تبیان، دستیار زندگی

وحدت اسلامی عامل قوت و قدرت پایدار و برتری امت اسلامی و حركت جامعه به سمت كمال و رشد است. برعكس، تفرقه و تنازع مهمترین عامل شكست درونی امت و اضمحلال قدرت و شوكت مسلمانان است.

 در این تاپیک قصد دارم که:  طور اجمال به مباحثی نظیر: وحدت و جایگاه آن در قرآن مجید، آثار وحدت و عوامل اتحاد بپردازم

 به کمک شما دوستان هم نیاز دارم

ضرورت و اهمیت وحدت

وحدت به معنا و مفهوم یكتایی و یگانگی است. این اصطلاح در زبان فارسی به ویژه در حوزه سیاسی به معنای اتحاد و همبستگی اجتماعی میان ملت، امت و شهروندان جامعه و یا كشور و یا كشورها و جوامع به كار می رود. از این رو هرگاه سخن از وحدت در حوزه علوم سیاسی و اجتماعی به كار می رود به معنای اتحاد است.
در تصور آغازین، اتحاد میان چیزها می تواند به دو شكل حقیقی و مجازی تحقق یابد. اتحاد حقیقی به معنای تبدیل شدن دو چیز به یك چیز است كه در عمل امر محال و مستحیل می باشد؛ زیرا دو چیز نمی تواند در خارج به طور حقیقی به یك چیز تبدیل گردد. بنابراین مراد از اتحاد در همه حوزه ها و هم چنین حوزه علوم سیاسی و اجتماعی اتحاد مجازی می باشد كه می تواند به دو شكل اتحاد انضمامی كه محصول سومی را پدید می آورد، نظیر آمیختن آب با خاك كه گل را پدید می آورد و یا اتحاد صوری كه چیزی بدون ممزوج شدن با چیز دیگر به صورت و شكل جدیدی به خود گیرد مانند تبدیل شدن آب به بخار بر اثر حرارت تحقق یابد.
به نظر می رسد كه اتحاد در حوزه علوم سیاسی به معنای یگانه شدن دو یاچند كشور و پذیرش نظام سیاسی، نظامی، اقتصادی واحد و یگانه است كه در پی آن، به همه آن ها یك امت و ملت و یا كشور اطلاق می شود. (المعجم الوسیط ج 1 ص 1017 و دایره المعارف بستانی ج 2 ص 440)
با توجه به تعریف پیش گفته می توان به این نكته توجه داد كه اتحاد می بایست در روش ها و اهداف تحقق یابد. به این معنا كه افراد جامعه و یا كشور و یا جوامع و كشورها با انتخاب روشی واحد و یكسان و اهدافی یگانه می كوشند در كنار هم قرار گرفته و با ایجاد همبستگی در راه رسیدن به آن تلاش و كوشش نمایند.
از آن جایی كه قرآن به مسئله امت سازی توجه خاصی مبذول می دارد می توان گفت كه به مسئله اتحاد از دیدگاه سیاسی و اجتماعی نیز توجه ویژه ای دارد. امت در مفهوم قرآنی و كاربردهای آن مردمان با هدف و اعتقاد یگانه هستند. بنابراین می توان گفت كه مؤلفه های كلیدی و اساسی اتحاد و امت آن چنان به هم نزدیك است كه مصادیق آن ها نیز یگانه خواهد بود هر چند كه از نظر مفهومی دوگانه می باشند. به این معنا كه مصداق امت و اتحاد اجتماعی و سیاسی، جامعه ای با هدف و اعتقادات واحد و یگانه است.
قرآن افزون بر این كه به مسئله اتحاد از دیدگاه اجتماعی آن نگریسته و بر اهمیت آن میان انسان ها و ادیان توحیدی و مومنان واقعی تأكید كرده است، پیوندها و همبستگی امت اسلام و مومنان را نوعی تصرف الهی برمی شمارد. بنابراین اتحاد در كاربردهای قرآنی از چنان جایگاه خاص و ویژه ای برخوردار است كه از آن به عنوان نعمت خاص یاد كرده و خداوند را در ایجاد آن به طور مستقیم دخیل می داند.

