تبیان، دستیار زندگی

دستاوردهای حكومت امام مهدی علیه السلام

افراد و جمعیت‌ها پیش از آنكه به حكومت برسند و قدرت را به دست گیرند آرمانهایی را برای حكومت خود بیان می‌كنند و چه بسا برای رسیدن به آن اهداف، برنامه‌های خود را نیز اعلام كنند امّا معمولا پس از رسیدن به قدرت و گذشت زمان، در اهداف خود ناكام مانده و گاهی از آنچه گفته بودند عدول می‌كنند و یا به كلّی آن ایده‌ها و اهداف مطرح شده را فراموش می‌كنند.
دست نیافتن به آرزوها و اهداف از پیش تعیین شده یا به جهت آن است كه «هدف ها» واقعی و اصولی نبوده و یا آنكه برنامه‌های حكومت برای رسیدن به هدف ها، برنامه جامع و كاملی نبوده است و در بسیاری از موارد نیز سبب ناكامی، عدم لیاقت مجریان بوده است.
در حكومت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) اهداف، هدفهایی است واقعی و اصیل كه ریشه در عمق وجدانهای بشر دارد و همگان در آرزوی رسیدن به آن بوده‌اند و برنامه‌ها نیز بر اساس تعالیم قرآن و سنّت اهل‌بیت(علیهم السلام) تنظیم گردیده و در تمامی بخش‌ها ضمانت اجرائی برای آنها وجود دارد؛ بنابراین دستاوردهای این انقلاب عظیم، بسیار چشمگیر و قابل توجه است و در یك جمله باید گفت دستاوردهای حكومت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پاسخگوی تمام نیازهای معنوی و مادی بشر است كه خداوند متعال در وجود انسان به امانت نهاده است.
در اینجا با توجه به روایات برخی از این دستاوردها را بیان می‌كنیم:
1. عدالت فراگیر
در روایات فراوان، مهمترین ره آورد قیام و انقلاب حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) پر شدن جهان از عدالت و دادگری شمرده شده است كه در بخش اهداف حكومت درباره آن سخن گفتیم. اما در این بخش بر آن حقیقت یاد شده این واقعیت را می‌افزاییم كه در حاكمیت قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله وسلم) عدالت در همه سطوح جامعه به صورت یك جریان جاری در تمام مویرگهای اجتماع در می‌آید و هیچ نهاد و مجموعه كوچك یا بزرگی نمی‌ماند مگر اینكه عدالت در آن حاكم خواهد شد و روابط افراد با یكدیگر بر اساس آن پی ریزی خواهد شد.
امام صادق(علیه السلام) در این باره فرمود:
«به خدا قسم، عدالت را در خانه‌های مردم خواهد برد آنچنان كه سرما و گرما به درون خانه‌ها نفوذ می‌كند.»1
وقتی خانه كه كوچكترین نهاد در جامعه است به كانون عدالت تبدیل می‌شود و روابط افراد خانواده با یكدیگر عادلانه می‌گردد حكایت از آن دارد كه حكومت جهانی و عدل گستر مهدوی نه با ابزار زور و قانون بلكه بر اساس یك تربیت قرآنی كه به عدالت و احسان فرمان می‌دهد2، افراد را پرورش می‌دهد و در فضایی این چنین همگان به حكم وظیفه انسانی و الهی خود، حقوق دیگران را ـ گرچه از نظر رتبه و مقام، جایگاهی نداشته باشند ـ محترم می‌شمارند.
در جامعه موعود مهدوی، عدالت، یك جریان فرهنگی اصیل و با پشتوانه قرآنی و حكومتی است كه تخلّف از آن تنها توسط معدودی از افراد كه خود محور و منفعت طلب بوده و به دور از تعالیم قرآن و اهل‌بیت(علیهم السلام) پرورش یافته اند، صورت می‌گیرد كه حاكمیت عدالت پرور با آنها برخورد جدّی می‌كند و اجازه رشد و نموّ و ریشه دوانیدن به آنها نمی‌دهد و به ویژه از نفوذ آنها به سطوح حاكمیت جلوگیری می‌كند.
آری عدالتی چنین فراگیر و همگانی ره آورد حكومت مهدی منتظر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و بدینسان عالی‌ترین هدف انقلاب امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) كه پر كردن عالم از عدل و داد بوده است به شكل كامل تحقق خواهد یافت و ظلم و ستم و حق كشی در همه زوایای جامعه حتی در روابط اعضای خانواده با یكدیگر از بین خواهد رفت.
2. رشد فكری و اخلاقی و ایمانی
در بخش قبل آمده كه فراگیر شدن عدالت در جامعه به سبب تربیت صحیح افراد و رواج فرهنگ قرآن و عترت در جامعه است و در روایات ما به رشد فكری و اخلاقی و ایمانی مردم در حاكمیت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تصریح شده است.
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«وقتی قائم ما قیام كند دست (عنایت) خویش بر سر بندگان خدا نهد و به بركت آن عقل و خرد آنها به كمال رسد.»3
و همه خوبی‌ها و زیبایی‌ها به دنبال كمال عقل انسان، به دست می‌آید زیرا كه عقل، پیامبر درونی انسان است كه در صورت حاكم بودن آن بر كشور جسم و جان، اندیشه و عمل آدمی به سوی صلاح و درستی خواهد رفت و مسیر بندگی پروردگار و نیل به سعادت هموار خواهد شد.
از امام صادق(علیه السلام) سؤال شد كه عقل چیست؟
فرمود:
«عقل آن ]حقیقتی[ است كه به سبب آن خداوند عبادت می‌شود و به ]راهنمایی[ آن بهشت به دست می‌آید.»4
آری، در جامعه امروز می‌بینیم كه در جامعه بدون امام، شهوات بر عقل، غلبه دارد و نفس سركش، یگانه فرمانروای افراد و گروهها و احزاب است و پیامد این وضعیت پایمال شدن حقوق افراد و فراموش شدن ارزشهای الهی است ولی در جامعه موعود و در سایه فرمانروائی حجّت خدا، كه عقل كلّ است، عقول انسانها، میدان دار و سكّان دار تصمیم و اقدام خواهد بود و عقلِ به كمال رسیده جز به خوبی و زیبایی فرمان نمی‌دهد.
3. اتحاد و همدلی
برابر روایات، جمعیتی كه تحت حاكمیت جهانی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بسر می‌برند، با هم متّحد و صمیمی خواهند بود و در زمان بر پایی دولت مهدوی جایی برای كینه و دشمنی نسبت به یكدیگر در دل‌های بندگان خدا نخواهد ماند.
امام علی(علیه السلام) فرمود:
«وَلَوْ قَدْ قامَ قائمُنا... لَذَهَبْتِ الشَّحْناءُ، مِنْ قُلُوبِ الْعِبادِ...؛
وقتی قائم ما قیام كند، كینه از دلهای بندگان برود.»
در آن زمان دیگر بهانه‌ای برای كینه توزی نیست زیرا كه روزگار عدل و دادگری است و حقی از كسی ضایع نمی‌شود و روزگار خردورزی و تعقّل است نه عقل ستیزی و شهوت پرستی.5 بنابراین زمینه‌ای برای دشمنی و كینه جویی باقی نمی‌ماند و از این رو دل‌های مردم كه تا پیش از این، پراكنده و دور از هم بود، انس و الفت می‌یابد و همگان به برادری و اُخوّت قرآنی باز می‌گردند6 و مانند برادران با یكدیگر همدل و مهربان می‌شوند.
امام صادق(علیه السلام) در وصف روزگار سبز مهدوی فرمود:
«]در آن ایام[ خداوند وحدت و اُلفت بین قلوب پریشان و پراكنده برقرار كند.»7
و اگر دست خدا در كار است دیگر عجیب نیست كه این همدلی و صمیمیت به جایی رسد كه تصور آن در دنیای كنونی كه بحران تضادها و كشمكش‌های مادّی به اوج خود رسیده است، دشوار باشد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
«وقتی قائم ما قیام كند دوستی واقعی و صمیمیت حقیقی بیان می‌شود. هر نیازمندی دست می‌برد و از جیب برادر ایمانی اش به مقدار نیاز برمی دارد و برادرش او را منع نمی‌كند.»8
4. سلامت جسمی و روانی
یكی از مشكلات بشر امروز بروز بیماری‌های سخت و غیر قابل علاج است كه محصول عوامل گوناگون از جمله آلودگی محیط زیست به سبب به كارگیری سلاح‌های شیمیایی، اتمی و میكروبی است. همچنین روابط نامشروع انسانها با یكدیگر و نیز از بین بردن جنگل‌ها و آب‌های دریا از دیگر عوامل ظهور بیماریهایی مانند جذام، طاعون، فلج، سكته و دهها بیماری دیگر است كه بهداشت و درمان پیشرفته امروزی نیز قادر به معالجه آنها نیست. بر بیماری‌های جسمی باید فهرست بلندی از امراض روحی و روانی را نیز افزود كه زندگی را برای مردم جهان تلخ و غیر قابل تحمل كرده است كه این نیز به سبب روابط غلط حاكم بر جهان و انسانهاست.
در دولت كریمه مهدوی كه روزگار عدالت گستری و حكومت فضیلت‌ها و زیبایی هاست و روابط بر اساس برادری و برابری شكل می‌گیرد، بیماری‌های جسمی و روانی انسان از بین می‌رود و قوای بدنی و روحی انسان به طور شگفت انگیزی قوی و نیرومند می‌گردد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
«هنگامی كه حضرت قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) قیام كند، خداوند بیماریها را از مؤمنان دور می‌سازد و تندرستی را به آنان باز می‌گرداند.»9
در دولت آن سرور كه دانش به گونه‌ای شگفت پیشرفت می‌كند هیچ بیماری لاعلاجی نمی‌ماند و بهداشت و طبّ، رشد چشمگیری خواهد داشت و نیز به بركت وجود حضرت، بسیاری از بیماران شفا خواهند گرفت.
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«هر كس قائم اهل‌بیت مرا درك كند اگر به بیماری دچار باشد شفا می‌یابد و چنانچه دچار ناتوانی باشد توانا و نیرومند می‌گردد.»10
5. خیر و بركت فراوان
از دستاوردهای بزرگ حكومت قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله وسلم) خیر و بركت فراوان و بی سابقه است. در بهار دولت او همه جا سبز و خرم گشته و نشاط و حیات می‌یابد. آسمان می‌بارد و زمین می‌رویاند و بركات الهی سرشار و بی شمار می‌گردد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود:
«... خداوند به سبب او (امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بركات آسمانها و زمین را جاری می‌كند. ]در ایام دولت او[ آسمان می‌بارد و زمین دانه می‌دهد.»11
در سایه حكومت آن حضرت كویری نمی‌ماند و همه زمین‌ها جامه حیات و شادابی به تن می‌كند. این تحول چشمگیر و فراوانی بی نظیر به جهت آن است كه روزگار مهدی، زمان جوانه زدن نهال پاكی و تقوا و شكوفایی گلهای ایمان است و مردم در همه اصناف و اقشار تحت تربیت الهی قرار گرفته و روابط خود را بر اساس ارزشهای خدائی انجام می‌دهند و خداوند وعده فرموده است كه چنین محیط پاكی را از بركات و خیرات، سیراب گرداند.
قرآن كریم در این زمینه می‌فرماید:
وَلَوْ اَنَّ اَهْلَ القُری امَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیهِمْ بَرَكات مِنَ السَّماءِ وَالاَْرْضِ؛
اگر مردم شهرها ایمان آورده و تقوا پیشه می‌كردند ]درهای [بركات آسمان و زمین را به رویشان باز می‌كردیم.12

