خانواده یکی از نهادهای اصلی جامعه و رکن اساسی آن است.«فیلسوفان و محققان اجتماعی معتقدند که جامعه متشکل از خانواده هاست و مختصات جامعه مورد نظر از طریق روشن شدن روابط خانوادگی موجود در آن توصیف می شود»

(1) یک کودک پس از تولد،هنجارها و ارزشهایی را از خانواده می آموزد و بوسیله خانواده جریان فرهنگ پذیری و اجتماعی شدن و جامعه پذیری را می پیماید.در واقع خانواده در تربیت کودک و شخصیت و ویژگیهای اخلاقی او نقش اساسی و مهم ایفا می کند.متاسفانه در جامعه کنونی ما میزان تخلفات،ناهنجاریها و انحرافات اجتماعی بخصوص در جوانان به طرز نامطلوب و قابل توجهی در حال افزایش است.این در حالی است که کشورهایی نظیر سنگاپور با برنامه ریزی دقیق و حساب شده به ریشه منفی جرائم و تخلفات دست یازیده اند. مهمتر آنکه در این زمینه کمتر نقش خانواده ها مورد توجه قرار می گیرد.«فشارهای درونی،از هم پاشیدگی خانواده و سرخوردگی درحساس ترین دوران سنی یعنی نوجوانی و بلوغ باعث انحراف جوان می شود. در واقع آنان قربانی امیال و خواسته های پدر و مادر شده اند.خلا عاطفی و نابسامان بودن وضع زندگی از نتایج بی توجهی پدر و مادر به وضعیت فرزندان و کشیده شدن نوجوانان به بزهکاری به شمار می رود.»

(2)«بی توجهی و ارتباط صحیح نداشتن اولیا با فرزندان،وجود ناپدری یا نا مادری،طلاق و زندانی بودن یک یاهر دوی والدین و توجه نکردن عاطفی از عوامل اساسی انحراف جوانان هستند.»

(3)یک خانواده با ثبات آرام و صمیمی می تواند مکان امن و راحت و مطمئنی برای جوان باشد و او را برای مقابله با مشکلات و مسائل موجود جامعه آماده می کند. اولین شرط برای حفظ محیط امن و آرام خانواده ،وجود عشق و علاقه بین والدین است. مطالعات نشان می دهد که کودکان، علاقه به یکدیگر و سپس به افراد جامعه را از پدر و مادر می آموزند. همچنین اضطراب،ترس، استرس و فشارهای روانی و دیگر معضلات روانی را که باعث به وجود آمدن انحرافات و جرائم می شود نیز از خانواده به فرزند انتقال می یابد.«مسائل موجود در خانواده و نحوه پرورش والدین از نظر ایجاد رفتارهایی مثل کمرویی،خجالت، ترس،تسلیم و اطاعت یا حالات مشابه آن که ریشه بسیاری از انحرافات رفتاری است نقش غیر قابل انکاری دارد.»

(4) تفریحات خانوادگی،تبغیض و مراقبتهای والدین و نحوه برخورد عاطفی با فرزند نیز بسیار حائز اهمیت است.حتی مراقبتها و سختگیریهای بی مورد و بیش از حد اثر معکوس و نادرست دارد.«مطالعاتی که درباره علل بزهکاری جوانان انجام شده ثابت می کند که عدم توجه خانوادگی و نارساییهای پرورش آن در این مورد از اساسی ترین علل است.»

(5)پرجمعیت بودن خانواده ها نیز از عوامل مهم به شمار می رود که باعث بوجود آمدن نارساییها،تبعیض،بی مهری و … می شود. دکتر شیخاوندی جامعه شناس،یکی ازعلل میل جوانان به جرایم را پرجمعیت بودن خانواده ها و در پی آن مدارس میداند.

(6)دکتر علی قائمی در جلد1 کتاب خانواده و مسایل نوجوانان و جوانان علل اصلی انحرافات اجتماعی را محرومیت عاطفی،احساس بی عدالتی در خانواده،احساس عدم امنیت،احساس حاکمیت زور،منع ها،تحمیل ها،احساس رنج درونی،وسوسه ها،عدم اجرای خواسته ها توسط والدین،استقلال طلبی فرد،منع از تحصیل و اخراج از خانه می داند.