جایگاه اتحاد از نظر قرآن

قرآن در بیان ارزش و جایگاه اتحاد افزون بر آن كه از اتحاد به عنوان نعمت بزرگی قابل اهتمام و یادكردنی سخن می گوید، از مومنان می خواهد تا با یادكرد دوران تلخ تفرقه و آشوب در حفظ اتحاد بكوشند؛ زیرا اتحاد میان امت مومن، اتحادی است كه به خواسته خداوند شكل گرفته و تحقق یافته است: واذكروا نعمت الله علیكم اذكنتم اعداء فالف بین قلوبكم فاصحبتم بنعمته اخوانا و كنتم علی شفا حفره من النار فانقذكم منها (آل عمران آیه 103)
آیه شریفه تبیین می كند كه وجود اختلاف میان امت و جامعه به گونه ای بوده است كه آنان را در خطر نابودی و نیستی قرار می داد. هر چند كه آیه به صراحت به مسئله رهایی از دوزخ به سبب گمراهی آنان اشاره دارد ولی با توجه به این كه قرآن در آیه به مسئله دشمنی میان مردمان اشاره می كند می توان دریافت كه دشمنی و اختلافات موجود در میان مردم موجب می شد كه آنان نتوانند حتی در این جهان از آثار و بركات اتحاد بهره مند شوند، زیرا اختلاف در عقیده و تفاوت روش ها و اهداف میان مردمان یك جامعه موجب می شود كه هر یك بر پایه منافع و مصالح شخصی و یا گروهی حركت كرده و برای دست یابی به آن به دیگری ظلم و ستم روا دارد. این گونه است كه تفاوت عقاید و روش ها و اهداف موجب می شود تا هر یك به سویی رفته و جامعه فرو پاشد و برخلاف اهداف ایجادی جامعه هر یك به سوی هدفی و مقصدی با روشی حركت كرده و تضادها و اختلاف افزایش یافته و در نهایت جامعه نیست و نابود گردد و فرصت ها و امكانات به جای آن كه صرف آسایش و آرامش افراد جامعه شود، در نابودی و نیستی یك دیگر هزینه و صرف گردد.
در بینش و نگرش قرآنی اتحاد انسان ها از چنان جایگاه و ارزش خاص و مطلوبیت ویژه ای برخوردار می باشد كه قرآن در 5 آیه به صراحت این نكته را مورد توجه قرار می دهد كه اگر مصلحت ایجاب می كرد، خداوند با اراده تكوینی خود، همه مردم را یك پارچه و یك امت قرار می داد. (مائده آیه 48؛ انعام آیه35؛ هود آیه 118؛ نحل آیه 16؛ شوری آیه 8)
از آیه 35 سوره انعام كه می فرماید: و لو شاءالله لجمعهم علی الهدی؛ اگر خدا می خواست شما را بر هدایت گرد می آورد، بر می آید كه مقصود از امت واحد كه مطلوب و مقصود راهبردهای سیاسی اسلام است، همان یك پارچگی و یگانگی در پذیرش دین الهی به عنوان هدف و روش واحد میان انسان هاست.
اما چرا خداوند برخلاف این جایگاه و ارزش و اعتبار وحدت و اتحاد انسانی در روش و هدف (دین) و ایجاد امت واحد و یگانه در میان انسان ها و بشریت، اجازه اختلاف داده است به گونه ای كه هر یك روش و شیوه و هدف خاصی را در پیش گرفته اند، مصلحتی فراتر از اتحاد و ایجاد امت واحد بوده است. خداوند در آیه 48 سوره مائده در تبیین و تحلیل این مطلب می فرماید: و لو شاء لجعلكم امه واحده و لكن لیبلوكم فی ما اتیكم؛ اگر خدا می خواست شما را به صورت یك امت واحد قرار می داد و به حكم جعل تكوینی این گونه می آفرید ولی خداوند خواست تا شما را در آن چه به شما می دهد بیازماید.
در این آیه به خوبی و روشنی تحلیل و تبیین شده است كه مصلحتی كه مانع تحقق این اراده تكوینی الهی شده، ابتلا و آزمایش مردم با برخورداری از اصل اختیار بوده است.
بنابراین می توان گفت همان گونه كه خداوند می توانست همگان را اهل توحید و هدایت قرار دهد و به جعل تكوینی آنان را مومن بیافریند ولی اجازه داده است تا هر كس راه رشد و ضلالت را خویش انتخاب كرده و بر اصل اختیار و آزادی راه خویش را برگزیند هم چنین در حوزه اتحاد این گونه عمل كرده است تا هركس راه خویش را برگزیند و با اصل اختیار امت واحد را شكل بخشد بی آن كه جعل تكوینی و یا اكراه و اجباری صورت گیرد.

