بی تردیدیکى از عوامل مؤثر در روح و جسم انسان تغذیه است ،تا آنجا که خداوند نیز سفارش به تغزیه حلال کرده است آنجا که می فرماید« فَلْیَنظُرِ الاِْنسَـنُ إِلَى طَعَامِهِ»(عبس/24)یعنى انسان هنگامى که مى خواهد غذایى را بخورد ، ابتدا دقیقاً باید در آن بنگرد که چه چیزى را مى خواهد بخورد ؟ آیا براى روح و جانش مفید است یا مضرّ ؟ حلال است یا حرام .. . و.. .
در جاى دیگر نیز مى فرماید : «.. .کُلُوا مِنَ الطَّیِّبَـتِ وَ اعْمَلُوا صَــلِحًا... »(مؤمنون/51) از غذاهاى پاکیزه بخورید و عمل صالح انجام دهید».
برخى از مفسران معتقدند ذکر این دو (خوردن غذاى پاک و انجام عمل صالح ) پشت سر یکدیگر دلیل بر وجود یک نوع ارتباط بین آن دو است و اشاره به این است که غذاهاى مختلف آثار اخلاقى متفاوتى دارد ، غذاى حلال و پاک ، روح را پاک مى کند و سرچشمه عمل صالح مى شود ، و غذاى حرام و ناپاک روح و جان را تیره و زمینه اعمال ناصالح را فراهم مى گرداند ; در مورد آثار وضعى تغذیه (حلال و حرام ) فرقى بین مسلمان و غیر مسلمان نیست .(1)
علم و حکمت زاید از لقمه حلال *** عشق و رقت آید از لقمه حلال
لقمه تخم است و برش اندیشه ها *** لقمه بحر و گوهرش اندیشه ها
نباید از یاد ببریم که تأثیر لقمه حرام پدر و مادر در جسم و جان فرزند نیز بر اساس نظام علت و معلول و سبب و مسببى است،نه کیفر الهى.
بنابراین فرزنددر این باره بى تقصیر و خداوند نیز منزه از ظلم است ، علت آن والدین و یا کسانى هستند که باعث آن شده اند ، و این بازتاب و اثر عمل آنان است و باید جوابگو باشند.
البته باید توجه داشت که فرزندى تغذیه شده ازلقمه حرام،هرچند زمینه گناه و انحراف در او بیشتر از دیگران و اطاعت و بندگى برایش مشکل تر است ، ولى به هر حال باعث نمى شود تا اراده و اختیار از او گرفته شود ،لذا آن چه در سعادت و شقاوت او مهم و سرنوشت ساز است ، اراده و اختیار خود اوست و خداوند رحمان نیز براى این گونه افراد که به عللى گرفتار یک سرى مشکلات ناخواسته شده اند ، پاداش و عوض خاصى قرار داده است ، که اگر به مقدار توان و اختیارشان وظایف خود را انجام دهند و گناه نکنند ، مشکلات و سختى هاى آنان به بهترین وجه جبران خواهد شد .
برخى آثار زیانبار حرام خوارى در روایات:
1 . حرام خوار مورد لعنت فرشتگان زمین و آسمان واقع مى شود .
2 . تا چهل روز نماز و دعاى او پذیرفته نمى شود .
3 . خداوند حج و عمره و صله رحم را از او نمى پذیرد .
4 . برکت از مالش مى رود .
5 . وارد بهشت نمى شود و جسدش بر بهشت حرام مى شود .(2)
6 . قرآن کریم نیز درباره اثر و چهره باطنى خوردن مال یتیم (که نوعى حرام خوارى است ) مى فرماید : «کسانى که اموال یتیمان را به ظلم و ستم مى خورند ، (در حقیقت ) تنها آتش مى خورند ، و بزودى در شعله هاى آتش (دوزخ ) مى سوزند» (نساء/10)
********
1:پرسشها و پاسخ هاى مذهبى آیة الله مکارم شیرازى و آیة الله جعفر سبحانى
2:اخلاق در قرآن،ج 1 ، ص 207-
