حضور سینماگران ایرانی در غرب بیش از این که رنگ هنری بگیرد رنگی سیاسی گرفته است. این را می شود از حواشی فعالیت های آن سوی مرزهای این هنرمندان فهمید. مردان بیشتر فیلم ساز هستند و آثارشان در جشنواره های رنگارنگ از لوکارنو گرفته تا کن به نمایش در می آید و بعد هم سر بزنگاه چند مصاحبه می کنند و عکس می گیرند و می شوند فعال فرهنگی معترض. این نظریه را هم می شود با یک بررسی آماری از مصاحبه ها و موضع گیری های کارگردانان جشنواره ای به اثبات رساند.
اخیرا سینماگران زن هم به این قافله اضافه شده اند. زنان مشهور سینمای ایران در جشنواره های آن سوی آب ها بیش از آن که به واسطه اثرشان مورد توجه قرار بگیرند به خاطر ایرانی بودن و شکل ظاهر شدن شان که متفاوت از ظاهرشان در ایران است سوژه می شوند.
نمونه اش خانم میترا حجار بود که چند فیلمی در سینمای غرب بازی کرد، فیلم هایی که تقریبا هیچ وقت گل نکردد، اگر چه حجار از دیگران کم حاشیه تر بود ولی چند باری بواسطه حضور بدون حجاب در فیلم های آن طرف آبی سوژه خبری شد.
نمونه دیگر گلشیفته فراهانی است. او هنرپیشه خوش آتیه ای در ایران به نظر می رسید. چند فیلمی هم که باز کرد کم بیش، خوب از آب در آمدند. اما تصمیم ناگهانی برای بازی در فیلم "ریدلی اسکات" و بعد هم عکس هایی که در مصاحبه مطبوعاتی گرفت کارش را در ایران سخت کرد. حالا باید پرسید آیا فراهانی به یک پدیده سینمای غرب تبدیل شد؟ آیا پس از اسکات کارگردان مهم دیگری از هالیوود برای بازی او درخواست کرده است؟ آیا فراهانی موضوع مقالات سینمایی نشریات هنری آمریکا و اروپا است؟
متاسفانه پاسخ به سوالات منفی است. بازی در فیلم ریدلی اسکات تنها نتیجه ای که برای فراهانی داشت سخت کردن شرایط برای حضور در سینمای ایران بود کاری که او با فیگورهایش مقابل دوربین های مطبوعاتی پس از فیلم پیچیده ترش کرد.گلشیفته فراهانی البته اخیرا به عنوان عضو هیات داوران جشنواره لوکارنو نیز پذیرفته شده است و این خودش سوژه ای است که رسانه ها به سراغ او بروند، اما نه برای به میان کشیدن یک بحث هنری. نمونه این اقبال رسانه ای را می شود در بی بی سی فارسی پیدا کرد؛ مصاحبه با این تیتر منتشر شده است:"گلشیفته فراهانی: تا جایی که بتوانم از سیاست فرار می کنم" و سرتاسر مصاحبه گفت و گو کننده می کوشد که تا جایی که می شود تا فراهانی را به موضع گیری سیاسی مجبور کند، اگر چه فراهانی چند باری از زیر سوالات زهر دار مصاحبه کننده می گریزد اما او جوان است و مانند همه جوانانی که زود به شهرت رسیده اند نقطه ضعف هایی نیز دارد.شاید اگر پخته تر بود کمی محاسبات را در کارش دخالت می داد. او تنها 27 سال دارد و مسیر طولانی در راه حرفه ای شدن، اما هیچگاه نگاهی به گذشته نداشته و این سوال را از خود نپرسید که آیا باید برای یک لحظه هم که شده در داغ شدن بازارش آن هم به صورت ناگهانی شک کند. شاید اگر در نمونه های دیگری مانند خودش در گذشته تامل می کرد اندکی ماجرا متفاوت بود.
فراهانی در پاسخ به خبرنگار بی بی سی می گوید که تا می تواند از سیاست فرار می کند و اگر زمانی به سراغ آن برود این رویکرد بعد هنری خواهد داشت و نه شبیه سیاستمدار. اما وقتی خبرنگار با زیرکی ماجرای ممنوع الخروج شدنش را وسط می کشد، احساساتی شده و موضع می گیرد و گله می کند. خبرنگار انگار که نقطه ضعف را پیدا کرده باشد، می پرسد اگر به تو تضمین بدهند به ایران بر می گردی؟ او جواب منفی می دهد و تاکید می کند که تضمینی وجود ندارد، و خبرنگار باز با شیطنت می پرسد اگر این تضمین داده شود چه که بالاخره فراهانی می گوید بستگی دارد و....
داستان گلشیفته فراهانی داستان جدیدی نیست. انتخاب یک بازیگر، استفاده از حساسیت های یک هنرمند، به کار بستن نقطه ضعف ها و سرانجام استفاده تبلیغاتی و پایان تاریخ مصرف. این یک پروژه تکراری است که با طعمه گذاری آغاز و اسطوره سازی پایان می یابد. در این میان شاید تنها برخی مانند عباس کیارستمی باشند که توانسته اند تا به امروز این قمار را به دقت پیش ببرند جالب اینکه امثال کیارستمی نیز هیچگاه پل های پشت سر خود را خراب نکردند. با این همه این بازی برای جوانان ناپخته چندان خالی از خطر نیست.
گلشیفته چند فیلم جدید برای امسال در نظر گرفته، یکی "جای اژدها" از کارگردانی نه چندان مشهور"رولند جفی" که در آن نقشی محوری ندارد و دو فیلم دیگر که کارگردان یکی شان مرجان ساتراپی سازنده انیمیشن "پرسپولیس" است.