دولت كریمه

یكى از دعاهایى كه شبهاى ماه مبارك رمضان مى خوانیم ، دعاى افتتاح است ، این دعا را حضرت ولى عصر(علیه السلام) به محمد بن عثمان (دومین نائب خاص از نواب اربعه ) تعلیم داده و او منتشر نموده است . (291)
سید بن طاووس رحمة اللّه در اقبال خود در ذكر اسناد دعاهاى ماه رمضان ، دعاى افتتاح را پس از ذكر اسناد دعاهاى ماه رمضان ، دعاى افتتاح را پس از ذكر یك سلسله از ناقلین به محمد بن عثمان مى رساند كه محمد بن عثمان رحمة اللّه آن را از امام زمان علیه السلام گرفته است .
علامه مجلسى رحمة اللّه در زادالمعاد نیز همین سند را نقل كرده و آن را سندى معتبر مى داند و مى گوید: امام زمان علیه السلام آنرا براى شیعیان نوشته است كه هر شب ماه رمضان بخوانند، فرشتگان مى شنوند و براى خواننده آن استثفار مى كنند.
نكته جالب اینكه : در این دعاى شریف به طور جامع به ویژگیهاى حكومت حضرت مهدى (علیه السلام) كه به عنوان “دولت كریمه خوانده شده اشاره شده است ، توجه عمیق به معنى این دعا براى منتظران مهدى (علیه السلام) لازم است .
دولت كریمه عبارت از تشكیل دولت اسلامى است كه تمام افراد آن از مزایاى حقوق و عدالت اجتماعى برخوردارند، و در پرتو آن دولت ، توحید و ایمان در سراسر زمین حكومت مى كند.
حضرت رضا علیه السلام در انتظار رسیدن چنین حكومتى ، دو آیه از قرآن را ذكر فرمود:
1- “ وارتقبوا انى معكم رقیب ؛” “شما در انتظار بمانید، من هم در انتظارم . (292)
2- “ فانتظروا انى معكم من المنتظرین ؛ “ شما منتظر باشید من هم با شما منتظر هستم . (293)
گر چه آیه اولى از قول حضرت هود علیه السلام و آیه دومى از قول حضرت شعیب علیه السلام به قوم خود است ، ولى حضرت رضا علیه السلام تاءویل فرمودند به ظهور امام زمان علیه السلام كه همه باید در انتظارش باشیم ، و فرمود:
این انتظار نیكو انتظارى است . (294)

توجه امام علیه السلام به مكه ، كوفه و قم

یكى از شؤ ون یك حكومت جهانى ، و یا فراهم آوردن مقدمات آن ، استفاده از مراكز استراتژیكى و مهم از نظرات مختلف ،به خصوص از نظر معنوى است .
این مراكز همچون پایگاه و هسته هاى اصلى هستند كه مى توان از آنها به عنوان فراهم آوردن اسباب كار، استفاده كرد. در روایات مربوط به حضرت مهدى (علیه السلام) سه مركز به خصوص اسم برده شده :
1- مكه 2-كوفه 3- قم كه اینها در پیشبرد نهضت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) اثر به سزایى دارند.
ما در اینجا با رعایت اختصار، شرحى درباره این سه مركز ذكر مى كنیم ، تا رهنمودى براى مسلمین و آینده سازان منتظران حضرت مهدى (علیه السلام) باشد و روز به روز بر رونق این سه مركز در ابعاد مختلف بیفزایند.

1- مكه مركز اولین جرقه هاى انقلاب جهانى حضرت مهدى (علیه السلام)

در روایات مى خوانیم : حضرت مهدى (علیه السلام) در مكه كنار كعبه ظهور و خروج مى كند. (295)
هنگام ظهور به كعبه تكیه مى كند به صدایش را بلند مى نماید كه :
“هان اى مردم جهان ، كسى كه مى خواهد به آدم علیه السلام و شیث علیه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به ابراهیم علیه السلام و اسماعیل علیه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به موسى علیه السلام و یوشع علیه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به عیسى علیه السلام و شمعون علیه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم و امیرمؤمنان على علیه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به حسن علیه السلام و حسین علیه السلام بنگرد به من بنگرد، كسى كه مى خواهد به امامان علیه السلام از فرزندان حسین علیه السلام بنگرد به من بنگرد و به نداى من پاسخ مثبت دهید، من از آنچه كه آنها خبر داده اند و آنچه كه خبر نداده اند به شما خبر مى دهم . (296)
خلاصه این روایت این است كه تمام صفات پیامبران بزرگ و رسولان و اوصیاء آنها در وجود من جمع است ، من غیر از آنچه آنها آورده اند، شما را به زیادتر از آن آشنا مى كنم ، و اهداف آنها را تكمیل مى نمایم .
شما پیرو هر دینى هستید، گمشده شما در وجود من است به گرد من جمع شوید كه به هدف كامل زندگى خود خواهید رسید.

امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه :

“ و اءذان من اللّه و رسوله الى الناس یوم الحج الاءكبر اءن اللّه برى ء من المشركین ؛”
“و این اعلامى است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم ) مردم در روز حج اكبر (روز عید قربان ) كه خداوند و پیامبر او از مشركان بیزارند. (297)
فرمود: “منظور خروج قائم (علیه السلام) و دعوت او از مردم به سوى رهبرى خود است . (298)
ناگفته نماند امام باقر علیه السلام در این حدیث یكى از مصادیق روشن این دعوت عمومى را بیان مى فرماید، كه در آن وقت این دعوت به صورت كامل جامه عمل مى پوشد و تحقق عینى مى یابد.
موضوع دیگر اینكه : یاران امام زمان علیه السلام پس از ظهور در مكه (چنانكه قبلا گفتیم ) به آن حضرت مى پیوندند كه از جمله آنها سیصد و سیزده نفر یاران خاص هستند و سرانجام ده هزار نفر شده و به سوى مدینه رهسپار مى شوند... (299)
موضوع دیگر اینكه امام زمان علیه السلام مسجدالحرام را خراب كرده و به اصل خود برمى گرداند و همچنین ، مقام حضرت ابراهیم علیه السلام را به جاى اصلى خود برمى گرداند.

در این مورد امام صادق علیه السلام فرمود:

