داشته است .
قسمت اعظم شهر ری در جنوب کوه بی بی شهربانو افتاده بوده است .
اصولاً پهنه شهر باستانی ری از نظر قدمت و نوی به دو بخش تقسیم می شود:
1- ری کهنه باستانی
2- ری مستحدث ادوار بعد (به عهد اسلامی )
ادامه دارد....