حاج نزار القطری در هنگام مصاحبه
این مصاحبه حدود دو هفته پیش از شبکه الانوار پخش شده است و قالب این مصاحبه شبیه برنامه صندلی داغ است که در آن سوالات صریح مطرح شده است.
نظرشما درباره اشعاری که الان در منبر امام حسین (ع) خوانده می شود چیست؟ چه اشعاری که خودتان خوانده اید و چه اشعاری كه دیگر مداحان خوانده اند؟
در حقیقت امروز اشعار پیشرفته تر شده و مثلا مشاهده می کنیم که یك مداح در یك شب عزاداری قصیده ای کامل درباره حجاب می خواند و دیگر مانند قبل نیست که در یک مجلس فقط مرثیه می خواندند و فقط درباره صاحب آن شب ابیاتی خوانده می شد والبته این امر بستگی به جامعه دارد مثلا قصائد تربیتی در بحرین خواندنش عادی است و مردم استقبال می کنند اما در کویت نه استقبال نشد.و جامعه ها با هم فرق دارند و ممکن است یک جامعه ای آمادگی چنین قصائدی را نداشته باشد و ازاین امر استقبال نشود و اما در جامعه ای دیگر بالعکس مردم دوست داشته باشند که مداح قصائد تربیتی هم بخواند .
یعنی شما اینطور قصائد را تایید می کنید؟
من در جامعه ای که حس کنم آمادگی داشته باشد ، این قصائد رو می خوانم و برعکس اگرحس کنم نه استقبال نمی شود حتی اگر به من اصرار کنند که اشعار اجتماعی بخوانم ،جواب رد می دهم.
آیا خدمتگذاران در هیئت یا حسینیه از شما خواسته اند که چه اشعاری بخوانی و چه اشعاری رانخوانی؟
من تا به حال برایم این مورد پیش نیامده است که و اما پیش آمده که مثلا برای مجلس ایام فاطمیه دعوتم کرده اند و صاحب مجلس به من می گوید دوست داریم یک قصیده از ام البنین (س) بشنویم و من هم خوانده ام و اما از لحاظ خواندن اشعار اجتماعی تا الان از من درخواست نشده است.
شما از اشعاری که تا الان خوانده ای راضی هستید؟ چه مرثیه و مولودی؟
من اگر از اشعارم راضی نبودم آنها را نمی خواندم و من به صورت تصادفی اشعارم را انتخاب نمی کنم وشعر هایی را که می گیرم مورد مطالعه قرار می دهم. من قصیده را که از شاعر می گیرم با دقت می خوانم و در کلمات آن دقت می کنم و اگر کلمه ای وجود داشته باشد که من معنی آن را ندانم معنی آن را پیدا می کنم و اگر رضایتم را جلب نکرد آن شعر را نمی خوانم و تا الان اگر هم قصیده ای را خوانده باشم، حتما رضایتم را جلب کرده است و البته این را اضافه کنم که خدا باید قبول کند و اهل بیت(ع) راضی باشند و من کاره ای نیستم و این کار کوچک من را قبول نمایند.
آیا شما در انتخاب اشعار پارتی بازی هم می کنید؟ مثلا چون فلانی شاعر معروفی است شعر او را بخوانید ؟
من این نکته را اشاره کنم که من بعضی اوقات دوست دارم تنوع در شعرهایی که می خوانم داشته باشم و شعر را از شاعران دیگری می گیرم.من الان بیشتراز مقداد همدانی شعرهایم را می گیرم و جدیدا هم در منطقه ما زندگی می کند و من پیاده به خانه او می روم و گاهی اوقات پیش می آید که من یک قصیده آماده جدید می خواهم، پیش مقداد می روم و ازاو می خواهم که یک قصیده جدید بگوید و یا اینکه گاهی اوقات به او می گویم که یک قصیده ای با فلان مشخصات می خواهم و او برایم می گوید و اما من گاهی دوست دارم به شعرهایی که می خوانم تنوع بدهم و از شاعران دیگری غیر از مقداد می گیرم .این نکته را هم اشاره کنم که به تمام شاعران حسینی احترام می گذارم و منظورم این نیست که شعرهای آنها خوب نیست.
نکته دیگری که باید اشاره کنم که من یک انجمن در اینترنت به اسم ملتقی الشعرا دارم و حدود دو سال است که تعدادی از شاعران آنجا اشعارخودشان را می گذارند و من از محرم سال پیش از شعرهای آنها استفاده کردم.
آیا آنها را می شناسید؟
نه آشنایی من با بعضی از آنها در این حد بوده است که آنها شعرهایشان را برای مناز طریق ایمیل می فرستند به این عنوان که من دوست دارم شعرهایم را به تو بدهم و بیشترآنها هم از عراق هستند.