“وقتى كه قائم (علیه السلام) قیام كند، مسجدالحرام را ویران نماید تا به جاى اصلى خود برگردد، مقام ابراهیم علیه السلام را به محل اصلى خود مى گذارد، دستهاى كلید داران (خائن ..) را قطع كرده و در كعبه آویزان مى نماید و بر آنها مى نویسد اینها دزدان كعبه هستند. (300)
و سه هزار نفر از خائنان و چپاولگران مكه را در شش نوبت به قتل مى رساند. (301)
از این مطالب نتیجه مى گیریم كه نخستین جرقه هاى انقلاب جهانى آن حضرت در مكه بروز مى كند. و به این ترتیب مى بینیم آن حضرت مسائل تشریفاتى و تزئینى و فرعى را از بین برده ، و مردم را به ابعاد اصلى حج كه مهمترین آن ، بعد سیاسى و عبادى آن است متوجه مى سازد.
با توجه به اینكه در اسلام ، بعد سیاسى نیز عبادت است .
و این یك درس بزرگى است براى طرفداران مهدى (علیه السلام) كه مكه این مركز استراتژیكى و مهم دنیاى اسلام را به صورت كانون آتشفشان عدالت و معنویت و اتحاد بر ضد استكبار جهانى در آورند. و آنرا آماده ظهور امام عصر(علیه السلام) كنند و از زیر یوغ استكبار، خارج نمایند.
در اینجا سخن را رها كرده و به گفتار پرمغز امام خمینى قدس سره كه در پیام مهم خود به مسلمانان در آستانه برگزارى كنگره عظیم جهانى حج سال 1363 (چهارم شهریور مطابق 28 ذى القعده 1404) ابلاغ فرموده اشاره مى كنیم .
“... ابعاد مختلف این فرضیه الهى عظیم سرنوشت ساز “حج به واسطه انحرافهاى حكومتهاى جور در كشورهاى اسلامى و آخوندهاى فرومایه كشورهاى اسلامى و كج فهمى هاى بعضى از معممین و مقدس ‍ نماها در تمام كشورهاى اسلامى در پرده ابهام باقى مانده است ، كج فهمانى كه حتى با تشكیل حكومت اسلامى مخالف و آن را از حكومت طاغوت بدتر مى دانند...
...از همه ابعاد حج ، مهجورتر و مورد غفلت تر، بعد سیاسى این مناسك عظیم است كه دست خیانتكاران براى مهجوریت و مورد غفلت تر، بعد سیاسى این مناسك عظیم است كه دست خیانتكاران براى مهجوریت آن بیشتر در كار بوده و هست و خواهد بود و مسلمانان امروز و در این عصر كه عصر جنگل است ، بیشتر از هر زمان ، موظف به اظهار آن و رفع ابهام از آن هستند...
روزى كه ولى اللّه اعظم امام عصر(علیه السلام) ظاهر شوند و در كعبه نداى عدالت سر دهند و بر خلاف ظالمان و كافران فریاد كشند، همین آخوندها هستند كه او را تكفیر و از ستمگران پشتیبانى مى نمایند. (302)
... مراتب معنوى حج كه سرمایه حیات جاودانه است و انسان را به افق توحید و تنزیه ، نزدیك مى نماید، حاصل نخواهد شد مگر آنكه دستورات عبادى حج به طور صحیح و شایسته و مو به مو عمل شود...
... اگر در این كنگره جهانى كه همه اقشار ملتهاى مظلوم اسلامى از هر قشر و ملت و داراى هر زبان و مسلك و هر رنگ و قشر ولى با روش واحد و لباس ‍ مشابه ، دور از هر آلایش و آرایش اجتماع نموده اند، مسائل اسلامى اسلام و مسلمین و مظلومان جهان ، از هر فرقه حل نشود حكومتهاى مستكبر و زورگو نیز جایشان ننشینند، از اجتماعات كوچك منطقه اى و محلى كارى برنخواهد آمد و راه حل فراگیرى به دست نخواهیم آورد...
بیتى كه براى قیام ، تاءسیس آن هم قیام ناس و للناس ، پس باید براى همین مقصد بزرگ در آن اجتماع نمود و منافع ناس را در همین مواقف شریف تاءمین نمود و رمى شیاطین بزرگ و كوچك را در همین مواقف بزرگ انجام داد، مجرد كلید داراى بیت و سقایت حجاج و عمارت مسجدالحرام كافى نیست و مربوط به مقصد نیست ، ساده بودن بیت و مسجد همچون زمان ابراهیم علیه السلام و صدر اسلام و به هم پیوستن مسلمین در آن مكان بى آلایش و وافدین بى پیرایشش هزاران مرتبه بالاتر از تزئین كعبه و بناهاى مرتفع عظیم و غافل شدن از مقصد اصلى كه قیام ناس و شهود منافع ناس ‍ است مى باشد.
“ اجعلتم سقایة الحاج و عمارة المسجدالحرام كمن آمن باللّه و الیوم الآخر و جاهد فى سبیل اللّه لا یستوون عنداللّه و اللّه لا یهدى القوم الظالمین .” (303)
گویى این آیه در عصر ما نازل شده و گویاى حال ما است ، در عصر حاضر سرگرمى به سقایت و معیشت حجاج و به عمارت و تزئین مسجدالحرام و غفلت از ایمان به خدا و روز قیامت و كناره گیرى از جهاد فى سبیل اللّه را شعار خود قرار داده اند و كسانى كه به این آیه عمل كنند آنها را ظالم مى خوانند.
و آیه 3، سوره توبه (و اذان من اللّه و رسوله ...) درست برخلاف رفتار آخوندهاى دربارى و تامین كننده منافع شیطان بزرگ آمریكا است ... كه فتوا مى دهند حج باید از این مسائل به دور باشد...
مساءله ، مساءله حضور در محضر است و شاهد جمال محبوب ، گویى گوینده از خود در این محضر بى خود شده و جواب دعوت را تكرار مى كند، و دنباله آن سلب شریك به معنى مطلق آن مى نماید.
باید متوجه باشند كه حج آنها حج ابراهیمى علیه السلام “ابوالانبیاء صلوات اللّه علیه باشد و حج محمدى صلى اللّه علیه و آله و سلم “ و الا ما اكثر الضجیج و اقل الحجیج ؛” (304) چقدر ناله كن زیاد است ولى حاجى حقیقى كم است ....
“از خداوند تعالى پیروزى اسلام و خذلان كفر و بیدارى مسلمانان و تعهدشان را در پیشبرد مقاصد اسلامى خواستارم . (305)
“ روح اللّه الموسوى الخمینى رحمة اللّه “
نتیجه اینكه مسلمانان دوستدار حضرت قائم (علیه السلام) باید به مكه و كعبه و حج ، اهمیت فراوان بدهند و فلسفه حج را درك كنند و اجرا نمایند و بدانند كه عرفات مركز شناخت و مشعر مركز شعور و منى مركز عشق و قربانى و ترور شیاطین تجسم یافیه است در این صورت كمك بزرگى به فراهم شدن اسباب كار در مورد ظهور آن حضرت كرده اند.
در اینجا این مطلب را با سخنى از وصیت امام على علیه السلام به دو فرزندش امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام پایان مى بریم .
“ اللّه اللّه فى بیت ربكم لا تخلوه ما بقیتم فانه ان ترك لم تناظروا؛”
“خدا را، خدا را، در مورد خانه پروردگارتان (كعبه ) آن را تا زنده هستید خلوت نكنید، زیرا اگر این خانه ترك شود، كرامت و عزت خود را (از طرف خدا و مردم ) از دست خواهید داد. (306)
آرى باید مسلمانان با طرح جامع ایجاد شوراى اسلامى اداره امور حج ، با موج عظیم میلیونى ، همه ساله مسلمانان را خط بدهند و نتائج سودمندى از این مركز عبادى سیاسى بگیرند، و بدانند كه مراسم حج تنها بعد عبادى آن نیست و گرنه امام حسین علیه السلام روز هشتم ذى الحجه حج را رها نمى كرد و به سوى جهاد نمى رفت .
ناگفته نماند كه مدینه نیز از مراكز مهم در رابطه با حكومت حضرت مهدى (علیه السلام) است كه آن حضرت با یاران خود از مكه به مدینه آمده و در آنجا جمعیتهاى زیادى به آن حضرت مى پیوندند و عده اى از مخالفان سركوب مى شدند. (از اینكه مدینه را مستقلا ذكر نكردیم چون آن را جزء حجاز و در قلمرو مكه به حساب آوردیم .)
اینك به این روایت توجه كنید:
امام صادق علیه السلام فرموده :
“مكه ، حرم خدا و حرم رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم و حرم امام على علیه السلام است و یك نماز در مكه معادل با صد هزار نماز است ، انفاق یك درهم در مكه معادل با انفاق با صد هزار است ، مدینه حرم خدا و رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم و امام على علیه السلام است و یك نماز در آن معادل با هزار نماز، و انفاق یك درهم در آن معادل انفاق هزار درهم است . (307)
روایات دیگرى نیز در شاءن و مقام مدینه آمده كه براى رعایت اختصار از ذكر آنها خوددارى شد.

2- كوفه مقر حكومت حضرت مهدى

قبلا گفتیم ، امام قائم (علیه السلام) پس از ظهور از مكه به مدینه آمده و در آنجا همراه دهها هزار نفر از همراهان به سوى كوفه رهسپار مى شوند و مقر حكومت آن حضرت كوفه است یعنى همان محلى كه مقر حكومت امیرمؤ منان حضرت على علیه السلام بود.

امام باقر علیه السلام فرمود:

“گویى قائم (علیه السلام) را مى بینم در نجف كوفه كه از مكه به آنجا آمده در حالى كه پنج هزار فرشته كه جبرئیل علیه السلام در طرف راستش و میكائیل علیه السلام در طرف چپش و مردم با ایمان در حضورش هستند، و آن حضرت لشكرها را در شهرها گروه گروه پراكنده مى كند. (308)
در كوفه حدود ده هزار نفر كه “بتریه نام دارند، جلو آن حضرت را مى گیرند و به او مى گویند از همانجا كه آمده اى برگرد ما نیازى به فرزندان فاطمه علیه السلام نداریم ، امام (علیه السلام) با آنها جنگ مى كند و همه آنها را به هلاكت مى رساند، و آنگاه وارد كوفه شده و هر منافق شكاك را مى كشد، و كاخ ‌هاى عظیم ظلم را ویران مى سازد، و جنگ افروزان را به قتل مى رساند تا خداوند خشنود گردد. (309)
آن حضرت در كوفه به توسعه راهها و خیابانها و شهرها و مساجد مى پردازد، بیست و هفت نفر كه اصحاب كهف و یوشع علیه السلام و سلمان رحمة اللّه و ابودجانه رحمة اللّه و مقداد رحمة اللّه و مالك اشتر رحمة اللّه در میانشان است در نجف به آن حضرت مى پیوندند و در صف یاران آن حضرت قرار مى گیرند.
بالاءخره آنچنان در جهت ظاهر و باطن مردم به طور سریع و وسیع كار را به پیش مى برد كه خداوند سراسر زمین را به نور الهى روشن مى كند و دیگر مردم نیازى به نور خورشید ندارند، ظلمت و تاریكى (ظلم و فساد) از بین مى رود، یك نفر مرد در زندگى خود آنقدر عمر مى كند كه داراى هزار فرزند مى شود... (310)
موضوع دیگر توسعه دادن به شهر كوفه است كه خانه هاى كوفه به رود كربلا متصل مى شود، و مسجد با شكوهى در پشت كوفه ساخته مى شود كه هزار در دارد.
وسعت كوفه به حدى مى شود كه اگر مردى در كوفه سوار بر استر راهوار بشود تا خود را به نماز جمعه برساند، نماز جمعه را درك نمى كند در صورتى كه آن مرد در كوفه سكونت دارد. (311)
به این ترتیب مى بینیم كوفه (كه عبارت دیگر آن شامل نجف و عراق است ) پایگاه حكومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) است ، همان جایى كه در طول تاریخ پایگاه مردان بزرگ چون ادریس علیه السلام ، نوح علیه السلام ، ابراهیم علیه السلام ، عیسى علیه السلام و حضرت امام على علیه السلام و امامان دیگر بوده است .
كه در روایات آمده امام صادق علیه السلام فرمود:
“كوفه باغى از باغهاى بهشت است ، قبر حضرت نوح علیه السلام و ابراهیم علیه السلام و 370 پیامبر دیگر و 600 وصى و قبر سرور اوصیاء حضرت امیرالمؤ منین على علیه السلام در كوفه است . (312)
قبر مردان بزرگى همچون حضرت مسلم علیه السلام نماینده اول امام حسین علیه السلام و قبر حضرت هانى رحمة اللّه و مختار رحمة اللّه نیز در كوفه مى باشد.
و حضرت امام على علیه السلام در تفسیر آیه 50 سوره مؤ منون :
“ و آویناهما الى ربوة قرار و معین ؛”
“ما حضرت عیسى علیه السلام و مادرش مریم علیهاالسلام را پناه دادیم در مكانى بلند و خوب .
فرمود: “منظور از این مكان (ربوه ) كوفه است و منظور از “قرار مسجد است و منظور از “معین فرات است . (313)
موضوع دیگر اینكه مهمترین مسجد، پس از مسجد اعظم كوفه ، مسجد سهله است كه در حدود سه كیلومترى شمال غربى مسجد كوفه قرار گرفته است .
در روایات آمده حضرت ادریس پیامبر، در این مكان (كه اكنون مسجد سهله است ) خیاطى مى كرد، و حضرت ابراهیم علیه السلام از آنجا سوى عمالقه بیرون رفت و...
امام صادق علیه السلام فرمود:
“گویا مى بینم ، حضرت قائم (علیه السلام) را در مسجد سهله همراه خانواده خود. سپس فرمود:
هیچ پیامبرى مبعوث نشد مگر اینكه در این مسجد نماز خواند...
یكى از یاران به نام ابوبصیر رحمة اللّه عرض كرد: آیا امام قائم (علیه السلام) همواره و همیشه در این مسجد خواهد بود؟ فرمود: آرى .
امام صادق علیه السلام فرمود: مسجد سهله خانه امام قائم (علیه السلام) است . او عرض كرد: (امامان ) بعد از قائم (علیه السلام) چطور؟(314)
حضرت فرمود: آنها نیز تا آخر دنیا در این مكان سكونت خواهند كرد. (315)
از این حدیث استفاده مى شود كه در دوران رجعت ، پس از حضرت قائم (علیه السلام) سایر امامان علیه السلام نیز همین مكان را پایگاه مركزى خود قرار مى دهند.
در مورد فضائل و مقدس بودن سرزمین كوفه روایات بسیار به ما رسیده است ، و همچنین در مورد اهل كوفه امام صادق علیه السلام در این مورد فرمود: “مؤ منین كوفه حجت مردم سایر بلاد هستند، و نیز خداوند قم و اهلش را حجت بر سایر مردم قرار داد.
و یك قسمت از روایات حاكى است كه هیچكس قصد سوء به كوفه نداشته مگر اینكه به هلاكت رسیده ، كوفه محل امن است و خداوند بلا را از آن رفع نموده است .
و در روایتى كه مرحوم صدوق رحمة اللّه در كتاب معانى الاخبار نقل مى كند، امام كاظم علیه السلام فرمود:
رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم مى فرمود: خداوند چهار سرزمین را اختیار و امتیاز بخشید چنانكه در قرآن فرمود:” و التین و الزیتون و طور سینین و هذا البلد الاءمین ؛ “
“سوگند به انجیر و زیتون و طور سینا و این شهر با امن .
منظور از تین ، مدینه است و منظور از زیتون ، بیت المقدس است و منظور از طور سینین ، كوفه است و منظور از شهر با امن مكه مى باشد. (316)
و در موضوع دفع و رفع بلا از این شهر روایات بسیار است از جمله در نهج البلاغه آمده كه امیرمؤ منان على علیه السلام فرمود:
“ گویى تو را مى بینم اى كوفه ، كه همچون چرم بازار عكاظ كه مالش داده و كشیده مى شود، محل تاخت و تاز حوادث و حمله قرار مى گیرى ، من به طور حتم مى بینم كه هر ستمگرى به تو نظر سوئى داشت ، خدا او را گرفتار مى سازد و یا به قتل مى رساند. (317)
همانگونه كه حضرت على علیه السلام فرمود همانطور شد، كسانى كه قصد خیانت به این شهر را داشتند، همه ذلیل و به هلاكت رسیدند.
جنایتكار معروف “زیاد جذام گرفت ، شكم حجاج پر از مار شد، عمر بن هبیره و پسرش یوسف به برص مبتلا شدند، عبیداللّه بن زیاد و مصعب و ابوالسرایا به قتل رسیدند. (318)
شركت كنندگان در خون حضرت مسلم علیه السلام و امام حسین علیه السلام هر یك به دست مختار رحمة اللّه مفتضحانه به درك واصل شدند.
به هر حال این شهر پر سابقه و مقدس و در كنارش حوزه عملیه نجف اشرف و قبر مقدس حضرت على علیه السلام ، این شهر حماسه ها و خاطره ها، پایگاه مركزى حكومت مهدى (علیه السلام) قرار مى گیرد، و با توجه به موقعیت استراتژیكى سرزمین عراق و اتصال آن به سوره و فلسطین و سپس سرزمین حجاز، و از یك طرف به تركیه و شهرهاى مسلمان نشین شوروى سابق و ایران و... مركز بسیار مناسبى در جهان اسلام براى مركز حكومت جهانى اسلام و براى مركزیت حكومت جهانى است ، نتیجه اینكه طرفداران امام قائم (علیه السلام) باید عراق را از لوت طاغوتیان پاك سازند، و حوزه علمیه نجف را توسعه دهند و زمینه ساز خوبى براى ورود امام قائم (علیه السلام) باشند.

