گزش زنبور
21 نكته براى تسكین درد
زنبور عسل، زنبور غیر عسل و ردهى آنها
این حشرات، هنگام نیش زدن، خود را وارد پوست مىكنند كه منجر به درد، قرمزى و تورم ناحیه گزش مىشود؛ این آزردگى مىتواند چندین ساعت یا روز بسته به این كه چه نوع و چه تعدادى شما را گزیدهاند، ادامه پیدا كند.
نوع حشره را بشناسید.
دانستن این كه چه نوع حشرهاى شما را نیش زده، در فراهم كردن درمان مؤثر است و به شما كمك مىكند تا از گزشهاى بعدى اجتناب كنید. زنبور عسل كه داراى بدن كركدار قهوهاى طلایى مىباشد، فقط یك بار مىتواند نیش بزند، چون شاخك نیشدار آن در داخل پوست مىماند و موجب مرگ زنبور مىشود.
زنبورهاى عسل نر، زنبورهاى وحشى، زنبورهاى سرخ و زنبورهاى زرد، نیشهاى نرمى دارند و مىتوانند مكررا شما را نیش بزنند بنابراین خود را براى فرار آماده كنید.
زنبورهاى زرد، مشكل دیگرى نیز ایجاد مىكنند؛ حمله یكى از آنها، باعث حمله كل كندو به فرد قربانى مىشود؛ پاره شدن كیسه زهر یكى از آنها، ماده شیمیایىاى تولید مىكند كه بقیه را وادار به حمله مىكند.
سریع عمل كنید.
كلید درمان موفق، واكنش سریع است؛ هر چه مىتوانید كمكهاى اولیه را سریعتر انجام دهید.
نیش را خارج كنید.
اگر زنبور عسل شما را گزید، هر چه سریعتر نیش آن را خارج كنید و گرنه كیسه زهرى كه به نیش چسبیده دو تا سه دقیقه به خارج كردن زهر ادامه مىدهد و باعث فرو رفتن بیشتر نیش به داخل پوست مىشود. اما مراقب باشید كه نیش یا كیسه زهر را فشار ندهید. این كار باعث وارد شدن بیشتر سم به داخل بدن مىشود. كشیدن نیش، بهترین راه خارج كردن آن است از ناخن گیر یا سوهان و یا كنار كارت اعتبارى استفاده كنید و به آرامى آن را زیر نیش حركت دهید و آن را خارج كنید.
محل گزش را تمیز كنید.
زنبورها و حشرات ردهى آنها، در آشغالها پرسه مىزنند، بنابراین سم آنها اغلب حاوى باكترىهاى مضر است؛ جاى نیش را با آب و صابون یا ماده ضد عفونى كننده بشویید.
درد را تسكین دهید.
تا این مرحله، محل زخم هنوز درد دارد؛ بنابراین باید درد را سریعا بخوابانید. ثابت شده كه موارد زیر در كاهش درد مؤثرند اما شما باید سریع عمل كنید:
سرما: یك بسته یخ و حتى یك قالب یخ كه روى محل نیش گذاشته شود مىتواند تورم را كاهش دهد و جلوى گسترش زهر را بگیرد.
گرما: گرما با خنثى كردن مواد شیمیایى كه التهاب ایجاد مىكنند، مىتواند جلوى درد را بگیرد؛ شما فقط یك سشوار در دست بگیرید و به سمت محل نیش قرار دهید.
آسپیرین: یكى از سادهترین و مؤثرترین كارهایى كه مىتوانید انجام دهید، استفاده از آسپیرین است؛ محل نیش را مرطوب كنید، سپس یك قرص آسپیرین را روى آن بمالید. آسپیرین بعضى از مواد التهابزاى سم را خنثى مىكند؛ این درمان در كسانى كه به آسپیرین حساسیت دارند نباید صورت گیرد.
جوش شیرین: جوش شیرین را با آب به صورت خمیر درآوردید و استفاده كنید.
گل: اگر هیچ مادهاى در دست ندارید، مىتوانید یك مقدار خاك رس و آب را با هم مخلوط كنید تا به صورت گل دربیاید. روى آن را با باند یا دستمال بپوشانید و بگذارید تا خشك شود.
آنتىهیستامین مصرف كنید.
داروهاى آنتىهیستامین مىتوانند درد را تسكین دهند. به بچههاى خود شربت سرفه داراى آنتىهیستامین بدهید. آنتىهیستامین بچه را تا حدودى آرام مىكند و تورم، قرمزى و درد را كاهش مىدهد. بزرگسالان نیز مىتوانند از این درمان استفاده كنند.
سعى كنید كه توسط حشرات گزیده نشوید.
