مواد مناسب برای ساخت قطعه منیفولد دود خودرو
منیفولد دود، قطعهای است كه وظیفه هدایت و انتقال دود و گازهای داغ خروجی از موتور به لوله اگزوز را برعهده دارد.
این قطعه باید مسیر مناسب و بدون مانعی را برای خروج و فرار گازهای خروجی ایجاد كند و دوام و مقاومت خوبی در برابر گازهای داغ و دماهای تا حدود 1000 درجه سانتیگراد از خود نشان دهد. برای ساخت این قطعه معمولاً از دو نوع ماده استفاده میكنند:
الف- فولادهای مقاوم به حرارت یا فولادهای نسوز
ب- چدنها كه با توجه به شرایط كاربرد، میتوان از: چدن خاكستری، گرافیت فشرده، داكتیل و یا داكتیل آلیاژی استفاده كرد.
جنس منیفولد دود برخی خودروها از فولادهای نسوز است، اما به دلیل هزینه بیشتر، نیاز به جوشكاری و پیچیدگی زیاد ساخت این قطعه، معمولاً منیفولد دود بیشتر خودروهای معمولی از جنس چدن است. جدول 1، جنس منیفولد دود چند خودرو را به همراه تركیب شیمیایی آنها نشان میدهد.
چدن، برای كاربرد در دمای بالا، مفید است. در مقایسه با چدن خاكستری، مقاومت چدن نشكن در برابر حرارت بهتر میباشد . بنابراین استفاده از این ماده برای ساختن منیفولد دود بسیار عالی خواهد بود. محاسن چدن نشكن نسبت به چدن خاكستری برای تولید منیفولد دود موتورهای داغتر به شرح زیر است:
1. چدن نشكن با میزان سیلیسیم بالاتر و منگنز پایینتر دارای دمای استحاله یا یوتكیوئید بالاتری میباشد. بنابراین اگر درجه حرارت كاركرد یون قطعه دچار تغییر فاز شود، بالا میرود.
2. در چدنهای خاكستری، اكسید شدن با سرعت در سطوح گرافیت لایهای اتفاق میافتد، ولی در چدن نشكن گرافیتها به صورت كروی پراكنده شده و به علت دارا بودن ماهیت تغییر شكل پلاستیك، مقاومت بیشتری نسبت به چدن خاكستری در برابر افزایش درجه حرارت دارند.
جدول 1: جنس منیفولد دود خودروهای مختلف
گرم و سرد كردن مكرر، باعث ایجاد شوك حرارتی در قطعه و توسعه شیبهای حرارتی و ایجاد نشتهای داخلی میشود. این مسائل موجب تابیدگی یا تخریب ناشی از خستگی حرارتی قطعه خواهد شد. بنابراین برای طراحی قطعاتی نظیر منیفولد دود علاوهبر معیارهای طراحی باید به مسائلی از قبیل حداكثر دمای كاركرد میزان انتقال حرارت، شیبهای حرارتی و میزان انبساط در اثر گرما توجه كامل داشت