3- قم ، آشیانه اهلبیت علیه السلام و مركز نشر اسلام

در مورد قم و فضیلت سرزمین نیز، مطالب بسیارى گفته شده است از جمله :
امام صادق علیه السلام فرمود:
“براى خدا حرمى است و آن مكه است و براى پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم حرمى است و آن مدینه است و براى على علیه السلام حرمى است و آن كوفه است و براى ما حرمى است و آن قم است و به زودى بانویى از فرزندان من در آن سرزمین دفن شود كه نامش فاطمه علیهاالسلام است ، هر كس او را زیارت كند بهشت بر او واجب مى شود.
امام صادق علیه السلام این سخن را قبل تولد امام كاظم علیه السلام فرمود. و نیز در ضمن گفتارى امام صادق علیه السلام فرمود:
(319)
“مردم قم یاور قائم (علیه السلام) و خواهان حق ما هستند، آنگاه امام صادق علیه السلام سرش را به سوى آسمان بلند كرد و عرض كرد: خدایا این مردم را از هر فتنه اى حفظ كن و از هر هلاكتى نجات بده .
موضوع دیگر در قم وجود حوزه علمیه مقدسه قم است ، كه توسط آن ، اسلام به جهان منتشر شده و مى شود.
و همچنین حدود 444 امامزاده در این شهر مدفون هستند و اصحاب ائمه علیه السلام و علماء و مراجع و شهداى بزرگ كه هر یك بر رونق و صفاى معنوى این شهر افزوده است ، تا آنجا كه رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود: “درى از بهشت در قم گشوده مى شود. (320)
امام صادق علیه السلام فرمود:
“پیش از ظهور مهدى (علیه السلام) قم مركز علم و دانش مى گردد و از آنجا به تمام شهرها در شرق و غرب ، علم و دانش منتشر مى شود، و حجت خداوند بر همه مردم تمام مى گردد و كسى نمى ماند كه از این سرزمین بهره مند نشده باشد. (321)
قم چندین نام دارد از جمله نامهاى آن “مجمع انصار القائم (علیه السلام)
(محل تجمع یاران امام زمان علیه السلام ) و “ماوى للفاطمیین (پناهگاه منصوبین به فاطمه زهرا علیهاالسلام ) و بلد الائمه و بلد شیعة الائمه علیهم السلام (شهر امامان علیهم السلام و پیروان امامان )” مقصم الجبارین مذاب الجبارین “ (شكننده ستمگران جبار، و خورد كننده آنها و... كه همه این نامها از روایات گرفته شده است ) (322)
حضرت امام رضا علیه السلام فرمود:
“مردى از قم برمى خیزد و مردم را به سوى حق دعوت مى كند، گروهى همراه او هستند همچون پاره آهن ، طوفانهاى تند حوادث آنها را از پاى در نمى آورد، و از جنگ خسته نمى شوند و نمى ترسند و توكلشان بر خدا است و عاقبت نیك براى پرهیزكاران است . (323)
و بالاخره صادق علیه السلام فرمود:
“اهل خراسان بزرگان ما هستند و اهل قم یاران ما هستند و اهل كوفه اوتاد (مردان استوار) ما هستند. (324)
سابقه درخشان قم و ورود حضرت رضا علیه السلام به قم و دوستى مردم قم با امامان معصوم علیهم السلام در هر زمان و حوزه علمیه قم و مراجع بزرگ تقلید و علماء برجسته كه از قم برخاسته اند، قبر منور حضرت معصومه علیهاالسلام در قم همه و همه بر شكوه این مركز مى افزاید، و هم اكنون كه از نشانه هایش پیداست زمینه سازى فرهنگى و معنوى و سیاسى و غیره كه از ناحیه ساكنان و علماء قم براى قیام جهانى مهدى (علیه السلام) مى شود در جاى دیگر سراغ نداریم .
مسجد جمكران پایگاه عظیم حضرت مهدى (علیه السلام) در قم حضرت ولى عصر(علیه السلام) به این مركز توجه خاص دارد، و وجود مسجد جمكران در قم (كه چند سالى نمى گذرد كه مركز قم خواهد شد) به دستور امام زمان علیه السلام به یك شخص صالح به نام حسن بن مثله رحمة اللّه ساخته شده ، كه وى مى گوید: در شب هفده ماه رمضان سال 373 هجرى قمرى در سراى خود خوابیده بودم كه ناگاه گروهى از مردم نصف شب به سراى من آمده و مرا بیدار كردند و گفتند برخیز امام زمان علیه السلام تو را خواسته ، برخاستم و همراه جماعت به همان مكانى كه اینك مسجد است رفتیم ، دیدم امام زمان علیه السلام با گروهى روى تختى نشسته و فرمود:
“برو به حسن مسلم رحمة اللّه بگو چند سالى است این زمین را زراعت مى كنى و ما خراب مى كنیم دیگر اجازه ندارى در این سرزمین زراعت كنى ، این زمین شریفى است خداوند این سرزمین را برگزیده است و اگر دیگر بار اینجا را كشت كنى عذابى به تو خواهد رسید.
عرض كردم : مردم مرا تصدیق نمى كنند، نشانه اى قرار بده .
فرمود:
“ما در اینجا علامتى مى گذاریم به مردم بگو به این محل احترام كنند و آنرا بنا و تعمیر نمایند و چهار ركعت نماز بخوانند... در آخر فرمود: كسى كه دو ركعت نماز (امام زمان علیه السلام ) را در این مكان بخواند گویا در كعبه نماز خوانده است .
حسن مثله رحمة اللّه و گروهى دیگر امام زمان علیه السلام را اطاعت كردند و در آنجا مسجد ساختند كه هم اكنون با اضافه كردن مساجد و بناهاى دیگر بر تجلیل و عظمت جمكران افزوده شده است . (325)
به این ترتیب مركزیت قم و توجه امام زمان علیه السلام به این مركز و نشانه هاى معنوى قم و حوزه علمیه قم و مدارس علمى جدا دانشگاه حضرت صادق علیه السلام است همه و همه حكایت از آن مى كند كه هنگام ظهور امام (علیه السلام) این مركز با توسعه بیشتر و عمیقتر در نشر اسلام راستین و فقه جعفرى در خدمت حضرت ولى عصر(علیه السلام) قرار مى گیرد.
بنابراین باید به قم اهمیت فراوان داد، و زمیه سازان قیام حضرت مهدى (علیه السلام) این مركز را هیچگاه از یاد نبرند و با حمایتهاى خود بر رونق آن بیفزایند....
ضمنا ناگفته نماند كه یكى از بلاد مقدس از نظر اسلام ، بیت المقدس است ،مسجد اقصى در این شهر قرار دارد كه دومین معراجگاه پیامبر اسلام صلى اللّه علیه و آله و سلم است .
و شاید بتوان احتمال داد كه شكست و هلاكت دجال با دار و دسته اش در بیت المقدس توسط حضرت مهدى (علیه السلام) و یارانش ، یك جهتش پاك كردن سرزمین مقدس بیت المقدس از لوث وجود صهیونیستها و اشغالگران قدس ‍ است .
به این موضوع نیز باید توجه داشت كه در احكام اسلامى نماز مسافر در چهار مسجد یعنى مسجدالحرام و مسجدالنبى صلى اللّه علیه و آله و سلم و مسجد كوفه و حائر (حرم ) امام حسین علیه السلام حالت تخییر دارد یعنى هم مى تواند تمام بخواند و هم مى تواند قصر (شكسته ) بخواند، این دستورها حاكى است كه این مكانهاى مقدس براى مسلمانان همچون وطن است و بعضى از فقهاء تخییر نماز مسافر در چهار شهر یعنى مكه و مدینه و كربلا و كوفه را جایز دانسته اند. (326)
به هر حال باید دست استكبار جهانى را از این مكانهاى مقدس و استراتژیكى قطع كرد و این مراكز را براى استقبال از امام قائم (علیه السلام) آماده ساخت و آماده نمود.

