تبیان، دستیار زندگی

 

چرا طواف هفت دور قرار داده شد؟

ابو حمزه ثمالى گوید: از حضرت على بن الحسین(علیهما السلام) ، پرسیدم: چرا طواف هفت شوط است؟ فرمودند: زیرا خداوند تبارک و تعالى به فرشتگان فرمود: من در زمین براى خود جانشین و خلیفه قرار مى دهم.
فرشتگان به خدا عرض کردند: آیا کسى را در زمین قرار مى دهى که در آن فساد کرده و خون ها مى ریزند؟
خداوند متعال فرمود: من آنچه را که شما نمى دانید مى دانم.
خداوند تبارک و تعالى قبلا فرشتگان را از نور خود محروم و ممنوع نکرده بود ولى پس از ایراد این سخن، آن ها را از آن محجوب و ممنوع داشت، این منع هفت هزار سال طول کشید و فرشتگان هفت هزار سال به عرش پناه بردند. خداوند بر ایشان ترحّم نمود و توبه ایشان را پذیرفت و بیت المعمورى را که در آسمان چهارم هست براى آن ها بازگشتگاه و مأمن قرار داد و بیت الحرام را برابر آن، براى مردم بازگشتگاه مأمن نمود. از این رو، طواف پیرامون آن، به مقدار هفت شوط بر بندگان واجب شد. براى هر هزار سال عبادت فرشتگان، یک شوط چرخیدن بربندگان واجب شد.
ابو خدیجه، گوید: از امام صادق(علیه السلام) شنیدم که مى فرمود:
پدرم در حال طواف بود و مردى که از کنارش مى گذشت، دستش را روى شانه آن حضرت نهاد و گفت: سه پرسش از تو دارم که جز تو و مرد دیگرى جواب آن ها را نمى داند.
پدرم ساکت ماند و جوابش را نداند تا از طواف فارغ گردید، سپس داخل حِجر اسماعیل گشته، دو رکعت نماز گزارد و من هم همراهشان بودم. پس از فراغت از نماز، با صداى بلند فرمودند: مردى که پرسش داشت کجا است؟
آن مرد آمد و در مقابل آن حضرت نشست. پدرم به او فرمودند: پرسش هاى خود را بگو. آن مرد ابتدا از آیه: " ن ، وَالْقَلَمِ وَ مَا یَسْطُرُونَ" . پرسید؟
پدرم جوابش را دادند.
سپس پرسید: وقتى فرشتگان بر حق تعالى اعتراض کرده و او را به غضب آوردند، چگونه حضرتش از ایشان راضى گردید؟
حضرت فرمودند: فرشتگان به مدّت هفت سال اطراف عرش طواف کرده و خدا را خواندند و از او طلب آمرزش نموده، از جنابش درخواست مى کردند که از آن ها راضى و خشنود گردد.
پس از سپرى شدن چند سال، حق تعالى از آن ها راضى شد.
آن مرد گفت: درست فرمودید. پس از آن، عرض کرد: بفرمایید پروردگار چگونه از آدم(علیه السلام) راضى شد؟
فرمود: وقتى آدم از عالم بالا به پایین فرود آمد، به زمین هند نازل شد و از پروردگارش جویاى بیت الحرام گردید. حق تبارک و تعالى به او فرمان داد که به بیت رفته، آن را هفت بار طواف کند و پس از آن، به منا و عرفات رود و مناسک و اعمال آن ها را انجام دهد. آدم(علیه السلام) از هند حرکت کرد و جاى دو قدمش همان جایى است که عمران قدم گذارده و میان هر قدم و قدم بعدى آدم، صحراهایى که در آن ها چیزى نبود و بدین ترتیب خود را به بیت رسانید. ابتدا هفت بار دور بیت چرخید و سپس مناسک و اعمال را آن گونه که حق تعالى به او فرمان داده بود، انجام داد و خدا توبه اش را پذیرفت و وى را آمرزید.
سپس امام(علیه السلام) فرمودند: چون فرشتگان در اطراف عرش، هفت سال طواف نمودند، طواف آدم در اطراف بیت نیز هفت شوط قرار داده شد و پس از اتمام هفت شوط و انجام مناسک، جبرئیل به آدم(علیه السلام) بشارت داد و گفت: گوارا باد تو را اى آدم، حق ـ عزّ وجلّ ـ تو را آمرزید، سه هزار سال پیش از تو من این بیت را طواف کرده ام.
آدم به درگاه الهى عرضه داشت: پروردگارا! من و فرزندانم را پس از من بیامرز.
حق تعالى فرمود: باشد، هر کدام از ایشان که به من و رسولانم ایمان آورند، مى آمرزم.
آن مرد حضرت را تصدیق کرد و رفت و پدرم(علیه السلام) فرمودند: این جبرئیل است که نزد شما آمده تا معالم و شرایع دین شما را به شما بیاموزد.

علت طواف کردن از اطراف حِجر

ابوبکر حضرمى از امام صادق(علیه السلام) درباره حِجر پرسید، حضرت فرمود: اسماعیل مادرش را در حجر دفن کرد و آن را بالا آورد و دورش را دیوار گذاشت تا قبر مادرش لگدمال نشود.
معاویة بن عمّار گوید: از امام صادق(علیه السلام) درباره حجر پرسیدم که آیا جزو کعبه است یا بخشى از کعبه در آن است؟ فرمود: نه، حتى به اندازه چیده یک ناخن هم. لیکن اسماعیل(علیه السلام) مادرش را آن جا به خاک سپرد و چون دوست نداشت که پا بر روى آن بگذارند، دور آن حصارى کشید. قبور پیامبرانى هم در آن جاست.
و مردم از کنار حجر طواف مى کنند نه داخل آن; زیرا مادر حضرت اسماعیل(علیه السلام)داخل حجر مدفون است و قبرش در آن است، این گونه طواف مى شود تا قبر وى پایمال نگردد.