عوامل اتحاد

قرآن براي دستيابي به اتحاد، به اموري اشاره مي كند كه مي توان از آنها به عنوان عوامل بيروني و دروني اتحاد ياد كرد.
از آن جايي كه روش و هدف واحد به عنوان اصلي ترين مولفه هاي اتحاد و اتفاق مطرح مي باشد و امت بي آن، تحقق وجودي نمي يابد، قرآن مسئله پذيرش كامل دين اسلام را به عنوان مهمترين عامل اتحاد برمي شمارد؛ زيرا با انتخاب دين اسلام اتحاد روشي و هدفي كامل ميان مجموعه اي كه قرآن از آن به عنوان امت اسلام ياد مي كند تحقق مي يابد. (بقره آيه 208)
تأكيد قرآن بر پذيرش كامل و بي هيچ كم و كاستي (مجمع البيان ج1 ص536) كه در آيه 208 سوره بقره به آن اشاره شده است به اين معناست كه ايمان به بخشي از دين و فروگذاري بخشي ديگر به مثابه اختلاف و دامن زدن به آن است كه نمي تواند عاملي براي اتحاد شمرده شود؛ به ويژه آن كه بسياري از اختلافات در جوامع به جهت پذيرش ناقص دين و مكتبي پديد مي آيد از اين روست كه قرآن پذيرش ناقص دين را مذموم دانسته و از آن انتقاد كرده و بر چنين روشي وعده عذاب مي دهد. (حجر آيه91)
از نظر قرآن مهمترين عامل ره يافت اختلاف درميان اديان و جوامع ديني بلكه انسان ها، عدم پذيرش كامل دين است (آل عمران آيه 105)
قرآن از عدم پيراستگي دروني انسان ها به عنوان مانع مهم اتحاد نام مي برد و از مردمان مي خواهد تا با تزكيه نفس و پيروي اصول تقوا و تقويت هنجارهاي اجتماعي اتحاد را در جامعه گسترش دهند؛ زيرا وجود خصلت هايي چون حسادت، تكبر، كينه ورزي، لجاجت، شهرت طلبي، دنياپرستي و هنجارهاي ناپسندي چون غيبت و تهمت مي تواند عامل مهمي در ايجاد اختلاف و تفرقه ميان مردمان باشد. براي رهايي از خصلت هاي نادرست اخلاقي و هنجاري تأكيد بر تزكيه و اصول اخلاقي و هنجاري به معناي ايجاد اتحاد در ميان جامعه است. به ويژه آن كه دشمن بيروني چون شيطان با القائات خويش مي كوشد تا از اين راه ميان مردم تنازع و درگيري و كينه ايجاد كند و همدلي و همرايي را از ميان ايشان بردارد (مائده آيه 91 و بقره آيه 208 و اعراف آيه 38)
تأكيد قرآن بر احسان و نيكوكاري و انفاق و ديگر رفتارهاي پسنديده و معروف به عنوان تأكيد بر عوامل اتحاد است، زيرا افرادي كه در حق ديگري نيكي كرده و از مال و جان خويش مي گذرند و به نيازمندان و مستمندان كمك مي كنند، بستر و زمينه مناسبي براي اتحاد و همدلي فراهم مي سازند.
البته قرآن به اين مسئله اشاره مي كند كه دشمن درون و بيرون از جني و انسي بي كار نمي نشيند و مي كوشند تا با بهره گيري از نقاط ضعف و مشكلات و دشواري هاي پيش آمده تخم عناد و دشمني را در ميان جامعه بپراكند و مردمان را به تنازع و درگيري بكشانند. دشمنان با آن كه درميان خود داراي اختلاف بسياري به جهت تضاد روشي و هدفي و منافعي هستند ولي در برابر مؤمنان متحد مي شوند و دسته جمعي مي كوشند تا اسباب شكست و نابودي مومنان را فراهم آورند و از اين روست  كه به عنوان مانعي مهم در سر راه اتحاد امت اسلامي مطرح مي شوند (توبه آيه 36 و 67 و 71)

