«یادم هست مرد میانسالی از فامیلهامون که از بزرگی سینههایش شکایت داشت و بعد از کلی آزمایشهای مختلف هورمونی، هنوز هیچ علتی برای آن پیدا نکرده بود، دچار افسردگی شده و به من مراجعه کرده بود.
من هم به یکی از دوستانم که دکتری باهوش دارند زنگ زدم و خواستم که به آزمایشها توجه نکند و تمام وقت و همت خودش را روی شرححال و تاریخچه دارویی بیمار متمرکز کند. بعد از چند ساعت پرسوجو جواب دادند که خود بیمار مصرف هیچ دارویی را ذکر نمیکند ولی میگوید همسرش، شبها یک قرص به او میداده تا دردش برطرف شود و مدتی است که دارد این قرص را مصرف میکند. بعد از کلی تحقیق، کاشف به عمل آمد که همسر این مرد، به اشتباه از قرصهای ضدبارداری خودش به او میداده و اتفاقا درد او هم بهتر میشده! همسر بیمار ظاهرا قرصهای ضدبارداری را از پوشش آنها جدا کرده و داخل یک شیشه گذاشته بود. بعد از قطع دارو، رفتهرفته بزرگی سینه بیمار نیز فروکش کرد ولی آثار آن به صورت خیلی خفیف تا مدتها وجود داشت.»
چقدر جالبه که مردان هم قرص ضدبارداری استفاده میکنند.دی:
اگر غیبت و با مسخره نباشه این بیماری رو یکی از فامیلهای نزدیکم داشت که از من کمک خواست من هم یکی از دوست های دکتر که خیلی باهوش بود معرفی کردم.
حالا اصل ماجرا
ژنیکوماستی دقیقا به چه معناست؟
واژه ژنیکوماستی، از دو بخش تشکیل شده: ژنیکو، به معنای زن و ماستی، به معنای سینه. پس ژنیکوماستی یعنی زنانه شدن سینه یک مرد که نباید آن را با دو پدیده دیگر اشتباه کرد: تجمع بافت چربی (لیپوماستی) و حجیم شدن عضلات سینه. در هر دو حالت، ژنیکوماستی، کاذب است؛ نه حقیقی. ژنیکوماستی، پدیدهای است سهل و ممتنع، یعنی هم ساده و طبیعی است (فیزیولوژیک) و نیازی به درمان ندارد؛ هم میتواند جدی و نشانهای از یک بیماری صعبالعلاج باشد. ژنیکوماستی حقیقی، تکثیر و حجیم شدن بافت غدهای (گلاندولر) سینه است.
ژنیکوماستی در چه مواردی فیزیولوژیک (طبیعی) است؟
ژنیکوماستی طبیعی در سه حالت دیده میشود: نوزادی، بلوغ و سالمندی. هر سه حالت، فیزیولوژیک و طبیعی هستند. در واقع، هر انسان سالمی ممکن است در طول عمر خود، حداقل یک بار ژنیکوماستی را تجربه کند. ژنیکوماستی نوزادی، در نوزادان پسر به علت وجود استروژن مادر در خون نوزاد، عارض میگردد. این پدیده، موقتی و گذرا است و ظرف چند هفته از بین میرود. ژنیکوماستی بلوغ، در دوران بلوغ در پسرها مشاهده میشود. غالبا دو طرفه است و با درد و حساسیت سینه همراه میباشد. گاهی هم یک طرفه است. این پدیده، ممکن است از چند ماه تا چند سال به طول انجامد (6 ماه تا 3 سال).
ژنیکوماستی سالمندی، معمولا بعد از 50 سالگی مشاهده میشود. ژنیکوماستی نوزادی، در 60 تا 90 درصد موارد، ژنیکوماستی بلوغ 60 تا 70 درصد موارد، ژنیکوماستی سالمندی، در 30 تا 85 درصد افراد مسن دیده میشود. ژنیکوماستی نوزادی، در چند هفته اول زندگی، ژنیکوماستی بلوغ، در پسرهای نوجوان و تازه بالغ بین سنین 12 تا 15 سالگی و ژنیکوماستی پیری، معمولا بعد از 45 تا 50 سالگی ایجاد میشود، بنابراین هر انسان سالمی ممکن است در طول زندگی خود، یک بار دچار این عارضه شود بدون اینکه مشکلی برای او پیش بیاید.
آیا از نظر ظاهری، وضعیت طوری هست که بیمارخودش بتواند آن را تشخیص بدهد یا به آن مشکوک شود؟
تشخیص آن با پزشک متخصص است، نه بیمار، ولی برخی خصوصیات، میتواند بیماران را هدایت کند. مثلا اگر ژنیکوماستی دردناک باشد یا سینهها حساس شوند، نشانه تازگی و سریع بودن رشد سینه است. این حالت معمولا به دنبال مصرف داروها دیده میشود. قوام سینه در این حالت معمولا نرم است و سفت نیست. در حالی که اگر ژنیکوماستی کهنه و قدیمی و طولکشنده باشد، قوام سینه سفت است. ژنیکوماستی اگر بعد از سنین 25 تا 30 سالگی و به طور ناگهانی و سریعا و بدون مقدمه قبلی ایجاد شود و سیر سریع داشته و توده پستانی سفت یا سخت و یا همراه با ترشح باشد، مشکوک به بدخیمی است و لذا آن را باید جدی گرفت. ژنیکوماستی غالبا دو طرفه و گاهی یکطرفه است. گاهی دو طرفه است، اما یک سینه بزرگتر از سینه دیگر است.
آیا علل دیگری هم برای ایجاد ژنیکوماستی وجود دارد؟
البته! بدیهی است که علل ژنیکوماستی شامل یک لیست بلندبالا از بیماریها و داروهای مختلف میشود که ذکر تمام آنها از حوصله این بحث خارج است. برای نمونه، داروها 20 درصد، کمکاری اولیه بیضه (هیپوگونادیسم اولیه) 10 درصد، تومورهای بیضه یا فوقکلیه 3 درصد و حدود 10 درصد موارد شامل هیپوگونادیسم ثانویه، سوءتغذیه (در قدیم از علل شایع در کودکان)، مقاومت به آندروژن (TFTS یا مردهای زننما که نوعی دو جنسی کاذب است)، سیروز کبدی (فیبروز و تشمع کبد)، اعتیاد به الکل، نارسایی مزمن کلیه، پرکاری مادرزادی فوقکلیه، تومور ترشحکننده هورمون جنسی و پرکاری تیرویید و کمکاری تیرویید، هم ایدز و هم داروهای ضدایدز و در بقیه موارد، علت ژنیکوماستی، پیدا نمیشود (ایدیوپاتیک).
ادامه دارد.....