 حكومت درخشان امام مهدى

مقدمه

ما نمى توانیم درخشندگى حكومت جهانى حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه) را آنطور كه هست نشان دهیم ، ولى شاید با ذكر چند ویژگى از ویژگیهاى این حكومت در همه زمینه هاى ، دورنمایى از این نظام بهشتى و سراسر عدل آن را توصیف نموده و در معرض دید خوانندگان قرار دهیم .
به طور كلى همانگونه كه ائمه علیه السلام و امام صادق علیه السلام فرمودند:
“ ان اللّه یحیى الارض بعد موتها؛”
“خداوند زمین را پس از مرگش زنده مى كند.” (250)
و این آیه را با ظهور امام قائم (علیه السلام) تطبیق نمودند و فرمودند:
“خداوند زمین را به عدالت قائم (علیه السلام) پس از مرگ رهبران ستمگرا زنده مى گرداند.” (251)
با مقایسته زمین خشك و مرده با زمین پر از گل و گیاه و میوه و سبزه و آب و مقایسه آن با حكومت مهدى (علیه السلام) به دست مى آوریم كه حكومت جهانى آن حضرت تا چه اندازه اى از عدل و صفا و امنیت و شادمانى در همه زمینه ها برخوردار است . (252)

1- توحید سراسرى در همه زمینه ها

اكنون براى آشنایى بیشتر با این دوران سراسر درخشان كه خداوند به آن سوگند یاد كرده (253) به ویژگیهاى زیر كه نمایانگر دورنمایى از آن است توجه كنیم ، تا زمینه ساز این ویژگیها باشیم :
امام صادق علیه السلام فرمود:
“وقتى كه قائم (علیه السلام) قیام كند هیچ كافر و مشرك پیدا نمى شود مگر اینكه قیام او را انكار كرده و ناپسند مى شمرد ولى كار به جایى مى رسد كه اگر كافر و مشركى در شكم سنگى سخت ، پنهان شده باشند، آن سنگ مى گوید: اى مؤ من در شكم من كافر است مرا بشكن و او را بكش .” (254)
و در عبارت دیگر فرمود:
“قائم (علیه السلام) همه دین را در همه عالم آشكار مى سازد.” (255)
امام باقر علیه السلام فرمود: امام قائم (علیه السلام) هر منافق شكاكى را به قتل مى رساند. (256)
نیز امام باقر علیه السلام فرمود:
“حكومتهاى باطل نابود گردد ، حكومتش شرق و غرب را فرا گیرد، دین خدا به وسیله قائم (علیه السلام) زنده گردد و بدعتها و باطلها نابود شود.” (257)
امام صادق علیه السلام در ضمن روایتى به مفضل رحمة اللّه فرمود:
“به خدا سوگند! اختلاف از میان ادیان برداشته مى شود و همه دینها به صورت یك دین درمى آیند چنانكه خداوند در قرآن مى فرماید: تنها دین در نزد خدا اسلام است .” (258)
به این ترتیب وحدت جهانى معنوى پدید مى آید.
و به این ترتیب مى بینیم توحید در حكومت و سیاست و دین و قانون و در یك كلمه توحید در تمام زمینه ها كه شالوده اساسى یك حكومت درخشان است ، در حكومت حضرت مهدى (علیه السلام) تحت رهنمودهاى آن بزرگمرد الهى پدیدار مى شود، به عبارت دیگر، نفوس مردم ، تكامل و رشد مى یابد كه در این صورت پایه نخستین حكومت عدل جهانى برقرار شده است ، آن هم در سطح كل جهان ، چنانكه در ذیل روایتى از امام كاظم علیه السلام آمده است : در تمام نقاط مشرق و مغرب كسى باقى نمى ماند جز اینكه معتقد به یكتایى خدا است . (259)
و چنانكه امام باقر علیه السلام فرمود:
“ اذا قام قائمنا وضع اللّه یده على رؤ وس العباد فجمع بها عقولهم و كملت به احلامهم ؛”
“وقتى كه قائم (علیه السلام) ما قیام كرد، خداوند دست رحمتش را بر سر بندگانش ‍ مى گذارد و به وسیله آن عقلها و اندیشه هایشان را به كمك هم گرفته و كامل مى سازد.” (260)
در اینجا اضافه مى كنیم كه آن حضرت اسلام را مو به مو و با كمال قاطعیت اجراء مى كند، زناكار همسردار را سنگسار مى نماید، و مانع زكات را گردن مى زند. (261)

2- پیشرفت عجیب علوم

شكى نیست كه علم و دانش و رشد فكرى و فرهنگى نقش به سزایى در تكامل انسان دارد و بسیارى از مشكلات سر راه تكامل را رفع مى كند، در عصر انقلاب جهانى مهدى (علیه السلام) یكى از امور، پیشرفت عجیب علوم در تمام زمینه ها است .
امام صادق علیه السلام فرمود:
“اصول علم و دانش داراى بیست و هفت حرف (رشته) است ، تمام پیامبران آنچه براى مردم تا حال آورده اند دو حرف بوده ، وقتى كه قائم (علیه السلام) ما قیام كند بیست پنج حرف دیگر عموم را نیز آشكار مى سازد و در میان مردم رواج مى دهد و ضمیمه آن دو حرف مى كند تا بیست و هفت حرف تكمیل گردد.” (262)
این پیشرفت نه تنها در علوم انسانى ، بلكه در علوم صنعتى و اقتصادى و غیره نیز پدید خواهد آمد.
امام صادق علیه السلام فرمود:
“ ان المؤمن فى زمان القائم و هو بالمغرب یرى اخاه بالمشرق ؛”
“مؤمن در عصر حكومت مهدى (علیه السلام) در حالیكه در مغرب سكونت دارد، برادرش را كه در مشرق است مى بیند.” (263)
خود امام قائم (علیه السلام) نیز همچون حضرت على علیه السلام اعلام مى كند:
“ سلونى قبل ان تفقدونى فان بین جوانحى علما جما؛”
“قبل از آنكه از میان شما بروم هر گونه سؤ ال دارید از من بپرسید چرا كه سراسر وجودم سرشار از علم و دانش است .” (264)
شخصى از امام صادق علیه السلام پرسد؛ مردم چگونه به قیام آن حضرت آگاه مى شوند؟ امام صادق علیه السلام فرمود: “هر یك از شما وقتى از بستر برخاست ، در كنار بسترش دعوتنامه اى مى بیند كه در آن آیه 53 نور نوشته شده و سپس در آن آمد؛ اطاعت خالصانه نشان دهید.” (265)
مفهوم این روایت به تكنیك “ فاكس“ كه از وسایل مهم مخابراتى امروز است بسیار نزدیك مى باشد.
اینها نمونه هایى از روایات است كه حكایت از پیشرفت و رشد همه جانبه علوم مختلف در حكومت جهانى حضرت مهدى (علیه السلام) مى كند.

3- پیشرفت و رشد كشاورزى و امكانات

در تعبیرى از ائمه معصومین علیه السلام رسیده است : “و لا یبقى فى الارض خراب الا یعمره ؛
در همه زمین جاى خرابى نماند بلكه همه را آباد خواهد ساخت .” (266)
و در عبارتى آمده پیامبر صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود:
“در آن زمان زمین كبد و اشیاء گرانقیمت خود را بیرون مى فرستد و ثروت فراوان در میان مردم پخش مى شود.” (267)
و دامدارى نیز در این عصر به طور چشمگیر پیشرفت مى كند (268)

4- برادرى و صفا و صمیمت

در آن زمان نه تنها مردم در جهت ظاهر مادى پیشرفت عجیبى مى كنند بلكه از لحاظ معنوى نیز كه بسیار مهم و هدف اصلى است رشد شایانى دارند.
امام باقر علیه السلام فرمود:
“ اذا قام القائم جائت المزاملة و اتى الرجل الى كیس اءخیه فیاخذ حاجته لا یمنعه ؛”
“وقتى كه قائم (علیه السلام) قیام كرد ، رفاقت و برادرى برقرار شود ، به طورى كه هر كس دست به جیب برادرش كرده و به قدر نیاز بدون ممانعت از آن برمى دارد.” (269)
كوتاه سخن اینكه یك اقتصاد سالم ضد طبقاتى براساس عدل و مساوات اسلامى برقرار مى گردد. (270)