تا الان با آنها ملاقات نکرده اید؟
نه تا به حال آنها را ندیدم و فقط چند نفر از آنها با من تماس گرفته اند و گفتند که دوست داشیم صدای تورا بشنویم.
آیا نمیترسید؟
از چه؟
از اینکه قصیده یک شاعر را که نمی شناسید یا اینکه معروف نیست را می خوانی؟
اینکه معروف باشد یا نباشد به من ربطی ندارد و امام حسین(ع) هستند که معروف می کند.بگذارید من صریح بگویم من برای حسین(ع) می خوانم وآن شخصی هم که شعر گفته برای حسین(ع) گفته است و در این میان من کاره ای نیستم و این مهم نیست که چه کسی شعر گفته است.
مسئله عرف جامعه این است که از شاعر معروف شعر می گیرند حتی اگر شعر بی کیفیتی باشد.
من در این مسئله ضد جامعه هستم ..یک شخصی به من می گوید که قصیده فلان مداح رو شنیدی؟.وقتی که گوش می دهم متوجه می شوم که نه وزن اشعاری که می خواند درست است و نه سبک درستی را اجرا می کند و اشعاری که می خواند معنای درستی ندارد!!! و چون مداح یا شاعر معروفی است مردم می گویند این درست است!!و من این نکته رو بگویم که برای مداحان و شعرا احترام قائلم و من منظورم این نیست که آن شخصی که از این لحاظ مشکل دارد، نخواند، نه بخوان تا حدی که جان داری اما سبک یا شعری که می خوانی رکیک نباشد تا بهانه دست دشمنان ندهی.و اگر شما به اشعار مداحان قدیمی بزرگ مراجعه کنید،مشاهده می کنید که ازمجموعه ای کلمات ساده استفاده کرده اند ولی چون ساده است به دل می نشیند.
آیا نزار قطری در قبال دعوتی که برای یک مجلس ازاو می شود شرط می گذارد که این قدر پول بدهید یا شرط می کنید که مثلا مجلس باید جمعیتش زیاد باشد؟
من اول سوال دوم رو جواب می دهم اینکه تا حالا من از هیچ کسی این شرط را نکردم که مجلس باید پر جمعیت باشد و یا چون آن مجلس شلوغ تراست آنجا بخوانم و شما کسی را پیدا نمی کنید که بگوید نزار را دعوت کردیم اما بخاطر اینکه پول نمی دادیم یا جمیعیت کم بود نیامد و من اگر هم دعوت کسی را رد کرده باشم به خاطر این بوده که در محل کارم بودم(ایشان در قسمت مونتاج اخبار شبکه الرای هستند و به خاطر شغل شان مجبور هستند تا نیمه های شب در محل کار خود باشند) و یا اینکه مسافرت بودم و یا اینکه در یک هیئت دیگر دعوت داشتم .در یکی از مجالس یکی از خادم هیئت ها به من تلفن کرد و به من گفت که هیئت ما می آیید؟گفتم بله می آیم.آن شخص تعجب کرد که شرط و شروط ندارید!؟نمی خواهید حسینیه ما را ببینید؟ .سیستم صوتی را آزمایش کنید؟ گفتم نه من می آیم و در هیئت شما می خوانم و بعد گفت که تعداد زیادی به هیئت ما نمی آیند.گفتم من فقط یک نفر هم باشد شعرم را می خوانم و تمام می کنم و اآگر همان یک نفر هم برود بازهم می خوانم تا شعرهایم تمام بشود.
اما در مورد اجر و پول بگویم که مداحی کار من نیست و خودم کار می کنم و کارمند هستم و مثل بعضی از مداحان نیستم که درآمدم از این راه باشد و من نمی خواهم با این حرفم دل هیچ مداحی رو به درد بیارم و من کاره ای نیستم و برای همین از مداحان دیگر صحبت نمی کنم، چون اگر از من ناراحت بشوند جواب حضرت زهرا(س) را فردای قیامت چه بدهم ! و فقط از خودم می گویم. من کارمند هستم و درآمدی که بدست می آورم به نظر خودم خوب است، چون مطمئنم که خانواده ام تا یک هفته غذا دارند که بخورند و این برای من یعنی غنا .کسی که فقیر هست در واقع نان شب خود را ندارد و من خدا را شکر آنقدری حقوق می گیرم که تا یک هفته خانواده ام تامین است و خدا را شکر محتاج کسی نیستم.
برگردم به بحث،بله من شرطی نذاشتم که مبلغ معینی به من بدهند و یا هدیه مشخصی و هر جا که من را دعوت کنند من اگر بتوانم بروم می گویم انشالله می آیم.یعنی شما تصور کنید که من در یک مناسبت مذهبی درخانه نشسته باشم!! و من را دعوت کنند و نروم!!به خدا خودم را دفن می کنم اگر این طور باشد. باور کنید من در ان لحظه یا جایم بالای منبر است و یا پشت تریبون در خدمت اهل بیت (ع) باشم ، چه با اجر چه بدون اجر مادی باشد، برای من مهم نیست و من می خوانم.
