تبیان، دستیار زندگی

بیماری- بیماری ام‌اس یك بیماری خودایمنی است كه در آن تخریب غلاف چربی اعصاب باعث اختلال كاركرد آنها و بروز علائم گوناگون می‌شود.

بیماران مبتلا به اسكلروز متعدد یا ام‌اس (MS) ممكن است دچار انواع گوناگونی از ناتوانی‌ها شوند. در حالی‌كه بیماری پایانه‌های عصبی در مغز، نخاع و حتی چشم‌ها را هدف قرار می‌دهد، ‌علائم متفاوتی بروز می‌كند.

پزشكان اطمینان ندارند كه علت دقیق ام‌اس چیست یا چه عواملی یك فرد را بیشتر از دیگری در معرض این بیماری قرار می‌دهد.اماعلائم ام‌اس فراوان و متفاوت است و به این بستگی دارد كه كدام قسمت دستگاه عصبی مورد حمله بیماری قرار گیرد.

یك بیمار ام‌اس ممكن است در راه‌رفتن كمی دچار اشكال شود، در حالی‌كه دیگری ممكن است كاملا به صندلی چرخدار وابسته شود. یك بیمار ممكن است دچار ضعف شدید بدنی شود، در حالی‌كه دیگری ممكن است دچار محوشدن بینایی یا دوبینی شود  و بیمار دیگر ممكن است اشكال در سخن‌گفتن، سفتی عضلات، لرزش و اختلال در كنترل مثانه پیدا كند.

بسیاری از این علائم  نیز آن دسته از شكایات فرد هستند كه دیگران نمی‌توانند  آنها را ببینند؛ از درد و ضعف شدید گرفته تا اشكالات حافظه. اسكلروز متعدد را یك بیماری خودایمنی می‌شمارند، زیرا دستگاه ایمنی بدن به دستگاه عصبی مركزی (مغز و نخاع) خود فرد حمله می‌كند.

رشته‌های عصبی در دستگاه عصبی مركزی با بافت چربی به نام میلین احاطه و حفاظت می‌شوندكه به هدایت تكانه‌های الكتریكی پیام‌رسان كمك می‌كنند. در مبتلایان به ام‌اس میلین در نواحی متعددی تخریب می‌شود و بافت جوشگاهی كه به جای می‌‌ماند را اسكلروز می‌نامند. گاهی خود رشته عصبی نیز آسیب می‌بیند.

هنگامی كه میلین یا رشته عصبی آسیب می‌بیند یا تخریب می‌شود، توانایی اعصاب برای هدایت تكانه‌های الكتریكی از اندام به سوی مغز و بالعكس مختل می‌شود و به این ترتیب است كه علائم ام‌اس بروز می‌كند. اغلب افراد مبتلا به ام‌اس در بین سنین 20 تا 50 تشخیص داده می‌شوند، و این بیماری زنان را دوبرابر بیش از مردان گرفتار می‌كند. تعداد مبتلایان به ام‌اس در سراسر جهان حدود 5/2 میلیون نفر تخمین زده می‌شود.

علت دقیق ام‌اس نامعلوم است، اما دانشمندان تصور می‌كنند تركیبی از عوامل محیطی و ژنتیك در آن دخیل باشد. استعدادی ژنتیك برای این بیماری در فرد وجود دارد و بعد عاملی محیطی به آن اضافه می‌شود؛  مثلا فرد در معرض ماده خاصی قرار می‌گیرد كه دستگاه ایمنی را تحریك می‌كند، اما دستگاه ایمنی به اشتباه به جای مهاجم خارجی به‌خود اجزای بدن حمله می‌كند. 

سال‌گذشته كشف ژن دومی كه با ام‌اس ارتباط دارد - كه پیشرفتی عمده شمرده شد- این امید را برای پژوهشگران ایجاد كرد  كه به درمان‌هایی مفید و نهایتا راه‌علاجی برای این بیماری دست یابند.

دانشمندان سال‌ گذشته، در كشفی كه مهم‌ترین پیشرفت ژنتیك در پژوهش‌ها در مورد ام‌اس در3 دهه گذشته خوانده شد، اعلام كردند كه ژنی را یافته‌اند كه خطر ابتلا به این بیماری را تا 30 درصد افزایش می‌دهد. كارشناسان می‌گویند  این ژن‌ها، نقاط نشانه‌گیری خوبی  هستند كه پژوهشگران با هدف قرار دادن آنها می‌توانند به درمان‌ها یا علاج‌هایی برای ام‌اس دست یابند. 

همشهری آنلاین