منتظر نظر شما دوستان در مورد عوامل انحرافات اجتماعی جوانان چیست؟

با سلام
ممنون از ایجاد این تاپیک.
من معتقدم که باید از همان کودکی روانشناسی ها رو که از مشاور یا کتابها آموخته اند بر روی بچه انجام داد . باید طوری رفتار کرد که نه سخت گیری بیش از حد بشه که مشکل به وجود بیاد و نه اینکه کاری کرد که بیش از حد آزاد باشه.
بدترین کار طرد کردن فرزند هستش. بعضی از خانواده ها بچه هاشون رو طرد میکنند در صورتی که پدر و مادر باید با فرزند دوست باشند حتی اگر سن فرزند بالا هم باشه باید به همون چشم کودکی شون نگاه کنند وراهنمائی درست کنند نه اینکه طرد کنند.
منتظر نظر دیگر دوستان هم هستم

عوامل بروزانحرافات در جامعه

عقب‌ماندگی ذهنی

این افراد از نظر میزان بهره هوشی به گروه‌هایی چون ، شدید یا ایزوله ، خفیف یا تربیت‌پذیر ، ملایم یا آموزش‌پذیر تقسیم می‌شوند. گروه اول و دوم با توجه به بهره هوشی پایین نیاز به مراقبت ویژه توسط سرپرستاران خود دارند. افراد عقب مانده ذهنی آموزش‌پذیر که از هوش بالاتری برخوردارند، معمولا روابط صحیح بین زن و مرد را تشخیص نمی‌دهند و غالبا نمی‌توانند تمایلات خود را کنترل کنند. برخی حتی توانایی پیش‌بینی رفتارهای خود را ندارند.

شخصیت مرزی

بی‌ثباتی در قسمتهای مختلف شخصیت از مشخصه‌های این افراد است. در این افراد ، روابط انسانی معمولا با تنش همراه است و اکثرا رفتارهای غیر قابل پیش‌بینی انجام می‌دهند. این نابهنجاری بیشتر در زنان دیده می‌شود و بیشتر در روابط خانوادگی و شغلی آنان ، اختلال ایجاد می‌کند. این بیماران سریع به کسی دل می‌بندند و سریع دل می‌کنند. احساس ملال دایمی و رفتارهای ماجراجویانه و ضداجتماعی ، از جمله روابط نامشروع جنسی یا مصرف مواد مخدر دارند.

اسکیزوفرنی

به عنوان جدی‌ترین و شدیدترین شکل اختلال روانی است که معمولا در طی نوجوانی یا جوانی روی می‌دهد. این افراد باورهای تحریف شده (هذیان‌ها) را تجربه می‌کنند. تغییرات در عاطفه و هیجان‌ها در آنان متداول است. اختلال‌های رفتاری آنان ممکن است به شکل اعمال غیر عادی که معنای ویژه‌ای دارند ظاهر شوند. این افراد آنجا که از سوی خانواده مورد کم‌توجهی قرار می‌گیرند اغلب دچار مشکلات اقتصادی نیز می‌شود و در صورت ازدواج نیز مورد کم‌توجهی همسرانشان بوده و غالبا زندگی آنها به طلاق می‌انجامد.

اختلال عاطفی

واکنش‌های مانیک جزء اختلالات عاطفی بوده و به دسته هیپومانیا ،‌ مانیای حاد و مانیای هذیانی تقسیم‌بندی می‌شوند. در هر سه نوع ، در زمان بروز حمله‌های مانیک ، انجام واکنش‌های غیر عادی از جمله اعمال جنسی شدید و انحرافی و در انظار دیگران در آنان مشاهده می‌شود. این افراد دارای رفتارهایی چون خوشحالی زیاد ، سرعت در تفکر و تکلم ، حالات هیجانی توام با حرکت زیاد جسمی ، خندیدن و رقصیدن، دویدن و شوخی کردن دایم نیز می‌باشند.

شخصیت ضد اجتماعی (جامعه ستیز)

شخصیت ضد اجتماعی نتیجه پرورش و رشد معیوب شخصیت می‌باشد و فشار استرس عامل موثری در آن محسوب نمی‌شود. این اختلال در طرز رفتار و منش شخص ظاهر گشته و از نظر روانی و عاطفی ملایمی موجود نمی‌باشد این افراد فاقد حس مسئولیت و درک اخلاقی بوده و بندرت به چیزی جدا از امیال خود نمی‌اندیشند و تکانشی رفتار کرده و هیچگاه احساس گناه یا پشیمانی نمی‌کنند معمولا قبل از سن 15 سالگی شروع شده و ویژگی‌های آن در دوره کودکی و نوجوانی مثل دزدی ، دروغگویی و فرار از مدرسه بوده و رفتارهای جنسی آنان زودتر از افراد دیگر شروع می‌شود. پس از 30 سالگی احتمال دارد جنبه‌های افراطی این رفتارها تخفیف یابد.