آثار اتحاد

قرآن براي اين كه مردمان را به هدايت تشويق كند تا آنان به اختيار خويش راه حق را برگزيند و از ضلالت و گمراهي بپرهيزند، به آثار و پيامدهاي هدايت اشاره مي كند. در مساله اتحاد اجتماعي و سياسي نيز قرآن اين گونه عمل مي كند و از مردمان مي خواهد كه با توجه به آثار و پيامدهايي كه اتحاد براي آنان در دنيا و آخرت و در امور مادي و معنوي دارد، خود اتحاد را بر اختلاف ترجيح داده و براي دست يابي به اين آثار به عوامل اتحاد آفرين چنگ زده و از عوامل اختلاف و يا موانع اتحاد دوري ورزند.
قرآن براي اتحاد آثار چندي بر مي شمارد كه مي توان گفت كه از مهم ترين و شاخصه ترين عناصر زندگي بشر مي باشد. به اين معنا كه انسان اين آثار را به عنوان مهم ترين و راهبردي ترين عناصر در حوزه زندگي خويش تشخيص داده و خواهان دست يابي به آن است.
از جمله اين اهداف و عناصر كه از دغدغه هاي هميشگي بشر مي باشد مي توان به امنيت و آرامش اجتماعي و سياسي اشاره كرد. قرآن تبيين مي كند كه مهم ترين دستاورد اتحاد هر جامعه اي در همه انواع آن، حفظ صلح و آرامش و امنيت و دور ماندن از جنگ و خون ريزي و جدايي و تفرقه است؛ زيرا اتحاد در جامعه جهاني، حس نوع دوستي و هم كاري متقابل را تقويت مي كند و همه فتنه هاي اجتماعي را كه از برتري جويي نژادي ناشي و سرچشمه مي گيرد، از ميان مي برد؛ چنان كه اتحاد پيروان اديان آسماني، از تنش ميان آنان كاسته و اتحاد ميان مومنان، زمينه هر گونه تنش و درگيري را كاهش مي دهد.
قرآن از تفرقه به كرانه هاي گودال آتش جنگ ياد مي كند (الميزان ج 3 ص 371) كه اتحاد و الفت ميان مومنان خطر فرو افتادن در چنين گودالي را برطرف مي سازد. (ال عمران آيه 103)
در تحليل قرآني چند دستگي مردم و تفرقه ميان ايشان هم سنگ جنگ و خون ريزي ميان آنان دانسته شده است: او يلبسكم شيعا و يذيق بعضكم باس بعض؛ يا جامه تفرقه و گروه گروه شدن را بر تن ايشان مي كند ومزه تلخ جنگ را به ايشان مي چشاند. (انعام آيه 65) سبب اين كه تفرقه را هم سنگ جنگ دانسته آن است كه هر كس روشي را در پيش مي گيرد و هدفي را اختيار مي كند كه با روش و اهداف گروه ديگر مخالف است و هنگام تضاد روشي و هدفي ميان دو گروه هر يك مي كوشد تا روش و هدف خويش را چيره سازد و اين گونه است كه تضاد منافع و مصالح موجب مي شود تا رو در روي يك ديگر قرار گيرند و به جان هم افتند و مزه تلخ جنگ و خون ريزي را بچشند.
اين گونه است كه در تحليل قرآني دست يابي به مهم ترين دغدغه بشر يعني سعادت (آرامش و آسايش) از راه اتحاد امكان پذير است و جامعه زماني به آن دست مي يابد كه از تفرقه دست بشويد و با كنار گذاشتن اختلافات جزيي روش ها و اهداف خويش را هماهنگ سازد.
از ديگر آثاري كه قرآن براي اتحاد بر مي شمارد استواري و حفظ هيمنت و استحكام جامعه است. هنگامي كه جامعه از اختلاف دست بردارد و تنازع را به كناري نهد، دل ها به هم نزديك شده و صفوف آنان منسجم و مستحكم مي گردد به گونه اي خللي در ميان نيست تا دشمن از راه آن نفوذ كرده و به جامعه ضربه زند. قرآن با اشاره به آثار اختلاف در ميان مردمان مي فرمايد: و لاتناز عوا فتفشلوا (انفال آيه 46) با يك ديگر به تنازع و درگيري نپردازند تا شكست بخوريد.
در اين تحليل علت و سبب شكست جامعه وجود اختلافات و درگيري ها دانسته شده است.جامعه اي كه از درگيري و اختلافات رنج مي برد صفوف منسجم خود را از دست مي دهد و هر كس راه و روش و هدفي را بر مي گزيند و اين گونه است كه جمع ايشان متفرق شده و در برابر دشمن سست و زبون مي گردند و در نهايت شكست خورده و از هم مي پاشد. بنابر اين مي توان به حكم مفهوم مخالف دانست كه اتحاد عامل انسجام و توحيد صفوف و در نتيجه پيروزي است.
قرآن با اشاره به اين كه خداوند مومنان متحد در صف واحد و يگانه را دوست مي دارد - زيرا دركنار هم بنياد مستحكم و استواري را تشكيل مي دهند - امت را براي ايجاد اتحاد تشويق و ترغيب مي نمايد. (صف آيه 4)
به هر حال اتحاد و همبستگي ميان مسلمانان و مومنان باعث استواري و استحكام صفوف ايشان و تشكيل بنيان مرصوصي مي شود كه دشمن نمي تواند در آن نفوذ كند و ايشان را شكست دهد.
اين گونه است كه قدرت و هيمنه امت اسلام و دولت اسلامي حفظ شده و مسلمانان از آثار قدرت و سلطه بهره مند مي شوند.
قرآن با اشاره به اين اثر اتحاد بيان مي دارد كه مسلمانان براي اين كه از قدرت و هيمنه برخوردار باشند بايد ابزارهاي قدرت خويش را افزايش دهند. (انفال آيه 60) و با اتحاد و يگانگي و پرهيز از هرگونه نزاع و درگيري بكوشند تا قدرت خويش را حفظ كنند؛ زيرا هرگونه منازعه و درگيري ميان امت موجب مي شود تا شكست خورده و ترس از دل دشمنان بيرون رفته و آنان را چون باد تند پاييزي برداشته و پراكنده سازد. (انفال آيه 46).
به هر حال رشد اقتصادي و شكوفايي مادي و معنوي بشر و دست يابي به سعادت دنيا و آخرت كه در دو مفهوم آسايش و آرامش تحقق مي يابد تنها زماني ممكن و شدني است كه جامعه از اتحاد برخوردار باشد و مردمان آن با همدلي و همرهي و همرايي با روش و هدف مشخص و واحد بكوشند تا به آن برسند.

