با یاد دوست
از طرف پدری اجداد من نسل اندر نسل اصفهانی بودند ... اصفهان هم که شهره ی عام و خاص هست ... شهری در مرکز ایران با مردمی مذهبی و تاریخی غنی ...
از طرف مادری هم تا پنج شش نسل قبل تر من اصفهانی بودند اما اجداد قبل تر از آن ساکن آبادی به نام ایزدخواست بودند ... اولین آبادی استان فارس از اصفهان به سمت شیراز!
البته من تا حالا به این آبادی سفر نکردم اما طبق شناختی که دارم مردم ایزدخواست بسیار پایبند به آداب و رسوم هستند، بطوریکه هنوز بعد از گذشت اینهمه نسل خودشان را پایبند به برگزاری و رعایت رسومی می دانند که ریشه در فرهنگ مردم ایزدخواست دارد.
هوای ایزدخواست در چهارفصل سال متغیر است و چون بین دومنطقه گرم کویر ابرقو و رشته کوه های زاگرس و دنا قرار دارد، منطقه ای بادخیز است. ایزدخواست رودخانه ای هم دارد که از شمال کوه مروارید در 36 کیلومتری جنوب آن و از چهار چشمه سرچشمه می گیرد.
قدیمی ترین ابنیه تاریخی ایزدخواست مربوط به دوران ساسانیان است و معروف به « قلعه باستانی» هست ... که به آن قلعه سرسنگ و قلعه کهنه ای هم می گویند. این قلعه بر روی دماغه ی سنگی ذوزنقه ای شکلی با ارتفاع زیاد بنا شده و تمام اطراف آن با عمق چند متر گود و تنها راه ارتباط با قلعه ی باستانی یک پل متحرک است.
مسجد قلعه که زمانی آتشکده بوده، خرفخانه ها* از زمان زردشتیان، چاپارخانه ها که ابن بطوطه در 7 قرن قبل از آنها نام برده، حمام قلعه باستانی و کاروانسرا از زمان صفویه در این آبادی وجود دارد. البته قلعه های متعددی در حومه ایزدخواست قبل و بعد از ظهور اسلام احداث شده و برج نوربخش هم به دستور فرماندهی نظامی در سال 1315 در شمال شرقی کاروانسرای شاه عباسی ساخته شده. امامزاده ای به نام سید علی گل سرخ و خواهر ایشان که از فرزندان و یا نوه های امام موسی کاظم (ع) می باشند در این آبادی مدفون هستند.
مردم ایزدخواست به زبان اصیل فارسی و با گویش محلی صحبت می کنند که گویاترین زبان ایرانی است و تا قبل از ورود اسلام به ایالات فارس، پیرو مذهب زردشت بوده اند و امروز باقیمانده آتشکده تبدیل به مسجد امام حسن (ع) شده است. امروزه همه مردم آن دارای مذهب شیعه اثنی عشری هستند.
----------------------------------------------------------
*در کوه های جنوبی ایزدخواست که کوه های مروارید و لریان از جمله ی آن کوه ها می باشند، خرابه هایی از کلبه های سنگی وجود دارد که به آنها خرف خانه می گویند. ( برای آشنایی با خرف خانه ها به تاپیک گنجینه ی « آیا می دانید که » های فرهنگ و هنر به ادرس
http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=17257&threadID=38462 مراجعه کنید)