• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن ادب و هنر > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
ادب و هنر (بازدید: 809)
شنبه 20/1/1390 - 18:44 -0 تشکر 305792
هنری بنام کتیبه نویسی

 

 کتیبه نویسی

کتیبه‌نویسی، یکى از اشکال و گونه‌هاى ارائه خوشنویسى است که در تزئینات معمارى بخصوص در دورهٔ اسلامى رواج داشته است. در کتیبه‌نویسى بیشتر از خطوط عربى و کوفى استفاده شده است. از دلایل این امر اتصال حروف به یکدیگر در خطوط عربى است و این پیوستگى با خطوط عمودى ساختمان آهنگى ایجاد مى‌کند و خطوط افقى ایجاد توازن مى‌نماید.

 
خوشنویسى در ایران مایهٔ اصلى تزئینات در فن معمارى به‌حساب مى‌آید. حروف نوشته‌هاى نقش رستم در دورهٔ هخامنشى اولین نمونه‌هاى این کاربرد است. سپس در دورهٔ اسلامى این زمینه بیشتر فراهم گردیده که بیشتر از الفباى عربى براى این قالب استفاده مى‌شود. حروف الفباى عربى از ترکیب خطوط عمودى و افقى تشکیل شده، با طرحى پیوسته و لذا هم از جهت ترکیب یکدیگر، خود را در اختیار تزئینات معنوى قرار مى‌دهد و هم از نظر ترکیب با سایر عوامل ترئینی. در بناهاى سلجوقى مانند داخل برج پیر علمدار دامغان از خط کوفى استفاده شده است. انواع خطوط کوفى در آثار معمارى اسلامى ایران با روش حجاری، گچ‌بری، کاشى‌کارى و آجرکارى بکار رفته است.
از نمونه‌هاى بکارگیرى خط کوفى یکى مسجد نائین است مربوط به قرن چهارم هجرى که محراب و طاق بالاى آن داراى تزئینات هندسى و خطى است. نمونهٔ دیگر برج مسعود غزنوى است که در بالاى آن یک حلقه کتیبه به تاریخ ۵۰۸ هجرى کار شده است.
در گچ‌برى‌هاى مسجد اردستان نیز بکارگیرى حروف کوفى بچشم مى‌خورد و بسیارى نمونه‌هاى دیگر از جمله مسجد امام اصفهان.
آنچه در کتیبه‌نویسى مهم است ترکیب‌بندى و اجراست. کتیبه‌نویسى نستعلیق از دورهٔ صفویه آغاز شد و از علیرضا عباسى کتیبه‌هاى زیادى در دست است. در امامزاده عبدالله تهران و نیز در شاهچراغ کتیبه‌هایى وجود دارد که متعلق به کاتب همایون است.
در باغ ارم نیز کتیبه‌اى از میرزا آقاى زنجانى وجود دارد. اثرى نیز از میرزا غلامرضا اصفهانى در مسجد سپهسالار کار شده است. و نمونه‌هاى دیگرى که در مکان‌هاى مختلف اجرا شده است.
خط در بناها بصورت کاشى‌کارى و گچ‌کارى اجرا مى‌شده است. روى سنگ بطور مستقیم نوشته مى‌شده است؛ اما در کاشى‌کارى و گچ‌کارى خط ابتدا نوشته مى‌شده و بعد به وسیلهٔ کاشى‌کار یا گچ‌بر اجرا مى‌شده است.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.