جواب شما دیپلماتیک بود.
نه من دلیل و شواهد دارم، بگذارید در این امر صریح باشم .
من را یک بار به یک کشوری دعوت کردند و من دو روز مرخصی گرفتم بعداز آن بلیت و ویزا را خودم تهیه کردم و آنجا رفتم وخواندم، فکر می کنید چه چیزی به من دادند؟یک قفس که در آن دوعدد بلبل بود و من از این قضیه ناراحت نیستم بلکه خوشحالم که هیچ اجری را از هیچ هیئتی مطالبه نمی کنم .
در منطقه ای که من زندگی می کنم چند حسینیه وجود دارد که من را دعوت کردند و اینجا دیگر نزدیک خانه ام بود و برای رفتن به آنجا خستگی راه وجود نداشت . من آنجا یک قصیده قدیمی خواندم و موقعی که می خواستم بیرون بیایم به من یک پاکت دادند، این در حالی بود که من هیچ شرطی برای آنها نگذاشته بودم.
شما که اینطور جواب دادید و یک سوال دیگری به ذهنم آمد اگر جواب صریح می دهید بپرسم.؟
بپرسید من ترسی ندارم و جواب صریح می دهم.
بله شما شجاع هستید.بیشترین هدیه ای که گرفتید و کمترین هدیه؟
چشم جواب می دهم. ارزشمندترین هدیه ای که گرفتم در قم بود که فکر کنم دیگر بهتر از این هدیه بدست نیاورم و من موقعی که داشتم می خواندم دور گردنم یک پارچه قرمز را قرار دادند و من نمی دانستم آن چیست!بعد که پایین منبر آمدم ،پرسیدم این چیست؟
گفتند این پرچم بالای گنبد امام حسین(ع) است و نمی توانم احساسم را در آن لحظه برایتان توصیف کنم و من با پرچم بالای گنبد اباعبدالله الحسین(ع) پوشانده شده بودم و در همان شب که مجلسم تمام شد ، مسوول یک هیئت دیگر به اسم بیت العباس(ع) آنجا آمدو به من گفت که الان به حسینیه ما بیا که یک دیداری داشته باشیم و ممکن است هم از شما بخواهم که برای ما بخوا نی و من هم جواب رد ندادم و به حسینیه بیت العباس(ع) رفتم. آنجا به جز مسوول هیئت دو نفر دیگر در حسینیه بودند و نشستیم صحبت کردیم و یک شعر را برای آنها بدون سینه زنی خواندم و بعد که از آنجا داشتم بیرون می رفتم یک پرچم دیگری به من دادند و گفتند این پرچم بالای گنبد حضرت عباس(ع) است و من در یک شب گرانترین هدیه های معنوی خودم را گرفتم و فکر نمی کنم دیگر مثل این هدیه را بدست بیاورم.
اما کمترین هدیه ؛آیا از صفر پایین تر هم هست؟.............. نه
من مجالس زیادی می خوانم که به من از لحاظ مادی چیزی نمی دهند و من همچنین ناراحت نمی شوم چون می گویم شاید خدا این جور مجالس را از من قبول کند و من این جور مجالس رو کوچک نمی پندارم و همچنین بگویم که از لحاظ مادی کمتر از صفر هم وجود دارد که شما را به یک کشور خارجی دعوت کنند و شما پول ویزا و بلیت بدهید و همچنین دو روز مرخصی بدون حقوق بگیرید و بعد آنجا بروید و از لحاظ مادی هیچ چیزی به شما ندهند ولی اجر معنوی بسیار زیادی به من می دهند (مادیات را باید کنار گذاشت).
و اما شما سوال پرسیدید و من باید کامل جواب بدهم . بیشترین هدیه مادی من مربوط می شود به یک مجلس موقعی که داشتم ازآن مجلس بیرون می رفتم یک کیف سامسونت بزرگ پراز پول به من دادند یعنی این کیف را من وقتی باز کردم دیدم پر از پول هست و خیلی سنگین بودو این نبود که در کیف مثلا عطری و یا شیئ سنگینی در کیف گذاشته باشند نه پراز پول بود و این بیشترین هدیه مادی بود که به من داده اند.
شما سبک هایی را که می خوانید را از ترانه و آهنگ ها می گیرید؟
نه. من سبک ترانه و آهنگ رو اشعارم نمی گذارم. و حاضرهستم شخصی بیاید به من بگوید که نزار این سبک را از آهنگ و ترانه گرفته است!.دقت کنید من دارم می گویم از سبک ترانه ای که یک آهنگساز آن را ساخته باشد. و من حتی حاضر نیستم کلمه ترانه و آهنگ را به زبانم بیاورم.