5- امنیت و بركت و وفور نعمت و عدالت

در جهان مفاهیم ، واژه هایى بهتر از عدالت ، بركت ، امنیت و وفور نعمت نداریم .
در حكومت درخشان حضرت مهدى (علیه السلام) تمام این مفاهیم به نحو احسن محقق مى گردد.
امام باقر علیه السلام فرمود:
“در آن زمان اگر پیر زنى از مشرق به مغرب برود كسى به او كار ندارد.” امام صادق علیه السلام فرمود:
(271)
“وقتى كه قائم (علیه السلام) قیام كرد ، داورى به عدالت مى كند و ظلم و جور از میان مى رود ، و راهها امن مى شود ، زمین بركتهاى خود را آشكار مى سازد ، و هر حقى به صاحبش برمى گردد ، و همه مردم معتقد به اسلام مى شوند. پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم در ضمن گفتارى فرمود:
(272)
“ تنعم فیه امتى نعمة لم ینعموا مثلها قط تؤتى الارض اكلها (كنوزها) و لا تدخر منهم شیئا و المال یومئذ كدوس یقوم الرجل فیقول یا مهدى اعطنى فیقول خذ؛”
“آنچنان در میان امت من وفور نعمت مى شود كه مثل آن هرگز نبوده است ، زمین گنجها و میوه هاى خود را آشكار مى سازد و از آنها چیزى كم نكند ، و مال و ثروت همچون چیزى است كه زیر دست و پا افتاده باشد، شخصى مى آید و مى گوید: اى مهدى (علیه السلام) از اموال به من بده امام به او مى فرماید: بگیر” (273)
و در عبارت دیگر فرمود:
“خداوند باران را از آسمان همواره بر آنها بفرستد و از زمین چیزى از گیاه نماند مگر این كه سبز گردد.” (274)
حضرت رضا علیه السلام در ضمن روایتى فرمود:
“قائم (علیه السلام) وقتى كه ظهور كرد نورش جهان را روشن مى كند ، ترازوى عدالت بین مردم قرار مى دهد، هیچكس به كسى ظلم نمى كند، زمین براى او در نور دیده مى شود (یعنى به هر جاى زمین برود فورى و آسان است ) و او سایه ندارد و...”
باز نقل شده كه در سال قیام آن حضرت بیست و چهار بار باران ببارد كه آثار و بركات آن دیده شود. (275)
جالب اینكه : وفور نعمت و به عبارت دیگر اقتصاد خوب و خودكفایى در حدى است كه مردم بى نیاز مى شوند و كسى براى صدقه و انفاق خود، شخص نیازمندى را پیدا نمى كند، چرا كه همه مردم خودكفا و بى نیازند. (276)
علاوه بر این پیشرفتها، پیشرفتهاى دیگرى نیز در شهرسازى و راهسازى و نوسازى و توسعه نهضت سوادآموزى و پیشرفت قضایى و در یك كلمه پیشرفت در همه زمینه ها بوجود مى آید. (277)
كوتاه سخن آنكه : یك نهضت به تمام معنى پر از صفا و صمیمیت در دنیا به وجود خواهد آمد.
امام صادق علیه السلام فرمود:
“وقتى كه قائم (علیه السلام) ما قیام كند سراسر زمین به نور پروردگارش روشن مى شود، یعنى عدل و داد در سراسر زمین تا آنجا كه طبیعت زمین پذیرا باشد اجرا خواهد شد.” (278)

6- توجه كامل به اماكن مقدسه و توسعه شهرها و بهداشت

از آنجا كه اماكن مقدسه مانند مسجد و... پایگاه مركزى براى عبادت و تعلیم و تعلم در جهت تكامل نفوس است ، امام قائم (علیه السلام) در این جهت نیز توجه خاص دارد، به طورى كه امام صادق علیه السلام فرمود:
“وقتى قائم (علیه السلام) ما ظهور كند در پشت كوفه ، مسجدى مى سازد كه هزار در دارد، و خانه هاى كوفه به دو نهر كربلا متصل مى گردد.” (279)
ایجاد مسجد بزرگى در پشت كوفه (صحراى نجف ) در روایتى از امام باقر علیه السلام نقل شده كه مضمونش چنین است :
پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم فرمود:
“گویا حسنى (280) را (در كوفه ) با حسینى (ظاهرا منظور امام قائم (علیه السلام) است ) مى بینم كه حسنى با یارانش با حسینى بیعت مى كنند و در اطراف آن حضرت هستند ، تا در جمعه دوم مردم گویند نماز پشت سر امام قائم (علیه السلام) مساوى بانماز پشت سر رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم است اما بر اثر كثرت جمعیت در مسجد كوفه جا پیدا نمى شود، امام (علیه السلام) به پشت كوفه رفته و خط مسجد بزرگى را مى كشد كه آن مسجد هزار در دارد، تا مصلاى بزرگ و فراگیر براى همه جمعیت باشد.” (281)
در نوسازى و شهرسازى ، خانه هاى كوفه به خانه هاى كربلا متصل مى شوند. (282)
كوتاه سخن اینكه : آن چنان شرایط زندگى سالم در تمام ابعادش در زمان حكومت امام عصر(علیه السلام) فراهم خواهد شده كه به فرموده امام صادق علیه السلام : “یك مرد در این عصر چنان عمر طولانى مى كند كه داراى هزار فرزند مى شود.” (283)
امام باقر علیه السلام فرمود:
“وقتى كه قائم قیام كرد به كوفه مى رود و چهار مسجد را در آنجا ویران مى نماید. هر مسجدى كه در زمین مشرف (بر خانه هاى مردم ) باشد، (284) ویران مى كند، راهها را وسیع مى نماید.”
به این ترتیب مى بینیم حتى اگر مسجد هدف غیر اسلامى داشت ویران مى شود. آرى هر مانعى را كه در راهها است از میان برمى دارد و عوامل ناپاكى و نادرستى و حتى ناودانهایى را كه موجب این كثافتها مى شوند از بین مى برد، هر بدعتى را نابود و هر سنت نیكى را احیاء مى سازد، قسطنطنیه (واقع در تركیه) و كوههاى گیلان و چین را فتح مى كند... (285)
جالب اینكه : در این عصر درخشان ، امكانات یك فرد صالح و مؤمن ، پرنده را از هوا فرود مى آورد و او آن را ذبح كرده و مى پزد و از گوشتش بهره مند مى شود. (286)
در میان این امور، آنچه كه بسیار مهم است و امور دیگر مقدمه و وسیله آن است ، تكمیل نفوس و بالا بردن سطح معلومات و معنویات است ، كه هدف تمام پیامبران و اولیاء خدا همین بوده است . (البته در پرتو تكمیل نفوس ، سایر مواهب مادى نیز به دست مى آید.)
ما وقتى كه آیه 5، سوره قصص “ و نرید ان نمن على الذین استضعفوا فى الارض ...” را كه در مورد حكومت حضرت ولى عصر(علیه السلام) مى باشد تحت مطالعه قرار مى دهیم ، واژه مستضعف را در روایات امامان علیه السلام مى نگریم مى بینیم بیشتر روایات ، مستضعف را به معنى كم عقل ، كم سواد، هدایت نشده ، بى خبر از قرآن و ناتوانى در فكر و شناخت گرفته اند. (287)
امام باقر علیه السلام در معنى مستضعف فرمود:
“ الذین لا یجدون حیلة و لا یهتدون سبیلا ، لا یستطیعون حیلة الكفر و لم یهتدوا فیدخلوا فى الایمان فلیس هم من الكفر و الایمان ؛”
آنانكه چاره اى ندارند و به راه هدف ، هدایت نمى یابند، توانایى تشخیص ‍ تزویر كفر را ندارند، و راهى به هدایت نبرده اند تا ایمان آورند، آنها نه كافر و نه مؤ من هستند. (288)
نتیجه مى گیریم كه اهم هدف امام قائم (علیه السلام) تكمیل نفوس و آگاه كردن مردم و خط دادن به آنها و هدایت كامل معنوى و علمى آنها و نجات دادن آنها از استضعاف در جهت معنى و فكر و اندیشه است ، در اینجا سخن را كوتاه كرده و آن را با اشعار ذیل و چند سخن از بزرگان پایان مى بریم.
سراسر صحن آن آرامگه جنات موعودى
بعینه چون بهشت كردگار آن ساحت غبرا
نه دردى هست و نه رنجى نه آلامى نه اسقامى
نه سودایى تنى افزون شود نه كاهش صفرا
هزاران گل شكفته گردد از آسیب گل چینان
به صد شادى كنار گل كشد صد عندلیب آوا
چریدى و چمیدى در امان ز آسیب صیادان
غزال كوهى و آهوى دشتى ، شادر در صحرا
و بالاخره به فرموده امام صادق علیه السلام :
“ فیا طوبى لمن ادركه و كان من انصاره و الویل كل الویل لمن ناواه و خالفه و خالف امره و كان من اعدائه ؛”
“اى خوشا به سعادت آنكس كه امام مهدى (علیه السلام) را درك كند و از یاورانش ‍ شود، و اى ، واى از هر جهت واى بر كسى كه با او مبارزه و مخالفت كند، و از فرمانش سرپیچى نماید و در صف دشمنانش قرار گیرد. (289)
و به قول ابن عباس رحمة اللّه صحابى معروف پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم و مفسر بزرگ :
“ فطوبى لمن ادرك زمانه ؛” “خوشا به سعادت كسى كه زمان ظهور قائم (علیه السلام) را درك كند. (290)
و به فرموده امام على علیه السلام : آیه
“ و نرید ان نمن على الذین استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین ؛”
“مى خواهیم بر آنانكه در زمین مستضعف شمرده شدند منت نهیم و آنها را امامان و وارثان زمین قرار دهیم .
در مورد آل محمد علیه السلام است كه مهدى علیه السلام آنها پس از رنج و سختى آنها، نهضت كند و به آنها عزت بخشد و دشمنان آنان را خوار نماید.

 بندگان صالح، وارثان زمین

وَ لَقَد کَتَبنا فِی الزّبورِ مِن بعدِ الذّکرِ أنَّ الأرضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحون1 «و در حقیقت در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته¬ی ما به ارث خواهند برد.»
نکته¬ها و پیام¬های آیه:

الف) بنده خداوند بوده و همه¬ی وجودشان را برای خداوند قرار داده باشند. (عِبادِی)
ب) صالح و شایسته بوده و لیاقت بهره¬برداری ازآن را دارا باشند. (الصّالِحون)
بحث روایتی:
امام باقر (علیه السلام) می¬فرمایند:
«وَ قَولُهُ وَ لَقَد کَتَبنا فِی الزّبورِ مِن بعدِ الذّکرِ قال: الکُتُب کُلُّها ذِکر و أنَّ الأرضَ یَرِثُها عِبادِییَ الصّالِحون قال: القائمُ و أصحابُه»؛2 «مراد از کلمه‌ی ذکر در وَ لَقَد کَتَبنا فِی الزّبورِ مِن بعدِ الذّکرِ همه¬ی کتاب‌های پیامبران است و مراد از أنَّ الأرضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحون قائم و یاران او می‌باشد.»
از روایات بالا استفاده می¬شود که این وعده¬ی الهی در همه¬ی کتاب‌های آسمانی بیان شده است. با نگاهی کوتاه به زندگی و آرمآن‌های انسآن‌ها از آغاز تا کنون، به روشنی درمی‌یابیم که یکی از بزرگ‌ترین آرزوها و خواسته¬های همه¬ی پیامبران و اولیا برپایی جامعه¬ی توحیدی و حکومتی بر پایه¬ی فرمآن‌های آسمانی و عدالت¬گستر الهی است. روشن است که این امید و آرزو زمانی محقق می¬گردد که حاکمی عادل، کاردان و توانا در رأس آن قرار گیرد. اینک ما در عصری هستیم که تنها و تنها این امید، از آخرین وجود نورانی خورشید هدایت و امامت انتظار می¬رود.