پیشگیرى در زمان حاضر، مىتواند جلوى بسیارى از مشكلات را در آینده بگیرد. براى به حداقل رساندن گزش توسط حشرات به نكات ذیل توجه كنید:
لباسهاى سفید بپوشید.
حشرات نیشدار، رنگهاى تیره را ترجیح مىدهند. به همین دلیل است كه زنبورداران همیشه لباسهاى سفید، خاكى و یا رنگهاى روشن دیگر را مىپوشند.
از زدن عطر و هر مادهاى كه شبیه بوى گلها مىباشد، دورى كنید چرا كه زنبورها را به طرفتان مىكشاند.
مصرف روى را افزایش دهید.
حشرات معمولا به افرادى تمایل دارند كه كمبود روى داشته باشند.
روغنها: بعضى از حمامهاى روغن مىتوانند نیش حشرات را دفع كنند؛ قبل از بیرون رفتن، روغن را به پوستتان بمالید.
به دنبال پناهگاه بگردید.
اگر یك دسته زنبور به شما حمله كرد، به داخل خانه و یا آب بپرید و یا به طرف جنگل بروید؛ با این كار حشرات گزنده لابهلاى درختان دچار مشكل مىشوند.
شستشو دهید.
بلافاصله محل زخم را با آب نمك بشویید. این كار را با آب تازه انجام ندهید چرا كه سلولهاى سمى كه هنوز پاره نشدهاند را فعال مىكند. به همین دلیل، پوست را مالش ندهید.
سلولهاى گزنده را خنثى كنید.
با یكى از مواد زیر سعى كنید درد را تسكین دهید. هر چقدر سریعتر از این مواد استفاده كنید، بهتر است. ممكن است تسكین درد فقط یك یا دو ساعت طول بكشید. بنابراین هر وقت كه لازم بود دوباره از این مواد استفاده كنید.
الكل: الكل را در محل گزش بریزید. اگر چه مالیدن الكل بهتر است.
تمام شاخكهاى چسبیده را بردارید.
اگر شاخكهایى به پوست چسبیده است، اكنون وقت آن است كه برداشته شود؛ البته با دست خالى این كار را انجام ندهید بلكه یكى از تكنیكهاى زیر را به كار ببرید:
- دور دستتان یك حوله یا دستمال بپیچید و تمام شاخكهاى مانده را دور كنید.
- از كرم ریش تراشى استفاده كنید و به آرامى شاخكها را بیرون بیاورید.
- اگر این كار مقدور نباشد، شن و آب دریا را با هم مخلوط كنید، سپس با مالیدن یك چاقو، كارت اعتبارى پلاستیكى و یا دیگر وسایل تیز، شاخكها را خارج كنید.
- و یا از مخلوط جوش شیرین و آب دریا استفاده و با مالش، شاخكها را خارج كنید.
درمان كنید.
مراقب خارش و التهاب محل گزیدگى باشید و با دارو درمانى آن را تسكین دهید.
- خارش را با آنتىهیستامین از بین ببرید.
- تورم را با هیدروكورتیزون كاهش دهید.
- در صورت وجود درد از یك ضد درد استفاده كنید.
هشدار پزشكى
علایم واكنش شدید
نیش زنبورها بیشتر از نیش مار، باعث مرگ و میر مىشود. نیش زنبور عسل معمولى مدت كوتاهى درد ایجاد مىكند و تورم مختصرى حاصل مىشود كه ظرف چند ساعت از بین مىرود، اما علایم شدیدتر، مىتواند نشانهى آلرژى باشد و منجر به شوك حساسیتى مرگآور شود. مراقب علایم زیر باشید. سفتى و گرفتگى سینه، كهیر، تهوع، استفراغ، خس خس سینه، گرفتگى صدا، گیجى، زبان و صورت متورم، غش و شوك؛ هر چه سریعتر این علایم ظاهر شوند، مرگآورتر هستند.
اگر این علایم ظاهر شد، از كیت نیش حشرات استفاده كنید و سپس بیمار را سریعا به نزدیكترین بیمارستان یا پزشك برسانید. اگر كیت در دسترس نبود، از كیسه یخ استفاده كنید و سریعا به دنبال كمك پزشكى باشید.
سركه: هر چه سریعتر، سركه را روى گزیدگى بریزید. )بردن یك بطرى سركه، در كنار ساحل دریا، كار سختى نیست(.
واكسن كزاز بزنید.
اگر چه آب دریا محل گزیدگى را تمیز مىكند، اما محل زخم را استریل نمىكند. بنابراین مطمئن شوید واكسن كزاز خود را به صورت مرتب زدهاید.