مثلا یک جایی می روم یک نفر به من می گوید که این سبک شما شبیه آهنگ و ترانه است یا اینکه می گوید سبک این قصیده ، سَبُک و مبتذل است .من به او گفتم که خود شما می گویید شبیه ترانه است و یا اینکه شاید از نظرشخص شما سَبُک و مبتذل باشد و از نظر دیگران این مبتذل نباشد. به او گفتم که شما به من بگویید که فلان سبک قصیده من از ترانه فلان خواننده گرفته شده است و من حاضرم اگر شخصی پیدا شد که این ادعا را ثابت کند من شخصا یک معذرت خواهی ازهمه مردم در تلوزیون انوار می کنم و ازشما می خواهم که آن قصیده را پاک کنید.فقط برای من دلیل بیاورید که فلان سبک نزار از یک آهنگ ترانه گرفته شده است.
من یک نکته را بگویم که بعضی سبک ها مربوط به میراث یک کشور است و هیچ کسی نمی تواند ادعا کند که من آهنگساز این سبک هستم و جزو سبک های سنتی یک کشور است. مثلا قصیده عصفوره سبکش سنتی است و یا قصیده یا حمام المدینه (که در ولادت حضرت رسول (ص) امسال خوانده شد) این از میراث سبک های لبنانی است و کسی نمی تواند بگوید که این سبک برای من است بلکه نه این مربوط به یک کشور می شود و اگر من استغفرالله از ترانه گرفته باشم ،حتی دوست ندارم این کلمه را به زبانم بیاورم بله می گفتم اگر از یک ترانه گرفته باشم این از حق آهنگسازش است که از من شکایت کند و شما به من بگویید آیا این سبک برای کسی هست؟ و یا کسی جرات دارد بگوید که این سبک برای من است؟ !!نه و این مربوط به میراث یک کشور است .
همینطور کارهایی وجود دارد که من از میراث کشور ایران گرفتم و اینها همه میراث هستند و قصائدی هستند که خیلی قدیمی شدند که در زبان فارسی مثلا مداح معروف بوشهری مرحوم ملا بخشو قصائدی خوانده است که الان به میراث ایران تبدیل شده و ممکن است که من از ایشا ن سبک بگیرم و بگویند که این سبک آهنگ هست ولی این از میراث است وهیچ کسی مالک آن نیست .
حالا چرا سبک ترانه نمی خوانید؟
یعنی چه؟! مگر سبک ها کم هستند که من از ترانه بگیرم و من خودم سبک درست می کنم.
اینکه این سوال را می پرسم میخواهم بینندگان بدانند که چرا سبک ترانه نمی خوانید؟
دوباره می گویم مگر سبک کم است که من از ترانه بگیرم!! مثلا این را بگویم یک شخصی به من گفت که این سبک ترانه است و با این سبک را روی این شعر بخوان و اگر این را بخوانی خیلی زیبا می شود و طرفدار زیاد پیدا می کند.من در درجه اول گفتم چون سبک ترانه است من این را نمی خوانم و نمیخواهم مرتکب گناه بشوم و و درجه دوم نمی خواهم طرفدار پیدا کند و مگر ما مداحان بین خودمان مسابقه داریم میدهیم!! من آن شعررا با سبک خودم می خوانم ولو با سبک آرام و به قول همان شخص با طرفداری کمتر می خوانم و نمی خواهم مرتکب گناه بشوم!من اگر شعری بخوانم که خدا و اهل بیت (ع) راضی نباشند و یا به قول دیگر فتوای مرجعیت منافات داشته باشد که آن چیزی که می خوانید در شان مجالس لهو و لعب باشد حرام است !!
میان کلام شما من یک نکته را اضافه کنم که خواندن یک سبک ترانه آن معنویت را از ذات شعر و کلمات می برد .
بله درست است. یک نکته دیگر هم بگویم ، ممکن است یک مداح یک قسمت از سبکش را از یک دستگاه (دستگاه های هفت گانه موسیقی)و یا یک قسمت از سبک ترانه می گیرد و این عیبی ندارد ، ولی وقتی کل شعر را از سبک ترانه بگیرد این مشکل دارد و این بخاطر این است که وقتی آن شخص می خواند بعضی از مستمعین به یاد آن ترانه می افتند و ما هم ترانه گوش نمی دهیم و این را اشخاصی که گوش می دهند به من می گویند و مثلا یک بار به من گفتند که فلان قصیده ای که فلان مداح خواند از سبک ترانه یک خواننده زن گرفته است!! شمارا به خدا این عیب نیست که یک مداح سبک ترانه یک زن را در قالب اشعار مذهبی بخواند!!!
این قسمت اول مصاحبه حاج نزار با شبکه الانوار بود و انشالله به زودی قسمت دوم را در سایت قرار خواهیم داد.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