 خلافت مؤمنان، وعده‌ی¬ الهی

وَعَدَاللهُ الَّذینَ آمَنوا مِنکُم وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ لَیَستَخلِفَنَّهَم فِی الأرضِ کَمَا استَخلَفَ الّذینَ مِن قَبلِهِم وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُم دینَهُمُ الّذی ارتَضی لَهُم وَ لَیُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم اَمناً یعبُدونَنی لا یُشرِکونَ بی شَیئاً وَ مَن کَفَرَ بَعدَ ذَلکَ فَاولئِکَ هُمُ الفاسِقون؛1
خدا به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده¬اند، وعده داده است که حتماً آنان را در این سرزمین جانشین [خود] قرار دهد؛ همان‌گونه که کسانی را که پیش از آنان بودند جانشین خود قرار داد. و آن دینی که برایشان پسندیده است؛ به سودشان مستقر کند، و بیمشان را به ایمنی مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت کنند و چیزی را با من شریک نگردانند و هرکس پس از آن به کفر گراید، آنانند که نافرمانند.
در این آیه¬ی شریفه سخن از وعده¬ی الهی به میان آمده است. وعده¬ی الهی در هر زمان که شرایط و لوازم تحقّق آن فراهم شود، ظهور پیدا می¬کند و خداوند فراهم شدن شرایط را به عهده¬ی انسآن‌ها گذاشته¬است چرا که:
إنَّ اللهَ لایُغَیِّرُما‌بِقَومٍ حَتّی یُغَیِّروا ما بِأنفُسِهِم؛2 همانا خداوند قومی را دگرگون نمی‌کند مگر این‌که آن قوم خودشان را تغییر دهند.
پس هر زمان که انسآن‌ها بخواهند، وعده‌ی خداوند محقق می¬شود و هر زمان که انسآن‌ها حاکمیت امام مهدی (علیه السلام) را بخواهند، خداوند آن را رقم می¬زند. تا طلب در کار نباشد مطلوبی هم نخواهد بود. در زیارت جوشن کبیره می¬خوانیم:
«یا هادیَ مَنِ استَهدَی» «ای هدایت کننده¬ی کسی که طالب هدایت است.»
نکته¬ها و پیام¬های آیه:
1- پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) در آخرین جمع خود در مسیر بازگشت از مکّه، در غدیر خم، به فرمان خداوند حضرت علی (علیه السلام) را جانشین خود قرار دادند. در این هنگام آیه نازل شد که امروز خداوند دین اسلام را برای شما پسندید: وَ رَضیتُ لَکُمُ الإسلامَ دیناً3 در این آیه وَعَدَاللهُ ... نیز مورد وعده¬ی خداوند پیروزی آن دینی است که خداوند پسندیده است: دینَهُم الّذی ارتَضی لَهُم در نتیجه دینی را که خداوند پسندیده، ادامه¬ی همان مکتب غدیرخم است. بنابراین دین بدون ولایت مورد رضایت خداوند نیست.
2- وعده‌های خداوند شامل کسانی می¬شود که ایمان همه¬ی وجودشان را پر کرده و اعضا و جوارحشان در مسیر بندگی خداست.
3- وعده‌های خداوند به مؤمنان چهارچیز است:
الف) برای آنان جامعه¬ای صالح مخصوص خود درست کرده و حاکمیت زمین را در اختیار آنان قرار می¬دهد. این خلافت به معنی مسلّط شدن بر کلّ زمین و استفاده از موهبت¬های آن است.
ب) دینشان را در زمین برتری می¬دهد، دینی که خدا آن را پسندیده است همانا دین مقدّس اسلام است: وَ رَضیتُ لَکُمُ الإسلامَ دیناً؛ «و اسلام را برای شما به عنوان دین پسندیدم».
ج) امنیت را جایگزین ترسشان می¬کند. در این دوران هیچ عاملی باعث نگرانی و ترس مؤمنان نخواهد شد: لا خَوفٌ عَلَیهِم وَ لا هُم یَحزَنون4 «نه ترسی دارند و نه حزن و اندوهی».
د) فقط خداوند را عبادت کرده و هیچ چیز را شریک او قرار نمی¬دهند.
بحث روایتی:
1- امام صادق (علیه السلام) در روایتی می¬فرمایند:
«إنَّهُ لَم یَجیءُ تأویلُ هَذهِ الآیَةِ وَ لَو قامَ قائِمُنا، سَیَری مَن یُدرِکُهُ ما یَکونُ مِن تأویلِ هذِهِ الآیَةِ وَ لَیَبلُغَنَّ دینَ مُحَمَّدٍ(صلی الله علیه و آله وسلم) ما بَلَغَ اللَیلُ حتّی لایَکونَ مُشرِکُ عَلَی ظَهرِ الأرضِ کما قالَ اللهُ تَعالَی وَ یعبُدونَنی لایُشرِکونَ بی شَیئاً»؛5 «تأویل و مصداق این آیه هنوز نیامده است. هنگامی که قائم قیام کند کسی که او را درک می¬کند، تأویل این آیه را می¬بیند. هر آینه دین محمّد(صلی الله علیه و آله وسلم) به هر جایی که شب برسد،(همه¬ی کره¬ی زمین) می¬رسد؛ به صورتی که هیچ مشرکی بر روی زمین نخواهد بود؛ همان‌گونه که خداوند فرمود: مرا پرستش کنید و چیزی را شریک من نگردانید.»
2- در حدیثی از امام سجّاد (علیه السلام) نقل شده که ایشان در مورد ءامنوا مِنکُم وَ عَمِلوا الصّالحاتِ6 می-فرمایند:
«به خدا سوگند، آنان دوستداران و پیروان ما خاندان پیامبرند که خداوند به دست مردی از ما که مهدی این امّت است نویدهای جان¬بخش آیه را درباره¬ی آنان تحقق می-بخشد.»

غلبه بر جمیع ادیان

مسأله‌ی مهدویّت و قیام و حکومت جهانی یک منجی عدالت-گستر و مصلح‌‌عدالت- پرور از جمله مسائلی است که نه تنها با فطرت ظلم¬ستیز و عدالت¬طلب انسآن‌ها آمیخته و نهادینه شده است، که همه¬ی مسلمانان اعم از شیعه و سنّی و بلکه تمامی ادیان آسمانی و حتّی مکاتب دیگر آن را باور داشته و پیروان آیین خود را به ظهور آن مژده داده‌اند. در آیه¬ای که بحث می¬شود، دین حق که همان دین اسلام است بر همه¬ی مکاتب و آیین¬های زمان پیروز می¬شود:
یُریدونَ أن یُطفِؤُا نورَ اللهِ بِأفواهِهِم وَ یأبی اللهُ إلاّ أن یُتِمَّ نُورَهُ وَ لَو کَرِهَ الکافِرون  هُوَ الّذی أرسَلَ رَسولَهُ بِالهُدَی وَ دینِ الحَقِّ لِیُظهِرَهُ عَلی الدّینِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المـُشرکون؛1 «می‌خواهند نور خدا را با دهآن‌های خویش خاموش کنند، ولی خداوند نمی¬گذارد تا این‌که نور خود را کامل کند، هرچند کافران را خوش نیاید او کسی است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد تا آن را بر هر چه دین است پیروز گرداند، هرچند مشرکان را خوش نیاید.»
بحث روایتی
1- محمّد بن فضیل می¬گوید: از امام کاظم (علیه السلام) درباره¬ی قول خداوند لِیُظهِرَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّه پرسیدم. ایشان فرمودند:
«لِیُظهِرَهُ عَلَی جَمیع الأدیانِ عِندَ قِیامِ القائِم (علیه السلام)»؛2 « هنگام قیام قائم (علیه السلام) خداوند دین اسلام را بر همه¬ی دین¬هاچیره می‌گرداند.»
2- ابی بصیر می¬گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره¬ی آیه¬ی هُوَ الّذی أرسَلَ ... پرسیدم، ایشان فرمودند:
«وَ اللهِ ما نَزَلَ تأویلُها بَعد، وَ لایَنزِلُ تأویلُها حتّی یَخرُجُ القائم (علیه السلام) فَإذا خَرَجَ القائِم (علیه السلام) لَم یَبقِ کافرٌ باللهِ العَظیمِ و لامُشرِکٌ بالإمامِ الاّ کَرِهَ خُروجَه...»؛3 « قسم به خداوند! هنوز تأویل آن نیامده و تأویل آن نیاید تا این‌که قائم خروج کند، پس هنگامی که قائم خروج کند کافری به خدا و مشرکی به امام باقی نمی¬ماند مگر این‌که خروج او را کراهت دارد ...»
3- از امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره¬ی آیه¬ی هُوَ الّذی أرسَلَ ... نقل شده است:
«... لایَبقَی قَریَةٌ الاّ وَ نُودِیَ فیها بِشَهادَةِ أن لا اِلهَ الاّ الله و أنَّ محمّداً رَسولُ اللهِ بُکرَةً وَ عَشیاً»؛4 «آبادی و شهری باقی نمی¬ماند مگر این‌که در آن‌جا صبح و شب به توحید و رسالت پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) شهادت داده می¬شود.»
4- شیخ صدوق در روایتی از امام حسین (علیه السلام) نقل می¬کند:
«مِنَّا اثنَی عَشَرَ مَهدیاً أوَّلُهُم أمیرالمؤمنین عَلی بن أبی طالب و آخِرُهُم التّاسِعُ مِن وُلدی وَ هُوَ الإمامُ القائِم بالحقِّ یُحیی اللهُ بِهِ الأرضَ بَعدَ مَوتِها وَ یُظهِر به دینَ الحَقِّ عَلَی الدّینِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المُشرکین»؛5 «از میان ما، 12 نفر مهدی است، اوّلین آن‌ها امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و آخرین آن‌ها نُهمین نفر از فرزندان من است. او امامی است که به حق قیام می¬کند. خداوند به واسطه¬ی او زمین را زنده می¬کند بعد از آن که مرده شده باشد و به واسطه¬ی او دین حق را به همه¬ی ادیان پیروز می¬کند، هرچند مشرکان کراهت داشته باشند.»