فقر

فقر یکی از مهمترین مسایل جوامع بشری است فقیران در جهانی به سر می‌برند که آن را دنیای چهارم خوانده‌اند و در نقشه جغرافیا جای مشخصی برای آن نمی‌توان یافت. یکی از زمینه‌های فحشا ، فقر و گرسنگی است. آمار ارایه شده در سال 1347 با بررسی بر روی روسپیان در ایران بدست آمده نشان می‌دهد که 84 درصد روسپیان از خانواده‌های متوسط و فقیر برخاسته‌اند و 20 درصد روسپیان به خاطر تامین مخارج زندگی تن به خود فروشی داده‌اند. بسیاری بر این عقیده‌اند که فقر یکی از عواملی است که کودکان به واسطه آن برای تجارت جنسی فروخته می‌شوند.

بیکاری

امروزه بیکاری و عدم اشتغال نیروهای قادر به کار ، به عنوان یکی از پدیده‌های اقتصادی – اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. عواملی چون علل فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی افزایش جمعیت و مهاجرت ، علل سیاسی (جنگ ، تحریم اقتصادی ، ...) و علل فردی در بروز این پدیده نقش دارند. بیکاری اثراتی چون فقر و گرسنگی ، تحول جمعیت ، مسایل فرهنگی – اجتماعی ، ظهور و ترویج مشاغل کاذب و مخرب ، اثرات عاطفی و روانی بر افراد و... را به دنبال دارد. بیکاری و عدم اشتغال نیروی فعال بخصوص در نسل جوان ، زمینه بروز انواع انحرافات اجتماعی و اختلالات فرهنگی را فراهم می‌کند. لذا بیکاری را می‌توان بلایی تصور کرد که اگر در جامعه رو به افزایش باشد حاصل آن ، سلب امنیت و آسایش از جامعه و ترویج فحشا و فساد خواهد بود.

قاچاق

از ابتدای دهه 1990 میلادی ، مساله قاچاق زنان در سطح جهانی ابعاد گسترده‌ای پیدا کرد ، هر چند که از ابتدای سده بیستم چند سند بین‌المللی برای سرکوبی این جرم طراحی و تصویب شد. در دهه‌های اخیر مشاهده شده که تعداد زیادی از زنان و دختران ، بویژه از کشورهای آسیایی ، اروپایی مرکزی و روسیه ، با وعده مشاغلی چون خدمتکاری رستوران ، بچه‌داری ، پرستاری و... و درآمد خوب فریب خورده و در نهایت عده زیادی از آنان به صورت ابزاری برای خوشگذرانی مردها درآمده‌اند. در ایران نیز نمونه‌های بسیاری از قاچاق دختران و زنان به شیوه‌های مختلف مشاهده شده است.

فرار از منزل

ترک منزل توسط دختران به عنوان یک بحران برای خانواده و به عنوان یک معضل اجتماعی محسوب می‌گردد که معلول شبکه پیچیده‌ای از عوامل روانی – اجتماعی است. فرار به عللی چون فشارهای ناشی از خشونت ، تبعیض ، نابرابری ، تمایل به ماجراجویی ، کسب منزلت و یا کم‌عقلی و فریب‌خوردگی و گاه به علت عدم سلامت فکری و روحی بوجود می‌آید.

طلاق

خانواده تاثیر روانی ، عاطفی و اجتماعی افراد دارد. گاهی طلاق نه تنها در خانواده امکان بروز رفتارهای انحرافی در بین زن و شوهر افزایش می‌دهد، بلکه باعث بروز برخی از این رفتارها نیز در فرزندان می‌گردد.

اعتیاد

ایجاد وابستگی جسمی و فکری ، پیدایش پدیده تحمل در بدن نسبت به مواد مصرفی ، بدست ‌آوردن ماده مورد نیاز به هر شکل و از هر طریق ، و تاثیر مخرب بر مصرف کننده، خانواده و جامعه ، از جمله ویژگی‌های مصرف مواد مخدر می‌باشد. یکی از ویژگی‌های زنان روسپی ، اعتیاد است. افراد معتاد نسبت به اعضای خانواده خود احساس مسئولیت نکرده و اغلب ناگزیرند زندگی خود را از طریق داده‌هایی چون دزدی ، تجاوز ، آدم کشی ، فحشا و ... تامین می‌کنند.

فریب

فریب‌خوردن و اعتماد نابجا به افراد ناشناس از جمله زمینه‌ساز فحشا در جامعه می‌باشد. تحقیقی بر روی دختران فراری در سال 1380 نشان داده است که 24 درصد افراد فراری از منزل ، دخترانی هستند که اغفال شده، سپس ترک منزل نموده‌اند. فریب‌خوردن ممکن است علل مختلفی از جمله: نارضایتی از خانه پدر یا همسر ، تسلیم‌شدن در مقابل مردان به امید ازدواج آینده ، بی‌سوادی و عدم آگاهی افراد و والدین آنها و مورد سوء استفاده قرار گرفتن توسط فرصت‌طلبان ، استفاده‌های نامناسب ارتباطی از طریق اینترنت و... داشته باشد.