راهكارهای اتحاد

برای دستیابی به اتحاد قرآن راهكارهایی عملی نیز نشان می دهد كه می توان به اموری چون توجه به نقاط مشترك (حج آیه 5 و حجرات آیه 13 و آل عمران آیه 64) و چنگ زدن به ریسمان الهی (آل عمران آیه 103) كه مصداق آن قرآن و پیامبر(ص) و امامان(ع) و سنت های ایشان است اشاره كرد.
قرآن اعتصام و چنگ زدن به ریسمان الهی را عامل مهمی برای رهایی از تفرقه و ایجاد اتحاد برمی شمارد؛ زیرا قرآن موجب می شود تا وحدت روشی و هدفی درمیان گروه معتقد به آن پدیدآید.
از آن جایی كه بشر در هر حال حتی اگر به قرآن تمسك جوید و راه و روش آن را ملاك و معیار قرار دهد و با اختلافاتی در حوزه تفسیری مواجه و روبه رو می شود، قرآن از مردمان خواسته در صورت ایجاد و بروز هرگونه اختلاف و نزاعی می بایست به پیامبر(ص) و اولوالامر (اهل بیت) مراجعه شود تا وی به عنوان مفسر و مبین به تفسیر راه و روش و هدف بپردازد. (نساء آیه 59 و 83)
به نظر قرآن نظارت و كنترل همگانی كه از آن به امر به معروف و نهی از منكر یاد می كند خود راهكاری مهم برای رهایی از اختلافات جزیی و خروج از راه و روش قرآنی است و بازگشت به روش و هدف درست است. (آل عمران آیه 104 و 105) چنان كه مراعات حقوق دیگری كه به عنوان حقوق برادری ایمانی از آن یاد می شود از مهمترین راهكارها برای جلوگیری از اختلاف و یا تشدید آن می باشد و اتحاد را درمیان مردمان گسترش می دهد. (حجرات آیه 11 و 12)

متاسفانه استعمار برای از بین بردن این وحدت دست به هر کاری میزنه

و بیشتر هم از اسلام ترس داره چون اسلام اون ها رو رسوا کرده

دوست دارن دین و سیاست رو از هم جدا کنن تا راحت بتونن  استعمار خودشون رو گسترش بدن

چیزی که خیلی وقته برای همه مسجل شده همین تفرقه افکنی بین شیعه و سنی بوده که حتی دیدن نمیتونن بهش برسن فرقه های جعلی ظاله ای مثل بهاییت و وهابیت رو ایجاد کردن که اسلام رو از پا در بیارن (چند هفته قبل سردار شوشتری و سران قبایل سنی مذهب در زاهدان رو ترور کردن که خاطر همه هست)

و در پاکستان و افغانستان بیشتر و بیشتر

پس باید دقت نظر داشت تا در دام این گونه تفرقه افکن ها نیافتیم

ایران همیشه ایران میماند

ایران همیشه پا برجاست

سلام

 مسولان باید خیلی سریع منافق ها و سرانشون رو به اشد مجازات برسونن تا وحدت بدست بیاد .