برنامه‌های حكومت امام مهدی علیه السلام (فرهنگی)

پس از آشنایی با اهداف حكومت، باید به بررسی برنامه‌های حكومت برای رسیدن به هدف‌های مذكور بپردازیم تا ضمن شناخت مسیر فعالیت‌ها در دورانِ سبز ظهور، الگویی برای دوران پیش از ظهور ترسیم شود و آنانكه به انتظار منجی بزرگ عالم هستند با روش‌های حكومتی و برنامه‌های اجرایی امام عصر(علیه السلام) آشنا گردیده و خود و جامعه را برای پیمودن چنان راهی آماده كنند.
با استفاده از روایات فراوانی كه درباره دوران حكومت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) موجود است سه محور عمده برنامه‌های آن حكومت عبارتند از: برنامه‌های فرهنگی، برنامه‌های اجتماعی و برنامه‌های اقتصادی.
به بیان دیگر جامعه بشری كه به خاطر دوری از تعالیم ناب قرآن و سیره پیشوایان دینی، به انحطاط فرهنگی گرفتار شده است لازم است در پرتو یك انقلاب فرهنگی بزرگ، به دامن قرآن و عترت بازگردانده شود.
همچنین لزوم یك «برنامه جامع اجتماعی» به آن جهت است كه زخم‌های گوناگون پیكر اجتماع، التیام گیرد و برنامه‌های صحیحی كه ضامن حیات واقعی جامعه و برخورداری همگان از حقوق الهی و انسانی است به جای روش‌های ظالمانه كه جامعه را به هرج و مرج و فساد و تباهی و از بین رفتن حقوق ضعیفان كشانیده است، قرار گرفته و اجرا گردد.
برای فراهم شدن زمینه‌های تعالی فرهنگی و رشد اجتماعی، برنامه اقتصادی نیز ضرورت دارد تا ضمن آن از تمامی امكانات مادّی زمینی به شكل عادلانه و در بستر مناسب استفاده شود. به بیان دیگر اینكه با بهره گیری بهینه از مواهب طبیعی، رشد اقتصادی و تأمین معیشت برای همه طبقات و در همه محیط‌ها امكان پذیر گردد.
پس از بیان اجمالی برنامه‌های حكومت امام دوازدهم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) ـ به بررسی تفصیلی آنها بر اساس روایات معصومین(علیهم السلام) می‌پردازیم و مهمترین برنامه‌های حضرت را در هر بخش مورد بحث قرار می‌دهیم:
الف. برنامه فرهنگی
در حكومت جهانی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تمامی فعالیت‌های فرهنگی، در راستای رشد و تعالی علمی و عملی مردم خواهد بود و با جهل و نادانی در همه زمینه‌ها مقابله خواهد شد.
مهمترین محورهای جهاد فرهنگی در حكومت حقّ عبارتند از:
1. احیاء كتاب و سنّت
پس از آنكه در همه اعصار، قرآن غریب و تنها مانده و در حاشیه زندگی به فراموشی سپرده شده بود؛ در زمان حكومت آخرین حجّت الهی تعالیم حیات بخش قرآن به تمامی عرصه زندگی بشر وارد می‌شود. و سنّت كه همان گفتار و رفتار پیشوایان دینی است در همه جا به عنوان بهترین الگوی حیات انسانی مطرح می‌گردد و عملكرد همگان با معیار خدشه ناپذیر قرآن و عترت ارزیابی می‌شود.
امام علی(علیه السلام) در بیانی رسا حكومت قرآنی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را چنین توصیف كرده است:
«در روزگاری كه هوای نفس حكومت می‌كند ]امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) ظهور می‌كند و[ هدایت و رستگاری را جایگزین هوای نفس می‌سازد و در عصری كه نظر شخصی بر قرآن مقدم شده است، افكار را متوجه قرآن می‌گرداند و آن را حاكم بر جامعه می‌سازد.»1
و نیز در بیانی دیگر، آن حضرت دوران ظهور قرآن و حضور آن را در زندگی بشر چنین بشارت داده است:
«... گویی هم اكنون شیعیان خود را می‌بینم كه در مسجد كوفه، خیمه‌ها زده‌اند و قرآن را بدان گونه كه نازل شده به مردم می‌آموزند...».2
و یاد دادن و یاد گرفتن قرآن نقطه شروعی برای ترویج فرهنگ قرآنی و حاكمیت قرآن و احكام آن در همه حوزه‌های فردی و اجتماعی است.
2. گسترش معرفت و اخلاق
قرآن كریم و تعالیم اهل‌بیت(علیهم السلام) بر رشد اخلاقی و معنوی بشر بیشترین تأكید را انجام داده است زیرا كه مهمترین عامل رشد و تعالی انسان به سوی هدف بلند خلقت همانا اخلاق نیكو می‌باشد. پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) هدف از پیامبری خود را تكمیل مكارم اخلاق می‌شمرد3 و قرآن نیز آن بزرگوار را بهترین الگوی رفتاری برای همه مردم معرفی می‌كند.4 ولی با كمال تأسف به واسطه دوری بشر از راهنمایی‌های قرآن و اهل‌بیت(علیهم السلام)، انحطاط اخلاقی در همه زمینه‌ها در جوامع بشری و به ویژه جامعه مسلمین آشكار گردیده است و همین انحراف از ارزشهای اخلاقی از عوامل مهم ویران كردن حیات فردی و اجتماعی انسانها شده است.
حكومت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) كه حكومت خدا و ارزشهای الهی بر جهان است، ترویج ارزشهای اخلاقی را در رأس برنامه‌های خود قرار خواهد داد.
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«اِذا قامَ قائمُنا وَضَعَ یدَهُ عَلی رُؤُوسِ الْعِبادِ فَجَمَعَ بِهِ عُقُولُهُمْ وَ اَكْمَلَ بِهِ اَخْلاقُهُمْ5؛
زمانی كه قائم ما قیام كند دست خود بر سر بندگان خواهد نهاد و عقل‌های ایشان را جمع خواهد كرد و اخلاق آنها را به كمال خواهد رساند.»
از این تعبیر كنایه آمیز و زیبا استفاده می‌شود كه در پرتو حكومت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) كه حكومت اخلاق و معنویت است، بستر مناسب برای كمال عقلی و اخلاقی بشر فراهم خواهد آمد زیرا همانگونه كه اخلاق منحط و پست از نقصان عقل و خِرد آدمی است، كمال عقل موجب بروز و ظهور اخلاق نیكو در انسان خواهد بود.
از سوی دیگر محیط آكنده از هدایت‌های قرآن و سنت‌های الهی آدمی را به سوی خوبی‌ها سوق می‌دهد. بنابراین از درون و برون همه كشش‌ها به سوی فضیلت‌ها و زیبایی هاست و اینگونه است كه ارزشهای الهی و انسانی همه جائی و عالم گیر می‌شود.
3. نهضت علمی
یكی از برنامه‌های فرهنگی حكومت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) كه خود منبع علوم و سرآمد همه عالمان زمان خویش است6، نهضت علمی و رشد دانش بشری به طور چشمگیر و بی سابقه است.
پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله وسلم) پس از بشارت دادن نسبت به مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) دربارة این بخش از اقدام او فرموده است:
«...نهمین امام (از فرزندان امام حسین(علیه السلام)) قائم ایشان است كه خداوند به دست او همه زمین را از روشنایی پر می‌كند پس از آنكه گرفتار تاریكی گشته است و تمام زمین را از عدالت و دادگری می‌آكند پس از آنكه از ظلم و جور پر شده باشد و سراسر عالم را از علم و دانائی بهره مند می‌سازد پس از آنكه به جهل و نادانی گرفتار آمده باشد...».7
و این جنبش علمی و فكری برای همه اقشار و طبقات جامعه است و در این شكوفایی فرقی بین مرد و زن نیست. بلكه زنان نیز به رتبه‌های بلند علمی و دین شناسی می‌رسند.
امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«در زمان امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به شما حكمت (و دانش) داده می‌شود تا آن جا كه زن در درون خانه اش مطابق كتاب خدا و سنّت پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) قضاوت می‌كند.»8
و این حكایت از آگاهی و شناخت عمیق از آیات قرآن و روایات اهل‌بیت(علیهم السلام) دارد زیرا كه امر قضاوت امری دشوار و سنگین است.
4. مبارزه با بدعت ها
بدعت در مقابل «سنّت» و به معنی نوآوری در دین و داخل كردن اندیشه‌ها و آراء شخصی در دین و دینداری است.
امام علی(علیه السلام) در معرفی بدعت گذاران فرمود:
«بدعت گذاران كسانی هستند كه با فرمان خدا و كتاب او و پیامبرش مخالفت می‌ورزند و براساس رأی و هواهای نفسانی خود عمل می‌كنند هر چند شمار آنها بسیار باشد.»9
بنابراین بدعت به معنی مخالفت با خدا و كتاب و پیامبر او و حاكم كردن هواهای نفسانی و عمل كردن براساس تمایلات شخصی است و این جز آنست كه با الهام از كتاب و سنّت و بر اساس معیارهای الهی تحقیق و تحلیلی نو ارائه شود. بدعت امری است كه سنّت و شیوه خدا و پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) را نابود می‌كند و هیچ آفتی برای دین، چنین شكننده و نابود كننده نیست.
امام علی(علیه السلام) فرمود:
«ماهَدَمَ الدّینَ مِثْلُ البِدَعِ10؛
هیچ چیز مانند بدعت‌ها دین را ویران و تباه نكرده است.»
و به همین دلیل است كه سنت‌مداران وظیفه دارند در مقابل بدعت گذاران قیام كنند و پرده از تزویر و نیرنگ آنها بردارند و راه نادرست آنها را برای مردمان آشكار كنند و بدینگونه از گمراهی مردم جلوگیری كنند.
پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود:
«هرگاه بدعت‌ها در میان امتم آشكار شوند بر عالم است كه علم و دانش خود را آشكار سازد، هر كس چنین نكند نفرین خدا بر او باد!»11
با تأسف باید گفت كه پس از پیامبر و راه روشن او، چه بدعت‌ها كه در دین نگذاشتند و چه انحرافها و كجی‌ها كه در مسیر دینداری پدید نیاوردند و چه گمراهی‌ها كه در برابر مردم نگشودند! و بدین سان چهره دین را واژگونه ساختند و رخسار تابناك آئین را به حجابهای هواها و سلیقه‌های شخصی پوشاندند و هر چند امامان معصوم(علیهم السلام) و به دنبال ایشان عالمان دین كوشیدند ولی همچنان راه بدعت گذاری و سنّت سوزی باز ماند و در دوران غیبت بیشتر شد.
و اكنون عالم در انتظار است كه صاحب مكتب و موعود قرآن بیاید و در سایه سار حكومت او سنت‌ها زنده گردیده و بدعت‌ها برچیده شود. و بی شك در رأس برنامه‌های اصلاحی او مبارزه با بدعت‌ها و گمراهی هاست تا زمینه‌های هدایت و رشد و تعالی بشر فراهم گردد.
امام باقر(علیه السلام) در ضمن سخنی بلند در توصیف زمان ظهور آن حضرت فرمود:
«... وَلایتْرُكُ بِدْعَةً اِلاّ اَزالَها وَ لاسُنَّةً اِلاّ اَقامَها...12 ؛
هیچ بدعتی را وانگذارد مگر اینكه آن را از ریشه بركند و از هیچ سنّتی نمی‌گذرد مگر اینكه آن را بر پا خواهد فرمود.»